Google This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the world's books discoverable online. It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover. Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the publisher to a library and finally to you. Usage guidelines Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. We also ask that you: -* Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual personal, non-commercial purposes. and we request that you use these files for * Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help. -* Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. * Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. About Google Book Search Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web a[nttp: //books . google. con/] INSTITUTIONES HISTORIAE ECCLESIASTICAE QUAS JOANNES NEP. ALBER E SCHOLIS PIIS S. THEOL. DOCTOR , LINGV. HEBR. ARCHAF. BIBL. INTRODUCT. IN LIBR. CAN. VET. TEST. APOLOG. EORUMDEM, ET EXEGES. IN REG. SCIENTIAR. UNIVERS. PESTIENS. PROFESSOR PUBL. ORD. LIBROR. HEBR. IN HUNG. REVISOR REG. NEC NON FACULT. THEOLOG. SENIOR EDIDIT. TOMULUS IF. EDITIO SECUNDA AUCTIOR, TOTAQUE NO- VIS CURIS ELABORATA. Cum Censura et Facultate Superiorum. ——— — Á—-——b 0044004442 —— —————— AGRIAE, TYPIS LYCEI ARCHI-EPISCOPALIS 1825. ——— —— ÁÁAENNDP 0080400 AREE PARS IV. INSTITUTIONUM HISTORIE ECCLESIASTICAE. A SECULO XIII. USQUE AD SECULUM XVI. . 1. Innocentius III. Papa. Que huio intercesserint cum Ottone IF. Imp. et Joanne IIl. Rege Anglic. | omm III. a. 1198. mortuus est. Innocen- tius III. ei successit in Pontificatu, antea Lotha- rius Comitis Signie nlius, et Cardinalis. Huic cum Principibus multa intercesserunt negotia. Henrico VI. Friderici Aenobarbi filio mortuo alii ex proceribus Germaniae, penes quos jus eligendi erat, Philippum Ducem Svevie, et Henrici VI. fratrem , alii Ottonem Saxonize Ducem elegerunt: inter quos contentio de imperio intercessit, do- nec Philippus ab Ottone Nwittelspachio Comite Palatino occisus esset , ea de causa,. quod filiam suam ei in matrimonium dare nollet, quam se daturum jam spoponderat. JDenegaverat autem hanc Philippus Ottoni, quod iniqua cxde cujus- Jomuius IF. 1.* . dam 4 — Instit. Hist. Eccl. Pars IF. dam , qui familiaritate erat junctus Duci Bavariz, multorumque aliorum nobilium sangvine se se foedavisset. Philippus quoque cognomento Áugu- stus Rex Gallie contendebat ad Imperatoris di- gnitatem. Nihilominus sublato Philippo Sveviee Duce consentientibus Germanis Ottoni confirmata est dignitas, qui Imperator etiam Romanorum a Romano Pontifice coronatus est, quartus eorum, qui Ottonis nomen gesserant. Cum vero Otto non tántum ea non restituisset, qua ad patrimo- nium pertinebant S. Petri, occupata autem erant ab Imperatoribus, qui antecesserant, adversus jnrisjurandi religionem, quo se obstrinxerat, dum coronaretur, verum etiam alias invasisset terras ejusdem Patrimonii, eo nomine, quod an- tiquitus finibus continerentur Romani Imperii ; quod occupandi causa si justa. haberetur, quid esset in mundo, quod alicujus proprium dici posset? Pontifex quoque, postquam nihil pro- fecisset monitionibus, gladium in eumdem Otto- nem distrinxit excommunicationis. Quo tamen Otto factus obstinatior cum Philippo Gallie Regi bellum intulisset , ab hoc victus est apud Bovi- num in Gallia Belgica, nec se recolligere dein- ceps potuit, desertus etiam a Germanis. Qui in- debita appetit, eit S. Leo M. in Epist. ad Ana- tolium, amittit etiam propria. Post hunc ca- sum, qui ei a. 1214 accidit, vixit tamen adhuc annis quatuor sed in solitudine, et contabe- scens. Fridericus II. Henrici VI. filius ei in Ger- mania, ac postea etiam in Imperatoris dignita- te successit: cujus Imperium adhuc multo tur- bulentius fuit per dissidia cum Romano Pontifi- ce. De quibus: paulo post narratio succedet. Ai- gordus in Fita Philippi Jfugusti. Chronicon Fos- io 4 Sec. XIII. usque ad XFT. 5 see Novm, et ipse Innocentius. IL in plurib. Epist. suis. Joannes, cujus paulo ante facta mentio est, Anglie Rex, hoc nomine tertius fuit Henrici II. filius, frater Richardi, qui Henrico in regno suc- cesserat: sed quo mortuo absque filio Joannes regnum occupavit, quod ad Arturum spectasset, si lex successionis fuisset observata: siquidem Ar- turus fuerit filius Godofredi qui Henrici erat fi- Jus secundo loco natus, atque Joannes Godofre- do minor fuerit nátu. Arturus armis sibi conatus est asserere Regiam dignitatem. Sed ceptus in prelio, et in carcerem conjectus , paulo post eva- nuit, modo omnibus fere ignoreto, ait Mattheus Parisius. Rigordus vero in Pita Philippi absque ' ullis ambagibus dicit, Arturum occisum esse ab Joanne Rege. Joannis hujus, cui cognomen fuit Senza terra (Sine terra) non fuit prosperum re- gimen. Post Humberti , qui S. Thome successe- rat in Archiepiscopsatu Cantuariensi, mortem, Monachorum Ecclesie Cathedralis Cantuariensis pars noctu, et clandestino elegerat Relandum Subpriorem ejusdem monasterii Cantuariensis. In multis lecis erant Ecclesiis Cathedralibus copu- lata monasteria, in quibus ipsi etiam Episcopi harum Ecclesiarum habitarent, quique Monachis uterentur in suum adjutorium in Ecclesie fun- ctionibus. Ita se res hahebat etiam Cantuarie. S. Thomas Martyr factus Archiepiscopus ipsum etiam habitmm ; et vestitum induit monasticum, tametsi hoc alii omnes non fecerint Archiepi- scopi nec Cantuarie, nisi jam alioquin essent Monachi. Augustinus Abbas cum quadraginta monachis a S. Gregorio M. in Angliam missus, ut Anglis Evangelium praedicaret, factus Episco- pus 6 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. pus sedem, sibi Cantuarice collocaverat, omnium principem inter ceteras Ánglie Episcopales sedes. inc origo monasterii, in quo ipse Árchiepisco- us etiam habitaret, nec non illud, quod penes Monachos esset jus eligendi Archiepiscopum Cari- tuariensem, inductum consvetudine. lidem . Mo- nachi Relandum, quem elegerant, miserunt etiam Romam, ut a Pontifice peteret confirmari in Archiepiscopali dignitate, eaque cum condi- tione, ad quam se jurejurando debuit obstringe- re, ne priusquam Romam pervenisset , ulli mor- talium rnanifestaret se electum. esse AÁrchiepisco- pum. Studebant illius. confirmationem obtinere prius a Pontifice, quam alia pars Monachorum posset.agere adversus eorum factioném. Relandus silentium non servavit, verum statim ut in Flan- driam venit, se publicavit, electum Archiepisco- pum..esse.: Rem indigne ferentes ceteri! Monachi. Joannem Regem adierunt, et obtento ejus con- sensu aliam electionem institüerunt; .Joannique Grei, Episcopo Norwicensi, quem: et ipse Rex habere voluit, ^ suis suffragiis .Archiepiscopatum detulerunt. Ex utraque parte deinde Monachorum pergunt Romam legati, cumque pars altera ad- versus alteram coram Pontifice disceptasset, et impetiisset altera alterius electionem, Pontifex eo.consilio, ut discordie flammam opprimeret, neutram electionem ratam habuit, sed Monachos quindecim , communibus suffragiis delectos ex Cantuariensi monasterio &d se Romam jussit ve- nire, ibique coram.se instituere novam electio- nem ad precavendam discordiam, et contentio- nem si heec facta esset Cantuarie: hisque propo- suit, Stephanum Langthon virum apprime do- ctum, jamque Cardinalis etiam dignitate fulgen- tem sperans, hunc futurum ipsi etiam Regi acce- ptum: 4 Sec. XIII usquead See, XP. 7 pum: siquidem esset natione Anglus, atque unc a Monachis electum, statim eliam conse- cravit. At res aliter cecidit. . Tantum enim abest, ut hunc Rex admittere voluerit ad Archiepisco- patum; ut Monachos etiam, quod ab his esset electus, omnes ex monasterio Cantuariensi extur- baverit, ex ipsaque etiam Anglia expulerit. Mi- lites, qui mandatum attulerant a Rege, gladiis evaginatis irrumpentes, in monasterium, et clamo- re ingenti jurarunt, ,nisi statim obsequerentur, futurum , ut clauso monasterio et incenso, vivi omnes exurantur. Cum nullis rationibus induci Rex potuisset ad Stephanum Langthonum reci- piendum, nec illius animum Pontifex etiam mu- nusculis demulcere, erant-hi annuli, insignes gemmis, is erat studiosissimus, nec moni- tis ullis flecti, demum tribus Episcopis, Guliel- mo Londinensi, Eustachio Elisiensi, et Malgero Wintoniensi decretum misit, quod publicarent de toto Ánglie regno Ecclesiastico interdicto sub- jciendo.. Antequam hoc promulgarent, prius adierunt Regem, et cum lacrymis orarunt, ut se exorari sineret. Ille vero excandescens, nequi- dem eloqui omnia permisit Episcopis, sed verbis invectus in Pontificem, et Cardinales per dentes Dei juravit (formula hec jurandi est prorsus nova, et insolita) si hoc latum interdictum fuerit, se omnes Episcopos, et Clericos expulsurum e regno, Romamque abacturos, confiscatis omnibus eorum bonis: insuper Romanis, quotquot reperirentur in Anglia, se jussurum effodi oculos, et nasos abscindi, Romamque remitti; ut his notis insi- £niti discernantur Romani ab aliis nationibus, jussitque Fpiscopos e suis oculis abire, si guam cha- 8 -— JInstit. Hist. Eccl. Pars IF. charam- haberent vitam: Itaque hi promulgarunt decretum de interdicto tali ratione, ut quasi uno et eodem tempore ubique innotesceret: simul au- tem atque hoc factum esset , se ex Anglia sub- duxerunt, timentes iram Regis. Per biennium Anglia mansit sub hoc interdicto, cessatumque est ab omni administratione Sacrorum, excepto Baptismo, et Sacramentis moribundorum. Tunc vero Rex populi adversum se clamores ultra non ferens, promisit se et Stephanum Langthonum ad- missurum ad Archiepiscopatum, | et Monachos Cantuarienses revocaturum. .Ánnus tamen inter- cessit, quin hoc effectum dederit. Quamobrem Pontifex ipsam etiam excommunicationem in Re- gem tulit. ! Fuit aliis etiam multis nominibus Rex toti populo invisissimus. Premebat omnes promiscue ingentibus exactionibus. Quedam tantum specia- tim memorabo. Monasteriorum presides, et Ab- bates cum Londinum omnes convocasset , ab his exegit centies millena Sterlingorum. Unum Ster- ling equivalet decem circiter florenis Rhenensi- bus. Ne a fratre quidem suo Godofredo Ebora- censi Archiepiscopo se abstinuit, quem pariter suis bonis spoliavit. Nobiles, et opulentee Familie ad inopiam per eum redacte sunt. Alii etiam acti in exilium ,' ut eorum omnia bona inferri pos- sent ad Fiscum. Judeos omnes cum conjici jus- eisset in carceres, his deinde prescripsit, quan- tum pecunie solvere deberent, si exire cuperent ex carceribus. Nec tantum hoc quoad pecuniam fecit, sed etiam erga procerum et nobilium filias, atque conjuges, hisque pudicitiam eripuit. Itaque eo etiam nomine, quod Joannes excommunicatus esset, se Ángli ad Philippum Gallie Regem ver- v 4 Sec. XII. usque ad Sec: XPT. 6 terunt, seque ipsi obtulerunt. Etiam ipse Inno- centius Pontifex ad frangendum Joannem, sub- levandamqne tantis, tamque jam diuturnis malis Angliam devenerat eo, ut vellet adversus eumdem Joannem arma a Philippo expediri. Nec invitus hoc facere paratus erat. Causa que Philippum Regem magnanimum , ait Rigordus in ejusdem Philippi vita, moverat ad hoc, ut vellet in 4fn- glam transfretare, fuit, ut Episcopos, qui diu a sedibus suis ejecti in regno suo exulabant , suis Ecclesiis restitueret, ut Divinum Servitium , quod Jam per. septennium in tota 4nglia cessaverat, fa- ceret renovari, et ut ipsum Regem Joannem , qui nepotern suum Arturum occiderat , (ille idem est, de quo jam fuit supra, nepos Philippi per con- sanguinitatem cum ejus matre), qui plurimos par- vulos obsides suspenderat (intelligitur e furca, et strangulando) et flagitia innumerabilia perpetra- verat, vel poene condigne subjiceret, vel a re- gno prorsus expellens, secundum cognominis sui interpretationem omnino efficeret sine terra. Hoe demum ita perculit Joannem Regem, ut non modo omnia presstiterit, quae ante negaverat, verum etiam sic ad Innocentium Papam scripse- rit: Cum Deum, et matrem nostram sanctam Ecclesiam offenderimus in multis, et proinde Di- vina misericordia plurimum | indigere noscamur, nec quid digne offerre possimus pro satisfactione, Deo , et Ecclesia debita facienda , nisi nos ipsos habeamus, et regna nostra, volentes nos ipsos humiliare pro illo, qui se pro nobis humiliavit usque ad mortem, gratia Sancti Spiritus inspi- rante , non vi inducti , nec timore coacti , sed no- stra bona, spontaneaque voluntate ac. communi consilio Baronum nostrorum offerimus, et libere con- 10 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. concedimus Deo , et Sanctis /postolis ejus Petro, et Paulo, et sancte Romana Ecclesie matri nostre , ac Dornino nostro Pape Innocentio , ejus- Que Catholicis successoribus totum regnum dn- lice , et totum regnum Hibernic cum ornni jure, et pertinentiis suis pro remissione peccatorum no- strorum , et totius generis nostri tam pro vivis, quam defunctis: et amodo illa a Deo et Ecclesia Jomana tamquam feudatarius recipientes et te- nentes. Inter Epistolas Innocentii III. anno 12135. datas. Quin ad hoc, quod sic professus est juris jurandi sacramentum etiam addidit, quamvis vero . dixerit hoc se non vi inductum, aut metu ad- actum , verum sua bona voluntate, atque sponte fecisse, tamen quam spontanea hec ejus erga Àpo- stolicam Sedem sponsio fuerit, quamque sancta, et religiosa mente hanc fecerjt, hinc conjectura ! potest fieri. Postquam hac tali facta sponsione, fuisset reconciliatus cum Ecclesia, et excommu- nicatione solutus, atque Pontifex Philippum Gal- lie Regem supersedere voluisset bello, quod pa- rabat, tamen misisse dicitur legatos ad Miramo- linum Regem Marochii, atque ab hoc auxilium petiisse, spondendo, si hoc impetrasset, se fu- turum in illius fide, et clientela cum universo suo regno, tributum, et vectigalia pensurum, quin missa Religione Christiana se Mahometa- num etiam futurum. Dum Joannis legati Mi- ramolino (in Arabica lingva significat Princi- pem Credentium , quod Principibus Saracenorum fuit nomen generale, huic vero Principi Marochii etiam speciale) exposuissent, qua sibi a suo Re- ge habebant commissa, ille, Zegebum, inquit, librum, huncque etiam digito monstrans , sapien- tis Christiani , qui Paulus vocatur , cujus mhz tam facta quam verba summopere probantur , so- lum- 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XFI. 11 umque iud displicet. quod Religionem, in qua natus est, dimiserit. | Eadem mihi de Rege ve- stro sen£entia est, legem Christianam sanctissi- mam, et purissima deserente. Confirmavitque Deo teste , si. nullam adhuc Religionem haberet se nullam aliam quam Christianam expetiturum fuisse. Cumque ex legatis requisivisset , quale regnum Anglia esset, ejusque Rex qualium opum, atque illi respondissent, Angliam esse Regnum omnium florentissimum,. et opulentissimum , Regemque ejus esse omnibus rebus beatissimum, neminique obnoxium ; ad hoc Miramolinus, Znauditurmn, in- quit, est, ut quis ejusmodi Rex qualem vos ve- strum pr«dicatis , valuerit se alteri Regi , et ex- tero subjicere .aponte, regnumque suum uic ve- ctigale facere, Excordem oportet esse Regem ve- strum , vel delirare: proinde indignus , quicum ego foedera sanciam , sed neque dignus, nomine Regis. Hisque dictis legatos: jussit abire, et-quee audivissent perferre ad suum: Regem. Mattheeus. Parisius in. Histor. Rer. Angl. ad a. 1219. rem hanc habet. Raynaldus Continuator Baronii ad hunc eumdem. annum in hoc fidem Parisii habet suspectam, et finxisse ad carpendos Pontifices ex sibi insito in hos odio.: Ille vero te- statur, se haec accepisse ab uno legatorum , qui erant missi ab Rege Anglie ad Miramolinum, quique amicis redux eadem narraverit. Idem pre- terea docet, Regem Joannem nec de resurrectio- ne futura mortuorum recte sensisse, pluribusque aliis fidei. dogmatibus, eumdem, dum in venatio- ne cervus à canibus esset captus pulcherrimus, et robustissimus, dixisse ridendo: Quam bona cor- poris habitudine hic cervus gaudebat , quamvis numquam Sacerdoti , Missam celebranti, affue- rit , 12 Jnstitut. Hist. Eccl. Pars IF. rit: taliaque dicteria ejus fuisse plura, que pro- diderint ejus sensa de Religione. Deinde nec in hac narratione Parisii aliquid mordax est contra Pontifices, sed omne quod est, ferit solum An- glie Regem. Cum idem Joannes Rex etiam post- ea Proceres regni sibi infensos fecisset rapinis, et spoliatione, atque arcium, quas possidebant, et agrorum depopulatiorne, hique rursus Ludovi- co Philippi Regis Gallie filio seipsos, atque re- gnum obtulissent, Innocentius Papa sic patroci- nium suscepit ejusdem Joannis, ut excommunica- tionis etiam remediis usus sit ad regnum Joanni, conservandum. Ludovicus autem, cum pacis con- silia recipere noluisset, tamen regnum Apglise . Obtinere non potuit, victus et fugatus ex Anglia ab Joanne. Supra in literis, quibus professus est Joannes Ánglie Rex, se Anglie regnym subjicere Romano Pontifici , idque communi Baronum regni consilio, hoc deinde etiam negatum est Galono Cardinali, dum in Galliam missus fuisset ab In- nocentio Papa ad conciliandum Ludovicum Gal- lie Principem, Joanni Anglie Regi, perhibente Guilielmo Nangio in Chron. ad a. 1216. Que hoc $pho continentur, sumpta sunt potissimum ex Matthei Parisii Histor. Rer. Ánglic. Rigor- do in Vita Philippi Regis et ex Epistolis Inno- centii IIT. A Sec. XH. usque ád Sec, XF T. — 13 $. 2. Innocentio Papee | quid intercesserit cum Philippo Galle Rege propter Ingeburgem conjugem. .E- jus rescriptum tangens sigillum Confessionis. * Philippus Gallie Rex , cujus etiam paulo an- te facta mentio est, uxorem habuit Agnetem fi- liam Ducis Meranie. Raynaldus hanc Mariam vocat , filiam Ducis Moravie. lllo autem priore modo ejus nomen exstat apud Scriptores Gallis. Merania illa fuit olim, que nunc vocatur Tirolis. Hac mortua Ingeburgem sororem Regis Danie si - bi copulavit matrimonio. Etsi vero hanc duxerit uxorem ingenti captus ejus amore, tamen hanc jum altera post initum matrimonium die ita exo- sam habere ccepit; ut nequidem conspectum illius. ferre voluerit. Svasu autem aliquorum ad eam ac- cessit, rati sic futurum, ut amor ei redeat, quo hanc prius appetiit. Contra autem accidit. Ti- que de dirimendo matrimonio agere coepit. Hoc autem nomine dissolvi voluit matrimonium , quod nondum esset consummatum: tale autem urge- bat habendum essc , quia quamvis eam cognovis- set, non tamen etiam secutus conceptus sit. Re ad judicium Episcoporum Galliz delata, in favo- rem Regis lata sententia est. At Ingeburgis ad Celestinum III. R. P. recurrit. Danise quoque Rex causam sue sororis eidem Pontifici impense commendaverat. Celestinus decrevit stare matri- monium , nec posse rescindi, atque Philippum Re- gem obligari ad Ingeburgem retinendam in con- jugio. Ille vero hoc non fecit, sed Celestino mor- tuo, id quod ipsi ab hoc fuit negatum, petiit denuo instantissime ab Innocentio III. successore Calestini in Pontificatu. Qui hoc responsum Phi- dip- 14 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. lippo dedit Epist. 6. lib. 15. Non auderemus, su- per hujusmodi casu de nostro sensu aliquid pro fe definire propter illam sententiam | Evangeli- cam : Quod Deus conjunxit, homo non separet, cum absque dubio nec Sanctorum exempla , nec Patrum decreta intentioni tuc in hoc articulo suf- Jragentur. Ferum. si. super hoc absque deliberati- , one generalis 'concilii determinare aliquid tenta- remus , preter Divinam offensam , et mundanarn infamiam, quam ex hoc possemus incurrere, for- sitam Ordinis , et officii nobis periculum immine- ret , cum contra prarmuissam F'eritatis sententiam nostra non possit auctoritas dispensare. Hinc Natalis Alexander 7Zist. Eccl. Sec. X. Dissert. 4. argumentum duxit, quod et Launo- jus , aliique fecerunt, pro Romani Pontificis sub- Jectione infra generale Concilium , idque quasi ex ropria Innocentii confessione: qui timuerit , ne jacturam Ordinis, atque Officii sui subiret per Concilium generale, si dispensasset in hocce ma- trimonio. Hinc enim sequi, ipsius Innocentii agni- tione, Concilium generale esse supra Papam, qui secus ab hoc jacturam Ordinis, et Officii: sui non debuisset timere. Non est autem quidquam in verbis Innocentii de metu, quem sibi fecerit ab Concilio" generali Jacture Ordinis sui, et Officii. Unde igitur hanc Natalis, ceterique ejusdem cum eo sententie conclusionem facere potuerunt? Tan- tum enim dixit Innocentius , si dispensaret in il- lo matrimonio, preter Divinam offensam, et mundanam infamiam forsitan nobis Ordinis, et Officii periculum immineret. Est igitur argumen- tatio hzc superstructa tantummodo ei, quod ver- bis Innocentii hi ipsi intruserunt. Si Innocentius solvisset hoc Matrimonium adversus verbs haec Chri- A Sec XIII. usque ad Sec, XPT.— 15. Christi: Quod Deus conjunxit , homo non separet, facto hoc suo docuisset, dissolubile esse matrimo- nium quamvis etiam consummatum. Hic vero er- ror fuisset adversus Fidem, quali errore admisso, sicut excidisset ex Ecclesia, ita desiisset ipso suo facto illius esse caput. Ita igitur Ordinis sui, et Officii periculum adiisset. De hoc, Conciliumne generale emineat supra Papam vel hic supra illud, tractatum est a me Dissertatione XIII. in Selecta argumenta Histor. Eccl. cujus Dissertationis $pho 10. boc ipsum. protuli Rescriptum Innocentii III. ad Philippum Regem. Hic vero partim svasioni- bus, partim. comminationibus Censurarum Eccle- siasticarum permotus recepit Ingeburgem, sine animo tamen mansit erga illam. Zgordus in 4n- nalib. de Rebus gestis Philippi. Gulielmus Nang. Alterum quoque Innocentii IIT. rescriptum est: quod exstat apud Casarium ZZist. Memorab. db. 5. cap. 53. Res contigit ista. In domo qua- dam, sunt verba Cesarii, Cisterciensis ordinis monachus quidam sine ordine celebravit, hoc est non ordinatus Sacerdos. Hoc cum die quadam Ab- bati suo retulisset in Confessione, nec tamen ces- sare vellet a tanta presumptione, Abbas dolens, ac lachrymans, ut a blasphemia tam magna de- sisteret, miserum rogavit, monuit, et precepit, sed non profecit. Innocentius consultus num hoc, quamvis in Confessione manifestatum proferri pos- . set, dicitur respondisse, affirmando,' quia talis confessio non sit confessio , sed blasphemia. Hoc autem Auctor Defensionis Declarationis Cleri Gal- licani affert inter alia adversus Romanum Pontifi- cem, qui in condendis decretis Fidei labi errore possit, atque etiam lapsus jam sit. Hec Defensio solet ab iis, .qui et )psi capti errore sunt, sub . nomine 16 Instit. Hist. Ecc Para IV... 07 - nomine Bossueti celeberrimi in Gallia Episcopi roferri. Huic vero hanc esse solummodo sup sitam, et affictam, docui Dissertationis mee XVI. $6. 5. in. Selecta Árgum. Hist. Eccl. Ex hoc igitur Rescripto Defensor Declarationis arguit Innocen- tium, quasi docuisset sigillum Confessionis Sacra- mentalis non esse semper servandum. Non hoc autem estin verbisInnocentii, verum , id, quod ille monachus, quamvis in Confessione indicave- rat, non fuisse Confessionem , sed blasphemiam, ideoque nec cadere sub sigillum Confessionis: si- quidem illud, quod non sic allatum esset in Con- fessione ab illo monacho, ut hujus ipsum poeni- teret, utque vellet absolvi, negans se hoc omissu- rnm, non possit haberi pro Confessione Sacramen- tali, potiusque blasphemiam esse, et ludificatio- nem'Sacramenti Poenitentia. $. 5 Concilium Lateranense IF. Oecumenicum. Dum res Christianorum, qui ad recuperan- dam Terram sanctam expeditionem in Orientem susceperant, valde nutare coepissent, nova autem lux affulgere visa esset rei bene gerenda a. 1204. capta Constantinopoli, et sub Latinorum potesta- tem redacta, atque Constantinopolitanus Orien- tis Imperator factus esset Balduinus Comes Flan- drie atque sic iter etiam in Orientem factum. es- set multo facilius, cui non favebant priores Im- - eratores Greci; Innocentius III. indixit Conci- lium generale, omnibus etiam Principibus Secu- Jaribus ad hoc Concilium invitatis nove expedi- tionis adornande causa, et mittende in Orientem, . a- ' ——— p mnn im S sn ide 2À 4 Sec. X II.usque ad Sec. XP T. — 1 Habuit e illud Innocentius, cur instituerit hoc concilium, ut errores Fidei orthodoxe contrarii exstirparentur, morumque disciplina, facta lan- gvidior, instauraretur. Coepit hoc Concilium die 11. Novemb. a. 1215. fuitque Lateranense IV. in- ter ecumenica duodecimum. Presedit ipse Pon- tifex. Episcopi interfuerunt concilio 412. In his Jerosolymitanus quoque, et Constantinopolita- nus, Antiochenus, suo etiam nomine, et pro se misit Episcopum Antheradensem infirmitate im- peditus, omnes tres Latini ritus. Alexandrinus quoque Patriarcha legatum suum misit Germa- num Diaconum, quamvis non Latinus. Neque enim Alexandriam Latini in Oriente, ut alias ur- bes, sui aliquando juris fecerant. Etiam Patriar- cha Maronitarum venit ad hoc Concilium, sub Lucio HI. Papa reconciliatus cum Romana Eccle- sia. Preter hos octingenti etiam Concilio inter- fuerunt Coenobiarche. Legatos, et Oratores suos mierunt Fridericus Rex Sicilie, jamque eodem . s0no Rex Germanie inauguratus, Imperator Con- stantinopolitanus, Rex Gallie, .Anglie, Hunga- ri? (is fuit Andreas IL) Jerosolymorum , Cypri, et Áragonicze. Tractatus de Fide institutus est propter Albi- genes, Joachimum Abbatem, et Almaricum. Albigensium | absurdissimi errores jam expositi sunt superiore parte. Joachimus Abbas Florensis monasterii in Calabria insurgens adversus Petrum lombardum , ejusque hanc assertionem lib. 1. Sententiar. Distinct. 5. Catholicis Tractatoribus consentientes dicimus, quod nec Pater divinam, essentiam genuit , nec divina essentia genuit Fi- lum , nec divina essentia genuit essentiam. Ipse vero nomine essentim intelligens divinam natu- Jomulus IF. P! ram, Ld 18 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ram, qua communis est tribus personis, et tota in singulis, negabat tres divinas personas, esse re, et substantia unum, talemque solummodo harum trium personarum unitatem posuit, qualis intelligatur in his Scripture locis: JMultitudinis credentium erat cor unum, et anirna una. Act. &. v. 52. Qui plantat , et qui rigat, unum sunt. 1. Cor. 3. v. 8. Multi unum corpus sumus in Chri- sto. Rom. 12. v. b. Parisius ad 4n. 1179. Joa- chimus in suo errore pertinax non fuit, sed hunc deposuit, et insuper morti vicinus scripta sua omnia Apostolice Sedis judicio subjecit. Quam- obrem Honorius IIT. successor Innocentii III. pro- hibuit dicere hereticum. | Almaricus Clericus Parisiensis, e territorio Carnotensi oriundus, cum a Dialectica ad Sacras: literas interpretandas transiisset, docere instituit, et defendere, Christianum quemlibet debere cre- dere, se membrum Christi esse, nec absque hac persvasione posse salutem adipisci zeternam , tan- tumque esse, atque si non crederet, Christum natum esse, et passum, vel alios Fidei articulos. Qua ejus doctrina cum damnata fuisset in hoc . Concilio Lateranensi, et Facultas Theologica Pa- risiensis hominem adegisset ad hanc retractan- dam, idque fecisset, sed non sincere, et ex ani- mo, ex moerore hinc concepto paulo post mor- | tuus est. Ejus vero discipuli non tantum non resi- puerunt, sed ad magistri doctrinam plura adhuc, et absurdiora addiderunt: Dei Patris potestatem pertinuisse solummodo ad tempus, quo lex obti- nuit Mosaica. Legem novam a Christo conditam habuisse vim tantum ad suam usque etatem , qua cessante, et desinente desiisee etiam , atque vim, amisise omnia Sacramenta, a Christo instituta, ad- 4 Sec. XIII. usquead Sec, XP T. 1 9 &deoque nihil jàm ponendum esse in Baptismo, Eucharistia, Poenitentia, ceterisque Sacramentis, À sus vero setate Spiritus sancti regnum coepis- se, et cujus sola gratia, hominibus infusa, abs- que ullo opere externo, quod vel agendum, vel omittendum esset, dicebant tribui eternam salu- tem: Deique bonitatem ita predicabant, ut ne- garent quidquam. esse, propter quod poena aliqua metuenda esset a Deo. Ftiam Prophetie Spiritu afllatos se jactabant, multaque ineptissima , et conritiota in Romanum Pontificem, et Episcopos effutiebant , illum Antichristum vocando, hos Án- tichristi membra, omnesque hos post quinquen- nium igne perdendos esse, et consumendos. [In sectam ' hanc non tantum muliercule, et viri hici, sed Clerici etiam , et Sacerdotes permulti sese dederunt. Philippo antem Regi Gallie , quam- vis suo prophetico spiritu promisissent omnia : mundi regna, imperiumque in ista, quin ne mo- riturum quidem; tamen hic omnes, qui ex hac secta detecti sunt, ad rogum condemnavit pre- . ler quatuor viros, quos carceri mancipavit , et feminas, quibus etiam vitre gratiam dedit. —£ij- gordus ad 4n. 1208. Cesarius Heisterbacensis. lib. 5. cap. 32. Robertus 4ntisiodorens. in Chron. Definitiones, et decreta hujus Concilii Ca- pibus 70 continentur. Capite primo Concilium er modum Symboli proponit, et docet, quid de ivine essentize unitate, et sternitate fide Catho- lica tenendum sit, deque Personarum divinarum distinctione , deinde de creatione mundi, de ejus redemptione per Christum, de una Christi Eccle- sia, de Sacramentis , horumque efficacitate. Cre- dimus , et confitemur , sunt verba Concilii, guod bna quadam summa res est , et incomprehiensibi- | 2 is 20 . Znstit. Hist. Eccl Pars IF... Ks simul, et ineffabilis , quee veraciter est Pa. ter, Filhus, et Spiritus sanctus tres simul per- sone , et singillatim quelibet earumdem. — Licei igitur alius sit Pater, alius Filius, alius Spiritia ISanctus , non tamen aliud: sed id, quod est Pa. Zer , est Filius , et Spiritus Sanctus , idem omni- A0, ut secundum Catholicam , et orthodoxarn fidem Consubstantiales esse credantur. — Esse ceque po- tentes, deque cternos, unum , et unicum rerum omnium principium, invisibilium, et invisibilium, spiritualium, | et corporalium rerum creatorem JDéum ; qui sua omnipotenti virtute simul ab ini- Zo temporis utramque condidit creaturam, spi ritualem, et corpoream ; ac daemones quoque, quos ipse bonos creaverat, quique se malos ipsi Jecerant ; hominem vero diabolo instigante peo- casse. — Unigenitum Dei Filium a tota Trini- tate communiter esse incarnatum ex Maria Fir- gine Spiritüs sancti cooperatione conceptum. — Omnes Ahornines cum suis proprüs corporibus re- surrecturos , ut recipiant pro suis bonis , vel ma- lis meritis mali quidem poenam eternam. cum diabolo, boni cum Christo gloriam sempiter- nam. — Unam tantum, et unicam esse fide- lium universalem Ecclesiam, | extra quam nemo salvus esse possit. — erum Ghristi corpus, et sangvinem in Sacramento Jitaris'sub speciebus panis , et vini veraciter contineri , pane transub- stantiato im corpus, et vino in sangvinem Jesu Christi. divina potestate. — Sacramentum Ba- ptismi ,, quod per individum Trinitatis, Patris, Fir, et Spiritus sancti invocationem super aquam consecratur , tam parvulis, quam adul- 4s, a quocumque ex forma Ecclesie collatum Juerit, proficere ad salutem. Si quis autem e suscepto in peccatum labatur , per veram poeni- ten- A Sec. XIII. usque ad Sec. XP17.— 21 tentiam semper. suams innocentiam posse recupe- rure. Ànsthemate deinde in omnes h&reses con- jecto, constitutum est, ut heretici, postquam condemnati essent, seculari potestati traderentur, animadversione debita puniendi. Ex reliquis sunt hec inprimis memoranda. " Bancitum Cap. 5. est, ut post Romanam Eccle- siam , que disponente Domino super omnes alias ordinarie potestatis obtinet principatum, utpote Mater universorum Christi fidelium , et magistra, Constantinopolitana primum, Alexandrina secun- dum, Ántiochena tertium , Jerosolymitana quar- tam locum obtineant, servata cuilibet propria di- gnitate. Ita, quod postquam earum Antistites a Romano Pontifice acceperint Pallium , quod est plenitudinis officii Pontificalis insigne, . preestito sibi fidelitatis , et obedientie. juramento ,. licen- ter et ipsi suis Suffraganeis Pallium largiantur re- cipiéntes pro se professionem Canonicam , et pro Romana Ecclesia sponsionem obedientie ab eis- dem. Non tantum fuerunt hoc tempore harum Sedium Patriarchalium Antistites in communione cum Romana Apostolica Sede, sed excepto Ale- xandrino, etiam ritus latini: utpote evecti ad has Sedes ex iis, quiSacre expeditionis causa iverant In Ürientem. Ex quo intelligi potest, non Patri- arche Constantinopolitani Greci, communione disuncti gratia esse hoc constitutum. Nam quem Apostolica Sedes Romana, et Ecclesia Catholica non habet in sua communione, huic nec suam communicat potestatem , et jurisdictionem , quee in Beato Petro, et ejus Romana Apostolica Sede locata a Christo, ubi juxta S. Cyprianum Zi&. de Unitate Ecclesi Christus Unitatis originem con- stituit, ab hac eadem S. Petri Sede, ct ab Ro- | ma : 99 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. mano Pontifice in omnes, qui in ejus commu nione sunt, funditur, nec in alios Episcopos. Ver ba iila quoque de his. Patriarchis quatuor : Ser vata cuilibet propria dignitate sunt advertend; Nam ex his eque perspicuum fit, nibil potestati: et juris esse hocce statuto collatum Constantino politano Patriarche supra reliquos Orientis Patri archas, sed solum honorem in antecedendo quo ad ordinem in Episcoporum serie. Hoc enim ni: ita esset, Alexandrino, Antiocheno, et Jeroso lymitano Patriarchae non fuisset servata dignita Cap. 7. sancitum est, ut Ecclesiarum Prelati a corrigendos subditorum excessus maxime Clerico rum, et reformandos mores prudenter, et diligen ter intendant. Excessus tamen Canonicorum Eccle sie Cathedralis, qui consveverunt corrigi "per Ca itulum, pér ipsum in illis Ecclesiis, quz taler T actenus consvetudinem habuerunt, ad commoni tionem vel jussionem Episcopi corrigantur infra ter minum competentem ab Episcopo prefigendum alioquin ex tunc episcopus omni contradictione ces sante, ipsos prout cura animarum exegerit, per cen suram Ecclesiasticam corrigere*non postponat. Ca 11. Constitutum est , ut in Ecclesiis Cathedralibu Magister ad Clericos docendos instituatur assigna to ei a Capitulo proventu unius prebenda. Cap. 1? Ne nimia religionum diversitas gravem in Ecclesi Dei confusionem inducat, firmiter prohibemus, ai Concilium, ne quis de cetero novam religionen inveniat, sed quieumque voluerit ad religionen converti, unam de approbatis assupmat. Átta ., men adhuc in hoc eodem Concilio Lateranens est. approbatus Ordo Predicatorum a S. Domi nico institutus, Regulam quoque Fratrum Mino rum, cujus Instituti auctor S. Franciscus Sera phicus fuit, anno octavo post hoc Lateranens On- 4 Sec. X HI. usque ad Sec. XVI. 25 Concilium approbavit Honorius III. successor In- . nocenti, cum ipsum Institutum jam adprobavis- set Innocentius ante Concilium: et deinceps quo- que instituti , et approbati sunt Ordines Religio- sorum, quin et qui abrogati fuerunt, restituti, eum judicatum esset per Apostolicam Sedem il- lrum operam Ecclesie ^ emolumento futuram. Cp. 31. Omnis utriusque sexus, ait Concilium, fidelis, postquam ad annos discretionis pervene- rt, omnia sua peccata confiteatur fideliter sal- tem semel in anno proprio Sacerdoti, ' et injun- ctam sibi poenitentjam studeat pro viribus adim- e, suscipiens reverenter adminus in Pascha charistie sacramentum: alioquin et vivens ab ingressu Ecclesie arceatur, et moriens Christia- mi careat sepultára. Cap. 5o. Impedimentum matrimonii ex consangvinitate, et affinitate ad quarjum usque gradum, non ultra, est determi- natum. Interdicuntur clandestina matrimonia. Extremum , nova expeditio constituta est in diem 1. Junii anni subsequentis ad liberandam Terram sanctam. Die ultima ejusdem mensis No- rubris , quo coepit, terminatum etiam est Con- Cium, | j. 4. Ordines. Religiosi ante Conc. Lateran. IF. par- «im ex. Ordine S. Benedicti propagati , par- fin novi exorti. In hoc Concilio statutum etiam factum esse de Ordinibus Religiosorum non ulterius multi- plicandis , est paulo ante demonstratum. Statim ut EE! | Instit. Hist. Eccl. Pars IV. ut vite, genus monastice coepit, non omnes 1 nachi eamdem vivendi disciplinam , ne in ha quidem exteriore observaverunt. De initiis . anachoretici quam monastici instituti fuit jam pra Part. I. $. 24. Neque enim monásteria, et rum Presides alii ab aliis pendebant. Ne illa dem monasteria, que regulam S. Benedicti quebantur, et nunc etiam sequuntur, ex Ci nensi monasterio, cujus auctor S. Benedictus . jn omnes regiones valde propagata: nisi in : busdam locis, velut in Hungaria, ubi ista pr: suos seorsim Abbates tamen adhuc Archiabba in monasterio Montis Pannonise habent. Ben ctus patria Nursinus, nobili genere natus, mum ad locum, qui Sublacus dicitur in fin Campanis, secessit, et unde Cassinum tran ubi Apollinis simulacro, qui ibi adhuc coleb: everso, et'confracto , monasterium exstruxit a. Multiplicata in immensum est familia S. B dicti, ejusque monasteria, et procedente ! pore ab hac velut matre prognate sunt sus alie Monachorum familie, quemadmo nomine ita etiam institutis quibusdam, im vestitu differentes. Tales erant monachi Y Umbrosze, intra excelsos montis Ápennini cc quorum auctor fuit S. Joannes Gualbertus 1070. tales Clumiacenses, quorum Ordinen stituit Berno Abbas in Gallia, an. g91o. montis Oliveti, quorum auctor fuit B. Ber dus Ptolomeus in Tuscia an. 135153. tales C dimontenses in Gallia instituti a S. Stephano bate qui a. 1056. vita functus est, tales S .Strinee Congregationis, quam instituit B. S $ter Guzolinus, qui a. 1267. diem obiit su mum, tales Celestini, quos instituit Petru: Murrhon Eremita, qui deinde factus Bom Po 4 Sec. XIILusque ad Sec. XPT. — 25 Pontifex Celestiuus fuit vocatus post Nicolaum IV. a. 1294. tales, Camaldulenses, quorum au- ctor fuit S. Romualdus Ravennas , cujus mors in a. 1037. incidit. Etiam Ordo Cisterciensium pro- cessit ex Ordine S. Benedicti. i Robertus, Abbas Molismensis monasterii, in Burgundia, videns elanguissse veterem discipli- nam apud se, a*S. Benedicto traditam a. 1098. cum iis monachis istius monasterii , quibus cor- di erat disciplina monastica, reliquit ceteros!ínon smiliter erga hanc affectos, et Cistercium in ter- rtorio Divionensi ejusdem Burgundie se rece- pt, monasterioque exstructo disciplinam in hoc reluxit veterem. Intercesserunt anni quatuor, et decem, nec ullum nacti sunt novitium ob vite austeritatem , qua observata fuit in hoc monesterio, ut non sine causa vererentur mona- chi hoc monasterium incolentes, ne quod bene, Ompistent, brevi desineret. Hac solicitudine le- vati sunt, dum Bernardus Burgundus in loco Fetains prope Divionem juvenis loco nobili Als anno sSuze statis vigesimo | et secundo hoc Igresus est monasterium cum sociis triginta, (que ita, qui brevi collapsurus videbatur, nova subsidia, et firmamenta sumpsit Ordo Cistercien- sium, in hoc monasterio a Roberto Abbate in- stitutus : cumque in hoc disciplina monastica Üoreret, factum est, ut idem Ordo propagatus "I! per alias etiam regiones vehementer , quo 8. ernardus plurimum contulit, qui tunc in Eccle- 5là Yiue sanctimonia, eruditione, rebusque quas pro eadem Ecclesia gessit, unus omnium fulsit maxi- mé, ut hunc non. immerito idem Cisterciensium Ürdo habeat et colat pro praecipuo suo Statore, € amplificatore. Inter monasteria quoque hujus rdi- 5 26 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Ordinis Clarevallense, cui S. Bernardus Abb: prefuit, fuit omnium celeberrimum et prec » puum. Discipline monastice instauratio, qu causam dedit Cisterciensium Ordini fuit et ceter Ordinibus, et Congregationibus, qua ex Ordir .8. Benedjcti processerunt, seorsimque ab hc regulam sibi vivendi statuerunt. Silvester Maz rolicus in Oceaao omnium Religion. 4Jfubertus M. reus in Originibus Monasticis. Preter hos vero Ordines, quasi quasdam pre pagines Ordinis S. Benedicti, plures etiam exor ti sunt, qui a seipsis initium sumpserunt. Ex h fuit Ordo Carthusianorum a. 1084. institutus S. Brunone. Colonie natus, ac Parisiis Philosc phicis, Theoelogicisque disciplinis excultus , poste Rhemensis factus est Canonicus, et Studiorum Rt ctor. Deinde cum sex sociis ad Hugonem Ep scopum Gratianopolitanum in Delphinatu, qu Gallie provincia est, se contulit, et ab eo locui in ejus dioecesi , qui Carthusia vocatur obtinui ibique solitarie vite genus valde austerum cui sociis colere instituit secundum regulam S. Aug stini. Res, que illum moverit ad hoc, fertur is! fuisse. Cum adhuc Parisiis esset, et Raymund Diocres Doctori Theologie in Academia Parisier si, qui in sanctitatis opinione apud omnes era mortuo justa persolverentur, dum in Officio De functorum ad illa verba prime lectionis in secund nocturno ventum esset: Aesponde mihi , quante Labeo iniquitates , et delicta mea ostende rnih hunc ex tumba caput ter levavisse et alta voce d Xisse, primo se accusátum esse, secundo judice tum, tertio condemnatum. — Quod spectaculun cui et ipse interfuerit, cum animum Brunonis ir time penetrasset, statuisse rebus mundanis r: | nun- 4 ! E —— —— — — ———— — ——— -— "- 4d Sec. X I11. usque ad Sec. XT. 27 zunciare tutioremque viam salutis inire. Res hec a Carthasianis in. eorum claustris solebat depicta esse, habeturque etiam apud Scriptores, Willel- . mum de Erbuta, Henricum de. Calcaria, et in Chronico Magnes Carthusie: sed qui omnes non- usi ex seculo decimo tertio, vel decimo quarto munt. Tacent. vero de hac Scriptores omnes cozvi, ipee etiam Guibertus Abbas in Vita S. Brunonis, imo'aliam etiam affert causam , cur tedio rerum mundanarum solitudinem petierit, quod Manas- (5 Árchiepiscopi. odium incurrerit, ut munere Cancellarii etiam ab eo privatus sit, quia pro disci- pina Ecclesiastica steterit, quam ipse Archiepisco- pus sua vivendi ratione non sustentabat bene. Ipse . etiam Bruno in epistola ad Radulphum Pra positum Rhemensem , qua hunc sui propositi, quod secum una conceperat de petenda eremo , admonuit , ne urdaret exsequi, hocce propositum ei memorans, umen ne verbulym quidem facit de illius Docto- ris post mertem e tumba illa locutione. Hec vi- tur satis esse ad ferendum judicium de veri- ute sius narrationis. Alter Ordo novus exortus est circa an. 1120. ditus Praemonstratensium a loco, qui dicebatur Premonstratum in dioecesi Laudunensi in Gallia, üiejs prima fundamenta jacta sunt a S. Nor- berto. Hic prope Coloniam illustri genere natus, ib adolescentia liberius vivere coepit, suis indul- gens cupiditatibus, ita ut ea, qua Fides Catho- lia docet de suppliciis impiorum eternis, non dubitaret etiam pro fabula, et commento habere. Átcidit, ut illo animi causa in campo equitante, Yhemens exorta tempestas sit, terraque inter Celi maximos fragores, valde prope éum hiatum fece- 28 "Instit. Hist. Eccl. Pars IF. fecerit, ipseque ab equo, territo tonitru, excus— sus in terram sit. Que res ita Norbertum percu- lit, ut statim de vita sua aliter instituenda , pro- ositum fecerit, Factus Sacerdos non satis ha- buit vitam instituere ad omnem normam Christia- n3 pietatis, verum ut alios etiam a vitiis abstra- heret, et ad agendam poenitentiam permoveret, indutus melotam , id est, tunicam ex ovina pelle, nudipes urbes, et loca peragraverit, monendo, et hortando omnes ad pie vivendum, agendamque poe- nitentiam. Quod cum in Laudunensi dicecesi etiam fecisset , a Bartholomzo Episcopo Laudunensi ro- gatus, ut sibi, atque sociis suis, quos jam na- ctus plures erat, domicilium apud se constitueret; in loco, quem Pramonstratum vocabant, inter asperos montes hoc fecit: inde ejus disciplina ita propagata est, utannis triginta post Jam fere cen- tum monasteria in diversis regnis Ordo Premon- Stratensium numeraverit. Regulam suis Norber- tus tradidit S. Augustini. Demum factus etiam Ár- chiepiscopus Magdeburgensis, a. 1154. diem obiit Supremum. Zta $. Norberti apud Bolland. idem deinde Canonici Regulares appellari coeperunt: neque nisi nomine a Coenobitis differentes. Quin in quibusdam Ecclesiis Cathedralibus Canonici non alii etiam fuerunt, quam tales, qui in com- muni vixerint juxta certam Religiose vite regu- lam. Unde ipsum etiam Canonicorum nomen ve- nit, quod significat Regulares. Quin Episcopis ex Decretali: Quoniam a Gregorio IX. Tit... De Fita €t honestate Clericor. jus etiam datum fuit Ca- nonicos compellendi ad vivendum in communi Subque una certa regula. Atque hinc secutum est , ut tales dicerentur Canonici Regulares, cum Jam ipsum Canonicum idem sit, quod Regularis Ter- 4 Sec. XIIL.usque ad Sec. XFT. — ag Tetius Ordo circa eumdem a. 1120. enatus est Humiliatorum. Quosdam e Longobardia, quia a seaversos viderat, Henricus V. Imperator ab- . duxerat in Germaniam, neque enim omnia illius acta ejusmodi erant, que grata cunctis possent ese, [bi in captivitate diutius detenti, inque mi- seriis vestem. assumpserunt cinerei coloris, pie- taisque operibus se se addixerunt. Quamobrem liberi dimissi ab Henrico sunt, cumque reversi in Longobardiam essent, eamdem vivendi ratio- nem iter se consociati continuarunt, prius abs- e ulla sibi peculiari regula, quam vero postea 8. Bernardus Clarevallensis iis tradidit, Innocen- tiusque III. approbavit, et qua sicut Cistercien- sium, e quibus etiam S. Bernardus fuit, ita et Humiliatorum sumpta a S. Benedicto fuit. Munus etiam Evangelii predicandi exercuerunt, sibique habuerunt concessum ab eodem Pontifice, non tamen absque Presulum consensu, in quorum diecesibus hoc faciebant, tamque Albigensibus tesimonio Jacobi de Vitriaco ZZistor. Occidental. Cap. 38. formidabiles erant, qui eo tempore gras- sabanur, ut disputando ab his victi cum fuis- sent sepius; pudore confusi non sint ausi vel se his ostendere. Desciverunt autem postea ab suo istituto vivendi, quos cum S. Carolus Borromzus revccare ad regulam , quam professi erant, vo- luisset , iique tam obstinati in sua licentia fuis- sent, ut aliqui ex ipsis eumdem ,Carolum, virum Sanctissimum , conati essent perimere sclopo in eum exploso, Pius V. Rom. Pont. totum hunc Ordinem sustulit. — Jacob. de itriaco Histor. Ücidental. Cap 28. Philip. Bergomens. in Sup- plemento ad a. 1109. Cir- 20 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. Circa idem hoc tempus, .aut aliquantulo etiam ante Ordo SS. Trinitatis exsurrexit. .S. Joannes de Matha, et S. Felix Valesius in Gallia hunc condiderunt ad redimendos e Saracenorum captivitate Christianos , unde postea in alias etiam regiones propagatus, et ab Innocentio Papa a. 1198. confirmatus est. Hi alibi Trinitarii appel- lati, in Gallia vocati sunt Maturini, quod quam Parisiis habuerunt Ecclesiam, in memoriam 8$. Maturini Deo fuerit sacrata. In eumdem hunc finem redemptionis Captivorum in Hispania insti- tutus etiam est postea a. 1225. a S. Petro Nola- sco Ordo S. Marie de Mercede Redemptionis Captivorum , inprimis ad eos redimendos, qui in Hispania a Mauris capti erant, cujus magnam partem sibi subjugatam habebant. Gregorius IX. Papa hunc confirmavit. Silvest. Maurolic. Jacob. de Fitriac. Hist. Occident. cap. ao. Ad an. 1185. pertinet initium Ordinis Car- melitarum , auctore Bertoldo Sacerdote e Calabria oriundo, qui in mente Carmelo in Palestina re- erto antiquo, sed destructo monasterio , et re- ecto, adjectaque parvula Ecclesia, cum sociis de- cem hoc incolere coepit Aymerico sibi favente, qui ab Alexandro III. Papa legatus in Orientem missus, factus est Patriarcha Ántiochenus. Hec constant ex Joanne Phoca, qui Patriarche Ay- merico fuit coevus, cujusque libellum Leo Alla- tius latine vertit, et quod Amstelodami a. 1654. typis editum est. B. Albertus primum Vercellen- sis Episcopus, deinde Jerosolymitanus Patriarcha, pro Carmelitis regulam composuit, quam Hono- vius IIL a. 1226. confirmavit. Ex Oriente autem veidentem venerunt re Christiana afflicta, et uw statum relapsa per Saracenos iu Ut ' Orien- À Sec. XIII. usque ad Sec. XFI. |. 51 Oriente. Per multa se jam diffuderunt monasteria in Palestina et Syria. Id, quod hinc licet adver- tere. Nam cum deliberassent in Comitiis sui Or- dinis a. 1291. quemadmodum est scriptum a Guil- ldmo de Sanuvico Eremita montis Carmeli in Chronico, liceretne sibi Terram sanctam deserere, Carmelite 1257. fuerint in hoc Ordinis sui con- ventu. Ipsi Carmelite sui Instituti originem non dubitarunt referre ad Eliam Prophetam, nec non ad rmevum Ecclesie tempus sub ipsis Apostolis, Loc jm tempore ponentes fuisse quosdam e pri- mis Christi fidelibus, qui ad 'imitationem Elie in eo Carmeli loco, in quo ille olim adscenden- tem nebulam Deipare Virginis typo insignem conspexerat, eidem virgini Sacellum construxe- rint, quo hi quotidie convenerint ad eamdem Vir- ginem sanctissimam piis precationibus et laudibus colendam. Ad hanc persvasionem pervenerint ex ilo veteri, et ruina collapso monasterio, quod instauratum iterum Bertoldus incolere coepit cum $&ussociis. Hinc autem solum sequitur, fuisse jm aliquod monasterium , postquam monasticum intiiutum vigere coepit, non vero jam sub Ápo- solis vel ad honorandam Virginis Deiparz me- moram, vel adhuc vitam degenti in hoc mundo fuisse edificatum Sacellum. S. Hieronymus sum- ma accuratione scripsit de sacris Palestine locis, que S. Paula venerationis causa inviserit, in Vi- t* ejusdem Paule. Peulane omisisset hunc a pri- - misChristianis jam in veneratione habitum locum adire, et Hieronymus, memorare? lidem Carme- lite se consveverunt appellare Fratres S. Ma- . "ie de Monte Carmelo. At vero Honorii III. Pa- pe diploma, quo confirmavit Regulam pro Car- melitis hanc habet Inscriptionem: Zriori, et Fra- iribus Erernitis de Monte Carmelo. Nondum igi- tur 92 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. tur vocabantur -Fratres S. Marie, quasi ab ilk Sacello, in quo Beata Virgo culta sit jam a prin- cipio Ecclesie in monte Carmelo. lidem Carme- lite , eorumque Prior Brocardus cum in Paleesti- na molestiam passi fuissent, el ab Episcopis, allis- que Clericis reprehenderentur, quod adversut statutum Concilii Lateranensis IV. novum sibi Or- dinem instituissent, atque idcirco sue Reguli confirmande causa ad Honorium III. recurrissent, nihil aliud attulerunt petentes istius sue Regula confirmationem , quam sibi hanc datam, et pre- scriptam esse ab Alberto Patriarcha Jerosolymita- no: nec aliquid, quod sane non pretermissuri fuissent de origine sua illa jam ab Apostolorum svo, deque Ordinis sui tam vetusto instituto ad colendam, et laudibus celebrandam Virginem Dei param memorarunt. Eadem tamen ratione conce- di Carmelitis potest, hos Eliam habere primum sui Ordinis parentem, et auctorem, qua etiam S. Hieronymus in Epistola ad Paulinam de' seipso scripsit: Noster princeps Las, noster Eliscus, nostri duces filii Prophetarum , qui habitabant in agris, et solitudinibus , et faciebant sibi taberna cula prope fluenta Jordanis. Ordinem Carmeli tarum cum a suo primo fervore remisisset, S. Theresia Virgo nobilis Ábulensis adjutoribus S Joanne a Cruce, et Ántonio Heredio ad primze- vam disciplinam reduxit , regularumque observa tionem. Hi deinde separati ab aliis Carmelitis dict sunt Carmelite Discalceati. Hoc factum est a. 1580 quo Gregorius XIII. rem hanc confirmavit. Alter Ordo pariter ex Oriente in Occiden- tem propagatus est. Monachorum S. Basilii, cu- jus monasteria etiam nunc ' in Hungaria floren: Greci Ritus Catholicos Relisiosos complectentia 8 4 Sc. XI1L usque ad Sec. XP]... 55 * ]s circa a. 529. natus, vixit usque ad a. 579. Qui postquam scientiis instructus egregie fuisset, mo- ' hasteriaque invisisset per Palestinam, Aegyptum, et Syram celeberrima, ut instituta Monasticae vite, e disciplinam colligeret, domura reversus Cesaream Cappadocim, ipse etiam petit solitudi- nem, exstructoque monasterio vixit vitam mona- chi, secundum regulam, quam ipse composuit, observandamque dedit monachis, sibi associatis i monasterio. — Quin ex ejus epistolis apperet, etiam postquam. factus fuisset Episcopus ejusdem metropolis Caesareensis, vixisse cum monachis, *d quasi monachis, qui vite istius desiderio in ilius se contubernium contulerint. Quin tota urbs Cesirea eo. Episcopo poterat videri quasi unum monssterium. De qua ipse Basilius ita Epist. 207. Kripsit: JDe nocte siquidem consurgit apud nos populus ad domurn precationis, et in labore, irn aflictionibus , ac Jugibus lacrymis confitentes Deo landem a. precatione surgentes ad psalmodiarm transeunt. Et nunc quidem in duas partes divis alternis succinentes psallunt , ac simul et medi- lationem Scripturarum inde corroborant , et ani- PUn attentum , et cor evagationis expers sibé ii comparant. Postea rursus uni cominitten- í^, ut prior canat , reliqui succinunt. Et sic P'tteaquam | in psalmodice varietate noctem tra- ürere intermixtis precibus, die jam illucescen- le» omnes simul velut ex uno ore, et uno corde Pialmum. confessionis Domino concinunt , propria "Uh mnusquisque verba poenitentice facientes. Hi monachi S. Basilii etiam nunc in Hungaria re- ünent Greecum divini cultus ritum: Eremitee de onte Carmelo, cum ab iis Ordo ipsorum in- Slüiutus esset, qui ex Occidente eo venerant ad Tomulus IF. $ re- | 94 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. recuperandam Terram sanctam, in Oriente ritt adhibuerunt Latinum imo et hanc lingvam. j. 5. Ordines Religiosi deinceps, et post Conc. Lai ranense lF. exorti. Ex his primus fuit Ordo Predicatorum, c jus jam facta mentio est, a S. Dominico instit tus. Calarogae in Hispania patre Felice Gusmai 8. 1170. natus est. Ubi adolevit, et Palentie St diorum cursum absolvit, a Didaco Oxomensi Fp scopo inter Canonicos Regulares relatus, eun demque comitatus Romam , ab Innocentio I socius eidem Didaco datus est, et missus in Ga liam ad Albigenses ab errore revocandos. Qu munus cum strenue curasset una cum Didac pluribusque alifs, maxime ex Ordine Cistercie sium, et in Concilio deinde Lateranensi IV. d liberatum fuisset de hominibus idoneis huic op ri in perpetuum designandis; S. Dominico ine dem Concilio id negotii datum est, ut socios hui in finem colligeret, sibique adjungeret, et Ins tutum formaret componendo regulam pro hoc Instituto. Quod cum factum esset a S. Domini Ordinem Praedicatorum Honorius III. qui Inn centio IJI successit approbavit, et suo decre firmavit. Omnium primum, et praecipuum S. D minicus in sui instituti alumnis esse voluit Sci pturam sacram, et Sanctos Patres assidue volv re ad doctrinam comparandam, qua instructi t sent ad errores tam verbo, quam scriptis ope! bus refellendos, ad instruendosque in pietate Chi stiana fideles, et vitia eorum exstirpanda d: "^ 118- 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XPT. — 55 lisdem Evangelica etiam paupertate, quam in omni vit? suce ratione observare deberent. Eidem S. Dominico tribuitur etiam illa precandi ratio per Rosarium, , quamque et ipse adlibuit, ct aliis commendavit ad impetrandum patrocinium Beatis- sime Virginis adversus haereses. Idque perhibent aon solum Scriptores hujus Ordinis Predicatorum, verum etiam Leo X., Pius V. et Sixtus V. in suis hoc Ordine rescriptis, et que» Malvenda ex- ib etiam secundum verba in Ánnalibus ad a. 12335, Praeter hunc de hoc Ordine scripserunt Bernardus Güidonis in 4fnnalib. Ordinis, B. Jorda- Aus, Jacobus de Poragine, pluresque alii. Alter est Ordo Fratrum Minorum, quem S8. . Franciscus, ab ardore charitatis in Deum Sera- pius cognominatus , instituit a. 1208. . Assisiis . in Umbria patre Bernardone, divite mercatore, mtus est. Joannes fuit primum ejus nomen: sed quod lingvam Francicam expeditissime etiam lo- queretur, vulgo Franciscum appellarunt , quod ei momen adhaesit, A puero valde fuit benignus erga pauperes. Cujus largitatem in hos, et quod pecunia, qum ex mercatu quadam vice collegerat, Ecclesiam -Damiani ruinosam voluisset reficere, velut pro- digum coram Guidone Episcopo Assisiate bonis pa- ternis jussit cedere. Quod ille promptissime fecit, lunica etiam , qua indutus fuit, rejecta patri. Exin- epauper statuit vivere. Itaque vili tunica contentus, eque praecínctus, nudisque pedibus stipem, un- € vitam sustentaret, emendicabat. Invenit vero. $0cios, semperque in dies plures. Ex stipe, quam "um sociis collegerat, primum refecerat Ecclesi- (n 8. Damiani, deinde alteram S. Petri, et ter- iam quoque S. Regine Angelorum in loco, cui ortiuncule nomen fuit, atque isthic ediculam si- 9* bi, 56 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. bi, sociisque extruxit, postquam hunc a Mona chis S. Benedicti, ad quos pertinebat, obtinuis. set. Societatem, quam formavit, eo destinavit, — ut tam verbo, quam exemplo omnes a rerum mundanarum amore abstractos ad pietatem, et ad quaerenda celestia pre omnibus rebus aliis in- duceret. Ad hoc ipse, et socii civitates, et loca erambulantes Verbum Dei spargebant, et mo- nita salutis dabant tali cum modestia, et demis- sione animi , atque pietatis affectu, ut omnes in sui admirationem raperent, pronissimosque ad audiendum haberent. Romam deinde cum novem sociis Franciscus ivit, petiturus confirmationem sus societatis ab Innocentio III. eamque obtinuit post- quam Pontifex fuisset admonitus, ne hominis petiti- onem despiceret, cujus humeris Ecclesiam fultum iri ei per somnium erat representatum. Regular a Francisco sibi oblatam, primo Innocentius pro- bavit, deinde Honorius III. confirmavit. De in- cremento istius Ordinis sic scribit Mattheus Pa- ris. in Hist. Anglicana ad a. 1227. Multi nobiles ipsius (Francisci) exemplum secuti relicto seculc cun vilis, et concupiscentiis ejus, se se magiste- rio ejus subdiderunt. | Crevit igttur in brevi hie Ordo Fratrum ,' qui )MMinores dicuntur , per or- bem universum : qui in urbibus habitantes, e. castellis , deni , e£ septeni exierunt in diebus illis per villas, et Ecclesias Parochiales. verbum vitae preedicantes, et turbis agrestibus virtutum plan- taria énserentes , fructum Domino plurimum ob- tulerunt. Nec solum inter Fideles semen verb. Dei, e& rorem doctrinam celestis consperserunt- verum etiam ad Gentiliun, et Saracenorum na- &ones se conférentes perhibuerunt testimonium ve- ritali : iMer guos etiam multi ad martyrii glo- 4FVenerauns. Ipse 4 Sec. XIII. usquead Sec. XP. 53 Ipse etiam. Franciscus in Aegyptum ex Ita- lia navgavit, et Meledino Aegypti Sultano E- vangelum praedicavit, ejusque se demonstratu- rum veritatem promisit $i rogo accenso, seque lunc ingresso, eumdem etiam: ipsius Imani, et Scheiki subire vellent. Imani Turcis vocantur ii, qui Moscheis eorum president, Scheiki, qui ad: populum sermones publice habent. Sultano re-. spondente vix futurum ex his aliquem , qui in hanc conditionem ad explorandam Religionis ve- risem velit consentire, Ergo ego, ait Ftanci- sus, solus jntrabo ignem, si promittis te Chri- Siaum futurum ^cum populo tuo, si illesus übigne mansero. Nec hanc admisit conditio- mem, metuens populi seditionem: Franciscum vero dimisit cum multa sue erga eum benevo- lenti significatione , rogavitque, ut Deum pre- €ur, ut is ei ostenderet, quam habeat religio- Dem sibi gratiorem. S. Bonaventura in Fita S. Prawisci. Etiam pro feminis coenobium, Ec- deie 8. Damiani contiguum, edificavit, quod S. Care commisit regendum , eque Virgini Assi- 5t, secundum regulam a se pariter pro his com- positam. Cum tales etiam permulti fuissent, qui & in disciplinam Francisci tradere cupiebant , sed matrimonio, aliisque impedimentis irretiti , quo Minus possent. ipsum ingredi Ordinem Minorum; s quoque prospexit dando talem regulam, ut qumvis manerent extra coenobium , et in pri- Sino vite suee statu, etiam conjugali, tamen re- l8losius viverent nec tantum viri, verum etiam femine, Hos appellant Fratres, et sorores de Cuitentia, vel etiam Tertii Ordinis. Si unquam Mis, eo tempore magna fuit corruptio morum, lludque vitium, quod S. Paulus ad Ephesios cap. *. v. 8. scribens ; nequidem nominari voluit, quan- 68 ——— Institut. Hist. Ecel. Pars IF. quantum invaluerit etiam in iis, quibus nec con— jugia permissa sunt, ostendunt ea, que in histo — ria hac ptoxime superiorum seculorum demon— strata sunt. S. Franciscus ejusque socii una villi tunica induti, fune pr&cincti, nudipedes rigidam, et abstinentissimam vitam agentes sua Evangelii predicatione in populis depulerunt inveteratanm morum corruptionem , perfeceruntque , ut Chri- stiana ubique refloresceret pietas. Jacobus de Fitriaco. Luc. JFading. in 4nnalib. Ord, Frane. " Gonzaga , et ali. Ut. in aliis Ordinibus Religiosorum accidit, ut primus fervor tepescat, ita hoc evenit etiam in Ordine Minorum. À S. Francisco, perque Re- gulam sibi ab eo datam jussi sunt abjecta cura, et sollicitudine omnium aliarum rerum totos ge dedere iis, que ad Spiritus fervorem .nutrien-. dum, et augendum conferrent , ita, ut ne ali- menti quidem ullum genus servarent penes se, paratum in diem alteram, etiam proxime subse- quentem. Talem vero vivendi rationem quidam inter eos impatienter ferre coeperunt, atque im- probabant, tamquam in qua sit Dei tentatio re— currendo ad ejus extraordinariam providentianz seposita propria cura sibi prospiciendi de alimen— tis, ceterisque vite subsidiis. Cum autem ali£ discipline studiosiores contenderent, vi summas paupertatis, quam eorum Regula habeat, hoe ipsis non licere, controversiaque esset deducta. ad ipsum Romanum Pontificem Nicolaum III. qui Pontificatum iniit a. 1277. is Regule eorum ejus- modi declarationem fecit, ut professionem sum- m:e paupertatis ipsis confirmaverit, attamen usum eorum , qua haberent,. ipsis attribuerit, domi- nium autem summe paupertatis observande cau- 88 . P d 4 Sec: XI1I. usque ad Sec. XFT. 99 t penes Sedem Apostolicam dixerit esse. Dum autem adhuc etiam postea disputatum inter eos de summa hac paupertate fuisset , et in hac eo derentum , ut quidam ex ipsis dicerent, nec Chrstum, nec Apostolos habuisse aliquid propri- um in mundo; Clemens V. hanc assertionem ve- lut &ripturee contrariam improbavit, insuper do- mibum quod Nicolaus III. Sedi Apostolice 'ser- writ, ipsis redidit. Postquam vero, ut dictum et, disciplines rigor remisisset, qua ansam etiam huic disputationi de summa paupertate dederat, non defuerunt inter Fratres minores, qui hanc rursus renovare studuerint. Unde vero Ordo, qui, anle unus fuit, divisus in plures ejusdem S. Fran- esci Ordines est. Itaque preter Fratres Minores, | deinde ad distinctionem ab aliis Francisci inibus, Conventuales dici coeperunt, exortus &t Ordo Minorum de Observantia, et Minorum Strictioris Observantie, quibus, et Recollecto- ru nomen datum est: Utrique autem uno vo- &bulo dicuntur etiam Franciscani. Ex Fratribus , sutem de Observantia, Mattheus de Bassio, cum nodum satis suum Ordinem existimasset esse re- formstum ad. primzevam S. Francisci regulam, quod & ceteri, qui reformationem fecerant, sibi pro- p5itum habebant, efformavit Ordinem Minorum, quürun cognomen est Capucinorum a majore et Cupidata forma caputiorum, qualia in tunica sua gerunt, Silvest. JMaurolic. Marcus | Ulisipon. in Histor, Seraphica. Zacharias Boverius in Jnnal. Capuoinor., e£ 4o Institut. Hist. Eccl. Pare IF. $. 6. Continuatio de iisdem Ordinibus Religiosis, Post Fratrum Minorum ordinem non mult ost eodem seculo XIII. Eremite S. Augusti: existere coeperunt. Neque enim hi originem suer ducunt a S. Augustino Episcopo Hipponensi, et hoc creditum a quibusdam sit, inde inprimi: quod inter Opera ejusdem S. Augustini sint Sei mones ad Fratres in Eremo, ejus nomen praes ferentes. Neque enim Criticorum judicio hi ipsit sunt germani Sermones: ut hoc videre est apu Natalem Alexandrum JZist. Beci. Sec. P. cap. : arí. 5. Equidem S. Augustinus, quemadmodu) esi scriptum a Possidio in ejus Vita, factus Pre: byter monasterium Hippone exstruxerat, ibiqu in contubernio aliorum vixit monasticam vitai colentium; quin et Episcopus factus monachos s cum habuit, cum quibus vixit: quod tamen Lx stitutum eonservatum , et continuatum usque a . hoc tempus seculi XIII. non est, cujus nec vest gium uspiam apparet post S. Augustinum, Eatem eutem possunt hi Eremite seculo 15. exorti, di Eremite S. Augustini, quatenus ejus Regulam « Servos Dei, precepta vite RHReligiose continer tem, sibi sequendam et observandam assumps rint. Quinque autem fere circa idem tempus Cor gregationes Eremitarum S. Áugustini seorsim prx ierunt, quas deinde Alexander IV. a. 1254. i unum corpus redegit subque uno Priore genere Lanfranco posuit, qui in Congregatione, qua B. Joannes Bonus instituerat sub nomine Erem tarum S. Augustini eidem Joanni Bono success rat. Mantuz natus est, et postquam adolevisse civitates , et oppida peragrans cantu, et msi 81D á9 Instit. Hist. Eccl Pars JF. - Senensis, horum auctor fuit.. E curia aliquandi domum reversus cum impatienter prandium ex- spectasset, quod nondum erat paratum, uxor li- brum, Vitas Sanctorum continentem, legendum .ei dedit. Hunc primo abjecit, deinde tamen re. sumpsit: cumque casu incidisset in Vitam S. Ma- rie Áegyptiace, cujus admodum severa , et poeni- tentie operibus dedita Vita erat, suorum erra- torum dolore compunctus; propositum de vita religiosius instituenda illico concepit: habuitque : &ibi uxorem quoque et. filiam unicam consentien- tem. Uxore itaque continentiam professa, et fi lia facta Sanctimoniali, facultatibusque in paupe- res erogatis, cum Francisco Vincentio, eque no- bili Senensi, obibat civitates, aliaque loca do- cens, et exhortans publice omnes ad poeniten- tiam. Brevi ejus sociorum numerus crevit ad se- xaginta. Cum his Romam petiit sui Instituti, (Re gulam et ipse assumpserat S. Augustini) confir- mationem petiturus ab Apostolica Sede, idque in vestitu obsoleto, et plicito etiam de industria, nudisque pedibus cum corona in capite oleagina. Urbanus V. Pontifex a. 1567. Institutum hoc ap- probavit pro vestitu alba tunica iis data cum ca- utio ejusdem coloris, tuniceque adherente, pal- lioque fusci coloris. Usque ad a. 1688. hoc du- ravit Institutum, quo illud Clemens TX. Papa ab- rogavit. Síürest. MMaurolc. Paulus Morigia. Ordo rursus novus Servorum B. Marie Vir- ginis coepit a. 1255. Florentie septem viris nobi- litate, et divitiis conspicuis, inter quos Bonfilius de Monaldis fuit precipuus, in unam societatem coeuntibus ad colendam Deiparam, ejusque dolo- res recolendos, ipso die, qui memorie sacratus est ejusdem Deipare assumptioni in celum. Ar in- 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XP 1. . 45 ingus Archiepiscopus Florentinus Regulam S. ugustini iis dedit observandam, et vestem ni- ram in locitm cineree, quam sibi prius assum- serant. Ordinem approbavit Alexander IV. ite- mque eonfirmavit Benedictus XI. S. Philippum enitium pariter Florentinum habet hic Ordo sui - ropazatorum praecipuum. JMichael Pocciantius ! Chronic. Archangelus Gianius in 44nnalib. Ordo deinde efflloruit Eremitarum S. Pau- I Eremitae , qui in Hungaria originem habet ab usebio Canonico Strigoniensi. Hic enim cum se | eremum contulisset , alios etiam eremicolas, Spersos per solitudines collegit in unnm con- bernium. Regulam etiam hi S. Augustini su- nt observandam. Nec alia ratione appel- ti sunt Eremite S. Pauli, quam quod hunc, qui 'imus Eremitarum fuit, imitati sint vitam degen- »insolitudine: Neque enim S. Paulus I. Ere- it ullos habuit vel alumnos, vel aliquod for- averat Institutum cujuscumque Religiosi: ordi- 5. Joannes XXII. Popa ad petitionem Caroli Oberti Regis Hungarie a. 1528. Ordinem hunc probavit. Ejus rescriptum de hoc exstat apud oricum Raynaldum in Annalib. ad hunc eum- m annum. jSivest. .Maurolie. Etiam extra Hun- riam ad Poloniam , Croatiam , Germaniam pro- satum hoc institutum fuit. Rome quoque ha- erunt Claustrum, in Hungaria autem sola 170. r Josephum II. aboliti sunt, Ordinem S. Salvatoris etiam sub Regula S. gustini instituit S. Birgitta e Regio Svecie Re- n sangvine, postquam Ulphoni Nericie Princi- nupta octo prolium fuisset mater, ejusque vir Ordine Cisterciensium , in quem ingressus est, - | n- V 44 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. functus vita fuisset. Nec tantum pro feminis hog fecerat, verum etiam pro viris, idque in eodem: monasterio, attamen ut essent ab invicem sepa- rati: unus autem ex viris praeditus sacerdotie utrisque praeesset. Vestis grisei coloris utrisque erat cum cruce rubea. Vita illorum pure asceti» ca, et soli contemplationi Divinarum rerum M ta. S. dntonin. Chron. Part. 3. Tit. 44. cap. 14. Urbanus V. qui factus est Pontifex a. 1562. Or- dinem hunc approbavit. Anno 1574. iterum no- vus Ordo Hieronymitarum in regno Castelle Hispania a Petro de Guadaffinaria institutus eff vitz genus pariter asceticum sibi habens prope- situm. À Gregorio IX. obtinuit approbationem Anno statim subsequente 1575. Mediolani Orde S. Ambrosii novas prodiit, quem Gregorius XI confirmavit. S. Augustini Regula etiam huic Or dini fuit: Officium vero Ambrosianum assumpsee runt in Horis Canonicis recitandis. Prreedioa Verbum Dei, Confessiones excipiebant, aliaque. munia obibant, qua Parochis sunt propria, at- tamen nonnisi cum horum consensu. Itaque vide- tur hic Ordo eum in finem institutus esse, d adjumentum, et subsidium preberetur Parochis Joan. Mariana lib. 17. de Rebus Hispan. cap. 10. Bullarium Rom. Tam. I. pag. 289. $.. 7. Uerior continuatio de Ordinibus Religiosis. | Ordinem rursus novum a. 1455. condidit S. Franciscus de Paula, .qui locus ejus natalis in Ca- labria fuit. Vite solitarie amore in solitudinem se recepit, excisaque caverna in monte mari vi- 4d Sec. X II. usque ad Sec. X KT. — 45 ino , in eam se abdidit solis herbis, et radici- ; victitans. Quamvis asperrimam vitam duceret, nen mactus est plures, qui se ei adjungerent, :tis similiter cavernis, in quibus sub ejus magi- 'rio vitam degerent, totam rerum celestium com- mphstioni intentam. Mox Franciscus pro se, ét ciis suis sacellum exstruxit, atque regulam his iam vivendi dedit admodum austeram, interdicto perpetuum carnium esu, nisi cuipiam eorum raviter in&rmo medicus cibum istius generis pre- tripsisse. Multa Deus per illum signa, et pro- igia fecit, ita ut Thaumaturgum vocarent, fuit- we vite illus sanctitas celebratissima. Itaque udovico XI. Galli» Regi aliisque viris Principi- us impense charus, et honoratus erat, quem- ue inviserent, sicque venerarentur, ut idem Lu- ovieus Rex etiam flexis genibus ejus se preci- us commendaret. Hinc factum est, ut favore incipum hic Ordo celeriter propagatus sit per alam, Gallizm, Hispaniam, et Germaniam. ixtus IV. Ordinem hunc approbavit, habetque omen Ordinis Minimorum Fratrum Erémitarum etris Francisci de Paula. Zenschemius, et Pa- "jrochius in. Supplemento | Historico ctor. S. "ancisc. de Paula. Ludevicus Doni in Histor. rdin. | Hunc rursus Ordo secutus est Theatinorum, em a. 1524. instituerunt Joannes Petrus Caraf- Episcopus Theetinus, postea Pontifex factus manus, Paulus IV. nominatus, et Cajetanus iensgus Vicentinus ad Cleri, et populi mores m alibi, tum in Italia, ipsaque Urbe a pravi- e revocandos. Paupertatis talem professionem 6 assumpserunt, ut non $olum nihil posside- 2t, sed neque eleemosynam peterent, et colli- ge- 46 . Institut. Hist. Eccl. Pars I P. gerent, verum ex iis solis, que sponte sibi es. sent ohlata, et donata, viverent. Et tamen in hac tali paupertate viris semper floruit hoc In- stitutum vite integritate, literis, concionibusque ad populum habendis, et in munere missionis ad infideles convertendos ezregiis, et laudatissimis. A Clemente VII. confirmatus est hic Ordo. Extra Italiam non multa habuit domicilia. 4n£om. Ca- raciolus in Fita Joan. Petri Caraffa , et Sociori Silvest. MMaurolic. in Oceano. omnium Religion, Ordinem Theatinorum secutus est biennio ost a. 1526. Ordo Clericorum Regularium S. bauli Decollati, Mediolani institutus ab Jacobo Antonio Morigia, Bartholomeo Ferrario, Medio» lanensibus, et Francisco Maria Zacharia Cremo- nensi eum in finem, ut populum suis concionibus ad poenitentiam, pieque vivendum excitarent, quo ublicam etiam Epistolarum S. Pauli lectionem adhibebant. lidem vocati sunt etiam Barnabite ab Ecclesia S. Barnabe , quam Mediolani omnium rimam habuerunt. À Clemente adprobatus est lic Ordo, ita tamen ut penderet. ab Archiepi- scopo Mediolanensi. Clementis FII. Constitutio 37. in Bullario. Jam a. 1554. rursus novus Or- do exsurrexit Clericorum Regularium de So- mascha. S. Hieronymus Aemilianus, nobilis Ve- netus, ejus auctor fuit .ad Orphanorum curam, ut recepti in certis domibus in pietate, literis, et in ipsis etiam artibus mechanicis instruerentur. Paulus IV. Papa hoc Institutum approbavit, ite- rumque Pius V. illud confirmavit. Cum confir- matione Pontificia datum fuit huic Ordini deno- minatio Clericorum Regularium S. Majoli de Pa- pia; illud tamen etiam de Somascha eidem nomen mansit, ubi non longe a Mediolano Hieronymus . pri- A Set. XIIL usque ad Sec. XE T.— 45 primum domicilium suo Ordini posuerat. Jugu- stinus Turtura ejusdem Instituti. Eodem anno 1554. initium sumpsit Societas Jesu per S. Ignatium Loyola nobili loco natum in Cantabria, previncia Hispanie. Aulam primum Catholici Regis, deinde militiam secutus, in bello, Carolus V. Imp. et Hispanie Rex habuit cum Inncisco I. Gallie Rege in Pampelonensi propu- gatione in utroque crure globo gravissime vul- ' »erstus, eoque altero fere comminuto, jacens e- gr libros de heroum gestis coepit legere. In manus ei venerant casu duo libri, alter Christi Vitam describens, alter Ácta Martyrum. Ex ho- rum lectione fastidium cepit mundanarum rerum, tatuitque exinde Deo militare. Triginta jam fere annos natus literarum sibi subsidium, a Gramma- ra exorsus, comparavit. Parisiis postea sex so- cis , e quibus fuit etiam S. Franciscus Xaverius, qui omnes Academicis Gradibus in Parisiensi Uni- veritate insignes votis conceptis a. 1554. die, que sacra est Virgini.Deipare in celum assum- u in ejusdem Ecclesia, in monte Martyrum, prope Parisios, fundamenta jecit Societatis. Preter tria aliis etiam Religiosis consveta, est So- Gétati Jesu. quartum de Missionibus votum, quo specialem ad has peragendas Romano Pontifici obedientiam spondent ad quoscumque infideles , et hereticos dum mitterentur convertendos. Ad hzc inter Catholicos instaurare pietatem , studium, et Cura eque summa Ignatio fuit. Hunc in finem eruit gymnasia ad juventutem erudiendam, in leis quoque totus incubuit ad populum Ca- techesibus, et concionibus instituendum, ad Sa- Ctamentorum etiam usum frequentiorem perdu- dum , nihil pretermjittens, quod ad excitandem, ve 48 Institut. Hist, Eccl. Pars IF. vel promovendam pietatem conferre posset, majorem gloriam, cujus studio omnia facieb nullique labori parcebat, semper in ore suo bens, semperque in mente, et omni cogitatio Paulus III. R. P. hoc Institutum approbavit a. 15 iterumque Julius III. a. 1550. nec non ipsa Sy. dus Tridentina Sess. 25. cap. 16. declarans dum quoad alia Instituta Religiosorum quasd determinationes faceret non intendere aliquid novare, aut prohibere, quin Religio Clericor . Societatis Jesu , juxta pium eorum Institutum Sancta Sede Apostolica approbatum, Domino, éjus Ecclesie inservire possit. Hic Ordo Clericorum Societatis Jesu, quo n . lus alter Religiosorum magis unquam floruit , t tosque fructus Religioni, et Ecclesie attulit infidelibus ad Fidem convertendis, in heret confaütandis, pietateque Christiana inter Cath cos revehenda, et promovenda; circa medi seculi decimi octavi cadere ceepit. Deismus, : jus precipuus architectus in Gallia Voltaire | ex Anglia veniens (suo loco de hoc deinde adhuc dicetur) depravaverat Galliam, hincq serpserat ulterius plus minus in omnes Euro regiones. Fuit Deistarum , ut idem semper qu Siverunt omnes architecti, et machinatores omnit talium pestium, totum mundum transformare . id, quod ipsi erant. Ne autem ipsis resisteret studuerunt Áularum ministros sibi conciliare adjungere. Adverterant autem hi, a Deistis "pti, et irretiti, tantoque magis ipsi signiferi I imi, se nihil profecturos, nisi Ordinem tam : lentem, et in existimatione habitum apud on a Principum Aulis sübmovissent. Huc igi homines vaferrimi omne etiam. suum consilii cqna- A Sec. XIII. usque ad Sec. XPT. — 4g tonstumque contulerunt. 2 Contulerunt autem | ia huyus Ordinis Viros ejusmodi, que si vera | fuissent, hi Principibus execrabiles esse merito potuissent Sed que ipsis data crimini sunt, numquam probata erant, quamvis aliqui ex his umquam insidiatores etiam vite Regum, affecti supplicio sint. Itaque factum est; ut Religiosi hu- jsSocietatis omnes primum ex Portugallia, dein- de Gallia, tum etiam ex Hispania, ex regno Nea- piano , Parma, et Malta excedere juberentur. neque sic adhuc conquieverunt, donec eas- dm Aulas induxissent ad petendam, et urgen- dm ab Apostolica Sede ejusdem Ordinis ipsam mblationem , et abrogationem , ut quasi ipsa ejus ndice, stirpitus evulsa, nulla eidem spes relin- eretur repullulandi. "Tali ratione extorta est enum 2 Clemente. XIV. Bulla, qua die 21. Julii & 1775. Ordo exstinctus est. Franciscus Kareu, ' e alii seculares Presbyteri, a pluribus annis in Busico Imperio existentes, et olim addicti So- delati Jesu , a, Clemente XIV. supresse, preces r Po VW. obtulerunt, ut in unum corpus coale- . . &erent: hos etiam Paulus I. Russorum Imperator impense commendaverat humanissimis literis die 1i. Aug. 1800. ad Pium VII. datis, quibus de- Chrabat , gnatum sibi fore, si Catholicorum Im- li sui bono Societas Jesu auctoritate Romani ntificis ibidem constitueretur. Facultas hec est 3) Ihnen (Deistis, et . Ministris Aularum Deismo addictis) ,oV8f daran gelegen, einen Orden, der so eifrig für die christliche Religion eingenommen war, zu verfolgen, 9der gar 2us dem Wege zu riáumen. Scripsit Philipp. Jxcob vou Huth, im Versuch einer Rirchengeschichte i achtzehnten Jahrhunderts. Augsburg. 2. Band pag. l. Tomulus IF. Á c data bo Instit. Hist. Eccl. Pars IF. data die 7. Mart. 1801. sed duntaxat intra fin Imperii Russici, constituto eodem Francisco K: reu Preposito generali: anno autem 1814. die 5 Julii ad preces Ferdinandi Regis extensa est a regnum utriusque Sicilie. Deferebanturque uns nimi fere totius Christiani orbis consensu instante. urgentesque :petitiones ab Archiepiscopis, Epi scopis , atque ab omnium insignium Personarun Ordine, et coetu pro ejusdem Ordinis restitutio ne. Concessiones, et facultas pro Imperio Russi co , et utraque Sicilia die 7. Aug. 1814. extens est ab eodem Pio VII. ad Statum Ecclesiasticum et ad omnes alias ditiones. Hec de restitution Societatis Jesu excerpta sunt ex ipsa Bulla Resti tutionis, qua eadem die 7. Aug. Rome in Ecce sia SS. Nomini sacra post celebratam Missam t: Summo Pontifice ad aram, ubi corpus requie scit S. Ignatii de Loyala, solenniter publicata fuil Die 17. Maji a. 1824. Leo XII. per Breve suun Apostolicum eidem Societati Jesu restituit Roma num Collegium, quod jactis ejus fundamentis S. Ignatium Loyola a Gregorio XIII. Ponti! molitione ingenti, ac magnificentissima exstru ctum fuit Religioni ac bonis artibus tradendii procuratumque jam etiam antea ab eadem Socie tate fuit, annuo censu scutorum duodecim mill um monete Romane ex «rario Pontificio assigna to in perpetuum. | Scutum Romanum «equivale flor. Rhenens. Eidem Societati destinavit iden Summus Pontifex Collegium, quod educandis, eru diendisque nobilibus alumnis se adificaturum i eodem Brevi declaraverat. Alium rursus Ordinem a. 1550. instituit S Joannes de Deo Lusitanus: qui cum Granate ii Lusitania c oepisset, se brevi per alia plures Euro 4 Sec. X111. usque ad Sec. XFI 6&1 pe regiones diffudit. Preter ordinaria aliis Reli- gionibus vota, habet quartum de infirmis, et &- grotis uvandis, et curandis. A Pio V. R. P. hic Ürdo, qui Fratrum Misericordie vocatur; confir- imtus est a. 1552. Alterum Ordinem Clericorum Regularium ininistrantium infirmis Rome instituit S. Camillus de Lellis, Theatine dicecesis Presby-. ter, quem Sixtus V. R. P. confirmavit a. 1585. In eo differunt a Fratribus Misericordie , quod hilaii sint, excepto uno Presbytero in singulis domibus eorum, et ad curanda &egrorum corpo- n, iorum professio dirigatur, Camilliani vero sint Clerici voto se obstringentes ad curam impen- spiritualem infirmis, et moribundis. In- ler Ordines, quiSolennia Vota habent (in eo hec ab aliis votis differunt, que dici solent Simpli- c1 , quod hac solvi possint ex justa causa ab Epi- opis, illa solvantur nonnisi per Romanum Pon- " tiicem,) ultimus ad hoc tempus est Ordo Schola- wm Piarum ad informandam pietate, et literis jventutem presertim pauperem, et gratuito, vi &e professionis atque voti. Nam etsi hoc a So- : Gietate Jesu. etiam factum sit, et fiat, et ab Cleri- cis Regularibus de Somaschaá , imo et in monaste- ris juventutis institutio in pietate et literis jam oim facta sit; tamen nullus adhuc ordo erat, qui hoc ex professo, seque obstringendo per vo- tm fecerit. S. Josephus Calasanctius, Petraltae in Áragonia nobili genere natus, hunc Rome fun- dvit a. 1597. Gregorius XV. eumdem a. 1621. confirmavit. Cum Ordo non tantum in Italia ad alas civitates, etloca, verum etiam in regna alia fuisset. statim expetitus a permultis, neque tot tuppeterent ex Clericis, qui dari et mitti possen!, defectus hujus supplendi causa adhibiti sunt. ad docendam juventutem etiam Fratres, quos in hoc y Jr- , 5a Instit. Hist. Eccl. Pars IP. Ordine Operarios vocant, et. ad domestica s lummodo munia destinati sunt ; qui non imper literarum idonei judicati sunt ad docendum, hi que biretorum , quod capitis tegmen est, conce sus usus erat. Unde vero factum est, ut hi etia ad |Sacerdótium adspiraverint: cumque hoc i negatum fuisset, patrocinia exterorum conqui tendo turbas excitaverint. He quamyis vix, alici jus momenti essent, tamen hoc arripuerunt a . Obtrectandum, et nocendum toti Ordini* quida ex ^lio Ordine, apud quos in invidiam veneg Ordo Scholarum Piarum propter favorem, in qu erat apud Viros etiam Principes. Cum igitur un ex hoc ipso Ordine inquirendi in turbarum cau sam negotium commissum fuisset ab Innocen tio X.atque iste rem, prout affectus ei dictaverst depinxisset, et ex musca leonem fecisset, Or non quidem sublatus, sed ad Congregationem simplicia tantum vota habentem , quorumque obli gatio eousque tantum maneret, quousque qui manere in Congregatione voluisset, ab eodem Pon tifice redactus est ipso adhuc S. Josepho Fundato re Ordinis vivente. Intercesserunt vero anni non nisi undecim , et Clemens IX. ad plurimorum Prin cipum preces, sibi instanter factas, eumdem Or dinem a. 1669. reposuit eo , unde erat dejectu Franc. Maria Bonada ejusd. Ord. in Fita S.J9 Caías. 1 2 Prater hos Ordines tam multa adhuc fuerunt In stituta Virorum , qui in societatem coiverunt, et ve solam asceticam vivendi rationem sibi propositan habuerunt, vel etiam secuti aliquod officii genut quod exhibendo aliis dirigeretur ad obsequium erg Deum. Qualis fuit Congregatio Oratorii institut Rom» a S. Philippo Nerio ad Fideles Verbo De ! et 4 See. XIII. usque ad Ses. XFI. — 55 et Sacramentorum administratione assiduo, et quasi continenter pascendos, se se his ad hec semper proinptos, et paratos exhibendo; qualis Co tio Presbyterorum Secularium Missionis, qd d nomen fuit, Parisiis a S. Vincentio a Pau- instituta ad pauperes, 'et rusticanos homines excolendos Religionis doctrina; qualis Congrega- tio Oratorii Jesu, a Petro Cardinale de Barulle instituta Parisiis, ut plures alias istiusmodi Con- refitiones pretérmittam, quas omnes colligere, et describere quam longum esset, hinc intelligi pest, quod Silvester Maurolicus Opus suum, in quo sibi proposuerat hoc effectum dare, et re- 'ensere omnia Instituta Religiosorum, hunc Oce- inum Religionum omnium appellaverit, istoque |omine insigniverit. Inter hec Tnstituta Religionum, que sunt recen- iita a me, fuit memoratuui et illud Sanctimonialium, quod formatum a S. Francisco Seraphico primam rectricem S. Claram habuit, et alterum quod a S. Birgitta fundatum fuit. Fuerunt autem, et alia quam plurima, perstantqué etiam adhuc nunc multa, Neque enim haec, qua nos vivimus, val- le propitia Religiosorum Ordinibus sive virorum, ive feminarum etas fuit, quarum alia nonnisi seticam vitam colere voluerunt, alia ejusmodi letatis opus profiteri, quo inservirent etiam aliis. ales sunt Virgines, Deo sacrate, quse Elisabethi- £ vocantur, qua curam et obsequium exhibent grotis feminis ; tales, que puellas docent, tam- le in pietate instruunt Christiana , quam in ar- jus, que illi sexui conveniunt, ut sunt Virgines rsuline , et que Notter Dame, et Anglicane cantur. Adversus illa Religionum Instituta, in ibus , qui essent, sibi tantum vacarent, suam- que bá Instit, Hist. Eccl Pare IF. que salutem eternam qu&rere curarent, preese tim insurrexit nostre cetatis genius, tamquam qu societati humane viderentur infructuosa, et im tilia. Non est vero finis, qui hominihus a Di datus, et prestitutus est, commoditas rerum, fortunarum temporalium, sed querere illa an omnia, qua sursum sunt, non que super tei ram. Coloss. 5. v. 2. Est etiam ipsius Christi ho JMartha , Martha , sollicita es, et turbaris erg plurima. | Porro unum est necessarium. | Mari optimam partem elegit, quce non auferetur ab e Luc. 10. v. 41. Qui asceticam vitam vixerun vel sibi subsidia vite suis manibus quesiverun ut veteres erant anachorete , et monachi, vel.h etiam provisum ad vitam sustentandam per pii fundationes est, ut viverent, soli Deo serviet tes, nemini hominum graves, et molesti, et quibus tamen numquam non etiam prodiveri viri et sanctimonia prediti, et doctrina exculti simi ad regendas in Episcopali munere Ecclesis fortissimaque propugnacula Religionis adversus he reses, et corruptores Religionis, Actuosum vit genus, quod plures Religiosi Ordines habent suze professionis, pertinet ad adjutorium aliis pre bendum, vel etiam ad id supplendum, quod f cere alii deberent, et facere negligunt. Anm autem humane societati oneri ii, potius sunt, qu bus subsidium impendi ab aliis debet, quam q nullum tale requirentes vitam tamen ad norma Christiane pietatis instituunt? Querite prima regnum Dei, Matth. 6. v. $5. j. 8. 4 Sc. XIIL usque ad Sec. XP. 55. 6. 8. De Inocentii. IJI. post mortem apparitione. Ho- morius I1]. Papa. Friderici 1I. votum de ex- peditione' in. Terram. sanctam :. qualiter hoc esecutus sit. Ejus pactio cum Sultano, Gre- : gorius LX. Papa. Post celebratum Concilium Lateranense IV. «0 altero Innocentius III. decessit. Thomas Can- tipratensis in. Pita S. Lutgardis Firg. lib. 2. cap. y. epud Surium Tom. 5. die 10, Junii scribit, sta- üm post mortem Innocentium appfáruisse Lutgar- di ingenti flamma cinctum, et dixisse, ob tres auws se tam dire cruciari, propter quas etiam eternis suppliciis addictus fuisset, nisi per pa- tmcinium piissime, Matris Dei, cui monasterium edidit, in exlremis eum poenituisset: itaque eternam quidem mortem evasisse, poenis tamen atrocisimis usque ad extremi judicii diem se cru- candum. Sibi a-Lutgarde etiam tres illas causas infieaus esse, sed ex reverentia erga tantum Pon- tÓcem referre noluisse. Quod attinet ad hanc Brrationem, hec veniens ab una Lutgarde non lntum fidem certam non potest facere, sed hanc & derogant etiam alia. Nam quamvis suspicio in &m, utpote piam, et sanctam feminam non de- . t conferri, rem hanc finxisse ex se, tamen potuit hoc pro vera apparitione habere, quod ictum fuit in sola ejus phantasia, vel in somnio. Deinde Lutgardis, ut apud eumdem Contiprater- $m est, rem statim indicavit suis sororibus vi- delicet Sanctimonialibus, e quarum numero et if fuit, ut Innocentio suis precibus apud Deurg SKcurerent. Sicut igitur ab ipsa Lutgarde narra- : fuisset Cantipratensi, ita et ab aliis Sanctimonia- l- 56 Instit. Hisl. Eccl. Pars IF. - Jibus venisset res eadem ad alios plures, et quod Lutgardis Cantipratensi, omnibusque Sanctimo- nialibus voluit notum fieri, idem nec occultum te- nuit coram aliis; Ita vero, qua res ad notitiam multorum pervenisset, et cujus fama valde ser- psisset , non fuisset tantum a solo Cantipratensi memorie prodita, verum a Scriptoribus etiam aliis: qui vero, quanivis plures sint, de rebusque ab Innocentio gestis, ejusque vita scripserint; ta- men mihil de hoc habent: quin nonnisi talibus laudibus eum celebrant, ut nequidem suspicioni Jocum dent, talium flagitiorum fuisse reum, que Cantipratensis nec proferenda esse censuerit, et in quibus ita hzserit, ut horum nonnisi in extre- mis eum poenituerit. Rigordi de Gestis Philippi Augusti Gallie Reg. hec de Innocentio verba sunt: Innocentius Papa celebravit Roma concilium, vir clari ingenii, magne probitatis , et. sapientie, cui nullus secundus tempore suo. De eodem & Antoninus Part. III. tit: 19. 'cap. 1. Post innume- ra, inquit, opera egregia virtutum demurn beato Jine quievit. Auctor Vite illius Mss. in biblioth. Vallicel. apud Raynald. ad hunc an. .4d talem, inquit , se mediocritatern reduxit , quod vasa dw- rea, et argentea (mense sue) in lignea, et vitrea commutavit , pelles armellinas, et grisias transtulit in agninas : mensam suam tribus fer- culis voluit esse contentam. etc. Innocentio in Pontificatu successit Honorius III. Pontificali nomihe, antea Cencius Sabellus, dignitate Cardinalis. Intentus in eam curam fuit Honorius summopere, ut quemadmodum decre- tum erat in Concilio Lateranensi , quod Innocen- tius III. celebravérat, valide opis mitterentut rursus in Orientem. Fridericus II. dum a. 1215. . Aquis- 58 Instit. Hist. Ecol. Pars IF. et aqu: intemperie periret. Ínter quos dece Thuringie Lantgravius Ludovicus conjux S. ] » Sabethe,: que Andree II. Regis Hungarie : filia. Iste quoque cum magnis copiis advene ut proficisceretur in Orientem. Etiam postqu convenisset exercitus, tamen moras nectebat I dericüs, et hunc loco insalubri detentum , calo que intolerabili, et salubris aque penuria ve tum attrivit, ut ita causam reperiret, quam p set obtendere, quo minus in Orientem abi Quare Gregorius Papa Fridericum Imp. frequ ti monitione premissa, votum exequi recusáni excommunicatum publice denunciavit: quam communicationem incurrerit,; ab Honorio constitutam, | dum ab M hoc -coronaretur, eos, qui fidem, quam juratam dederant de p fectione in Orientem ad' recuperandam Teri Sanctam, non servavissent. Urspergens. et. chard. de S. Fictore in Chron. : - Qui superstites ab exitio manserunt red. ad quadraginta millia egre ab Imperatore obt ta facultate die 8. Sept. ejusdem anni navigar: Orientem coeperunt, sed nec triremibus, nec mis sufficienter instructi, que iis promissa ab | peratore, etiam: erant negata. Hi postquam. [ venerunt in Orientem, nec Imperator eos:se tus fuisset, etiam ipsi iisdem navibus, qui venerant, redierunt. Tandem monita Romani P tificis, et querimonias, que adversus eum fie undique, ultra non ferens a. 12328. abiit et ; in Orientem. Át vero, ad quod bellum co: Saracenos ire debebat in Orientem, hoc adjut bus Saracenis, qui erant in Sicilia, excitavit, gessit adversus Pontificem , et Romanam Eccl am. Nam Raynaldus Conradi ducis Speleti fil quer 60 | Instit. Hist. Eccl, Pars IF. vium, nec pluribus quam centum equitibus, quo secum vehebat. Majorem: vero exercitus sui par— tem reliquit in Occidente ad divexandum Horms- num Pontificem, et vastandum patrimonium 8. Petri. Nec opus habebat majoribus copiis. N. enim in animo habuit, vim aliquam adhibere ad- versus Saracenos. Non longe ab Jerosolyma, ad quam Fridericus accesserat, Meliccamel Sultanus Babylonie , et ejus nepos Sultanus Damasci seor- sim in binis castris constiterant. Meliccamelo Fri- dericus per legatos suos statim dona misit, huic- que significavit, se velle et cupere illum haberé amicum; cui et ipse affectum exhibiturus fraternum sit. Inter dona cetera misit propria etiam arma, et gladium, quem ex manibus Romani Pontificis, sumptum de altari B. Petri, acceperat, dum Im- peratoris dignitate inauguratus esset. Itaque ad quem debellandum venerat, in hujus manus ul tro arma sua tradidit, professusque est, sibi pa- cem cum co futuram in perpetuum: se neque unc aliqua cupiditate ductum venisse ,' ut cresce- : ret aliena regna ad se trahendo, cujus Imperium in Occidente tam magnum atque amplum sit, ut hominis quantumcunque ambitiosi, abunde ex- plere debeat desiderium. Non alia itaque de cau- sa se venisse, quam ut Sacra loca, ques sibi in summa veneratione essent, amissa recuperaret, nec non urbem Jerosolymam, utpote ad suum fi- lium Conradum jure hereditario pertinentem. Hec solummodo esse, cur venerit, queque sibi petat, nihil ultra. Fridericus, Constantia, que filia fuit Regis Sicilie, mortua, Jolandam duxit alteram uxorem Joannis Briennii Regis Jerosolymorum filiam, ex qua natus fuit Conradus, et quam. post- queam duxisset uxorem etiam Briennium adegerat ud jus sibi cedendum in Jerosolymam, cui nequé vos pre&- f Sec. X TIT. usque ad Sec. XF'T. 61, preter hoc solum jus aliud supererat. Jerosoly- ma a. 1107. ,a Saracenis capta, et sub eorum po- tesatem. denuo redacta. Sultanus etsi nihil sibi metueret a Friderico, cujus vires exiguas esse vi- debat et cum quo neque ceteri , qui jam erant in Oriente bellatores , Cruce insigniti se se conjuge- re vellent, id, quod faciebant, quod scirent, ex- communicatum esse, in suaque: excommunicatio- ne pervicacem. se se ad ipsum etiam iter dedisse, tamen nod prorsus respuit tam humiliter factam a Friderico pelitionem. Missis itaque Friderico aliquibus etiam donis non se invitum prebuit ad traciandum de conditionibus ineunde pacis, et concordie. Negavit tamen Ecclesiam sepulcri Chri- &li se posse cedere, si quidem hoc ipsis: Sarace- nis etiam in, veneratione esset: quoad cessionem Urbis minoris rem esse difficultatis, cujus- regio dives non sit. : Conditiones deinde a Sultano prescriptz, et aFriderico acceptate fuerunt hz. Fridericus Imp. acipet Jerosolymam , ita ut de hac disponere posit, atque eam etiam munire; altera, Nec templum Salomonis (in'loco , ubi hoc prius stete- rat, Saraceni sibi Moscheam exstruxerant; quar eum Christiani, Cruce insigniti, Jerosolyma in suam potestatem redacta; convertissent in Eccle- siam, Saraceni postea rursus ex hac Moscheam sibi fecerant) nec templum Domini Imperator oc- cupabit, sed manebunt in potestate, et manu Sa- raceuorum , qui hec ad orationes suas fundendas, suamque legem proclamandam obtinebunt. Tertia fut, Nulli Saracenorum vetitum erit in Bethlehem libere peregrinationem | obire. Quarta: Si quis Franeus (isto nomine designabant Saraceni omnem Orisianum advenam ex Occidente) firmam fidem in - B3 - Institut. Hist. Eccl. Páürs: IF. in majestatem , dignitatemque templi Dotini ha. buerit, eoque ad preces fundendas ingredi volu- erit, id illi licebit: at si in ejus teipli majesta- — tem , dignitatemque' rion credit; ih toto loci am- bitu consistere permitténdus non est: Quinta: Sl Jerosolymis Saracenus Saraceno alteri damnuni aliquod intulerit, apud Saracenos in judicium vo- cabitur. Gregorius' Geroldi Patriasrcha Jerosoly: mitanus perscripsit Gregorio IX. ea, quie Fride ricus Imp. in Oriente egit epistola, quam Hay- naldus habet in Ánnal. ad a. 1239. num. 5. etsé: istamque' ejusdem Friderici cum Sultano, pactio: nem cum sua etiam ejus declaratione, quo magi intelligi posset. Jam ex conditione: quinta huju$ pactionis apparet jus, quod in urbem Jerosoly- mam Sultanus Friderico concesserat; nonnisi 'in eo constitisse, ut facultas esset Christianis data ià ea habitandi, et habehdi proprios ex se magistra: tus, non autem plenum, dum et Saracenis hoc idem pro se esset reservatum. Deinde Jerosoly- ma pertinebat ad Sultanum Damasci: ad quem pactio facta inter Sultanum Babylonie, et Fride: ricum cum missa fuisset, ut suo consensu eani firmaret; is ad consentiendum induci non potuit, et quemadmodum est scriptum ab Geroldo Patri- archa Jerosolymitano ad Gregorium IX. contra- dixit, negans Sultano Babylonie, avunculo suo, fuisse quidpiam juris ad Jerosolymam Friderico cedendam. Igitur nec valere potuit tota'hec pa- ctio. Ergo nec Fridericus aliquid juris in Jero- solymam obtinere potuit. Dum ex conditione se- cunda Templum ipsum etiam Domini, illudque intelligitur, quod est exstructum supra sepulcrum Christi, mansit in potestate Saracenorum, hique istud retinuerunt ad preces suas ibi fundendas, et ad legem suam proclamandam, quod semper in suis 4 Sec. XIII. uaque ad Sec. XI. — 88 s cerimoniis faciunt, hoc igitur neque cessum Christianis, sed Saraceni continuerunt suam eo exercere Mahometanam religionem. Per Mitionem quartam Franco nequidem facultas 2 ilem hoc templum intrandi, nisi factus fuis- Mahometanus , idem credendo, quod ille. Nam- t hoc est in' illis istius quarte conditionis ver- : dd ei licebit : at si in ejus templi majestatem, nitatem non credit, in toto loci ambitu con- lere non. potest, quemadmodum hoc sic. decla- xm quoque est a Geroldo Patriarcha... 4Jodie- 7, 8i quis Christianorum peregrinorum fanum vcarum furtim intret , et deprehendotur ,. nisi gionem Mahornetis amplectatur , interficitur, &t verba Brunonis Parode in Nota ad an. 1228. urmne Historie ex P. Boucher Itinerario. In iquis istius pactionis. conditionibus, quee uni- sim sunt novem , Fridericus se obligare debuit 0 tantum ne ulli subsidium praeberet gerenti lum contra Saracenos, sed ad Sultanum juvan- m, et defendendum ipse etiam sumeret arma, amsi hoc a Francis ei illatum fuisset. Hec pa- O facta. est inter Fridericum, et Sultanum ad 005 decem. Nec i/Zud silendum est, scripsit lem epistola Geroldus, quod ad majus dedecus ristianitatis cedere visum fuit. Imperator ro- " Sultanum, ut per Saracenos suos in 4peius peratoris expensis Christianum exercitum fa- et custodiri. Quod cum ordinatum a Sultano wet , quia de lupis erant pastores effecti, mul- le nostris sub illa confidentia ceciderunt, et Xl cum maxima verecundia referimus , et ru- e, Imperatori Sultanus, audiens , quod secun- m morem Saracenicum se haberet , misit can- rices, que et saltatrices dicuntur , et jocula- *8, personas non solum infames , verum. etiaus i 44 Sec. XIIL usque ad See. XPT. 65 tum esse, Cur enim Sultano vellent tradere idericum , cui se sponte sua is jam tradidisset? jus eustodis ipsum etiam exercitum suum com- Wm ? Quem erp in suàá potestate alioquin laus haberet, huic ostendere, qua ratione & potiri posset, Templariis supervacaneum fu- "B erat. Neque vero quispiam illud agit, cu- agendi rationem nullam habet. EE Rebus his, demonstrate sunt gestis, idericus a. 1439. rediit in Occidentem. Ponti- ramtem in eum, postquam reversus e$t, con- pavit excommunicationis sententiam, in quam iderat, antequam profectus esset in Orientem, tus ad hoc etiam iis, que querimonie adver- «um allate erant ex Oriente de rebus ibi ab wis potius in. dispendium Christianorum, et lonis, quam ut habuissent aliquod commo- &/ Institerat etiam iis, qua absente eo , ejus- e mandato acta erant ab ejus vicariis, et pre- Kis sdversus . Ecclesiam, . et Romanum. Pontifi- m. Meonitus vero a Pontifice, ut caveret, ne a pertinacia cessare noluerit gravius etiam ei. pam eveniat, isque casum recogitasset Otto- i IV. qui eum proxime antecesserat in Impera- «4 dignitate, de quo dictum est supra $. 1. frá- is est, et legatis missis ad Pontificem paratum obtulit ad faciendum omne, quod ab eo habe- voluisset Pontifex. Ab hoc cum Friderico pro- site fuissent conditiones de reparandis damnis' 'eo illatis, et ut sponderet, nihil se deinceps íurim adversus Ecclesiam , ejusque jurà, con- xdia inter Imperatorem et Pontificem refloruit mmguie 8. 1250. ubi Pontifex tunc erat ob tur- i que auctore Friderico adversus eum erant excitate , seque matuo osculantes etiam Temuus IF. | 5 una 66 Institut. Hist. Eccl. Pars IP. "una cum multis aliis Principibus una epula sunt: statimque etiam Romam Pontifex, a Kk . manis invitatus, regressus est, susceptusque mi gno cum gaudio. Richardus de S. Germ. in. Chra "dibertus Stadensis in Chron. | | $. 9. Excommunicatio iterata Friderici II. 4fcta illiu . Jndicitur Concilium generale Rornam. Hungarü pluraque alia regna per Tartaros devastataj Hac tamen sponsio a Friderico Imp. fad Gregorio Pape, utpote quam fecerit non ex ani mo, sed tantum temporis gratia, atque suis me tuens rebus, non fuit firma, atque adeo nec cos cordia stabilis: quin dissidium multo etiam gra vius exarsit inter eos postea, quam fuerit ante rius. Qualia sint, que egerit Fridericus, quibut que se invisum reddiderit Pontifici, ex Gregor epistolis cognoscuntur. Sunt autem ista: /Jla &s Ecclesice non contentus injuriis , (sunt verb Gregorii in epistola , qua respondit ad episto qua Fridericus in. eum invectus erat) data busdarn rebellibus nostris non modica summa p cunice seditionem contra nos in. Urbe molitus e pluries commovere , ut nobis, et fratribus nostri (Cardinales fratrum nomine videtur designasse). Sede nostra repulsis, et concusso Capite fida quod supercdificavit Dominus, impulsu ejusdem Friderici rueret leviori. Quod et positum a Gre orio est in sententia omnium primo, am ii Fridericum deinde tulit. Inter injurias Ecclesi ab Friderico illatas in eadem sententia positud est, Quod non permiserit quasdam Ecclesias Ca e- i] 0M i . . 2 fe. XIIÉ usque ad Sec XP. — 09 | drales, et alias vacantes in regno reparari, sed ue Pastores przfici prioribus vita functis, quo to'fides pereat Pastore deficiente, qui regat mas. Clerici in ejus regno capiebantür, in car- em mittebantur, proscribebantur, occidebantur. ciatim Ánonyrmus scriptor Vite Gregorii memo- Episcopos Tarentinum, et Calaphaludensem esse egno proscriptos, Aliphanum quoque Fpisco- a, missum in exilium, erumnosam vitant rte finivisse; Calmensem quoque Episcopum e mo ejectum grandi ab eo esse oppressum ' ino- , tajusque fratrem laqueo interemerit. De eo-« 1 Friderico Gregorius Papa Jib. 12. epist. 221. miss. —Nafranus Episcopus, inquit, mortis - witfudinem in exilii paupertate bibit. Minores Mres , quorum vitam ipsa Paganorum duritia eratur, hic Pagano durior flammarum atroci- ! damnavit. Militensem Decanum in maris flu- ws levi suspicione demersit, | Neapolitanurs "episcopum IMontorium , et 'T'omam Canto- : Messanensem longa rnaceratione carceris in- emit. Nicolaum Subdiaconum | Messanenserm 3s acerbitate combussit. Bernardum Salerni- um Diaconum et alios innumeros Clericos ab- s spoliis exilio deputavit , et sic multis mini- & Ecclesie. tum exilio, tum morte damnatis, sangvine satiatus innoxio etiam horum pro- guos non reliquit poena exsortes ipsius et san- nis, et spoliandi insatiabilis appetitus. In Sen- tia, qua lata in eum est a Gregorio , de eodem derico est, quod Ecclesias Deo consecratas m destruxerit, et profanaverit. Hec incredibilia videri possent, nisi Fride- um vidissemus jam, dum in Oriente fuisset, Xibus Saracenorum inquinatum. Majora vere 6* . ad- 68 —— ustit. Hist. Éicl. Pare IF. ad huc sunt, quz de eo sequentur. Gregorius Pa testis est in epistola ad omnes Principes Christi nos, et Presules, ipsum jactasse a tribus bars tatoribus, quodque ipsum ejus verbum sit, qu se expresserit, videlicet à Christo, Moyse, t Mahometo fuisse totum mundum deceptum, «€ duobus eorum in gloria mortuis, Christum i crucem actum inglorium mortuum esse. Fatuo omnes essé, qui crederent Deum de Virgine na tum esse, siquidem nullus nasci possit, cujus cog ceptum viri, et mulieris conjunctio non prece isset. Hominem nihil aliud debere credere, quam quod vi, et ratione naturali possit probare. Af firmavitque Pontifex hec,.et alia multa, quilw Catholicam fidem impugnaverit non solum verbá verum etiam factis posse manifeste comprobari Per baratatores Fridericum eos intellexisse, qt vulgo impostores vocantur, ex ceteris verbis. pee spicuum fit. Est et illud de eodem Friderice quod 'cum vidisset Sacerdotem ferentem Christ corpus ad infrmum, dixerit cum suspirio: Ide me! quamdiu durabit truffa ista! denique, 4 per eum staret, credendi, atque vivendi mejie rem rationem se preescripturum. Truffa antiqui vocabulum Germanicum significat deception atque hic speciatim talem, qua alii inducantur ! superstitionem, falsamque religionem. . Sententiam, cujis jam mentio facta est, Gre gorius in Fridericum tulit die 24. Martii, .qua dies fuit Coene Domini a. 1259. hancque notifi cavit literis in omnes partes missis ad Principes, et Episcopos. Etiam Fridericus similiter epistolas misit ad Reges, et Principes quaquaversus , acet- bas nimis in Gregorium, eaque, ob quee Pontife damnatum esse dixit, partim negans, partim ime . mi- 4 Sec. XIIF. usque ad Sec. XFI.— 69 Münuens, in eumque regerens-talia, ob que se ' ipse fecerit damnatione. dignum, neque absque conviciis, appellando Antichristum, alterum Balaa- mum, et quemdam principem tenebrarum, qui- que ideo exciderit etiam ex potestate sua, cujus inde neque censure vim ullam habeant. Ponti- autem has in epistola ad S. Ludovicum Regem xl dixit, meras esse calumnias. Idem Ponti- iis édictum , contra se factum, Fridericus sic xeatus est impedire, et infringere, ut suo in Weis Vicario mandaverit, ut omnes cujuscuni- " ordinis , statis, vel sexus homines ad rogum met, qui illud edictum vel attulisset , vel reve- Kus fuisset: nec non de omnibus epistolis , si quee óira se mitterentur a Pontifice, pr*ecepit, ut qui attulisset, quiscumque is esset, e furca suspen- mefur. Sed et arma sumpsit, aut potius instau- ivit majore vi, atque iracundia ad Romanum Pon- suis possessionibus, et omni Patrimonio S. etri exuendum, et spoliandum. Pontifex exerci- m ei opposuit, Cruce insignitum eo more, quo | lane in. veste gerebant, qui in expeditionem bant ad recuperandam Terram sanctam, et Ro- W supplicationem instituit, in qua et lignum vi- fee Crucis, et Capita Apostolorum Petri et uli portata sunt, cumque deinde in basilica Va- tana sermonem "ad multitudinem hábuisset, ita nnium animos movit, ut ii etiam, qui Frideri- ! favebant contra Pontificem pecuhiis corrupti, "ucem assumerent, atque arma adversus Fride- cum. Qui exercitus cum se Friderico objecisset omam «dpropinquanti, et fortissime adversus im-dimicasset , spe abjecta potiunde Rome, re- axit copias. In omnes autem, quos Cruce insi- itos comprehendere potuit, seviit crudelissime, - lis candenti ferro Crux fronti est inusta, alii mem- . 70 Institut. Hist, Ecol; Pars IF. .membris mutilati; alii igne exusti , aliis clavi & acti in eam partem corporis, in qua Crucem g rebant, 2fnonymus in: Fita Gregorii, Joannes JIT. Ducas, cognomine Batazes, Y ab aliis etiam dictus Vatacius, quem Nice re dentem Greci Imperatorem .suum sequebant post Constantinopolim ab Latinis captam, et st potestatem suam redactam, viribus invalescens a mis instabat ad Constantinopolim recuperanda Belam IV. Hungarie Regem Pontifex hortatus « ad suppetias ferendas Balduino, Constantinop .: Jeos Latino Imperatori, utque votum, quo seol strinxerat eundi in expeditionem pro Terra s& Cta, huc potius converteret, eo quod amissa Coi Stantinopoli difficilius esset agere etiam quidpias pro Terra sancta. Vires Hungarorum pertim scens Vatacius Belés significavit, se velle Ecclesia Grecam revocare ad unitatem cum Ecelesia R mana, Non tanium igitur discessüm ab hac c gitatione armorum adversus Vatacium est, $ Gregorius Papa generale etiam indixit Conciliu 8, 1240. Romam ad diem Paschatis subsequen anni ad hoc tractandum cum Grecis megotiui Etiam credidit Pontifex, hoc futurum opport num ad pacem conficiendam cum Friderico 1t peratore. Hoc Concilium se qnoque petiisse Ft dericus Imperator in epistola ad Regem Galli et Ánglie professus erat. Attamen cum esset ii dictum, ne fieri posset, omni ratione sibi obi stendum putavit. Nam Cardinales, Romani Po! tificis legati ex regnis, ad que erant missi, Ri mam revertentes, et Presules ex Gallia, Hisp: nia, et Anglia, pergentes Romam ad Conciliur per eum in mari, per quod iter fecerant inte cepti, et vinculis constricti, ductique Neapoli: | — d Be. XII. usque ad Sec, XVI. — 71 f» exstro. vicipo Urbi missi sunt ip Carcerem; ubi fame, siti excruciati longum martyrium pro- traxerunt, quod: pro obedientia subierunt: qui- ex his animas afflictas exhalantes ex míseria luy mundi ad Dominum non síne palma mar- T migraverunt. Sic scriptum est a Parisio | pine, , verbis in Historia de Anglia, tarmet- s Friderici in sua'historía sit studiosior. S. Ludo-- virus Rex, quemadmodom refert Nengius in Ge- 'stis emsdem Ludovici, petiit a Friderico, ut Gal- jos Presules dimitteret: que ejus eum rejecta feet petitio, denuo misit litteras, et monuit, ui in statera judicii expenderet ea que sibi di- cerentur, nam regnum Franciae, non est, inquit, sdeo debilitatum viribus, ut se vestris it- tat calcaribus perurgeri. Hungarie Presules pri- mum idem. iste etiam metus, ne comprehenderen- twr a Friderico, tardavit, deinde supervenit ca- lmnites, que Matthias Strigoniensis, Ugolinus Co- locensis rchiepiscopi, Jaurinensis, Transilvani- emis, Nitriensis Episcopi sublati sunt per Tarta- y. Qui post Russiam, Poloniam, Bohemiam, alasque regiones caedibus, atque incendiis a se tam cum in Hungariam irrupissent, hanc tottsm ita ad solitudinem redegerunt, ut civita- tum, et locorum sdificlis omnibus exustis, inco- faTue aliis sine discrimine sexus, et etatis tru- iatis, aliis captis, et abductis ii soli remanse- rint, qui se fuga potuerunt subducere, et in sil- vis, vel montibus reconditi manere, dum astu- . ü& usi Tartari per transfugas Hungaros sparso rumore, de suo jam facto discessu istos quoque d latebris excivissent insatiabili praedandi cupi- itate, 07 | Re- 75 Jastitut. Hist. Eccl, Pars IF. Regnum omnibus rebus exhaustum, et des latum Bela IV. Rex Hungarie cum in Dalmatia et' ad insulas maris Adriatici fugisset, - nonn colonis ex aliis regionibus adductis instaurar tuit. Parisius in Historia Anglie scribit, Frid rico agente factum, quod cum Pontifex Hung ros, etiam Indulgentiarum propositis premi excitasset ad expeditionem adversus Friderico assumpta Cruce, ut fiebat in expeditionibus co ira Saracenos, id, quod docet ipsius ad Bege Belam epistole. 217. lib. 14. hi distinerentur lo, quod eos premeret ita, ut de seipsis defe dendis: deberent esse solliciti, nec possent aw , tationem ullam suscipere de armis ei inferem Nec caruit iste rumor fundamento, quod Frid ricus a Bela rogatus, etiam oblato sibi regno Hu garie, et facta sponsione, si auxiliurz tuliss hoc ei deinceps futurum obnoxium clientele n mine, et jure, tamen neglexerit talem .occasi nem sui augendi, et dilatandi imperii. Sed n que a Germanis, in summo metu. positis, exor ri potuit, ut saltem ad muniendam Germanis adversus Tartaros in vicina Hungaria grassant ex Italia cum copiis rediret: nisi eum idcirco & ra hec attingere non debuit, quia Tartaroru amicus, et concitator si fuit, adversum Hu ros, Sciverit suis terris nullum metum ab hisd bere esse. —— 6. 10. 4 Se. XI. wquead Se. XFL — 75 a. m Dl - $. 10. Onlutinus IF. Innocentius IF. Hujus fuga , ne |. &Friderico. comprehecsderetur. Concilium ye- Arale Lugdunense 1. Utrum in hoc per Con- bd Meinen: potuit ob bellumi, quo Fridericus Im- . peso premebat Italiam, nec Episcopos sinebat ' Gmrvenire ad Concilium. Ejus difficultatem habendi "chm anxerunt Tartari , formidabiles toti Europee. . Ámmo eodém, in quem constitutum, fuit hoc Con- , Ciium 1241. die 20. Aug. mortuus etiam est Grego- Concilium quod erat a Gregorio indictum, ' '"alü etiam sententiam | Friderico. abrogatum . Ainperium eit. Hes quomodo post Concilium. se *- Ps IX, prope centum annos natus, anno setatis sue . "Hio, et. octogesimo factus Pontifex. In ejus le- eum electus est Gaufridus Episcopus Sabinensis , qui feCelestinum IV. in Pontificatu nominavit. Ponti- ejus tantum dierum sedecim, aut ad sum- uum octodecim fuit, utpote jam etiam senio con- feti, Abhinc anno, et octo mensibus Sedes va- ; «it Romani Pontificis non aliam ob causam, qum quod suffragia Cardinalium non convene- rint in duas tertias partes, ut valida esset electio ' Juta decretum Alexandri III. . Nec id. laudi eo- . nmdem Cardinalium conduxit, quorum ambi- üoni hoc tributum fuit. Electus tandemi est con- Ordibus suffragiis Cardinalium omnium Sinibal- dus Fiescus Genuensis, e familia Comitum. Lava- Uie Cardinalis, qui se Innocentium IV. in Ponti- tu nominavit. Fuit acceptissimus ipsi etiam Friderico Imp. ideoque pree ceteris ab Cardinali- bus electus, quod sic sperarent compositum iri licillime, quod inter eumdem Ffidericum, et FOn- ! . ti - .CWCRE i 9&. '— Pnstit. Hist. Eccl. Pars IF. tificem intercessit dissidium. At vero Friderici um hunc'electum esse intellexisset, Previde eit, amicum Cardinalem; me habiturum inimi eum Pontificem, | | Innocentii prima cura fuit reconciliare Fr dericum, qui ipse etiam per literas Tnnocent& gratulatus erat de adepto Pontificatu Tractatum que statim est de concordia per legatos utriusqut partis. Conditionibus, quas Pontifex proposuit ita assensi sunt legati Friderici, Raymundus Ce mes Tolosanus, Petrus de Vinea, et Thaddses de Svessa, ut de his observandis ab ImperasMé etiam hujus nomine jusjurandum dederint. Cow ditiones erant, ut Presules, quos captivos t$ nebat liberos dimitteret, damna illata Ecclesi et Presulibus, vel aliis sarciret , idque tali moe deratione ut Pontifex Friderico offerret, si Ee clesia ipsum in aliquo contra debitum leesissel . quod non credat, se paratum esse hoc corrigere Si vero is diceret, se in nullo lesisse Ecclesian contra justitiam , sed se lesum a Papa; promitte ret se Reges, Prelatos, et Principes tam s res, quam Fcrelesiasticos ad aliquem tutum locus invitaturum , ubi vel per se, vel per suos legs tos judicium de hoc ferant, se autem paratum fo re de consilio hujus Concilii ad satis faciendur Imperatori, et revocandam sententiam, si han injuste latam in eum esse , judicatum esset. Sta tim vero ab hac pactione Fridericus resiliit, e absolutionem ab excommunicatione, que sub hi conditionibus , que dicte sunt, ei promissa es! petiit sibi tribui prius, quam aliquid eorum fa ceret, de quibus fuit conventum 'in sponsione Nec hoc satis. Insidias struxit Pontifici conatu eum capere: non alia utique de causa, quam u | | hunc, x 4 sic. XIIL usque ad Sec, XP. 55 lane, vi etiam adhibita, et illatd, adigeret ad sbeolutionem sibi dandam etiam absque illis con- litionibus. De his certior factus ,. sibi cavit Pon- ife, nec suis quidem fidens omnibus. Hoe ctum fuit Sutrii, que civitas est sita in Patrimo- i9 8, Petri, quo Pontifex venerat, ut vicinior , cetus Friderico, illum tractatum de concordia munodius perficere posset, Cum jám de pre- dio sibi apud Genuenses providisset, qui tres ; wiginti triremes ei miserant singulas instructas Bitibus sexaginta, et die 38. Junii in Vigilia Apo- aleeum Petri, et Pauli a. 1244. indicium acce» We, de equitibus tercentis, a Friderico jam pa- li$ ad sui nocte sequente oomprehensionem, et ductionem , statim ut obarte sunt tenebre no- & relictis Papalibus ornamentis veterem indu- 9 Sinibaldum, et leviter armatus equum ad- edit velocissimum,. vix cubiculariis consciis ma, subitoque discedens non equinis pepercit leribus ita, ut ante horam primam subsequen- y diei triginta quatuor millia passuum emensus &zenine commitante, vel eum assequi valen- * Eadem die, Civitatem Veterem (Civita vecchia) ! ditione Pontificia sitam, cum venisset, sub no- em naves Genuensium ingressus Genuam die 5. lü pervenit, Parisius in Histor, ng. ad ^. a. Genuae diu non moratus, metuens, ne pro- er se urbem Fridericus copiis suis cingeret, et lprederetur, Lugdunum in Galliam se contulit , Tue mox Concilium generale, in eadem urbe «bendum, indixit, his de causis, ut Ecclesia i status debiti possit habere decorem; ut quo yus Terre sancte, et Imperio Constantinopoli 10 possint parari subsidia, nec non vires con- * Tartaros, aliosque populi Christiani hone e 76 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. denique ejus negotii causa, quod inter Ecclesi&s et Principem verteretur, videlicet Fridericus Vocati non tantum sunt Presules, verum invitss ti et Principes. pud eumd. Parisium. Tartari & Orientem se verterant post devastatas Europe eas regiones, de quibus supra dictum est, sim Jiter in Perside, aliisque regionibus egerunt omnii depopulantes. Coresmiani, Saracenica natio ,' A corano enim erant addicti, regionem ad mar Rubrum incolebant illo tempore, qui pariter & Tartaris pulsi svadente Sultano Babylonis , si terras, quas Christiani tenebant in d ^. se occuparent , Jerosolymam ceperant , ode summa cum crudelitate Christianis , ejusque lih sacra in contemptum Christiane Religionis omsl spurcitia impleverunt. Iste jam longe miserebili or, et in majore discrimine Palestine statu$, quam antea fuerit; nondum sciebatur, dum im diceretur Concilium. 'Gualtrannus Berytensis Epi- scopus in' Syria ad Concilium ex Oriente cum venisset, nuncium huno attulit. Vatacius viribus semper magis invalescens totam jam fere Rome niam sub suam potestatem redegerat, ut ipsis jeii moenibus immineret urbis Constantinopolis. Die 26. Junii a. 1245. coepit Concilium, Con venerunt preter Patriarchas tres , Constantinopo- ' litanum, Antivchenum, et Aquilejensem , omnet hi erant Latini ritus, et Catholici, Episcopi cem tum quadraginta. Inter quos pauci tantum erant Germani , ex Hungaria nullus; quia pleris Episcopis occisis, Hungariaque tota gravissime affli- cta per Tartaros ; non nisi difficillime aliquem fuisset reperire, qui ire posset. Affuerunt quo- que tam. absentium Episcoporum , quam Princi- pum legati permulti. Inter hos etiam Thaddes ve- 4 Bec. XIII. usque ad $e. XP, — 77 "iw: qui ut conciliaret Concilii benevolen- a Friderico, dixit, hunc et Grecorum Imperi- rad unitaten cum Romana Ecclesia revocatu. g, et iturum ad debellandos Tartaros , Sara- 0, et Coresmianos , lerra sancte se subven- . m, i seipsum , suisque opibus, sed. eclesie By Pane omnia quie abstulit; reddi-« m. Magna voee respondit Pontifex , hec - pa et inulta promissa esse, sed nunquam ser- . la, qui que promisit ,, nunquam servaverit. isalummodo hec, quo ictum, quem sibi ti- : e ab Concilio, declinet, eidemque postea at, Nuper fidem dedisse juratam de servan- is, que erant ei proposita. Ista igitur ser- b: nihil preterea se ab eo desiderare. Istud- est, quod actum fuit sessione prima, nisi d Gualtrannus Episcopus illud etiam retulerit erit de Coresmianis, quod jam memo- m est. In Sessione secunda ZInnqcentius Pa- in Oratione: ad Patres, dolores, quibus pre- etur, hos quoad quinarium numerum compa- » eum plagis quinque Christi Crucifixi, expo- | tos , primum de Tartaris feralibus hostibus istianorum, alterum de schismate Grecorum, ium de haeresibus serpentibus Paterinorum, idem sunt, qui Albigenses, et Bugarorum, autem iidem sunt, qui Bulgari, Manicheis- vero inter hos serpebat: aliisque erroribus, jus jam multe civitates maxime in Lombardia cte sint, quartum de Jerosolyma, et multis Christianorum civitatibus per Coresmianos )pulatis miserabilen in modum, quintum de- 16 de Imperatore , qui cum Ecclesie summus lector deberet esse, ejus factus. sit inimicus et tis: exponens ejus heresim, et sacrilegia. His bis hoc dixit etiam Parisius. Ipse Innocentius | : de- 98 ' lnstitut, Hist. Eccl. Pars. IP LÁ deinde in sententia , quam tulit, tantum mo« dixit: De haeresi non dubiis, sed evidentibus au gumentis suspectum haberi. Per sacrilegia des gnantur ea, que Fridericus commisit in Cardina les, et Episcopos , aliasque Eccleslasticas pereone in vincula conjiciendo, et plures etiam nulla just de causa necando: speciatimque attulit, Nuceri am civitatem in Apulia esse ab eo exstructam , 6 positos in hac Saracenos , quorum etiam assum pserit ritus , obscoenis illectus illecebris, et mie retricios sequens mulierum Sacacenarum cones bitus. Denique arguebat reum multiplicis p* jurii: ad hoc probandum proferens, et exhilesl ejus epistolas, Hoc de perjurio Svessius volsiá refellere et ipse protulit Innocentii Pape las, quasi hee cum ejus oratione et impacto crimi ne perjurii non essent consentanea. Sed cum le cte fuissent, nihil tale repertum est, quale ess Svessius dixerat. Crimen hereseos diluere volen attulit, Fridericüm non pati in suis terris usura rios. Quasi conséquens esset, eum, qui usurario non ferret, non posse labe haeretica inquinatus esse. Petiit deinde idem Svessius moram ali Se enim effecturum , ut Imperator ipse veniat Concilium, atque ad hec, que ei objicerentur, respondeat, maximeque ad hareseos crimen, 8i vero Fridericus veniret ad Concilium , Innocen- tius se in hoc dixit non mansurum. Timere s laqueos, quos jam sibi ab eo structos tam diff culter effugere potuerit: nec ad martyrium, vd vincula adhuc se sufficienter preparatum esse. Át- tamen inducie date sunt Friderico duarum septi- manarum, ut ad objecta sibi respondere posset, Svessiusque ad eum ivit, yt quid respondisset, afferret. Is vero responsum dare ad se p: dum coram Concilio, dixit, infra dignitatem su ' 8 » 4 Sec. XY1L uaque ad Sic. XFL. 354. ii eve, nec ullum responsum voluit dare. Quo atellecto etiam Gallie, et Anglie legati in Con- ilio, qui ei petrocinari studebant , alienati ab eo. yi velutque contumax in Ecclesiam haberi coe- .In tertia sessione, quie et ultima fuit, Sves- m eum preesensisset sententiam , que lata dein- e&t, appellationem interposuit àáb hoc Concilio majus concilium, magisque solenne: que Qo rejecta est. Neque vero admitti poterat, un- *perniciosissimum exemplum exstitisset , . elu- mii anctoritatem Conciliorum omnium, et quan- . méunque generalium, dum nullum concilium kac fuerit, quo majus esse non potuisset, nec kirum sit, quod post se habere nequeat aliud acilium numero Episcoporum abundantius. Sen- nie hec deinde lata est in Fridericum: Sacro weente Concilio - - - JMemoratum | Principern, W.ee Imperio, et regnis, omnique honore, ao - qnmiate reddidit tam indignum, quique pro- &r sas iniquitates , atque scelera a Deo, ne Was, vel imperet , est abjectus, suis ligatum tcatis, a Deo abjectum , omnique honore , ac Wnitate privatum a Domino, ostendimus, ac de- wmeiamus, et nihilominus sententiando priva- Us: omnesque , qui ei juramento fidelitatis ali- v) modo tenentur adstricti , vel obligati , ab ju- wento hujusmodi perpetuo absolvimus, et libe- ws auctoritate zdpostolica , firmiter, et stri- im inhibendo, ne quisquam de cetero éi, tam- iam Imperatori, vel Regi pareat. - - - lll em, ad quos in eodem Imperio Imperatoris ectat. electio, eligant libere alium in ejus lo- m successorem. JDe prajato vero Sicilie re- o providere curabimus cum eorumdem fra : trum Bo astit. Hist. Ecol, Pars IP. trum nostrorum Cardinalium Consilio , sicut wi debimus expedire. Decretum hoc exstat Innocem tii ib. 9. Epiet. 14. et libro 6. Decretal. Tit. Sententia, et Re judicata Cap. 44d .postolicak Natalis Alexander ZZist. Eccl. Sec. XIH Dissert. 5. art. 5. A Synodo, ait latam non fuij se exauctorationis in Fridericum Imp. sententias ex eo colligitur, quod Innocentius fV. illam a4 ferri dicat, Sacro presente Concilio: qui ve in aliis decretis hujus ejusdem Concilii non verum illis usus sit verbis: Sacro approbante Cj cilio: hac ratione volens docere, sententiam, qii lata sit a solo Pontifice, non nomine ipsius OM cilii, obnoxiam fuisse errori, non hebens Ron num Pontificem infallibilem in decretis, ques f& cit. Quid de Infallibilitate Romani Pontificis ses tiendum sit, disquisivi Dissertatione XV. mea i Selecta argumenta Histor. Ecclesiast. Ipse Nate lis, ut Dissertat. ejusdem $. 8. ostendi, decet duo hec, esse necessario connexa, Romanum Pontificem non esse infallibilem, et supra hunt eminere generale Concilium. Quoad hoc ac hanc ego feci eodem loco considerationem: decreto Unionis quod factum est a Concilio oed menico Florentino definitum esse: Jomano Pw Afici in Beato Petro pascendi, regendi, et gw óernandi universalem | Ecclesiam a Domino ne. stro Jesu Christo plenam potestatem traditam es se. Eam vero esse potestatem plenam, ad cuju cumulum nihil addi possit: unde vero consequent etiam sit, ut que Homani Pontificis plena pote Stas est, eadem et esse debeat suprema, et in eo gradu constituta, ut aliam nullam sípra se ha beat. Cui enim aliquid adhuc addi posset, hse nec esset plena. Sunt necessario connexa, Roms ' num, 4 Sc, X11. usque ad Sec. XFT. 81 wn Pontificem non esse infallibilitate preditunm, supra hune esse generale Concilium: igitur et :€ duo in cobitrarium erunt connexa necessario : xnmanus Pontifex obtinet plenam, et.supremam testatem pascendi, regenlli, et gubernandi uni- salem Ecclesiam, idemque'eminet .supra gene» e Concilium. Itaque semper manebit , supre. Ecclesi potestate, qure residet in Homano atifice esse hanc in Fridericum latam senten« m, sive approbante Concilio, sive hoc tantum esente dicatur haec esse lata. Sic igitur videtur ius loquendum : Ecclesie potestatem, quam a ;9«to habet, nonnisi spiritualem esse, sive hane manus Pontifex exerceat cum Concilio, sive hoc. Idque jam: probatum etiam supra est ri. I1. $. 50. ita ut una etiam ostensum sit, um etiam Gregorium VÍI. qui in HenricumIV. perátorem sententiam similem tulit, non egisse mue potestatis spiritualis, nec existimasse, istud e Spiritualis potestatis proprium esse. Sed nec Innocentius TII. aliter de sua pote- we judicavit, etsi et iste in Ottonem IV. Imp. ailem sententiam tulisset, .Hinc, quod afferam, t fiet certum. Philippus Augustus Rex Gallie, m se ab Ingelburge uxore sua separasset, ali- que duxisset, illud autem validum matrimo- 1m ab Innocentio III judicatum fuisset, atque irco illam priorem conjugem resumere debuis- , nisi censuram Ecclesiasticam subire voluisset, 'm Pontifex duobus filiis ex altera conjuge ille- ima susceptis jus tribuit natalium, quod est erorum legitime susceptorum , idque ad peti- nem ipsius Regis Philippi. Comes Montispessu- us idem filiis suis, quos ex adulterio suscepe- , petiit ab eodem Innocentio; qui vero hoc ei Tomulus 1F. | 6 ne- 85 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. negavit, dicens, se id, quod erga Regem I lippum fecit, fecisse cum se is in hoc sponte s jecisset, seque subjicere potuerit, neminem re gnoscens in temporalibus superiorem : et quii etiam cum filiis suis, etiamsi non ut pater, men tamquam Princeps cum subditis potuisset spensare: quod non idem teneat in Comite, : istius non sit auctoritatis, subditus alteri. Ip: Innocentii III. lib. 4. Decretal. Tit 17. Cap. . Fenerabilem : Qui filii sint legitimi, sunt ver qua allata sunt: Aex superiorem in ternporalü 7ninime recognoscit. Idem in hoc eodem R eser ulterius Zgitur, inquit, Zegi gratiam fein requisiti, quod non solum in Ecclesice Patrima super quo plenam in temporalibus gerimus po statem, verum etiam in ahis regionibus ce causis inspecis , temporalem jurisdictionem | sualiter exercemus : non quod alieno juri pra dicare velimus , vel potestatem nobis indebit. usurpare, cum non ignoremus Christum in Bu Selio respondisse: Reddite , qua& sunt Cesa Cesari, et qu& sunt. Dei Deo. Matth. 22. v. : Propter quod postulatus , ut luereditatem divi reb inter duos, Quis, inquit, constituit me ju cem, super vos? Luc. 12. v. 14. Idem Innoct tius Cap. Novit de Judiciis, declaravit, ad sen pertinere judicium de feudo, sed ad Regem: t: am autem sibi tribuit de peccato decernendi [ testatem , -cujus ista verba sunt ad eumdem Regi Gallie Philippum: Nullus dubitat sanc ment quin nostrum sit de his, que .ad salutem, 1 damnationem anime pertinent , judicare : à eum admonuisset, quod dimissa uxore inie cum femina alia connubium. | Es 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XP'I. — 85 Estet illud observandum. Natalem Alexandrum, mod etiam ab aliis pluribus fit, in verbis his aro praesente Concilio vim ponere, unde pro- ve nitatur , non b ipso-Concilío , verum a so- tantum Innocentio venisse hanc sententiam, me lata in Fridericum est volens tueri Concilii etbritatem, qualem non recognoscat in Roma- ) Pontifice quidpiam decernente extra generale meilium. At vero huic decreto, quod Innocen- us dicit factum esse Sacro preserite Concilio, nci istius Concilii tantumne ut spectatores t? annon hi eorum, que in Conciliis sta-. untur, et decernuntur, sunt judices? Quod in creto est: Sacro presente Concilio, idem sic t expressum ab eodem Innocentio iib. 5. epist. Sacri approbatione Concilii digne ipsum (Fri- ricum) privavimus regnorum et Imperii digm- te. Proinde aliter consulendum erat auctoritati wciliorüm generalium. Nihil vero his instat pe- culi, quamvis ab ipso etiam Concilio processerit tud decretum. Nam ipsa etiam generalia Concilia on babent infallibilitatem nisi in rebus Fidei, et rum, Verbo Dei partim scripto, partim ore e Apostolos Ecclesie tradito insistentibus. Num item Fridericus ea fecerit , ob quee sententia il- jacta in illum est, ex testimoniis pure huma- s factum judicium est: nec in talibus judiciis, xe versantur circa facta, nixa solis humanis te- imoniis, est Ecclesia infallibilis in ipsis etiam neralibus Conciliis. Quis nesciat, inquit S. Augu- inus lib. 2. de Bapt. cap. 5. et ipsa Concilia, qua "er singulas regiones , vel provincias fiunt , ple- ariorum auctoritati , quce fiunt ex universo orbe hristiano sine ullis ambagibus cedere, ipsaque laria scpe priora a posterioribus emendart, un aliquo experimento rerum aperitur, quod 6* clau- 84 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. - clausum erat, et cognoscitur , quod latebat. go tamen sive Concilium ipsum, sive solus Po. fex intra limites sue potestatis: spiritualis non nuit illam ferendo sententiam in Fridericum, dt que jus sibi sumpsit indebitum , nec ejus sent tia vim ad eum exauctorandum habere pot Huc respondet Fleurius Hist. Eccl. lib. 82. a 1245. etsi nullam, ne indirectam quidem Rot no Pontifici in Bona Regum temporalia potet tem concedat, sic:. Papa inm Imperium Gern nicum a tempore Ottonis I. jus peculiare se 1 bere affirmabat , quod Gregorium FII. et. sug sores ejus sibi asseruisse vidimus. (Hist. ejusd. E lib. 56. $. 1. lib. 65. 6. 11.) Siciliam constat fa se regnum beneficiarium e Romana Ecclesia p . dens. lgitur e Friderico 1I. exauctorato capü dum non est exemplum contra reliquos Princi) supremos. Statuta sunt preterea facta in hoc Conci de auxiliis cogendis, et mittendis ad Imperiv Romanis muniendum, et firmandum, ad Term sanctam tuendam, et damna que passa per hos est, reparanda, ad muniendos fines region contra incursiones Tartarorum , ut si prohiberi finibus et repelli non possent, saltem eoru impetus retardaretur ; tempusque suppetere po set ad succurrendum conjunctis , et communib . aliorum etiam regnorum viribus. Demum decre sunt facta de Rescriptis, de Electionibus, et Juc cii. De his quoad Exemptos ab jurisdictione Er scoporum est sic in decreto Innocentii IV. qu fecit cum Concilio:' Zolentes libertatem, qua nonnullis 4fpostolica Sedes privilegio exemption indulsit, sic integram observari, ut et illam a non infringané , et ipsi limites ejus non excedat BE | 4a See. X IHT. usque ad Sec. XPT.— 85 lipclaratiome irrefragabili definimus, quod quan- hgncumque eic exempti gaudeant libertate ; nihi- imwxus. tamen ratione delicti, sive contractus, I rei, de gua contra ipsos agitur, rite possunt Wem Jocorum Ordinariis conveniri , et illi quo- lloc suam in ipsos jurisdictionem , prout jus | NER, exercere, non tamen si delictum, vel Miractus, vel res accidit in loco exempto, et 'iXémptorum 'domicilio, sed hoc casu causami 38 huc dirigendam. Quod Innocentii IV. decre- m Concilium Tridentinum Sess. 7. cap. 14. de firmat. renovavit. " Fridericus postquam cognovit, quid actum, "^m. Concilio, ad suos, 4fbjecit me, inquit, Pa- date in Synodo sua , privans me corona. mea. ede tanta audacia, unde talis temeraria prc- WMptio? Ubi nam sunt clitelle. mea , thesaurum wm portatilem continentes? Et cum allate fu- Wn6 , e£ coram eo , ejus. jussu, reserate , ait. ide, sà nunc sunt amissce coronce mec. Beper- W igitur vnam imposuit capiti suo. Et corona- W erexit 5e , ei rninacibus oculis, voce terribili, imatibili corde (verba sunt Parisii) dixit in pro- Vo: Non adhuc coronam meam perdid! : neo : ! Papali impugnatione vel synodali concilio si- eruento perdam certamine. Dedit literas qua- aversum ad Reges et Principes, quibus hos neitabat adversus Papam: quod enim erga se tum sit, idem et ipsis posse accidere, nisi pree- rerent. Sue voluntatis hanc semper fuisse inten- nem Clericos cujusque ordinis ad hoc deduce- ; €& presertim maximos, ut tales persevera- üt semper, quales fuerunt in primzva Ecclesia, »ostolicam vitam ducentes, humilitatem Domi- "am imitantes, Talibus subtrahere. nocentes di- vi- 86 Instit. Hist. Eocl. Pars IF. vitias, quibus onerentur ad sui damnatione: opus esse charitatis. Tantum vero abest, ut h literis id assecutus sit, quod voluit, ut Galli Anglie, aliorumque Principum animos potius se averterit, qui hinc manifeste adverterint , quem finem is conatus, et omnia studia. sua d rexerit: imo Ludovicus Rex Gallie paratus em Innocentio cum exercitu, subsidio venire in It . "liam una cum fratribus suis, quin et Bland ejus mater, religiosissima femina volebat in han eamdem expeditionem se adjungere, pietate duel erga Romanum Pontificem. Magnas his omnib idcirco Pontifex egit gratias: noluit tamen hy fieri adhuc, tantumque postea, sique ipse le eos auxilium rogavisset. Parisius in Hist. ad À. a. Innoc. IV. lib. 4. epist. 124. et. 1x25. In Germania autem , et Italia, cum Frider cus adversus sententiam in se latam arma op guisset, scissaque tam Germania, quam Talis b fariam fuisset, talia secuta sunt, ut illius sue s veritatis ipsum etiam poenituerit Innocentiur Rem sic describit Trithemius Abbas in Chronk Hirsaugiensi: Quamdiu vixit Imperator Frid ricus per annos ferme sex prevalere contra eu nec Papa, nec aliquis Principum potuit: sed m advertens (non curans) sententiam Papa, qua injustaÉn, et frivolam dicebat, se Imperatore gessit , magnamque Principum , nobilium, eto vitatum adherentiam habuit usque ad morter Intravit post depositionern sui in ftaliam , et tai tis malis Papam , subjectosque illi populos affi &it, ut Pontificem vivere tederet , voluissetqi depositionem illius se numquam cogitavisse. M. &ima enim partialitas populorum in, Italia subs cuta est, quo» in presentem ferre, diem par €i not X A ee X HIT. usque ad Sec. X71 87 pé ducentos , et sexaginta non sing multorum ussvinis effüsione duravit. Enim vero qui Roma- | Powtificis sequebantur partes, quibus inditum: ms nomen Gvelforum , fautores Imperatoris, qui Gilellini dicebantur , ormni studio, omnique vir- lile persequi, et delere pénitus satagebant. Nec More studio Gvelfos-. Gibsllini persequebantur. belforum denominatio venit a Welpho Bavariw jue, qui in dissidio inter Gregorium VII. Pa- ui, et Henricum IV. Imperatorem partes süscepe- e Pwje , Gibellinorum a Guiberto Antipapa- eo- inn illo tempore, et cui velut Pape factio Henricia- s adkeserat , adversans Gregorio legitimo Pape. uieGvelforum denominatio de iis, qui pro Ponti- ee starent, Gibellinorum, qui pro Imperatore, snper etiam postea duravit, quandocumque dis- dium aliquod inter Pontifices, et Imperatores minm est. In hoc turbido statu rerum erant leti Imperatores, primum :Henricus Thuringise vius, deinde Guilelmus Brabantie Comes, w& hunc Richardus Comes Cornubie in Anglia Mridionali, et Álphonsus X. Rex Castelle, qui inen administrationom Imperii , nec ejus coro- wm assecuti sint. Conradus quoque Friderici fi- it Germanie regnum, quod sibi adjunctam ha- mit Imperatoris dignitatem, vi omni nitebatur lbi asserere. Quo mortuo anno 1254. nec abs- ue suspicione veneni a Manfredo ei porrecti, qui tipse prensabat idem regnum, Conradinus eque vc affectaverat. Fridericus IT. anno 1250 qui sex- uU fuit post Lugdunense Concilium, vita functus s Firenzolaee in Ápulia rion longe a Tarento. De [io Nicolaus de Curbio in Vita Innocentii IV. Laborans gravibus dysenteriis, frendens dentibus, Dumans, se discerpens, ac rugiens immensis cla- Wribus , excorumunicatus , et depositus (ex Impe- rio 88 Znst. Hist. Ecol. Pars IF. rio) miserabiliter exspiravit À Manfredo notb$ quod ei in testamento Conradum filium pretulisei heredem ponens Imperii vel pulvinari ad osingó cto suffocatus, vel veneno sublatus esse ferebat Quod alterum si tamen verum est, a Manfredo mo tem ei esse allatam, cum ejus morte, que fuerit, jam dictum est, convenientius est. pon desunt , qui dicant poenitentem obiisse, torum absolutione accepta ab Archiepisco mitano: quod tamen cum testimonioNicolai deCum bio non convenit. A Friderici morte in Imperio im terregnum duravit usque ad a. 12725, quo Rudeh phus Comes Habsburgicus electus Imperator est, .: |d . 11. Y . | à Alexander IF. Urbanus IP. Festum SS. Corporü Christi ab hoc instituturn, Clemens IF. De reb Sicilie. De Conradini interitu. Fesperas Sicule. Innocentius IV. diem obiit supremum a. 1354 Huic successit in Pontificatu Raynaldus. Cardina lis, et Episcopus Ostiensis assumpto nomine Ale xandri IV. Usque ad annum 1261. gessit Pontif catum. Cui Viterbii , ubi decessit, suffectus e Jacobus Pantaleon Patriarcha Jerosolymitanus na tione Gallus, dum negotiorum causa eo tempor Romam venisset, qui se Urbanum IV. nomina vit. Ab hoc Pontifice venit celebratio solenni: et festiva Corporis Christi. Accidit, ut dum ai 1264. Urbanus in Urbeveteri esset in. quada: Ecclesia prope Volsinium, quod nunc castrum d: tionis Pontificis est, Sacerdote celebrante, quem admodum refert S. Antoninus 5. part. tit. 19. ca] 15. $. 1. gutta Sangvinis e calice ad mappulan quod Corporale dici solet , deciderit. Rem, qu ejus gen 9o Institut. Hist. Eccl. Pars IF. retur perfidia, non credentium veram Christi pr sentiam» in Eucharistia. | Urbano mortuo Guido Cardinalis et Epim pus Sabiensis evectus a. 1265. ad Summum Pon ficatum est, Clementis IV. assumpto nomine. P conjugatus , antequam Clericus factus fuisset e re mortua, habuitque jam Pontifex duas supt stites filias. Monuit statim cognatos suos satis ! nuiter instructos domesticis facultatibus, ne: ideo, quod ipse Pontifex factus esset , elatius vestitu, aut ulla alia in re gererent, mec ii spem etiam ullam facerent quidpiam accipiendi Ecclesie proventibus. Nonnisi: nepti sue | sit trecentos numos Turonenses, (centum quii quaginta libras Gallice; monete fecerant) si f simplicis militis nupsisset. Ceciliam filiarum e unam cum quidam ab eo petiisset in matrimo um, subridens respondit, ipsum nón petere liam Caciliam, sed se Papam. Itaque tam he quam altera nomine Mabilia mansit innupta: u de et meliori sponso sunt verba S, Antonini part. tit. 20. cap. 1. $. 11. Domino Jesu Chri tradite sunt, in virginitate Deo obsequentes. Manfredus Friderici II. nothus nihil non i tentatum reliquit, ut Sicilie regnum obtiner quod Innocentius IV. tamquam feudum Roma Ecclesie ad se revocaverat, eodem Friderico € auctorato, tametsi nequidem a Friderico ip verum Conrado ejus fratri ultimis tabulis fuis scriptum, et vi harum tabularum Conrado mo tuo nondum tamen ad ipsum, verum ad Cont dinum Conradi filium spectasset : eoque rem p duxeràát, ut a Siculis reciperetur, atque Parm mi regiis etiam iusignibus exornaretur. Nee ad 44 Sec. XIII. usque ad Sec. XPT. 91 lhuc contentus copias etiam in ditionesRomanze tlesig immisit, quas ex ipsis etiam Saracenis ha- Pbat confectas , ipsumque Urbanum IV. insecta- 18 adeo sit, conatus et hunc, et Romam in suam edigere potestatem ; ut idem Pontifex necesse mbuerit ad comparandum sibi presidium ,propo- ere indulgentias perinde ut he da*e erant pro- liscentibus. in Orientem et pugnaturis pro Ter- & fancta, isteque exercitus Homani Pontificis si- Biliter veste €ruce insignita se induerit. Conra- lus morti proximus filium Conradinum duos an- a0 natu. pupillum Innocentii IV. tutele, et pa- irocinio commendavit: eaque. benignitate fuit Pontifex, ut hunc paterno affectu susceperit, et womiserit se ei regnum Jerosolymitanum, et du- atum Svevie, et alia ejus jura, ubicumque illa ive in Sicilia, sive alibi haberet, integra, et il- ja conservaturum: qui» cum ad se revocasset Weilim administrationem, permiserit Siculis, ut m fidelitatis sacramento sibi praestando possent vrbes hec addere, Salvo Conradi pueri jure. Innocent. 7. 12. post epist. 505. Qui Conradinus, Mem et Conradus solet appellari. Siciliam vero postea Manfredus suo , et Conradini nomine inva- sit, et brevi sibi soli vindicavit rumore sparso de Üooradini morte: qui mortuus fuisset, nisi ve- benum , quod erat paratum et in cupediis missum Conradino , Elisabetha matre cavente, et pericu- um metuente suo filio, puer alius, quem illa upposuit , sumpsisset. Dum autem neque hic ad- iuc Manfredus constitisset, sed ipsam Romam tiam cum universo patrimonio Petri eripere Ro- 1ano Pontifici adgressus esset , Clemens IV. Papa 'gnum Sicilie Carolo Andegavensi, fratri S. Lu- »vici Regis Gallie , contulit. Jam Henrico III. nglie Regi pro altero ejus filio Edmundo erat obla- "9s ——nstit. Hist. Eccl. Pars IP. oblatum ab Innocentio IV. et ab Ürbano IV. rum huic impedito turbis domesticis non va negotium suscipere, quod perficiendum non e absque bello. Carolus autem Andegavensis su ctus armis Gallorum,: cum in Siciliam ve Manfredumque ad Beneventum vicisset, ipaeg etiam Manfredus in prelio cecidisset, regnum: cili obtinuit. Assumpsit vero post mortem Mi fredi etiam Conradinus titulum Sicilie Regis, 8 adolescens annos quindecim natus , et post bii nium a Gibellinis invitatus bello adgressus esté rolum : quod vero ei infeliciter cessit.: Nam etus, et ex fuga retractus cum Friderico DU Austrie suo cognato, quem socium habebat. bég et undecim aliis Neapoli publice in foro. ci plexus est, Antequam eos feriret lictoris gladii ait Nangius in Gestis S. Ludovic. juxta quam capellulam Missam pro animabus suis secund morem Christiane Religionis propriis auribus i dierunt, indulto etiam sibi spatio crimina cou tendi. Ricordanus JMalespina cap. i91. PFillam dib. 7. cap. 25. Ptolemeus Lucens. in Chron? JHist. Ecol. lib, 22. cap. 57. pluresque alii. 3 Hac severitate, qua usus erga Conradini est, non bene fame su: Carolus consuluit. F enim hoc ejus factum improbatum ubique. H4 mines factiosi, et partium ejusdem Conradini 1 ipsum etiam Clementem IV. Rom. Pont. maculas istius severitatis contulerunt, sparseruntque M quasi Clementis dictum: 7Zita Conradini mors C roli : mors Conradini vita Caroli , tamquam quibd verbis concitatus sit Carolus ad vita privanduf Conradinum. Hoc idem recantarunt, qui eti postea talia studiose collegerunt, ut famam lacet rarent Romanorum Pontificum, non semper sf ten- * '" a ducibus ejusdem Caroli captus, oculis -deprasdationes undique, et rapine. Profecto; multa indecentia , et tui detrimento nominis pa- 9t Instit. Hist. Eccl. Pars IF. enus generaliter habitus, ut his ipsis verbis Jordanus in Js. Biblioth. Fatican. apud dem Raynaldum ad a.1268. Eo minus Cl Papa is fuit, ut suspicio illa cadere in eum sit de Carolo etiam concitato adversus Co num ad Friderici Imper. funditus exscind stirpem in Conradino. In hoc Scriptores dam dicunt, desiisee Friderici progeniem. vero factum est nonnisi in Conrado de . chia post annos circiter quindecim, cum sé culis rebellantibus sociasset post datam fidenz B mano Pontifici etiam juratam, se nihil males rum adversus Carolum Sicilie Regem. Tune actus in furcam est. Joaz. P'illan. lib. 7. cap^ Siculi armis fracti se se Carolo subjecerunfs; que Rex eorum fuit coronatus. In hos auten d^. ctos non sine multa etiam sangvinis effusione, 499 mansvetudine, et clementia uti debuisset ad fime? dum sibi regnum ; ille hoc quesiverat ratione traria , Gallrs omnem licentiam concedendo, q solis administris utebatur in regenda Sicilia, a4 ut Clemens IV. Papa idcirco etiam ipsum mon per epistolam apud Raynaldum ad a. 1268. num. 98 In qua Miramur, ait Pontifex, si tuis sogpe non ip? sonet auribus, quantus est ibi afflictorum gen£^ tus , ululatus , et clamor; quot, et quanta E clesiarum , e£ personarum Ecclesiasticarum gré vamina ; quot oppressiones non solum solutarus sed et conjugatarum et virginum ; quot ! rum spoliationes, quot divitum concussiones, q injure , quot calumniae omnium: quot post Jili ,. hec nimis periculose dissimulas , nec Us £erisa 4 &. XIII. usque ad Sec. XPI. — 95 vit predictos. Officiales , et familiares eorum in refatos tuos subditos sic lasciviendo saevire, ut it dundantibus de subditorum ipsorum injuriis, euer ipsos tuis fraudatus viribus , odiosus red- Wionnbus. Atque hoc-omnino secutum est, Un.Sculi: tale. jugum Gallorum, tam acerbum, Miverunt excütere. Cum autem viribus suis Ws dfüiderent, has alia ratione sibi compara- Ini. Petrus Rex Aragonie Constantiam Manfre- kim sibi habuit copulatam matrimonio. Hunc Umhrunt, ut hoc nomine sibi assereret regnum iiie, icilemque in sua vota habuerunt. Neque ias, ut eo magis huic opes suppeterent ad erendum , Carolumque opprimendum Mars Proceda unus de Siculis ad Michaelem Orientis Imperatorem se contulit, at- td hunc detulit Carolum adjunctis sibi etiam meis validissimam classem instruere , bellum- £ parare adversus eum. Balduinus II, sub quo Grecos rediit Constantinopolis , filium relique- Philippum, cui juncta matrimonio erat Beatrix, rliSicilie Regis filia. Hoc nomine quaerebat W Carolus recipere Constantinopolim. Hoc au- facile esse, dissipare, si eidem Carolo inte- im bellum fieret in Sicilia: neque aliud ipsum re facere, quam pecunias suppeditare Petro 'onum Regi: Siculosque, quibus infinitum m adversus Gallos sit, conspiraturos omnes os opprimendos. Horum plurimi , quibus di- ' erant, ut has, seque ipsos in tuto colloca- , jam emigraverant etiam e Sicilia. Dum au- ista apparantur, accessit, unde in furorem itati Siculi, ne exspectato quidem illo ini- belli faciendi per Petrum Regem Aragonum )s omnes per totam Siciliam crudelissime in- cerint, ne infantibus quidem parcendo, qui a ul- 96 Instit, Hist. Eccl. Pars IP. Gallis generati materno adhuc utero continebas tur dissecto matrum ventre, foetuque confosso, - i Panormi feria secunda Paschatis, que tus (annus erat 1282.) in diem 5o. Martii inci quemadmodum ibi moris erat ,. virorum. et. minarum maxima multitudo ad Mentem R lem , ter mille passuum intervallo nonnisi rem tum ab urbe se contulerat cujusdam hilari . gratia. Hocce loco Gallus quidam feminam piam apprehendit, ut ea abuteretur. Ad hujus cis morem Siculi cum accurrissent, eamque libere vissent, conspirarunt deinde: ad Gallos omnes qui Panormi erant, eadem adhuc .die contrucidandos uno eodemque momento sibi constituto , quo si- gnum ere campano datum esset pro vesperis ejus dem diei in Ecclesia peragendis. Quod et factus est, ea ratione, qua jam dictum est, .ut ne im fantibus quidem in utero matrum parceretur, nea que Gallis locus perfugii in ipsis etiam esset Ee clesiis: statimque, quod factum Panormi esi Gallis accidit alibi ubique per universam Siciliam Petrus Rex Áragonie habebat paratam classem ii speciem contra Saracenos, reipsa autem ut Sici liam invaderet , simul atque Siculi insurrexisses contra Gallos. Ita nullo negotio cepit eamdem Sí ciliam, et quidquid Galli conabantur, cecidit in ir ritum. Carolus Rex obiit ex animi egritudine Carolus ejus filius, cognomento Claudus, volem bello insistere, captus est, suique loco, dimissu tres filios suos obsides dare debuit. Inter quoi fuit Ludovicus secundo genitus, factus Episcopu: "Tolosanus, et post mortem Sanctis adscriptus, « sangvine Regum Hungarie stirpis Arpadiane pe matrem Mariam, que filia fuit Stephani V. R Hungarie. Contentio autem de regno Sicilie t Tà-— 44 Sec. XIII. usque ad. Sec, XFI. — 97 nt usque ad a. 1505. quo composita est cum Mericus Petri Begis Áragonie nepos duxisset eonoram Caroli I. Sicilie Regis neptem, ipseque im Bonifacius VIII. Rom. Pont. suum huc as- Wem preebuisset. Illa Gallorum. czedes primum bnormi, quemadmodum dictum est, coepta, ac kinde continuata per totam Siciliam, nomen ha- li Vesperarum Sicularum, quod idem eris cam- jai signum , quod datum erat pro Vesperis illi Wwm cedi initium dederit. Zzcordan. JMalesp. Up. 306. Nangius in Gestis Philippi Regis Gallias dtes. Fillan. lib. 7. cap. 61. n 6. 12. IX. Papa, Grecorum tractatus devom- | munione ineunda cum Romana Ecclesia. Im- : dicitur. generale Concilium. Gemens IV. a. 1268. die 29. Novemb. vita est. Hinc annos duos, menses decem, et "inti septem vacavit Sedes Romana Aposto- - on convenerant Cardinalium suffragia in Bas tertias partes, quse requirebantur, ut vali- eset. electio. Tandém per compromissum ele- Mus est a. 1271. die 1. Septemb. Theobaldus Pla- tinus Árchidiaconus Leodiensis, qui se Gre- ium X. nominavit. Versabatur in Pulsstina, guam visendam erat profectus. Prima ejus cu- it, succurrere Palestine, cujus statum suis oculis conspexerat. Michael Paleologus Gra- m. Imperstor jam ad Urbanum IV. Papam da- literis Suam manifestavit voluntatem, et desi- esia redeundi ad communionem cum Romana : llerumque hoc fecit scribens ad Grego- fomtdu, p FU | 7 rium dies 98 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. rium X. Apud Raynald. a. 1964. num. 58. . 1275. num. áá. Jamque Manuel etiam Comn istam spem prabuerat Alexandro III. cujus e legatus venerat ad Concilium Lateranense III. pra Part. III. $. 42. Etiam a Gregorio IX. erat tractatum negotium cum Joanne Vatacio 6 corum Imperatore a. 31255. cum ipse Vata príor etiam, literas hac de re ad Gregorium disset. Res ea occasionem huic tractatui dedi Quinque Fratres Minores ex Ordine S. Fram in Orientem profecti ad Fidem propagandam | tolerata vincula, in qua a Saracenis erant cx cti, venerant Niceam, ubi, quamdiu Constai nopolim tenuerunt Latini, residebat Impera Graecorum, atque horum Patriarcha a Lat communione disjunctus. Hos Patriarcha nom Germanus benevole suscepit, iu sermoneque c his dixerat, rem esse prorsus absonam, ut propter Fidei unitatem deberent esse conjunec simi, iidem a. commutione mutua abhorren Suam in communionem propensionem cum ostendisset Patriarcha, Fratres Minores suam operam polliciti sunt ad hanc conficiendam. Id quoque Imperatori Vatacio placuit, quem et lud moverat, ut conciliato sibi Romano Pont ce bellum a se averteret, quod a Latinis in Ori te Constantinopolim adhuc tum tenentibus, : versus Graecos instruebatur. Cum quinque igi Fratribus Minoribus misit Imperator ad Gre rium IX.:-suum etiam legatum, et literas. ? huic quidquam esse potuit optatius. Itaque I gonem, et Petrum ex Ordine biedicatorum, H. monem, et Radulphum ex Ordine Minorum Vatacium misit, et ad Patriarcham tentaturus hi Graecorum revocationem ad communionem cum P mana Ecclesia, et Sede Apostolica. In epistola : &t Bec, XIH.usgue ad Seo. XVI" 9 Imperatorem, nam alteram etiam ad Patriarcham, . , Cum juxta testimonium P'eritatis , in- , occasio sit errorum , ignorantia Scriptura- (Matth. 22. v. 29.) cunctis expedit illas lege- sel audire: quia qua in eis inapiratio Divi- reposuit pro doctrina sequentiám , ad caute- | Zrahere voluit. modernorum. Sane sub Jero- im, qui peccare fecit , ut legitur, Israel, pra- divisio tribuum patenter signat schisma Wuecerwum, et multitudo abominationum Sama- em dizersas hareses multitudinis a veneratione wy lempli Domini, Romane videlicet .Ecclesice Werenlia separate. ' mM " Hinuncii, a Romano Pontifice missi , Niceete ho- ltifice excepti sunt aliis, atque aliis sibi ab Impe- bre obviam missis ad eos salutandós, et ad gau- ex eorum adventu significandum: similiter hoc tum est a Patriarcha, ac demum totus eis ob- m processerat Clerus: deducti sunt primum ad am, in qua Concilii Nicenum I. fuit ce- , in cujus parietibus Patres illius Conci- erant depicti, ipsisque ostensi, deinde ad ho- ium, quod eis honorificum fuit ab Imperato- apparatum, eodem comitante Clero, et popu- multitudine. Est institutum deinde colloquium inum apud Patriarcham presente Clero, dein- in palatio Imperatoris. Greci interrogati, cur b sejunxissent ab Ecclesia Romana, dixerunt, duas le causas, unam de processione Spiritus sancti, Reram de Sacramento Altaris: Latinis preterea Kio dederant, quod ad Symbolum Fidei quze- &m addidissent. Nuncii Symbolum Fidei Nico um sibi exhiberi petierunt, atque hoc recitato imm alterum Constantinopolitanum , et rursus Wesiverunt, si verum est, à Patribus vetitum '9* , esse, 100 Institut, Hist. Eccl. Pars IF. esse, ne quid Symbolo adderetur, quonam tur Jure ad Symbolum Nicaenum Patres Con Constantinopolitani addere ea potuerint, . Symbolum ipsorum Constantinopolitanum hal Responderunt Greci, hanc non esse additio factam Symbolo Nieeno, sed solam rerum ii explicationem. Hac explicatione sitne aliqua tatio inducta ad symbolum Nicenum, et Fidei cene hac ratione labesne aliqua illata sit, i rius ex Grecis quesiverunt Nuncii. His utr que negantibus, ergo, inquiunt Nuncii, ne tale quidpiam admissum est sive erga Sym Jum Nicenum, sive Constantinopolitanum per 1 ba: Filioque, qux sunt in Latina Ecclesia 8) bolo Constantinopolitano addita: siquidem his hil etiam aliud fiat, quam uberior declaratio gmatis de processione Spiritus sancti. | Iidem Nuncii sic ulterius iverunt in quem do: Liceatne ea docere, credere, cantare, : Fidei sunt Orthodoxe? Grzcis nihil in contr um habentibus, Átqui, inquiunt iidem Nu est Fidei orthodoxe, Spiritum sanctum etia Filio procedere. Greci paulo ante testimon aliquod protulerant S. Cyrilli Alexandrini, ne « Symbolo adjiceretur, nempe propria licentia, citra Ecclesie auctoritatem. Quapropter p quam Spiritus sancti processionem a Filioque iis Evangelii locis probassent , in quibus Spir dicitur Spiritus Filii, et Spiritus Veritatis, eei ut quoniam ipsi pro se S. Cyrillum produxiss per hunc ipsum refellerentur; hujus etiam : ceteris Patribus testimonia hec de processi Spiritus sancti a Filio attulerunt: JMutabilis n modo est Spiritus : aut si mutationis morbo k reí , ad ipsam Dei naturam hec labes pertir | $i 4 i. X ITI. usque ad Sec. XVI. — iot |quidom est. Dei et Patris, et. Fili ille , qui ayb- uialter ex utroque , nimirum ex Patre per Nu profluit Spiritus. Lib. 1. de Adorat. in Mir. et verit. Alterum: Esto Spiritus in propria uma subsistat , eatenusque in seipso considere- M, Quatenus Spiritus est, et non Filius, non W.tamen ab eo alienus, quandoquidem Spiritus énifalis nominatur. Christus autem Veritas M, aed. et. perinde quoque ab illo atque à Deo Astro edit , Grece iyw , per éóffusionem anl, Epist. ad Nestorium de excommunic. p. 74. um. $. part. 2. Grecos qui dicerent, proflue- 5-& profundi non esse idem , quod procedere, 07 EBEH rursus isto ejusdem Cyrilli testimonio re- derunt: Est Patri, et Filio consubstantialis Writus sanctus, et profunditur quidem seu pro- d£, sicut a fonte Deo, et Pótre: In Sanct. Sym- imn p. 190 Tom. 5. part. 3. Et iterum: Cum veedit vero Spiritus sanctus a Patre , et Filio, &nifestum est, ex Divina essentia ipsum esse. beseur; pag. 945. Tom. 5. part. x. Illud pro. itus sancti processione a Filio argumentum, uod is Spiritus dicatur esse Filii, et Veritatis, twei infirmare volebant dicendo, ideo Spiritum acum dici Spiritum Filii, et Spiritum Verita- !, quod ejusdem cum Filio sit substantie. At ro Nuncii et in hoc invicti adversus Grecos erunt. Dicebant, etiam Patrem ejusdem cum lio esse substantie. Igitur futurum, ut et Pater 1 debeat Spiritus Filii: quod. vero ita non sit, [tidem Pater ex Filio non sit, ideoque nec hu- | Spiritus dici possit, quamvis ejusdem cum c sit substantie. Transitum est deinde ad alterum de Eucha- ja, propter quod Greci se dixerant recessisse ah. idoneum pro consecratione, quo utitur | 1023 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ab Ecclesia Latina, non habentes panem a Jatina, solumque fermentatum panem, quo utuntur statuentes aptum esse ad perficiendi hoc Eucharistie Sacramentum. Greci in eo Y posuerant, quod panis Grece ders derivatum «'c» tollo, in altum procedo, de fermentato. non de azymo intelligi debeat. Negarunt Nuncii, : quidem in Levitico libro Moysis panis az . mus et in Greca lingva vocetur &rs: ipsumque Christü celebrantem Eucharisticum convivium post cv. ai jam Paschalem peractam, a qua abesse d «cJ omne fermentum , quodque ante hanc COR. .F ci ex ipsis domibus debuerit, usum esse fv Wi mentato, sed azymo pane. Greci, qui nec siste eum dare volebant, nec resistere argumentis. po terant adversum eas, quas sibi quasi justas qam sas dicebant esse dissidendi ab Ecclesia Homa hunc colloquiis finem dederunt, ut rem dicerei tractandam esse in Concilio. Quod concilium etia institutum est a Grecis Nymphee in Biyd Nuncii vocati ad. hoc recusarunt ire, qui ad he nullam se dicerent accepisse potestatem a Homas Pontifice, nec spem ex concilio conceperant afi cujus majoris fructus, quam is fuerit, quem cos secuti erant ex colloquiis. Ne tamen viderentu e sua parte causam dedisse, cur in irritum ive rit hec spes conciliande concordie concepta € hoc tractatu, iverunt. Resumpta autem sunt hi iterum illa eadem, que sunt agitata in colloquii nec alio etiam exitu quam qui in istis fuit, Cre cis, etsi nihil solidi scirent proferre adversum es que proponerentur a Nunciis, tamen effugia quee rentibus frigidis argumentis, et demum prorum enlibus etiam ad verba indecentia. Finis is fui Nuncii a Grecis petierunt, ut fidem auam scriptar sibi [] 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XFI. 105 Bi traderent, quam ad Romanum Pontificem bsent deferre, vicissim vero suamt . et Ecclesise Wmasnze fidem quoad dogmata inter hanc, et wao0s controverea , ipsis tradiderunt. Sed scri- ii suum Greci Nunciis eripuerunt: hi vero ite Grecis reliqüerunt quamvis et ipsi hoc vo- sent restituere, ut his pro testimonio esset, & Romane Ecclesi , et Apostolice Sedis esset le, feta Nuricior. Mss. apud F'ading. et Ray- Mad a.1255. —— 0. Eti vero Greci preseferentes sepius volun- ii redeundi ad communionem cum Latinis, et esolica Sede Romana, hoc non presfiterint ; teo minus Gregorius X. Michaelis Palzologi peratoris literas, quibus pollicebatur, Grecos » ad communionem, cum gaudio excepit: imdoquidem Ecclesia semper sinum gerat aper- tad suscipiendos omnes, quantumvis prius a a*ersos, ipsosque persecutores, et hostes. Hac Wr de causa, deitde ut subsidia nova compa- Maur in Orientem pro Palestina, idem Gre- Hus indixit generale Concilium. At vero Pa- Mogo, Grecos ad Communionem cum Ecclesia mana reducere laboranti , obstiterunt Josephus riafcha Constantinopolitanus, aliique Episcopi, Jerici, adeo, ut Josephus Concilium etiam ce- faverit, ad se obfirmandos adversus hanc com- "ionem, de qua Imperatorem videbant labo- * Joannem Beccum Chartophylacem , Custo- | chartarum significat, sed idem erat custos m sigilli Patriarchalis, summusque omnium ne- orum Patriarche administer, Imperator, quod i unus omnium maxime opposuisset , et resti- t, in carceres teterrimos, et omnes fere pro- [uos ipsius conjecit. Erat pracellenti ingenio, : el "1oÁ Instit. Hist. Eccl. Pars IF. et doctrina. Vidit vero Imperator, si hunc £ euam partem traxisset, sibi facilius processurur negotium ad conciliandos etiam alios. Itaque hum non tantum ad libertatem posuit, sed sibi etiam devincire studuit. Misit deinde ad hunc Nicephor Blemmydae duas Orationes, alteram ad Jacobum Bulgarie Árchiepiscopum, alteram ad Theodorum Lascarim , in quibus. testimonia Patrum de cessione Spiritus sancti etiam a Filio collegerat ut has legeret. Hic Nicephorus Blemmydes fui Grecus, Abbas monasteri in Emathia, quae re gio finitima Thracie fuit, eique colloquio inter fuit, et disputationi, qua habita est sub I tore Vatacio, de qua paulo ante dictum est, ws- teratque pro dogmate processionis a Filio, atqui hino iste etiam ejus duc Orationes sunt, ab e composite ad evincendum hoo dogma. Nicepi Gregoras lib. b. Hist. Byzant. He orationes am be exstant Raynaldi Annalium Tom. I. Grece « Latine. Quibus perlectis Beceus libros Patrum e quibus Blemmydes illa testimonia collegere postulavit. Quibus acceptis eum testimoniorum acervum coegit, ait idem Gregoras, quse integm volumina complere possent, et qui dudum acer rime Latinis adversabatur, mutata sententia vi ctoriam faceret ambiguam , videlicet Grecis, do £ma de Spiritus Sancti processione oppugnanti bus. Át vero Josephi Patriarche tanta fuit obsti natio, ut se jurejurando etiam obstrinxerit, se ii hoc dogma numquam consensurum, et quaqu versum literas miserit ad confirmandos omnes etiar alios in eadem pertinacia. Pachinerus Hist. Gron di, 5, cap. 17. j 13. 4 5e. XIII. usque ad Seo, XP T. — 105 . 8. 1$. emi general Lugdunense 1L Grai in. meuconoito jungunt se in communione cum - lbclesia . | /'Concilium, quod indictum fuisse generale & jio X. supra dictum est, coepit Lugduni in la die 7. Maii a..1274. fuitque Lugdunense .Amler generalia decimum, et quartum. Nume- w, qui interfuerunt Concilio , fuit quingento- m-FEpiscoporum, Abbatum septvaginta, alio- m'Prelatorum mille: tum legati et oratores Re- Kaif, Germanie, Anglie, et Sicilie. Jaco- sex Aragonie, ipse ad Concilium venit. Pfo- abus Zucens. Hist, Eccl. lib.*95. cap, 9. Sex slenibus peractum est. In prima causas Pon- i exposuit convocati Concilii, quarum tertiam wier.eas, que jam dicte sunt, declaravit esse, dsgres, et disciplina labefactata ad integritatem Motentur. In Sessione altera statuta quedam, sáertrina Fidei facta sunt, quoad ea, in qui- ur Greci cum Latinis non conveniebant, Ante- Ew sessio tertia haberetur, Pontifex cum Epi- T et Abbatibus egit, éorumque consensum it ad proventuum suorum decimam partem Merendam in expeditionem pro Terra. sencta, [ue de hoc deinde in subsequente sessione tertia am statutum factum est. Hoc tempore legati ad- ierunt Constantinopoli , missi. a Michaele Pa- logo Imperatore, Georgius Acropolita Logo- ta, qui in aula Imperatoris Constantinopolita- is fuit, qui nunc in aulis Prinoipum dicitur icellarius, Panaretus Prefectus vestiario; et eas interpres, eque aulicus; atque hi tres Im- (oris nomine; Episcoporum vero nomine ve» | |o mne 306 * Znstit. Hist."Eccl. Pars IF. ^ nerunt legati Germanus, et Theophanes. Hic í Metropolita Nicenus, ille locum tenuit Patri che Constantinopolitani, qui tum erat Josepl . Cur non iste, verum ille venerit, idque in loc hujus, inde factum est. Theodorus Lascaris G corum IÍmperator mortuus reliquit heredem : um Joannem Lascaris, sed puerulum necdum nos octo natum. Michaelem Paleologum optii tes [mperii proclamarunt Imperatorem, Ars usque eo tempore Patriarcha hunc etiam; coro vit, tutor Joannis Lascaris, sed ea conditione, quam $e Michael Paleologus etiam jure jurer Obstrinxerat, ut ubi puer ad etatem venisset 1 gendo idoneam , huic Imperium traderet. Af* ro Paleologus, ut sibi Imperium in p assereret , Joannem Lascarem, ejus oculis adr to candente ferro , luminibus privavit. Quamobr Arsenius Paleologum excommunicavlt, nec qu Xumvis supplicem sibi factum, absolvere exec municatione voluit. Quare is coacto Episcopor concilio fecit, compositis quibusdam 'oriminil quale fuit, balnei usum concessisse quibusd Saracenis, quod ad Ecclesiam spectabat, et cujus marmoreis parietibus cruces eránt inscu damnatus, et actus in exilium est in insulam conesum. In ejus locum iidem Episcopum. sul cerant Germanum Archiepiscopum Adrianopx tanum. Sed adhorrebat ab eo populus, siquid: Árgenium non haberet juste condemnatum , ad que senserit, neque dignitatem ei auferri potu $e. Germanus invisum se videns etiam Impera ri, qui nec absolvi ab eo petiit, quod absolut nem, quam is tribuisset, vidisset, non habendi validam a populo dimisit Patriarchalem digni tem et ad privatam domum se recepit. In hu .locum factus est Josephus Abbas , qui vero se « stin- 108 Jnstitut. Hist. Eccl. Pars IF. scriptas a sex. et triginta partim Metropolitf. partim Episcopis attulerunt, et Pontifici obtak runt, confectas in Synodo Constantinopoli na prius celebrata, quam. ad iter se dedissen His perlectis, cum iidem legati, et nomine Imp ratoris, et absentium etiam Episcoporum jp jurandum dedissent de iis omnibus firmiter t nendis, et observandis, quae professio contineb literarum, Summus Pontifex Grecis tulat de eorum conjunctione cum Romana Ecclesie, h mnum insonuit: 7e Deumrn laudamus , quem et ipi audio exultans, et inter lacrymas, o alii similiter decantaverunt. Die 6. Julii e anni 1274. in Concilii sessione quarta factum es hoc. llluxerat proxime festum Sanctorum Apo stolorum Petri, et Pauli. Pontifici rem Divinat facienti adstiterunt. Episcopi omnes tam Latin quam Graeci, dumque Symbolum cantaretur , i la verba: Quia Patre, Filioque procedit, a omnibus repetita sunt ter. Quo finito Episcop Greci (cum iis, qui Constantinopoli adveneran Se se sociaverant etiam ii Greci Episcopi, qt erant in Calabria, aliisque civitatibus in Occiden te) Greca lingua canentes laudes celebrarunt Sum mi Pontificis. /Zpud Raynald. ad a, 1274. ex Mui "drchivi Fatic. e£ 4frcis S. 4fngeli. ) Post Sessionem tertiam Gregorius X. Pa Constitutionem de Conclavi Cardinalium in ele ctione Summi Pontificis proposuit, et publicavit idque ex sententia etiam ipsius Concilii, tamets plures e Cardinalibus reniterentur, quibus he le ges de Conclavi nimis dure viderentur. Hoc fa ctum est, ut quo ocyus electio Pontificis pera gere'ur, que ut etiam contigit in electione Gre gorii X. propter divisionem suffragiorum spin iu 44 Sec, XIII, usque ad Sec. XP T. — 109. erat protracta. Statutum itaque est, ut a Pontificis post dies decem inàles cón- dngrederentur nonnisi unum Clericum, vel habentes ad suum ministerium, omni in- facultate agendi privatim cum ullo aliquo, literas quidem; deinde ut his, si intra mon perfecissent electionem, diebus quin- subsequentibus nonnisi unicum ferculum tam imeridie, quam vesperi administraretur, et si "meque hoc spatio .electionem absolvissent, dein- vepsmonnisi panem, vinum, et aquam acciperent eousque, donec peracta esset electio; et ne i zales interea quidquam de camera Pape percipe- rent. Si contigisset, Cardinales aliquos venire jam ,CHera ingressis Conclave, et istis relicta est fa- y mias intrandi si nondum peracta esset electio. ; lié vero Cardinalibus, qui emansissent, et in Con- . .thvi non fuissent, nihil.juris relictum est quid- ; piam obmovendi adversus factam electionem ab sla , positis in Conclavi. Si Pontificem extra Ro- . Wm i alia civitate cum curia sua residentem jet mortem obire, ut electio novi Pontifi-^ Gs iwütueretur in ejus territorii aliqua civitate, la qua Pontifex mortuus fuit, misi hec forsitan inerdicto Ecclesiastico esset subjecta, vel dissi- deret ab. Romana Ecclesia. In quinta, et sexta Sessione ea, que jam ita , et statuta fuerunt, redacta in Canones fut, quorumque omnium primus iste est: Spi- ritus sanctus cternaliter a Patre, et Filio, tam- quam ab uno principio , et unica spiratione pro- cedit: aliaque insuper complura constituta sunt pertinentia ad aliorum etiam electionem ad di- gnuitates, et beneficia Ecclesiastica, de reverentia que sit exhibenda Ecclesiis, et ne in his mE 1 cla- 110 Inst. Hist. Eccl. Pars IF. clamores, seditiones, consultationes laicoruo nundinz, judicia secularia, maxime criminalia, y rem dicam .eodem verbo, quod est in canone. Fi quo canone potest intelligi, contra hanc reveren tiam peccatum fuisse: quod nisi fuisset, cana iste constitui non debuisset. Etiam contra foenere tores canon est factus gravis, et,severus, quo'i hos absolutionis denegatio, et privatio sepul . Ecclesiastice statuta est, nisi non solum .ab ds ra et foenerando cessassent, verum etiam rest tuissent, quod per usuram ab aliis ad se traxe runt. Renovatum est statutum de non mmltipli- candis in posterum tempus, et novis institeeudi Religiosorum Ordinibus jam in Concilio etiam Ta- teranensi IV. sub Innocentio III. factum. Illi ve ro Ordines, qui orti erant, nulla fulti mücto ritate Sedis Apostolice, suppressi sunt, qu Ordo erat, qui dictus est Fratrum Saccatori inde, quod saccis induti incederent, isto mod preseferentes poenitentiam, quam vi suc profes sionis agerent. Quoad mores, eorumque pravits tem tollendam plura iis, que jam dicta sunt, cor stituta singillatim non sunt: sed Summus Pontife requisivit in Presulibus, ut aliis vite sanctimé- nia, et virtutum exemplis prelucerent: sic enim futurum, ut statutis aliis ulterioribus opus hau sit. Statuta, et Canones hujus Concilii habentu inserti libro sexto Decretalium. Concilium, que coepit die 7. Maji, terminatum est ejusdem .ann 1274. die 17. Julii. | C M ire XII. usque ad Sec; XT — iii | $. 14. . c ." t rerum Constantinopoli , et in Grecia post , . Lagdunense 1I. Concilium. | Greci resiliunt.— .,^ & communione. 01 ; Postquam legati Grecorum , qui míssi erant " Concilium , Constantinopolim redierunt, Jo- Wphas Patriarcha, qui ad monasterium relega- ins.est nonnisi. ea conditione reponendus ad suam - lpiilelem , si negotium .conjunctionis Grece Ec- demie cum Romana successum non habuisset , ista uro facta esset, coactus est manere in monasterio, & éjus vero locum suffectus est Joannes Beccus, le quo jam antecessit sermo, ex adversario fa- fus gnator doctrine Orthodoxie de proces- bine Spiritus sancti. Cumque non multo post fe- ium incidisset S. Petri ad Vincula, quod a Gre- B edebratur. die 16. Januarii, Romani etiam ificis nomen, ad Dypticha repositum, inter Wie solennia lectum publice, et Evangelium tw latine, quam Grece cantatum est. ab iisdem Grecs, sue communionis cum Latina Ecclesia tesandz gratia. Idem Beccus Concilium. Episco- - Constantinopoli celebravit: in quo sic pro- sunt, .Sacrosanctam Romanam Ecclesiam, Wnmmum, et perfectum Primatum, et Principa- . wen super universam Caíholicam Ecclesiarn obti- ere, quern ab ipso Domino in Beato Petro, cu- 48 Romanus Pontifex est successor, curn pleni- udine potestatis recepit , vere, ac humiliter re- ognoscimus , et quemadmodum pre aliis tenetur dei veritatem defendere, sic et si que de fide dort fuerint questiones, ejus debent judicio sfiniri. lidem de Spiritu sancto: Profunditur, iquiunt , et ab ipso Filio, quemadmodum a fon- e fe, i: 5 E 1193 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. te, velut utique et ex ipso Deo, et Patre: sed cet Pater fons Spiritus sit, et Filius fons Spirü Si, non tamen duo fontes Spiritus sunt . Pal et Filius. Unum enim fontem Spiritus Patr et Filium fidelis, et pia intelligentia tenet. C fessi etiam sunt, eorum, qui post Baptismum ata labuntur, si vere poenitentes in charit ecesserint, antequam dignis poenitentiae fru bus de commissis satisfecerint, et omissis, anii in igne purgatorii post mortem purgari, et poenas hujusmodi relevandas prodesse iis fideli vivorum suffragia, Missarum scilicet sacrific orationes, eleemosynas, et alia pietatis offieia: ' lorum vero animas, que post baptismum null incurrerunt peccati maculam, vel si contraxeru purgate sunt, mox in celeste regnum recipi: orum autem animas, qui cum mortali peccs vel cum solo originali decedunt, mox in inferm descendere , poenis disparibus puniendas. Cre mus etiam, inquiunt, panem vere transubstani ri in Corpus, et vinum in sangvinem Domini 1 stri Jesu Christi, sive is azymus , sive fermenta sit. Hanc suam professionem hzc Synodus a. 12 fecit, in suaque epistola, Synodi totius nom scripta, misit Romam ad Apostolicam Sedem, q apud Raynaldum exstat ad eumdem annum. eodem Concilio, anathema est conjectum in e qui sug pertinacie inherentes non recipere anctam Romanam Ecclesiam esse matrem, et put omnium aliarum Ecclesiarum, et ipsius su mum Pontificem esse primum Pastorem omnit Christianorum. Etiam hec epistola per quam Pp! mulgatum est hoc anathema exstat apud eumd Raynaldum. Ne T A4 Sc. X HI. usque ad Sec, XP T. i15 Nec tamen firma hec fuit, et stabilis conjun- E. Episcopi a communione cum Romana Ec- m abhorrentes , sed prorsus non multi cele- t et ipsi synodum, atque in hac exsecrati M omnes eos, qui in illam communionem con- Merant, quibus se adjunxerunt centum mona- viresque Episcoporum factioni addiderunt, iue absque ementitis revelationibus et quasi 8 divinitus factis, unde scirent sceleratam hanc, Deo exosam esse communionis cum Ecclesia Weme unitatem, quasque per urbes et vicos weminabant. Itaque plebs concitata bacchantium tar discurrebet per regiones, et ferebatur huc, [ue illuc , ne secum quidem consentiens, cum i Ársenitas, alii Josephitas, Arsenium, et Jo- Mum Patriarchas sequentes, se dicerent, nee Num Beccum Patriarcham et Imperatorem Pa- Mogum, sed Romanum quoque Pontificem, ha- licum vocarent. Nec nobiles, et Proceres, imo | etiam Imperatoris propinqui, et cognati ma- D dieti erant erga hanc communionem , baben- | perinde ipsum etiam Imperatorem pro hare- io ob initam communionem cum Romano Pon- : id, quod fecit etiam Eulogia Imperatoris Wor, et Maria hujus filia, Bulgarie Regi nu- lt: nec contente suo odio, aliis etiam àáfflabant Wee virus dissensionis: quin Maria non dubita- É ipsum etiam Sultanum Aegypti concitare ad m inferendum Imperatori: qui vero huic non rem néglexerat Át vero Nicephorus, et xnnes Ducas Michaelis Comneni Epyri atque eolie despote filii, bac usi occasione rebella- üt adversus Imperatorem, pluresque alii. Pa- 9logus autem illud. presertim non ferens, quod duceretur ut hareticus, asperius etiam egerat, ut sororem suam, neptes duas, aliosque cou- AJomulus 1F. | P san- 114 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. sangvineos plures in carcerem conjecerit , et . Radulphi Comneni filios, Manuelem et 1saa etiam luminibus privaverit — Ducange FG Jyzant. Pachymeres |. 6, Gregoras 0. 5. In hoc rerum statu Paleologus quorum svasu inductus est ad edictum faciendum, vetuit disputare, atque ullam uspiam mentioa facere eorum, qua attingerent causas, ob q Greca recesserit ab Romana Ecclesia, attam cavendo, ne a Sacris literis in utramvis pará aliqua deflexio fieret. Hoc autem erat foveresck ma: et non eo minus, sinendo ea, que schisa habuit contraria dogmata Sacris literis, istis p hec dogmata derogatum est. Romanus veroPi tifex, is erat Nicolaus III. urgebat, ut Gr Si sincere communionem cum Romana Ecc appetiissent, eamque amplexi essent, aperte profiterentur eadem dogmata, que eos disju fecerant ab Ecclesia Romana: ipseque Impete in gravem suspicionem inciderat non studio rq rande Religionis in suo Imperio, sed sui alici temporalis commodi gratia suam communio obtulisse Romano Pontifici: nec dubitarunt 1 Greci, recusantes Communionem, dicere legs quos idem Nicolaus Constantinopolim miserat videndum, quomodo communio se haberet, qu Greci spoponderant in Lugdunensi Concilio, cem , quam Palaologus Imperator cum Pont inivisset , fuisse meram illusionem. Hic arma muit Caroli Sicilie Regis, qui bellum advet eum adparabat ad eripiendam ei Constantino lim, quam jure, quod a Balduino II. qui v mus fuit Imperatorum Latinorum Constantino li in se reci erit, repetebat. Vixque dubium se videtur, quin etiam hoc moverit Palaolog " 4 ec. X IET. isque ad Soc. XP T. 115 .eommunionem expetendam , ut habendo sibi listum Pontificem per hunc Carolus Sicilize rab armis sibi inferendis; Quam- estem et hoc fuerit, tamen ea, que egit com- Mais redintegrand:e cáusa, ostendunt siricere egisse pi'o. communtone, atque ex animo, fractus deinde difficultatibus , Quibus se im» im videliat, succubuit. Martinus IV. Summus Mex hanc tamen in eum sententiam tulit: m Paleologum, qui Graecorum Imperator Mr, tamquam eorumdem Graecorum anti- lis achiematicorum, et in antiquo schismate Mitwerum , et per hoc Aereticorum nec non yésis ipsorum, ac schismatis antiqui faü- » de Fratrum nostrorum consilio denuncia | preesente fidelium multitudine copiosa , ex- . ionis sententiam latam a Canone in 86 , GC ipsius fore sententice vinculo inno- m. Bullar. in Martino IF. et apud Raynal- bed a. 1381. Hoc intellecto, quod in eum est, cum deinde, ut jam mos resumptüs ; Diaconus sub Missa nomen Homani Pon- recitaturus esset, hinc jubente Paleologo al s- pre debuit. Ulterius tamem progressus non est. lymeres ZZist. Grac. lib. 6. scribit, Impera- tm de dissolvendo foedere cum Latinis cogi- we, et hoc utique facturum fuisse, nisi illud itisset, ne destrueret rem, cujus causa mul- olerasset. Mortuus est non multo post a. 1283. lis 58. A Grecis, atque ab ipso filio Andro- ^; qui ei in Imperio successit, ob communio- ( inim cum Romana Ecclesia nequidem in o loco sepultus est, et solummodo extra hunc à obrutus, ne a feris discerperetur. lidem ta- morti proximo Eucharistiam praebuerunt, id- etiam sine conscientie expiationg per Sacra- g* men- ^ 116 Institut. Hist. Eccl. Pars IF: mentum poenitentie. Magis ne ei , quem pro smatico habuerunt, communicationem Co Christi, quam sepulture sue dare potu Ad excommunicationem in Paleologum co etiam Carolus Rex Sicilie , ut facta prohibiti quis Christianorum ei foedere jungeretur in aut ullum ei auxilium ferret, nam et hoc adjunctum excommunicationi , infirmior fi sibi resistendum Constantinopolim repetenti, | re Philippi, qui filius, et heres erat Balduini * Martino vero Pape ad illam causam , ij ' pr Paleologus prebuit per memoratum il suum, sSchismati favens: accedebat, ; spei videns in Grecis Imperatoribus, qui amt ties suam operam ad schisma tollendum pros sissent , semper tamen spem fefellissent , major fiduciam in Imperatore, qui ex Latina Eccl futurus esset, collocaret ad Graecos revocandos unitatem Ecclesie. Illud quoque eidem obvef batur, quod ita via facilior panderetur ad Me traducendas in Orientem in succursum Chri norum ibi degentium, sub jugoque Saracenor gementium, et ad tutandam Religionem : dum] peratores Greci, violata promissionum fide, 1 tantum his expeditionibus, quse hactenus fa erant ex Occidente in Orientem, se se amt non prestitissent , verum etiam exercitus, : mittebantur, Saracenis prodidissent, et ad: tium tradidissent. Andronicus, Paleologo patri in omnibus c senserat, expetenti communionem cum Rom Ecclesia, similiterque ut ille spoponderat, se hac communione semper perstiturum. Mortuo tem patre, schismaticos sibi conciliaturus , dii se hoc fecisse tantum simulate ob metum pst: Ita- 44 Sec. XIlL usqueat Sec. XPE.— a] e schisma, à unquàm alias, in altum. extu- caput. us ad Patriarchalem dignitatem ' meeatur. Becrus ad monasterium se recipit. Fit monriliatio eorum, qui communionem erant am- M. cum Ecclesia Romana: Ecclesia quoque, pri erat Constantinopoli, videlicet So- ip, adspersione lustralis aque purificata est. tamen etiam Josepho omnes adhaerent; sed Hic, alii Arsenio, qui ante Josephum fuit pigeha, quem dicerent: inique Patriavchali di- iine motum esse. Ád componendam discordiam fittiones duse recurrerunt ad miraculum, at- iris uter illorum habendus esset verus, et le- Patriarcha, sibi voluerunt divinitus de- rari. Utraque pars libellum projecit in MR.exspectando, ut cujus partis Patriarcha es- mus, et legitimus, . hujus etiam libellus ma- Wet in igne illesus. Conflagravit vero uterque, jue res preebuit spectatorihus. Josepho pau- mortuo -suffectus est. quidam Gregorius, |omento Cyprius, monachus, assentator, et btipellis, qui cum sub Paleologo studium ingens ip se tulisset communionis cum Ecclesia Roma- b, statim ut Andronicus factus Imperator est,- et ge totus pro schismate fuit. Schismatici autem epi ab Andronico omnem agendi licentiam, creverunt Episcopis omnibus, ceterisque Cle- is, «qui Michaeli Paleologo consensum ad in- ndam communionem cum Romana Ecclesia de- rant, dignitatem abrogare, in horum locum . risque talibus delectis, qui ex circumfora- a, (rem dico verbis Nicephori Gregore lib. 6. minis ex ipso etiam Grecorum schismate ne m ipse exaggerasse videar) et male educata, |contumsaci turba essent, quibus. paulo ante e vultum. quidem Imperatoris intueri licuisset, | | nunc 118 Jnstit. Hist. Eccl. Pars IF. nunc vero benignissime ab eo accepti essent, tuf conditionis obliti sunt ab ebriis nihil differentes. n telliguntur ii, qui tales homines posuerant Episcopo Ut autem res speciem auctoritatis haberet, institue runt Concilium Constantinopoli , omnesque congr garunt Episcopos, et Clericos ad templum Blacherm rum, quod ingens et sumptuosum fuit in ejusda nominis suburbio Constantinopoli, quos jam turbaverant e suis dignitatibus. Quis autem ad durus est, sunt verba ejusdem Gregore , et ax mo adamantino, ut contumeliam illarn, et mt ximam inhumanitatem. referre queat, qua con tra miseros Episcopos , et Sacerdotes usi sunt Nam post verborum convicia praesides inferiori bus imperabant , ut direptos illis pileos humi dl Jicerent , ter acclamantes :. Indignus est: aliis ro aliorum vestes exuere, casque a fimbria ü versas ad. caput appücare, atque iterum ter a clamare juberent: [ndignus est, deinde alaj impactis, tamquam sicarios vi extrudere sac loco. Ad hoc judicium introductus fuit et ip Beccus cum duobus suis diaconis ei fidissim Constantino Meletiniota, et Georgio Metochi Hi a Gregorio pseudopatriarcha interrogati, qu crederent, confidenter responderunt, se c re Spiritum sanctum procedere ex Patre, et! lio: esse hoc dogma Sacris literis consonum, es hoc dozma Patrum antiquum, prolato etiam in t stimonium S. Damasceno, qui docuerit Patre esse Spiritus productorem per Filium, et ex 8 nodo VII. cecumenica, que dixerit, Spiritu sanctum ex Patre per Filium procedere. Pot sunt ad carcerem in quodam monasterio Consta tinopoli. Ad eos Imperator szpius misit, ut d sisterent a suo dogmate exilium ipsis minatus, mortem. At illi, infracti steterunt. Igitur depx tati 4 See X IH. usque ad Séc. XPI. — yg. M.sunt in exilium ad. arcem S..reorgii, in Asta- sinu naviganti asd dextram sitam. | Sinus. hic est Propontidis, Non diu superstites fuerunt, : 3 r mandasset, ne vel necessaria ad hem lis suppeditarentur. ;Beccus morti proxi- striptum confecit, quod Testamentum, appel- , eique in. hoc fidem orthodoxam de proces- Spiritus sancti: etiam, atque etiam asseruit, 9 qui contrerie sentirent, erroris arguit. irme: Aib. 7. Quo anmo et Conciliabulum pd Bachernense, et mors contigerit Joannis Meri.invictissimi hocce tempore defensoris Fi- Mi, inter Scriptores non cogvenit, * $. 15. - ius P. .ddrianus F. Joannes XX1. Ni- ,,e81aus III. Martinus IP. Honorius IF. Ni- &.colaus 7P.. Translatio. domus Nazare(hanas. A Oplestinus P. | (£4 - i. Post Gregorium X. qui mortuus est a. 1276. patuor Pontifices brevi intervallo fuerunt. Inno- satius V. post quinque menses jam . vita .functus b inito Pontificatu. Huic successit Ádrianus Y. wit Diaconus Cardinalis. Aegrotabat: ad eumque um electionis decretum fuisset perlatum, Mallem, (quit, esse Cardinalis, et bene valere, quam mo- bundus esse Pontifex. Nec ultra quadraginta es. supervixit. Habuit in animo rigorem miti- e illius decreti de Conclavi Cardinalium in eli- ndo Summo Pontifice. Prius mortuus est, quam € perfecisset. Hoc mortuo Cardinales noluerunt clave intrare ad eligendum Pontificem prete- xene- 120 Institut. Hist, Eccl. Pars IF. xentes, decretum Gregorii X. de Conclavi e ab Adriano sublatum. At vero cos, tumultu e citato, Curia Romana compulit intrare ad Co clave, atque in hoc etiam strictius habuit, qu habiti fuissent, si sponte intrassent. Electus Julianus Lusitanus Cardinalis, et Episcopus 1 seulanus, qui se Joannem XXI. in Pontificatu 1 minavit. Omnium primo in Curiales, quod a essenat se erigere adversus Cardinales, .decre judicium: locoque suo moti fuissent, nisi sup| cibus veniam Pontifex dedisset. Agnovit testin nium Cardinalium de Gtegorii X. decreto quo conclave per Ádrianum V. sublato: dixitque, hoc non quidem abrogaturum, sed ob difficu) tes, quas ipse expertus esset, moderatius tem| raturum : quod tamen non fecit, cum citius pi ter omnium opinionem e vita fuisset sublatus. terbii casu fornicis novi conclavis, nondum ela; octavo Pontificatus sui mense. Eo mortuo Car nales electionis causa ad Conclave non intram fulcientes se eo, quod de Conclavi abrogato | Adrianum V. etiam agnovisset Tosnnes XXI. í etiam electio novi Pontificis duravit sex men suffragiis Cardinalium nonnisi tunc conveniet bus in duas tertias partes, qui esse numerus t bet suffragiorum, ut valida sit electio. Joam Cajetanus ex Ursinorum prosapia electus est; « se Nicolaum III. in Pontificatu nominavit. Por ficatum gessit annos etiam nonnisi duos, et nov menses apoplexie ictu sublatus. Pontificatus v denuo menses sex vacavit. Tandem electus est mon de Bria Cardinalis concordibus suffragiis , ita suce electioni obluctans, ut vestem ejus.la raverint, qui eum trahebant ad assumendam P. tificiam dignitatem, et insignia. Martini IV. : men assumpsit, ideo quod Turone in Ecclesia | ar 4 ic. X EFE. usque ad Sec, XF1.— 121 ltrtini füerit olim Canonicus. Dictus est Martinus - V.uno Martino, et duobus Marinis, qui eum in Pon- firitz antecesserunt, ad idem: nomen Martini com- Willis. Vixit in Pontificatu annos quatuor, mensem imm, et dies septem. Dies nonnisi quatuor dignitas lMificia vacavit, suffectusque est Martino IV. Ho- rius IV. antea Cardinalis, gentilitio nomine Ja- bus Savellius patria Romanus. Hoc post duos aes mortuo Sedes Pontificia vacavit menses de- i... Propter insalubritatem eris estivo tempore wipblegatis Cardinalibus ad electionem institu- dm septem erant mortui, et plures infirmati. ii ad suas domos se receperunt. Solus séuymus e Fratribus Minoribus Cardinalis, et pitestinus Episcopus mansit int eedibus , in quibus tituta fuit electio, nüllam passus invaletudinem. sem singulis diebus, quamvis estas esset , in con- . ti, ubi habitavit, accendendum curavit adver- Vnexium erem. Quem eumdem, resumpta ele- liue , Cardinales Pontificem suis suffragiis; renun- wwat. In Pontificatu nomen Nicolai IV..gessit. " Bab hoc Pontifice domum Deipare Nazaretha- im, in qua salutata fuit ab Angelo, et Christum Meepit INaearetho ex Palestina divinitus. transla- m esse, et collocatam inter Tersactum, et Flu- en duo Dalmatie oppida in colle vicino mari lriatico, scribit Horatius. Tursellinus 7Zisz. Lau- fan, lib. 1. cap. 2. idqge, ut perhibet, ex An- libus Illyrici, Annalibus Fluminis, . et ex Hie- nymo Ángelita. E quibus monumentis se dicit, bere et istud: Virginem Deiparam Alexandro iscopo Tersactensi apparuisse, et declarasse hanc nino suam esse domum, in qua et nata et e- rata sit, Christumque conceperit, atque hunc imm ex gravi, et ancipiti morbo statim conva- uis- 123 ^ lusti. ELst. Roch Pars IF. luisse, quemadmodum ei, ut dictis fidem fac eadem Virgo Deipara promiserit. In eadem « cum ad eam visendam hominum maximus cursus statim undique factus fuisset, atque i hos egrorum etiam, aliquid opis exspectant istos quoque sanitati redditos esse. Nico! Frangipanium, Dalmatie, Croatie, etIstrie | torem misisse fidos homines in Palestinam, ipsumque locum Nazareth, per quos rem adc tius exploraret. Hos ab incolis reperisse, doi hanc omnino ablatam esse. Cernunt, inquit ' sellinus, eisdem monstrantibus aream , ubi sa sancta domus steterat: cernunt fundament re tia, sancte. domus avulse vestigia. Dimensi gitudinem, ac. latitudinem aree, fundame rumque crassitiem, reperiunt omnia cum tr late in Dalmatiam edis, parietumque mens as ad id secum attulerant, prorsus tempus quoque augusti Sacelli illinc ablati, ctique in Illyricum convenire. , Septimo Idus jas sive die nona Maii sub Nicolao IV. Pap dicitur factum esse in ÁÀnnalibus Illyrici. 1 Tursellinus in narratione sua pergens, terius, hanc domum octavo circiter mense, | quam ad eum Dalmatie locum, qui dictus advenisset, ultra mille fere passus delatam : et in colle consedisse prope Recinetum. Nec nisi paucis mensibus perstitisse hanc domum, in Italie eum locum, ubi nunc visitur, com grasse, videlicet ad agrum Lauretanum provi Picens: atque hanc tertiam, et postremam grationem incidisse in Annum a Christo nato 1 Jdem hanc quoque fecit observationem, O ait, fuisse ad fidem tam insolito, inauditoque tea miraculo affirmandam ejusdem miraculi quentatio , ut rem per se incredibilem crebr: t d Sec. XIII. usque ad Sec, XVI. 123 paucos annos loci mutatio credibilem faceret. i enim ambigerent deinde mortales, an domus e. Galilea esset advecta , cum eamdem illi ipsi sudiment , suo evo ex Illyrico in Picenum migras- M, terque mutasse sedem, locumque? - - Nicolaus IV. a. 1292. die 4. April. Pontifica- M sui anno quinto mortuus est. Biennium, et lenses tres vacavit ab hujus morte Sedes Roma- i Pontificis, Cardinalibus rursus inter se discor- ibus in ferendis suffragiis. Accidit ut Napo- vis Cardinalis frater deciderit ex equo, quo ve- ebatur, et ex casu mortem obierit. De hoc tri- i, et inopinato casu cum Cardinales inter se lo- &i essent, revolventes, quam humane res sint sgiles, et.caduca, unus eorum, cur, igitur tam- w jm jactamur, et distrahimur nostris affecti- w in diversum, ut convenire nesciamus in suf- wgiis ad Pastorem Ecclesie dandum? Ad hoc ter deinde Cardinalis, et Episcopus Ostiensis no- Qe Latinus, Sed et, inquit, nobis ipsis metu- dam habemus: nam a quodam homine sancto ite dictum, et denunciatum, Deum hanc, quam cimus moram in eligendo, non laturum diutius Bpunitam. Benedictus Cajetanus unus pariter ardinalium subridens, Petrum e Murrone, ait, ünc tu hominem sanctum dicis. Hunc ipsum, epondit Latinus. Hic in solitudine Apulie in fonte alto exigue case inclusus vitam asperri- am vivebat: idemque is est, quem ut supra ictum est Congregationis Celestinorum, quod. et sum nomen ab illo est, exstitisse auctorem. Vc- t deinde res in deliberationem , annon expedi- t, hunc ipsum .Petrum eligere. Preit Cardi- lis Latinus suo suffragio: hunc nullam etiam ce- : 1; facientes moram, sequuntur Cardinales omnes. Dif- 124 Instit. Hist. Eccl. Pars IF.- Difficile visum est Petro derelinquere suam sol tudinem, et tantas curas suscipere, atque se mil tere ad negotia quibus nec adsveverat, et quoru tractandorum rudis erat: cessit tamen, ne diut us Ecclesia viduata maneret Pastore. Incredibi hominum concursus undique factus est ad eu videndum, ubi e casula sua prodiit, et Pres lum magno comitatu asello, cujus frenum Can lus II. et Carolus I. cognomine Martellus, ejus ! lius, jam Hungarie Rex electus, alter hinc, a ter inde tenebat, nam equum conscendere m luit, Aquilam, urbem in regno Neapolitano, ve ctus. est, ubi et ejus facta electio est, et Cardi "ales erant congregati. Pontificatum gessit mea ' ses quinque, quem vero sponte deposuit incom moda videns, quae emerserant e sua administri tione negotiorum. Cum enim facilis esset in lu benda fide promiscue aliis, ut doli, atque fraud ipse erat expers, tales putans etiam omnes alios; fi ctum est, ut beneficia Ecclesiastica iis petentibi largiretur, quos merita non commendarent, indi que deceptus, quod credulus Cardinales parum i consilium adhiberet. Factum quoque est, ut bene cía petentibus conferret, que necdum vacarent , a que etiam ut beneficium , quod jam cuipiam cont lerat, alteri venienti, atque hoc petenti, quin et tet tio largiretur. Accidit, ut etiam chartam mundai daret, a se subscriptam, ad quam is, cuj data fui posset per seipsum adscribere, quod, et quomc do vellet. Admonitus est idcirco a Cardinalibu: quibus et illud molestum fuit, quod decretu Gregorii X. de Conclavi Cardinalium in 'eligend Bummo Pontifice revocaverit, et observari it rum jusserit, ne tale interstitium a morte Pont ficis usque ad alterius electionem, quale fuit pr Xime, contingeret etiam postea. Habebat Ciel gii- ME . d Bec. Minos, hoc eríim sibi nomen in Pontificatu sum- peret, jam paratum scriptum, sed nondüm erat Mum, nec signatum, quo tribus Cardinalibus - administrationem negotiorum committe- j attheus de Ursinis Cardinalis intervenit, li boc faceret, unde videri posset, tres esse Pa- MK Cum igitur curis, et negotiorum multitudi- itus ; Sibi, ut antea solebat, vacare Mm posset, i e angeretur; preterea vidis- i ea, que ageret, nor probarila Cardinalibus, &nudlium cepit, de Pontificatu deponendo, et wien hoc facere posset, exquisivit ex Cardina- bes. Assensi sünt ei, ita tamen, ut prius decre- - inia faceret, quo statueretur, id omnino Pontifi- Bin facere posse. Hoc igitur fecit, et Póntificatu abdicavit, postquam hunc menses quinque, et lles novem tenuisset. Jacob. Card. lib. 5. cap. 16. Plolomus Lucens. Hist. Eccl. lib, 24. cap. 95. XHIL usque ad Sec. XP. 135 -1il n A. $. 16. Bemifacius FTIIT. Hujus Constitutio: Clerici lai- tos.. Quid hinc secutum sit in Anglia, et Gal- lia. Quid Bonifacio intercesserit cum Philip- , po Pulchro Gailie Rege. Ejusdem Bonifacii alie Constitutiones. Diebus decem post Cardinales conclave in- gressi, jam undecima ab ingressu die suis suf- fragiis Pontificem renunciaverunt Benedictum Ca- etanum Presbyterum Cardinalem , qui se Bonifa- ium VIII. nominavit, in negotiis gerendis appri- 2e versatum, legationibusque functum luribus fetuit, ne cum statuisset, statim ut factus est ontifex , instaurare mores ; et disciplinam inde . ad- . 126 Instit. Hist. Eccl.. Pars TF. adversus éum homines discipline impatientez-ss sam recalcitrandi sibi sumerent, quod Cae-JMe no vivente adscendisset ad Pontificatum, «gu quem ille nonnisi per mortem dimittere pota «9 Nec eum res fefellit. Id enim factum est £ a duobus Cardinalibus, Jacobo, et Petro de €^ lumna: quos ille propterea etiam Cardinalitia gnitate privavit. Hac de causa statuit Ceelestingsf apud se retinere, ne fortasse seductus, et pers" Sus, se non potuisse, deponere Pontificatum, s^ bique conscientiam faciens, hunc resumere retur. Ille vero nihil nisi solitudinem suam prP-* stinam cogitabat. Subduxit igitur se, previdisset se quesitum iri, ne posset reperkis non ad suam casam rediit, sed in Graeciam tra- Jicere voluit, ut ibi latitaret. Ab iis, qui post eum missi sunt a Póntifice, inventus, et reductg . est cum reverentia , a Bonifacioque susceptus ho: norifice: persvasit vero deinde ei, ut Anagni vellet habitatum ire, et postea ad Castrum Fw monium Campaniae. Habuit secum duos sui In«* stituti eremicolas, quos voluit, victusque ei fuit? ministratus liberalissime, quo is tamen, ut sole» bat, usus est parcissimo. Sed locus nimis angu Stus, et arctus erat, in quo tenebatur circumds- tus custodia militum triginta, et sex insuper e» quitum, nec eam semper, quam decuisset, ha» bentium reverentiam viro sanctissimo. Menses de cem adhuc vixit hoc in loco, anno 1296. vitz functus. Jordanus JMs. Fatican. Petrus de 4l'ia» cO:À. 2. c. 15. Jacobus Card. de Canonizat. . Petr$ de Mur. 1l. 1. c. 6. Neapoli fuit Bonifacius electus Pontifex, Ro- - mamque profectus cum eoflegio Cardinalium ma- - gna celebritate inauguratus est, ita ut in hu- | | jus A 8c. X HT. usque ad Sec, XP I. 127 as diei solenni epulo iidem duo Reges Sicilie, t Hungarie, quorum Jam facta mentio non multo mte 6t, corona Regia redimiti Pontifici accum- wai ad mensam obsequium exhibuerint primi. irwi appositione, et nonnisi-tunc ad eamdem iem accubuerint una cum Cardinalibus. Jacob. ird. de Coronat. Bonifac. |. 2. c. 7. De Ponti- iu Bonifacii Bernardus im Chron. Hom. Pont. h. diblioth. 7'allicel. fecit animadversionem, ume incepisse singulari quadam via aucteritatem tmdere, Cujus antecessor Celestinus miracula Ía vita, et post mortem. operatus sit: ipsum 0 Bonifacium fecisse mirabilia multa in vita , d hec in fine defecisse mirabiliter. Ejus- li incepti fuit ejus Constitutio dicta a primis js: Clericis laicos facta a. 1296. Hac interdi- sub poena excommunicationis exactionem pe- arum, et cujuscunque alterius rei a Clericis, [ue ipsos eidem hüic poene subjecit, si quod. tum ab ipsis est, prestitissent. Hec consti- ) male affecerat Principes. furum Ecclesia et, ait S. Ambrosius lib. 2. de Officiis Mini- rum, non ut servet, sed ut eroget, et sub- at in necessitatibus. Si vero subveniendum slibet privati necessitati est, quanto magis cipi petenti in necessitate publica? Si mise- "dia est, ut idem ait Ambrosius eodem in ), erogare pauperibus, captivum redimere, ricordiane erit, negare aurum Principi ? quod ztum fuisset , hostis propulsatus a finibus re- 'sset, fortunoe civium salva mansissent , non um depopulatus esset , non aliis vitam, aliis tatem, non virginibus , et. matronis pudici- adernisset. | Ánsam vero Bonifacio ad hoc etum faciendum dederunt nimis immoderate Hones, et fortasse nec urgente necessitate. Ejus- 128 Inst. Hist. Eccl. Pars IF. Ejusmodi subsidia insolita, et ingentia cum y stulasset Edvardus III. Anglie Rex ab Clero À glicano, etiam Robertus Cantuariensis Árchisg Scopus intercesserat. Attamen decimam parts roventuum suorum eidem promisit. Cum ve hoo Bonifacii decretum supervenisset, dare qui promisit renuit, ne in poenam excommunicati nis incurreret. Rex autem vim adhibuit, et hof rea, ad Clericos pertinentia, occupavit, atqueaj :Signavit. Philippus Pulcher Rex Gallie et ipse j vicem illius decreti, a Bonifacio facti, edictg fecit, quo prohibuit omnem e regno suo pecoW nie, et eris cujuslibet, nec non equorum, e am-$ morum exportationem citra suum indultum: ing$ terdixit quoque exteris facere commercium M allia. | "m hl D Qusestus est super hoc cum Philippo Rege? nifacius Papa; eique revocavit in memoriam qui Apostolica Sedes erga eum etiam recenter egeri Germanos, Ánglos, et Hispanos se se armant adversus Galliam deterrendo ab hocce bello, . quos adduxerit, ut consentirent ad causam bq judicio Apostolice sedis committendam: mec 8 propositi fuisse subsidia Ecclesiarum ad tuendu regnum interdicere, in cujus defensionem Apt stolica Sedes ipsos etiam calices, et cruces largi tura sit: illudque solum se spectasse in sua Comd stitutione, ne exactiones fierent inconsulta Apol stolica Sede: ipsius antecessores Reges, et Mie Jores esse, qui sua pietate, et munificentia erga Ecclesiam, huic tribuerint immunitates, et & bertates. Itaque hos 'studeret imitari, neque ! sineret malevolorum consiliis circeumveniri. Cume que Clerus Gallicanus recurrisset pro facultate, Regi tribuendum, quod petebat , respondit idem ! » Pon- f Sec. X ITI. usque ad Sec. XPT,— 129 t: Z'estris supplicationibus annuentes pree- auctoritate concedimns , ut si casus com- et evidentis necessitatis linrnineat, ut scri- - — licet vobis, et eisdem Praelatis , Eccle- JEcclesiasticis personis absque metu Con- zs nostra predicte ipsi Regi pro hujusmo- ve, acipsorum Regis, et regni intrinse- nsionis subsidio subventiohem congruam, obis, et ceteris Pra/latis regni prajfati, ri parti vestrum, et ipsorum videbitur, "am, liberalem, et liberam hac vice, prae- tra fretis licentia ,, impertiri. 4pud Ray- 7 a. 1296. num. 25. et ad a. 1297. num. dlominus Philippus Rex Bonifacio Pape itioribus literis respondit. Regem Fran- » non tempore potuisse facere edicta, qui- sSpiceret securitati sui regni. Hocque sibi dum prohibuisset pecuniarum , armorum, rum, aliarumque similium rerum expor- 1, neque id simpliciter, sed solummodo que suo permissu , ut si hoc a Clericis fie- lissetque non obfuturum suo regno, con- , Christum mortuum esse non pro solis , sed etiam pro laicis. Igitur nec liberta- | quam asserti per Christum sumus, esse. nodo Clericorum, sed communem etiam perque immunitates, quas Clero tribue- rincipes, non se voluisse, spoliare pre- [puibus opus habent ad tuendam salutem regnorum. Clericos esse etiam membra proinde ad hujus conservationem débere ere: esse ipsi naturali equitati dissenta- ut pensio prohibeatur Clericis, quibus atur, ut largi sint in suos amicos, vel etiam es, utque impensas immodicas faciant in 1, equos, aliaque plura superflua, et pe ulus IF. 120 Instit. Hist. Eccl. Pars JF. fana, nec absque injuria pauperum. Videtur; cendum fuisse, proventibus Ecclesiasticis e Clero abuti ad ista, que dicta sunt, non abusum iis admitti, et concedi ab Ecclesia, hec potius semper arguit in Clericis. Nec sunt magis ad rem. Neque enim Bonifacius i literis in libertate, qua venit & Christo, Clericos, et laicos aliquod fecit discrimen, laudavit libertatem, et immunitatem, quam rici habeant, ipsorum Principum liberalita beneficio: nec hanc immunitatem talem ewe: luit, ut si rationes regni ita ferrent, ne subsidia conferre quantacumque possent, sed.s$ lummodo ut a coactione abstineretur, bene libertatis, et immunitatis, quam Clerus ab lj gibus habet, contraria, siquidem id, quod piam donatum est, in ejus, cui donatum est, transit. Res hec propter Constitutionem Bon Pape in Anglia, quamvis majorem habuerit dorem, tamen citius conquievit, quam in Rex Edvardus dum parasset trajicere in Belg et bello adgredi Regem Gallie, quod tamen t£ ventu Romani Pontificis sedatum est, Westm sterii ex suggestu, quem ante aulam Regiam filio, et Archiepiscopo Cantuariensi conscet ignosci sibi petiit publice ab Clero, quod in fecerat, pollicitus se, que abstulerat, redditus omnia. Mattheeus JZF'estmonaster. ad a. 11297. vero in Gallia incendium adhuc factum est mal Philippus Hex, cum aliorum Episcopatuum, t priesertim Ecclesie Lugdunensis , Narbonensis; Á puiniensis jura non ita sivit esse," quemadmod hiec fuerant. anten... Nam cum civitatum, in quil hi lpiscopatus siti erant, dominium Episcopi buis- qne ROS Pe an PL 139 Institut. Hist. Eccl. Pars IP. vitam in defensionem Regis, atque jurium illi spoponderunt: Ecclesiastici vero svadebant Rej et Proceribus, ne crederent, Pontifici ment esse, aliquid velle, aut moliri contra "Regi auctoritatem, hortabantur ad concordiam cons vandam, quemadmodum hec- sub prioribus B gibus cum Sede Apostolica fuerit. lidem cum g tiissent, ut sinérentur Romam ire ad concilju quo vocati erant, hoc iis denegatum est. Jordá Ms. Fatícan. Scriptor Fitam Bonifacii in À ^ Fallicell. apud Raynald. ad a. 1502. Concilium illüd, ad quod vocati erent Pre sules Gallis, nihilominus celebratum est Bom a. 1502. die 5o. Octob. Aderant tamen tres etim e Gallia Episcopi, idque nomine reliquorum Pn sulum omnium: quod factum esse cum Regis coi sensu inde advertitur, quod ipse Bex quoq Episcopum miserit Ántissiodorensem , ut susp&l sionem negotii peteret a Summo Pontifice ad tes pus magis opportunum. Iste vero coepto instH Quid actum sit in hoc concilio, ex his verbis A ctoris Vite Bonifacii licet intelligere: Co | nibus multis previis contra Regem nulla plum apparuit subsecuta. Post hanc vero synodumBt nifacius emisit Constitutionem : Unam sanctá Ecclesiam Catholicam. In hac cum hujus. Eccl sie unitatem testimoniis Scripture sacre assem isset , Zgitur, inquit, Ecclesice unurs quoque put est: Christus scilicet, et Christi vicaria Petrus, Petrique successor dicente Dornino ip Petro: Pasce oves reas. Hinc autem conclusi nem fecerat, eos qui dicerent, sePetro, et ej successoribus non esse commissos, nec de ovib Christi esse. Ex verbis deinde illis: Ecce giam duo hic Luc. 33. v. 58. probabat, utrumque gl ium 7 194 , Instit. Hist. Eccl. Pars IF. ventu Parisiensi, de quo paulo ante dictum omnino questus fuit: idemque crediderunt ( Episcopi, tum ceteri, qui in illo Conventu er Sic namque ab iisdem Episcopis scriptum fuit nifacio Pape: Dominus Rex proponi fecit « ctis audientibus palam , et publice , sibi ex p Festra fuisse inter alia intimatum , quod de gno suo, quod a solo Deo ipse, et preedecess sui tenere hactenus recognoscuntur , temporal vobis subesse, illudque a F'obis tenere debei "pud Raynaid. ad a. 1502. num 12. ex Ms. bibl Fatic. In hunc sensum accepta sunt etiam vet Constitutionis: Unam sanctam. At vero Beni cius Papa cum cognovisset, in hunc sensum : sumpta esse verba, idque de se esse sparsum, | iro Flote, qui ab Rege Philippo missus Rom venerat, dixit, Quinquaginta annis se ded operam discendo juri, scire se, duas potest esse ordinatas a Deo: ideoque neminem deb vel posse credere tantam fatuitatem , tantam insipientiam fuisse, vel esse in capite suo: pn stari se, quod in nullo vellet usurpare jurisdi onem Regis: Regem tamen negare non po quin esset subjectus Pontifici ratione peccati. ( verborum melior interpres habendus, quam cujus ista sunt? Sermo Bonifacii iste habitu: Petrum Flote exstat in Ms. Cod. Victorino. ] argumehtum de potestate Ecclesie in bona t poralia, tractatum est jam etiam supra Part. 6. 3o. et Part. IV. $. 10. Ubi hac etiam Inno tii III. Pape verba producta sunt: Zex supe rem in temporalibus minime recognoscit. |l hanc: Unam sanctam alteram rursus fecerat C stitutionem Bonifacius Papa, qua excommun tionem statuit in eos, qui ad Sedem Apostoli venientes, vel ab ea redeuntes caperent, spc ren 156 Instit. Hhüst. Eccl Pars IF. vioribus negotiis adhibere consveverat, libellumt ventui obtulit, publice legit, et tamquam a adversus Bonifacium in medium processit, ( tendit, illum non esse Papam ,. qui. ad Pap: vivente antecessore suo illegitime "ingressus esse hereticum manifestum: cuique. parendun circo non sit; esse Simoniacum, esse enique r atrocissimorum crimiuum, sicque in his ind tum, ut nulla emendationis ejus spes sit, m tolerari possit, sine disturbatione Ecclesi. ! vitque, et obtestatus est Regem, totumque ( ventum , ut Principes, Presules aliorum e regnorum , et presertim Cardinales horteatu: convocandum generale Concilium, et ad-pr dendum Ecclesie de Pastore alio. Interes verc nifacius in carcere ut servetur in ejus locum: stituto Vicario. Rex alterum rursus die 15. . eodem anno, sed non ita generalem celeb Conventum , iterumque Parisiis; In hoc pr accusator Bonifacii Pape, Gulielmus Plessius jam crimina etiam speciatim protulit ' velut FE facii: non credere anime humane immort tem, nec verum corpus, et verum sangvi Christi in Eucharistia, et que quasi ex ejus prodierint, insuper rem veneream non esse catum, a Sacerdotibus extorsisse manifestatio peccatorum in Sacro tribunali sibi exposito: carnibus ipsum vesci diebus ab Ecolesia ve Afferebat autem hec'et alia adhuc plura, : a se audita: neque tamen ullum nominavit, a audiverit, neque alia ratione probavit. Cri: hec in Bonifacium collata, sparsa sunt qua versum , atque de his infamatus est ubique 1 rum. Hex promisit se daturum operam omni ut generale fiat Concilium, factaque appellat ad hoc concilium, decretum est, ut inane ca 158 Instit. Hist. Eccl. Pare IF. — gis Galliatonduxerant, et quibusdam etiam Án: gniensibus conspirantibus in edes Romani Pont. t ruperunt die 7. Sept. 1505. Aedium custodes al quámdiu restiterunt, ita ut cum nocte domuma gressi essent, nonnisi sub meridiem sequentis di irrumpere potuerint. Bonifacius conclave, in erat, ultro reserari Jüssit ; atque in Sede Ponti ficalibds indutus invasoribus se obtulit. Nogaret Non, inquit, venimus ,' ut tibi vitam' auferama sad ut' Lugdunum ducamus, utque ibi "genera Coricili» sistaris. Sciarra Columna. contümelios verbis affectum voluit ?mpellere' ad. Pontificatur deponehdum. At'ille; cáput offerens, JHiacmi Ài vivo, ait, nulluswauf?ret. Dirept:e sunt deind a cohjüratis res Pontificis: Triduüum . cum: custi ditus esset a Gillis;.Lutas' de Flisco : Cardinal excitavit cives Ánamnienses ad" liberandum Pont ficem; a quibus Galli in fugam áctr Sunt mult eorum occisis, Bonifacius libertati redditus Roms rediit, voluitque concilium convocare ad iujur am sibi, atque Ecclesise illatam ulciscendam coi tra Regem Philippum: ex egritudine vero anin jam 11. Octob. subsequentis mensis, anno Pont ficatus octavo, et mense decimo, «etatis sue anr octogesimo et sexto obiit. Franc. Pippinus Chro lib. á. cap. 41. Ptolemeus Luc. Hist. «Ecol. li 24. cap. 96. S. /ntonin. 5. part. tit. 20. c. 8. dh ctor Fite HBonifacü. - : Sunt Scriptores, presertim recentiores, inprimis ex eo genere hominum, qui ab Eccle: Catholica alieni, liberiter carpunt Romanos Po tifices, a quibus Bonifacius VIII. non favorabile obtinuit famam. Rem scribam verbis Natalis A] xandri Hist. Eccl. Sec. XIII. art. 14. Caput mu concussisse , digitos corrosisse , desperato sirnil mor- 1Áo Institut. Fist. Eccl. Pars IF. Genebrardi Theologi Parisiensis et quarum Ses: fiarum Episcopi in Chronico ad an. 1503. Pla éjusdemmodi proferuntur , queque ejusdem fidd: gunt, cujus ista, que sunt modo allata, quia noa tantuin silent de his, qui de Bonifacio scripaés runt, etiam Homanis Pontificibus non affecti v6 lungste, verum etiam scribunt contrarium, Vi mus jam supra, incusatum Bonifacium de aliisque enormibus criminibus: quorüm tamen hil probari potuit, cum agente. Rege Philippo; de his actum esset in Concilio Viennensi, de non multo post fiet :sermo , quem vellet etiam. post mortem damnari de iis, que in illum adhuc viventem sunt collata ; fuissentque sumpta in dis- quitionem. Hoc unum negari vix: potest , : fase vehementiorem , et non ea moderatione, quee sd» hibenda est presertim erga Principes, ne non tae! tum illud, quod queritur, non obtineatur, «d ves etiam deterior fiat, s k m Paucis diebus antequam annus ultimus secs: ]i duodecimi incepisset, exsurrexit Roms rumotj omnes, qui hoc anno Basilicam B. Petri adivie : sent, plenissimam peccatorum suorum venis! consecuturos. Die prima Januarii hujus anni usi que ad vesperam nihil factum ést extraordime : vium. Tunc autem coepit multitudo confluere, de ; ravitque confluxus usque ad medium subsequem- tis noctis. Hoo idem continuatum est die alters, tertia, et sequentibus per duos menses. Ex mu. titudine, quz ad Basilicam B. Petri veniebat, ho- minem quemdam senem, snnosque etatis centum et septem habentem Pontifex ad se vocavit, qui interrogatus hac de re, dixit, suum etiam patrem Agricolam ante annos centum venisse Romam ad peccatorum indulgentiam obtinendam, et a quo in- 143 Institut. Hist, EccL Pars IF. dum permulti futuri essent, qui nati post Jubi leum ad alterum Jubileum, nonnisi t annc centum veniens, victuri non essent , ideoque ne compotes fieri possent beneficii, quod per Jubi Jeum tribueretur. Itaque a. 1550. fuit Jubileum cumque neque quinqueginta ad huc anni transis sent, Urbanus VI. statutum fecit de Jubilzo as no quovis tricesimo tertio a priore Jubileo cde brando , idque in memoriam totidem annorum qui Christi sunt ab ejus nativitate usque ad moe tem. Dum vero Urbanus VI. Rome Pontificatus gereret, eodem tempore Ávenione in. Gallia eum- dem sibi arrogabat Clemens VII. eratque dimi- dium grave in Ecclesia aliis huic, aliis alteri ad- harentibus, nec finitum nisi in Concilio Consta tiensi. Itaque cum auctoritas. Urbani VI. ab omni bus agnita non fuisset, post Jubileum semel ae no trigesimo tertio celebratum , reditum est a annum quinquagesimum a Clemente VI. defixura sicque hoc.mansit usque ad Paulum II. quis 3464. Pontifex factus, Jubileeum ad annum -vis vigesimum, et quintum uit: quod etisá a Sixto IV. a. 1475. confirmatum est. . Jubilaua quod tantum Rome solebat celebrari Bonifacia IX. extendit ad alias civitates, idque anno sub sequente post Jubileum celebratum Rome. Pas lus IT. id, quod ad aliquas civitates erat a Boni facio IX. restrictum, extendit ad omnes Ecclesia Primus Sixtus V. Jubileum concessit, cum facia esset Pontifex ad implorandum Dei auxilium sibi ad bene regendam Ecclesiam: quem et alii imi tati sunt Pontifices: sed et in aliis publicis neces sitatibus ad exorandam Dei misericordiam subinde concessa fuerunt, quodque factum est as no etiam 1794. facta concessione a Pio VL sw petitionem Francisci Imperatoris, et Regis Apo ) sto- 1Áá Institut. Hist. Eccl. Pars. IF. in osculo sancto amplexatum esse. Pontificahne tenuit menses nonnisi octo, et dies quindecimg Venenum in recentibus ficubus, quas libenter ede4 bat, ei datum esse Joannes Villanus 7. 8. cap. &. aliique scriptores memoriz prodiderunt. Post obitum Benedicti Sedes Komani Pont : ficis vacavit menses prope undecim , ex dissensioa, ne Cardinalium, quorum alii Italum, alii. Gallus vellent habere Pontificem. Re Jam protracta tama diu, Albertinus Cardinalis, et Episcopus Ostiensi proposuit et obtulit hunc eligendi modum, ut dà Cardinales, qui pro Gallo starént, proponerex tres, ex his vero Cardinales, Italum Pontificem 4. habere volentes, eligerent, quem ipsi vellent, ede4 ctionem vero hanc ceteri omnes ratam haberen Ista ratione, acceptata ab omnibus electus est Bets trandus de Gotto Archiepiscopus Burdigalensse Non fuit bene affectus Regi Philippo, ob damma a Carolo Valesio, fratre Philippi, ejus consangvi neis illata. Cum jam inter tres illos ab una pert Cardinalium positus esset, ab altera autem facti nondum electio esset, Albertinus significavit Bev gi, ut cum Bertrando rediret in gratiam , sussá etiam promittendo operam ad conciliandam € Pontificiam dignitatem, nec dubitaret, in sua vo4 ta pronos habituros Cardinales, facturos electi nem, utpote óptantes habere Pontificem Italum, quod Bertrandus quamvis Gallus esset, tamen spe raretur erga Italos propensior, quam Gallos turus , qui abalienatus ab Rege, Bonifacio Papa. etiam adheserit contra eumdem Regem. Cupr dissime conditionem amplexus est Rex Philippus, ipseque ad Bertrandum Archiepiscopum illico ve- nit, demonstratque, sibi esse proclive, facere, ut eligatur Pontifex, sed debere prius quadam: sibi 4A Sec. XITI. usque ad Sec. XP. 345 - promittere, que preestiturus sit, postquam us fuerit Pontifex. Facilem habuit ad hoc pro- tendum. Tunc Rex osculatus eum, iste sunt, ; gratie , quas a te requiro (S.4ntoninus part. fil. 231. cap. 1.) ut me perfecte reconcilies Ec- sm veniam dando de adjutorio dato in captura mifacii Pape; secunda est, ut censuras excom- micationis amoveas contra me, et meos sequa- | prolatas. Tertia, ut mihi concedas omnes de- aas regni per quinquennium in reparationem pensarum multarum in bello contra Flandren- ( Quarta, ut promittas mihi, te aboliturum, sd nihilum reducturum memoriam Bonifacii pe. Quinta, ut restituas honorem, et digni- be Cardinalatus Jacobo, et Petro Columnen- ms, et reponas eos in statum pristinum cum eis am creando aliquos Cardinales amicos mieos. &ktam mihi, inquit, reservo, exprimendam lo- » et tempore suo, arduam, et magnam. Ber- mdus nomen Clementis V. in Pontificatu as- Wapeit. À Clemente V. qui nequidem ad insignia MWificalia assummenda. Romam iverat, Pontifi- s» Romani habitarunt Avenione in Gallia ab ao 1205. quo Clemens V. factus est Pontifex, usque an. 1576. quo Gregorius XI. Avenionem reli- it, Romamque habitatum rediit. Itali quocir- hanc Pontificum commorationem Á venione, qui- | haec ingrata fuerat , Captivitatem Babylonicam jtarunt. AÁvenionem cum territorio suo Cle- ps V]. a. 1548. ab Joanna Regina Neapolitana it octoginta aureorum millibus: et quia feudum t Imperii, Carolus IV. Imperator emptionem ratam habuit, ut ipsum etiam jus Imperii in nionem transtulerit in Romanum Pontificem. Tornulus IF. 19 £Fran- - 146 Instit, Hist. Éccl. Pars IP. Francisc. Noquierus ín Hist. Episcopat. veni Brovius in 4nnal. Anno 1507, Pictavii conva runt Clemens Papa, Philippus Rex Gallis e tribus filiis, Carolus Valesius Philippi freter, lus II. RexSicilie, et Edvardi Regis Anglie leg Consilia agitata sunt de parandis copiis ad rec randam Constantinopolim, et Syriam. Adjuw hocce consilium, et svadebat, quod etiam Car da Rex Tartarorum legatos miserit in Occideg atque ad hoc hortatus sit;Principes Christia suumque auxilium pollicitus sit adversum Sats nos in Aegypto, et Syria. Monebat et illud, Constantinopolis veniret in manus Saracenam et Turcarum : unde res jam parum, aberal,- | dronico. Paleologo Imperatore, Greecisque | firmis ad resistendum. [» foedus initum, & citum: que? tamen expeditio bellica ad matu tem non pervenit. 24s. archivi F'atic. de £ Tartaror. 4frmenor. et Schismaticor. apud Fi nald.: ad €. 1504. num. 1. etss. In hoc eodem Conventu Pictaviensi Rex? lippus Clementi Papa indicavit, illud quod sexj erat inter ea, quie ei spoponderat, se factus si factus esset Pontifex, tuncque, quid esset, expresserat. Petebat autem vi istius promi nis, ut memoriam deleret (S. Antonin. $5. fi tit. 21. cap. 1.) Bonifacii VIII. de catalogo N tificum, ac combureret corpus ejus, et osse, sereus, $e posse probare contra illum per Q cos suos, ipsum fuisse heresi infectum, et ribus aliis sceleribus irretitum. Cum Rex i menti multum instaret , ut impleret , quod i jurando firmaverat, angustie erant illi undi Pontifex consilio accepto ab Albertino- Cardi hinc se expedivit, quo se intricaverat per ine ! s 4f. Sec. XIII uaque ad Sec. XFE. ^ iT. 1* sponsionem ejus, quod quale esset, ne- at, dicendo, id absque « coneilio generali non * fieri, se vero hoc convocatnrum. Viennam Hia non quidem hoc homine, ne si aperte ; impedimentum parari posset, sed ad Pmationem niorum, et quedam ad Ecclesie latem statuenda: ita rém cessuram etíam. in is Bonifacii majorem ignominiam ,, futuramque Miorem. Regi etsi hoc responsum ron placue- jPpsam etam dilationem moleste ferenti, ta- : acquiescendum fuit, non habenti quod pos- mpponere, sed .et reputanti quanta jam Cle- - & ipsius causa et in ejus favorem fecerit, et gando statuta, que a Bonifacio Papa in eum £ facta, et ex Áctis publicis omnia delendo, facerent eidem Philippe prejudicium, acquie- Bean. Fillan. I. 8. c. 19. e£ S. "Jfntonin. loc.cit. $ 19. SAsnplariis, eorumque incusatione. Concilium Himnerale F'iennense. é "De 'Templaris, eorumque ftedissimis actis Kis jam exierat rumor. Judicium autem de 8 sic dicuntur fecisse. Squinus de Floriano | Bliterensis, et eques Templarius fugitivus ex ordine , et ob admissum crimen captus , in arce a provincie Tolosane in eodem servabantur ere. Cumque alter alteri causam enarrasset, missus esset in carcerem, Templarius ad illa 1 venit enarranda, que egerit ipse in Tem- orum ordine, et que soleant in eo feri. nus petiit deinde mitti ad Regem dicens, se re arcanuln gravissimi momenti, quod vero | 19 * nulli 148 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. nulli nisi Regi manifestaturus sit. Obtinuit, duceretur ad Regem; eique exponit, que ex Té plario audiverat. Hocce indicium aliter etiam ctüm referri solet. Monfaucum Priorem Mx Falconis in provincia Tolosana, et Noffum e tem Templarium patria Florentinum, a Magi Ordinis fuisse ad perpetuos carceres condesi tos: ex his eos effugisse, ad Regem venisse; que, qualia solerent perpetrari aperuisse. 'Ek autem utrumque fieri. Rex Phflippus rem n vit Clementi Pape in Pictaviensi illo conve de quo fuit $pho superiore. Sed Clemens nol hzc credere, tam enormia, ut fidem videres superare. Rex autem dedit literas ad militiam totum regnum cum severissimo mandato, iei ante, quam 'illuxisset dies 15. Octobris (annus 1507.) aperirentur: tunc vero confestim exet ni daretur, quod scriptum esset. Ita compres sio omnium Templariorum , qua fuit impe non tantum uno, eodemque die, verum d fere eadem hora peracta per totam Galliam Templarii, qui habitabant Parisiis in suis Jf bus, quod Templum fuit apellatum , atque & nunc b Temple vocant, centum quadraginta, que inter hos ipse etiam Magnus Ordinis MI ster Jacobus Moleus sumpti in queestionem 1 tim sunt a Gulielmo de Parisiis Fidei per ( lias Quzsitore generali ex Ordine Predicatc testibus presentibus lectissimis, et probatiss viris. Qua hic repererit ex eorum confessi ipsius etiam Molzi , perscripsit Gulielmus Qu tor ad Quesitores alios, qui eque quaestionem V buerunt de Templariis in aliis Galli: civitatil Licentiam nempe ejusmodi criminum vigere iti Templarios, qua: vel nominare fidum sit. iu . ibo — Jnstit. Hist. Eccles. Pare JF. locis armis restiterunt, ut factum est in Casti attamen vi adhita majore ; se subdere ubique d 'buerunt. Petrus Puteanus in. Hist. Tempk Literas deinde misit Pontifex ad omnes F cipes, et Presules, in hisque exposuit, quei etiam ex confessionibus Templariorum de iis Templaris ccmpererit. ltaque Principes - | ut et ipsi non gravarentur venire ad Concil in quo tractandum sit de hoc Ordine, neque$ lum de hoc, verum etiam de Fidei puritate.asset da contra hereses, de morum probitate insi randa, et de subsidiis comparandis ad re dam Terram sanctam, aliasque regiones ex Ge cenorum manibus, Archiepiscopis, et: Epis pis mandavit, ut omnia, que correctionis,f reformationis limam exposcerent, consideras diligenter, et connotata fideliter .ad ' Concil afferrent. Indictum est concilium Viennam, Delphinatu Gallie sitam ad diem 1. Octob.| 1511. post annos duos ab his literis, qus fuit indictum. Novs hereses, adversum quas $i ritatem Fidei asserendam in Concilió, scripséé Pontifex im his suis literis, erant sectatores. B Cini, Fratricelli ,, Beguardi , et Beguine: errores, et falsa dogmata deinde adhuc loco de haereticis, exponentur. Ad Concilis convenerunt plures, quam tercenti Episcopi. DI 18. Octob, habita est prima sessio. Clemens Paj Concilio presedit. - Primum producta sunt, qi Episcopi attulerant a se observata, et conmoté quoad ea, que reformatione indigeant, itemq! 9lia, de quibus tractandum videatur. Unius t4 tum Episcopi talem libellum affert Raynaldus : 8. 1211. num. 55. quem religione, et scien! conspicuum vocat, cujus tamen proprium nom | . non 44. Sec. XH. usque ad See. XPT. — ib exposuit. Álter vero etiam superest Guillel- Durandi Episcopi Mimatensis, qui Parisiis ty- editus, a. 1545. oblatus est Patribus Triden- & vocatis ad Concilium sub nomine 7ractatus odo generalis Concilii habendi. Joan. Domi- P Mansi in Notis ad Raynaldum, judicio iste est cum eo, quem Baynaldus protulit sine e. - EE . "Hugs libelli auctor Episcopus, sive is Guil- nes Durandus, sive quis alter est , censuit Tem- : riorum ordinem sufferendum, quorum heresim, scelera per duo, et amplius testium millia di- ese comperta. Quoad subsidia ad recuperan- Uu Terram sanctam, ut hec successum habeant i magnam ait se habere spem, quia vix etiam tanda sit- concordia Principum ad hane expe- ' proficiscentium. Hoc enim fuisse, quod km antea bonum successum persepe impedive- eceritque ut jam etiam occupata, rursus amit- Metur. Nunc autem ipsum etiam consilium , et Wpeitum istius expeditionis una cum obitu Wmentis Pap» intercidisse. Inter ea,. que pié- É.Christianze non consentanea sint, atque adeo vigenda, 4n plerisque, alt, regni Francorum x* advertitur, hunc fuisse Episcopum in Gallia) Wibus irreligiosa consvetudo, quin reproban- ' inolevit abusus, .videlicet , quod in diebus minicis, et aliis praecipuis anni festivitatibus yestati tissimi dedicatis, im quibus populi "istiani deberent ab operibus serviibus cessa- ad Ecelesias convenire , servitio Domini va- e, pabulum Dei , permaxime sibi necessarium, relatis, et aliis, quibus concessum est, per- '"e, mercata, et nundince, placita, et assi- celebrantur. Placita, et Assisie in Gallia vo- ca- & 153 Institut. Hist. Eccles. Pars. IF. cabantur consessus magistratuum , et judicum se ad lites dirimendas , vel ad statuta facienda. A . quo accidit , guod fideles populi, magis carnalia, quam spiritualia sapientes , relictis Ecclesiis, ei divinis servitiis, ibider| conveniunt sua rnerci nia, et litigia exercentes. .Ex quo fit, quod dis sacris díebus, in quibus precipue coh esset Deus, colitur diabolus, Ecclesia re vacuc , praetoria, taberne rixis, cont tumultibus , blasphemiis, perjuriis resonant , demque fere omniüm gentium scelera perpet £ur. Postea notavit illud, quod pariter fiat i nonnullis ejusdem Gallie regionibus, quod Ar chidiaconi rurales, Archipresbyteri, et Demi jurisdictionem Ecclesiasticam exercentes tam pee se, quam per quosdam substitutos viles, i ignaros, regni celestis clavibus enormiter abu tes homines pro parvis, et levibus causis, i multoties sine causa sententia excommunicatios percellant, et unde tantum excommunication diluvium inundet, ut communiter in una chia trecenti, vel quadringenti, aut etiam sep genti , quemadmodum suis oculis viderit, e communicati reperiantur. Hinc enim fieri ut he mines tales sententias contemnant, potestates Clavium vilipendant, verba blasphema, et scande losa contra Ecclesiam, ejusque ministros proferant Etiam illum esse magnum errorem qui fiat, dum permulti contemptibiles, et abjecti, vita, scientis, et moribus omnino indigni ad sacros Ordines, e ad Sacerdotium promoventur. Multa adhuc sun " istiusmodi, qua presertim in Clero, tum etiam in monachis censuit corrigenda. | Altera Sessio habita est nonnisi anni subse quentis 1212. die tertia Aprilis. Interim aute con. 154 Jnstit. Fist. Eccl. Pars IP: Ordinariis, in quos secus velut in heeretica t procedendum. Bernardus in Chron. Rom. $. 20. E Justisne de causis | abolitus esit Ordo 'F riorum. Clemens V. in Constitutione sua, quam €it de abolitione Ordinis Templariorum sacro clio approbante, dicit, se hanc abolitiorniem fecisse per 7rmnodum definitivos sententiae, cum eni super hoo secundum inquisitiones, et procetsi predictos (intelliguntur inquisitiones facte in ob qua male audiebant Templarii) nen possel Jerre. de jure: sed per viarn provisionis , et nationis ;.fpostolice prejfatum quondam € . ordinem , ac ejus statum, habitum , atque sustulimus , removimus , et cassavimus , ae petua prohibitionl subjecimus. Eatenus dictam ei non potuisse hanc sententiam de abolitione Ordi nis Templariorum ferri de jure, quatenus secum ' dum Canones Ecclesiasticos accusatus citandus, & audiendus sit, antequam sententiá in eum eo demnationis feratur: quemadntodum sie verb hxc Constitutionis Clementine ista ratione etiam a Walsinghamo in Hist. Jfnglor. declarata sumt Mihi vero istud, quod in Constitutione hac ef Sententiam non potuisse ferri de jure ne sic qui dem videtur sumendum, quasi hec abolitio non facta Jure sit, quia jus hoc Apostolica Sedes, & generale Concilium non habuerit: alioquin quo jure factum non esset, iniquum fuisset; sed quot in personas Templaviorum generaliter hec fert non potuerit sententia, quandoquidem he omne nec- 4 Sec, XIII. usque ad Sec, XII. 155 n Citat?, et audite fuerint: unde etiam il- t, quod lata sententia de abolitione Ordinis, quoad personas ejusdem Ordinis diversa ratio prascripta. sit a Clemente Papa, et 0. Ad justam vero abolitionem Ordinis suf- ; illis;vitiis hunc jam tantopere fuisse cor- 1, ut ejus sanatio vix speranda esset, etiam- i16 quidam in eo reperirentur sani, atque . Nec ad cognoscendum , quomodo. se or- eret, et qualia in eo committerentur flagi- it queenam. etiam ipse sibi fecerit. turpis- ite instituta, plus requirebatur, quam ut tot, talibusque Ordinis personis exquire- quot sufficere possent ad certum , et indu- 1 capiendum testimonium, Itaque, qui hec 'onstitutionis, non potuisse de jure in Tem- um Ordinem fervi sententiam, in fulcimen- £& sententie adhibent, statuentes, non ex ausis esse suppressum Ordinem, sed pra- ivitias , quibus inhians Philippus Rex Gal- uxerit Clementem Papam al hanc Ordinis iionem, verbis abutuntur sensum in his es, qui non est: itaque nec firmum fit, x his probatum esse volunt; Cujus senten- 1t, Boccaccius Jib, 9, de Casibus Firor. It- Toan. Villanus Jib. 9. /Hist. J4nglic. cap.233. jninus 5. part. Chronicor. tit. 31. cap, 1. 'rithemius Abbas in. Chron. Hirsaugiensi , Aemilius Jib. de Gestis Francor. in Phi- 'ulchro , Papirius Massonus Jib. 5. "£nnal, is vero rationibus isti.nituntur : Crimina ;»b que Templariorum ordo damnatus sit, : ex illo duorum Templariorum, qui ex . : fugerant, et proditionem fecerant, fonte, : ideo talium, quibus fides adhiberi nou pos- 156 Instit. Hist. Eccl. Pure IF. possit, utpote, qui D roditionem fecerint ex me ignitate erga suum Ordinem, a quo ad carcere erant condemnati: aliorum deinde Confessione Templariorum fuisse partim blanditiis comparata artim tormentis, et suppliciorum metu extorta taque Moleum Magnum Magistrum Ordinis, 4 alios quinquaginta novem Templarios, testime nio Guillelmi Continuatoris Nangii , crimina, T prius erant confessi, deinde negavisse , dum risis damnati ad rogum fuissent, Magistrumque Ordinis cum aliis tribus primariis Ordinis, dum Jam stetisset ante accensum rogum, professum este, se mentitum fuisse et in Ordinem, et in capat t- um; ideoque nec deprecari supplicium, mendacio suo, et per illatam suo Ordini mniam, atque infapiam commeruerit: n s hoc aliter, quam veritatis amore nunc , . cui in ultimo vite momento, quid prodesse po* set perjurium, si falsum loqueretur ? namque non solum asseverabat, sed jure jurando etism etiam confirmabat, quin ipsum etiam Clemente Papam, et Philippum Regem ad Dei tribunal pro pter Ordinis condemnationem citavit: quiqu ambo etiam decesserint tempore, intra quod me rituros dixerit idem Magnus ordinis Magister Me leus. Affertur et illud in defensionem T'emplare- rum, quod in duobus Conciliis, Salmanticens, et Moguntino, quemadmodum Nicolaus Serariul lib. 5. Rerum Moguntinarum , et Mariana ib. 15 cap. 10. scripserit, hi judicati innocentes sint: deinde si ista flagitia exstitissent in Ordine, ante quam ita invalescerent, ex tanto Templariorut numero, habentium in sola Europa nongenta me neria, ut illi acdessuas vocabant, in quibus ha bitarunt , futirum jam prius 'etiam aliquem fuis se, qui atrocitate talium criminum permotus, ren tan- 158 Instit, Hist, Eccl. Pars IF. vero sponte approbarunt suo assensu , vera jà esse, que ipsis lecta sunt; profecto nec blandi- mentis, nec terrore inducti sunt Templarii ad cos fessionem falsam criminum. Et licet per tormes- ta, horumque metum false etiam confessiones exprimi soleant, quisnam tamen erit, qui se bles dimentis induci sinat ad id de se falso fatend quo confesso supplicium sibi metuendum ha et qui nisi talem confessionem fecisset, neque demnari potuisset? Sed neque omnis confemik criminum, per tormenta elicita, est falsa: sique: nullam severitatem haberent questiones facte ds: reis, quis horum facta sua, ob que poenas we- tuendas habet, fateretur? Ergo quia absque ege modi severitate non solent fieri questiones m. judiciis , condemnabimusne omnia judicia falsite ; tis, que aliquid severitatis in suis queestionibus ! de reis adhibuerunt? | | *« Sed Moleus Magnus Magister Ordinis, «| plures alii confessionem prius de se factam retre : ctarunt. Quid igitur hinc conclusionis est? Fue», runt enim etiam, iique multo plures, qui in cor fessione sua constantes manserunt. Ipsam vero re - tractationem confessionis esse tribuendam eorum - obstinationi et false magnanimitatis de se ostenie tioni, inde cognoscitur, quod sibi hec ratione . rogum éComparaverint, vel crimina semper perti- naciter negando de Ordine, que huic fuisse jam ex aliorum confessione constaret locupletissim&, .vel retractando confessionem : .dum qui crimin confessi erant, quamvis etiam a se ipsis commis sa, tamen non morte punirentur, sed tantum poenitentie subjicerentur, in custodiaque tene- rentur, et pro ratione confessionis, cum majore, vel minore indicio animi poenitentis istis etiam ri- "^ — gor . * 4 sic. XIII wque ad Sec. XFT.. 169. t hic cum aeffluente misericordia mitigaretur, sic de his constitutum fuisse, est demonstratum quantulum ente. Quod affertur de Moleo, qui edixerit et Clementi Pape, et Philippo Regi tm mortis, et unde conclusum volunt esse , pro- . etie Spiritu fuisse praeditum, atque hinc etiam ictum, et innocentemí, primum de hoc silent ntinuator Nangii , Villanus , S. Antoninus, Tri znius, Paulus Aemilius. Sic fama ferebat , (ait riana in Histor. Hispan.) sive vera , sive ficta moribus. Placet tamen , ut falsa videatur. Et omodo verum haberi posset, quod ex vetustio- ius scriptoribus neminem habet auctorem? Et Moleus vates esse tentasset , tamen. ejus vatici- m nullum fuisset. Nam qui hunc vaticinatum lunt esse, ponunt dies quadraginta (apud Ken. lr. Enrope cap. 5.) intra quos Clemens Papa, num intra quem Philippus Rex a Moleo cita- s sit ad Dei tribunal. Moleus die 11. Martii a. 19. in rogum' impositus, et exustus est. Cle- eus Papa obiit a. 1514. die »o. Aprilis, Rex Wippus decessit a. 1514. die 29. Novemb. Si € igitur Moleus jactasset, non hinc proberi oMeL, fuisse sánctum , .et innocentem , sed pro- letam mendacem, atque jam vel ideo fuisset ho- 0 perversus, qui, quod effutivit vanum , hoc dut Divinum venditaverit. In Concilio Salmanticensi a. 1510. Templarii inocentes habiti, et judicati sunt, At vero hoc ndum probat, fuísse reapse innocentes. Ánnon iam nunc fit tam in foro Ecclesiastico, quam vili, ut dum causa per plura fora pergit; idem ii in uno foro condemnatus est, in altero absol- tur, et vicissim? NempeTemplarii in hoc Con- io illa crimina negarunt: detestati in speciem gunt, . íi. e. i60 —— Jhetil, Hist. Eocl. Pars IF. sunt, et per eos decepti Episcopi sunt. In ( cilio Moguntino cum instituta inquisitio e Hugo Comes, ait Serarius, Oommendator Orc comparuit in Synodo cum viginti Fratribus habitu Ordinis' probe armatis, et subito in « sessum Patrum irrupit, omnibus attonitis. . chiepiscopus viros considerans, ac violentiam mens, placide Commendatori dicit, ut sedest si quid habeat in medium adferendum, ut promat. Ille appellationem interposuit ad Ro num Pontificem. . Archiepiscopus his auditis, tumultus suboriretur, protestationem eorum ; misit, seque cum Romano Pontifice acturum : spondit, ut quieti esse possint. Ferunt abl "Hugone in hoc concilio pro defensione Ordi Templariorum etiam fuisse miraculum jactatu nam albas chlamydes, et rubricatas cruces suor :commilitonum , 8d rogum damnatorum, non fi se igne consumptas. .Ád hoc sic responsum es Natali Alexandro 7st. Eccl. Sec. XIP. Qua 2. art. 1. num. 21. Non Templariis, sed Cru bus ignem pepercisse aiunt. Insontes nimin Cruces, at rei Templarii: ideo ille ab inc dio servate, isti flammis ,absumpti, ut non 1i mo facete dixit." Hoc Concilium Moguntinum : lebratum est a. 1510. Ánno autem subseque 1511. in Concilio Viennensi generali facta Ordi condemnatio est, et in Templarios obstina nonnisi post hoc Concilium, Ordinisque dam tionem suppliciis agi coeptum est. Hoc igitur v raculum, cujus venditatio huic Hugoni data nequidem apte confictum quoad tempus est. Sequitur illud, quod etiam est inter ob ctiones contra veritatem criminum, propter q Ordo Templariorum damnationem. subiit : M ! d Sec. XIII. usque ad Sec. XP, — 161, sent, non defuturos fuisse aliquos, qui jam i5 ista qProdidissent ;, quippe tam atrocia, et £tmia. Hoc autem, quod totum nonnisi in sü- Bone positum est, adversus inquisitiones tam las, tamque diligenter factas, et quod a tot, Bicibus, ab ipso etiam generali Concilio judica- gest, vim nullam justi argumenti habere pot- : quasi ut in occulto diutius crimina Templa- rum manerent; non ab eorum conjuratione ad mtium venire potuisset: proinde nec incredibi- debeat fieri, Ordinem Templariorum laborasse ; criminibus, eo, quod h«c diu latuerint. Sed que prorsus manserunt occulta. Fuisse de his 1 aliquem rumorem, antequam Regi Philippo ium indicium esset , est supra jam declaratuin. : Actis quoque Inquisitionis, Parisiis institute, - mium primo, habetur, alium fuisse, qui di- ret, se non esse ausum rem indicare, alium, H testatetur, se etiam ob ea, quee viderit fieri Ordine flagitiosa, et abominanda, voluisse ab lem Ordine discedere, mansisse vero in eo, ne a Tuis timiditas ei objiceretur, ob quam se a ri Ordine subtrahere voluerit: neque etiam Maerunt, qui se hoc Sacerdoti in sacro Tri- mali, suum etiam in, hoc genere peccatum mfitentes, se aperuisse testati sint. Radulphus - rellius Causidicus in Curia Regia Parisiensi, ouem- modum refert Du Puy in .Hist. Templarior. wg. 155. narravit, annis prius sex, quam inqui- jones in Templarios institui coepissent, se ex :rvasio Bellovacensi Templariorum Priore se- us audivisse per familiaritatem, qua ei fuit con- uctus, rem in suo Ordine existere talem, ut am mallet amittere, quam hanc prodere; nec n in Ordinis sui comitiis tale agi secreto, ut quis extraneus interveniret, istudque vidisset. Tornulus IF. 11 OCCi- 102 —— Institut. Hist. Eccl. Pars IF. occideretur e vestigio, etiamsi Rex Gallis essei seque habere librum, continentem instituta, ( leges Ordinis, quem pro totius mundi dività non ostenderet. Quod deinde etiam afferri s pro innocentia Templariorum , Clementem Paps ad Regis Philippi postulationem , ut horum bo potiretur, suppressisse hunc Ordinem, tantum do dicitur, quin vel speciem possit habere va Anne cogitandum est, Clementem Papam, in suffragaturum fuisse Philippo, nisi vera crit na, ob que sufferendus esset Ordo, vidisset? Presulesne trecenti in Concilio, tribus solummet do demptis, ut supra demonstratum est, copid& tati Regie assensum etiam daturi fuissent? BW hoc fuisset, bona Templariorum, quee fuera in Gallia, Pontifex Regi Philippo attribuere d buisset. Non hoc autem factum est, sed Equiti S: Joannis bona data sunt per Clementem omi ubique, preterquam in Hispania. Át multi s qui hoc Scriptores testentur. Qui hoc testenti sunt recensiti omnes supra. Nec ideo statim rum est, quod Scriptores testantur, sed sunt X deranda etiam horum testimonia. Boccaccius die Templarios non esse damnationem commeri quam subierunt :: hoc autem dicit inde, quia b audiverit ex suo patre: qui mercator erat Itah et quod mercatorum more narrabat, hoc ex gi rumere, qui nihil certi habet, collegerat. annes Villanus etiam ' in Italia scribens, rem Gallia potissime actam literis tradidit, prout aud vit, et quin Áctorum mentionem publicorum ! ciat de causa Templariorum. De S. Antonino ls co citato dicit Natalis Alexander, hunc ut ips erat, animi aperti, et simplicis, omnia, qui vulgi rumoribus jactabantur, avide excepisse, : in Chronicon suum absque examine retulisse, hi . que d Sec. X11. usque ad Sec. XVI. 105 . utentem idcirco verbis: Ut dicitur, ut cre- m. Idem Natalis docet Trithemium fuisse igna- - a eorum, que in causa Templariorum gesta &, Facile, inquit, conjiciet, quisquis animad- - Merit, quam graviter in adsignanda Concilii Vi- ensis duratione fuerit hallucinatus. Siquidem ipserit, duravisse. biennio, cum nec septem mses duraverit. Idem docet, nec Paulum Ae- lum recte proferri quasi asseruisset Templarios umniam passos esse, et eorum Ordinem non ju- . | de causis sublatum: cum hoc ab eo scriptum 1 fuerit, sed tantum bona mobilia Templario- n esse in Gallia a Fisco retenta, et quod ta- n ipsum etiam falsum sit: Papirium vero Mas- rum , alias laudandum hic certe castigandum es- ob negligentiam in Actis Inquisitionum, adver-. Templarios conquirendis, et in cause hujusce mine, tum ob Pontificis, Regisque petulantem, immodestam vituperationem. Demum istis op- Rit cosvos Scriptores, Bernardum Guidonis dovensem Episcopum ,. Guillelnum Durandum imatensem Episcopum, Albertum Mussatum, trum Puteanum ex Vetere Chronico Sandvo- &ni Coenobii prope Parisios suam de Templa- ) narrationem halentem ; Thomam Walsingha- im in Hist.'4nglicana , Robertum Gaguinum , 7. Historie , Albertum Krantzium Zh. 7. /an- lee , .et Joannem Mariana Jib. 15. de Rebus Hi- méce , qui omnes testentur, et vera fuisse, quo- n rei acti erant Templari, et damnationem ritos esse. - 11 * $. 21. 164 . Institut. Hist. Eccl. Para IP. $. 21. Continuatio Concilii F'iennensis. AÁd Concilium ante ejus Sessionem secut venerat Philippus Rex .Gallie cutn fratre suo rolo Valesio, et tribus filiis, magnoque Ep porum et Procerum comitatu: illudque institi tere a Clemente, et urgere, quod jam peti antea , etClemens ei negare non ausus, ne d ei fidem infringeret, ad Concilium gererale ferebat, ut videlicet Bonifacius Papa exhum tur, et velut hereticus combureretur , sic ult in mortuo, qua a vívo acta in ipsum erant. ! igitur Pontifex facto generali Concilio jam lam declinandi ejus, quod a Philippo peteb: rationem sibi suppetere vidisset, in eadeni se ne secunda dedit facultatem instituenda act; in Bonifacium. Illud erat, ut ostenderetur, tumque fieret, fuisse hereticum. Actores, : Philippus dedit, quorum princeps fuit Guille Plessius, qui et formulara, accusationis conc rat, tam insulsis argumentis hoc conati sunt monstrare, ut mirum videri debeat, quom talis argumentatio ab homine alicujus mentis cedere potuerit. Sint hec pro specimine.. t attulissent, Bonifacium auditum esse dicere, « vel hos, qui audiverint potuerint producere, malle esse canem , vel asinum, quam Gallum, delicet natione, hinc istam conclusionem ad | bandam Bonifacii heresim fecerunt: Hoc non xisset , si credidisset Gallum habere animam: go non credidit immortalitatem animae, nec tam eternam. Alterum hoc fuit, quod ferel ab eo dictum: Quod si omnes homines in mu essent ab una parte, et ipse ab alia, non pos eu 44 Sec; XIII. usque ad Sec. XFT.. 165 eum decipere nec in jure, net in facto. Hinc ve- Xo sic argumentabantur: Hoc non posset feri, "nisi arte diabolica uteretür: ergo habuit. demo- [mem, cujus consilio in omnibus uteretur, atque etiam. consequens esse volebant, fuisse here- lom. Pro Bonifacio tres erant Cardinsles, qui iro argumentis luculentissimis docuerunt, Boni- : iciam de immortalitate anime humane recte insisse et ex decretis, unde hoc eluceret, ab eo onditis, et quod Vaticane basilicee predia , qua- Éraginta tribus aureorum millibus a se compara- 2 legaverit pro salute, quemadmodum declara- Nerii, anime suce: eumdemque Bonifacium etiam Inc, cum ei stricti enses essent admoti, quando eum Ánagnie capiendum, et abducendum mis- fuit turma equitum a Philippo Rege, hanc ani- sam profudisse vocem: Cupio pro Christi fide, Ecclesia mori; eumdem quoque sub finem vi- , omnes articulos fidei more Summorum alio- rmm Pontificum confessum essé coram octo Car- Winalibus, de quo etiam exstent litere, Gentilis irdinalis. Fuerunt duo etiam equites aurati Ca- ilauni, qui Bonifacii adversarios ad singulare cer- amen provocaverint, per hoc ut mos erat tum, sa etiam ratione suam, vel alterius probandi ianocentiam , ostensuri , Bonifacium nullo fuisse nquinatam errore haretico, et eorum, qui ipsum loc crimine accusarent, falsam, atque iniquam ttse accusationem. Tunc Rex erubuit, ruboreque 'Suffusi sunt omnes ejus adjutores adversus Bonifa- cium , nec postea quidquam ulterius contrà eum movit. Concilium autem, tantum abest, ut fa- nam Bonifacii in dubium vocandam esse credide- tit, ut etiam contrarium declaraverit, scilicet ipsum fuisse Catholicum, et indubitatum Ponti- icem. $, zfntonin. 5. part. tit. 31. cap. e eSe 166 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Sessio Concilii tertia habita est die 6. Maj mensis subsequentis, que et postrema fuit. la hac actum est de subsidiis "» expeditionem ia Orientem. Presules Gallie decimam partem suo- rum proventuum Regi Philippo spopond per sexennium: item in aliis regnis decreta subsidia. Sed expeditio hec, ut jam dictum ad maturitatem non pervenit. Multae etiam stitutiones a Clemente V. Papa facte, et pro pate sunt in hac sessione; que sub no Clementinarum ad Corpus Juris Canonici insertSd sunt. Petrus Joannes Olivi Ordinis Minorum, cle-i rus eruditione, docuerat, Christi latus adhw ; viventis esse percussum, et apertum lancea; ani- mam rationalem non esse formam corporis, aqui videlicet animetur, et regatur; habitus fidei, virtutum non infundi in Baptismo. Per habi intelligitur vigor harum in eo, qui baptizatus Qua vero reprobantur in Clement 1. dé S Trinit. Raymundus Lullus Catalaunus in Majori natus, jam apud Bonifacium VIII. egerat, lingva Orientales, inprimis Árabica, in acad miis, saltem precipuis, docerentur. Vivendi tionem alíquando liberiorem secutus, deinde d ctus poenitentia inter Fratres Minores tertii Or dinis se adscribendum curavit, utque pietatis ali- quo opere sibi Deum reconciliaret, coepit de le bore Saracenorum conversioni ad Fidem im dendo cogitare: utque ad hoc se idoneum fac* ret, mancipium emit, et ah hoc Arabicam lingvam percepit: in Africam deinde ad Saracenos com vertendos bis profectus, primo pulsus, altera vict lapidatus est fidem Christi preedicans. Cum igitur eamdem lingvam existimasset necessariam ad opus quod pié conceperat, svasor etiam fuit Bonifacio Pape de Arabica, aliisque Orientalibus lingri ' do- 74 Sec. XIII. usque ad Sec. XVI. .. 165 ocendis, eamdemque svasionem iteravit in Con- bilio hoc Viennensi. Quamobrem etiam statutum m est, ut Rome, et in Academia Parisien- «4, Oxoniensi, Bononiensi, et Salmanticensi sex Wonstituerentur magistri , - quorum duo Árabicam, Meo Hebraicam, duo Chaldaicam lingvam doce- Bent. He due dirigebantur ad Judaeos conver- endos. Clement. Inter sollicitudines de Magi- ' In hoc Concilio tractatum denique est, num Religiosi Ordines relinquendi essent in suis exem- tionibus, quas ab Apostolica Sede obtinuerant. le idem Episcopus inter ea, que existimavit Felormanda habuit hanc quoque exemptionerh. emplarii huc etiam ansam prebuerant: qui cum fa valuissent divitiis , et potentia, abutentes exem- btione , non curabant statuta Episcoporum, et au- Poritatem etiam extra suas domos atque in iis, Rmus spectabant. ad publicam dioecesium guberna- Tionem. Sed et Ordines Mendicantes immiserant Be ad munia, et functiones Parochorum his invi- Ptis. Nullum potest esse dubium, quin ista justam meruerint. animadversionem. | Non fuit tamen ju- sta hujus, et fortasse aliorum etiam plurium E- ' Piscoporum petitio, ut exemptiones penitus tol- ? lerentur. Jacobus Abbas Ordinis Cisterciensis in dicecesi Silvanectensi in Gallia surrexit in defen- Sionem exemptionum. Memoravit et iste que ab. Episcopis acta sint in Monachos, et Religiosos, ta- lia, quse non alio pertinerent , quam ad distur- da tota monasteria, et Religiosorum claustra: " id quod confirmavit etiam testimonio S. Grego- rii M. a quo sic scriptum sit in literis ad Casto- rium Episcopum Áriminensem: P/urimis in mo- nasterüs a Prosulibus prajudicia , atque grava- mi- 168 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. mina monachos pertulisse cognovimus. Opo ergo ut tuc Fraternitatis provisio de ful quiete salubri disponat ordinatione : quatenus servato in illis Dei servitio, gratia illius suf gante, mente libera perseverent. Quin ipsos et Episcopos hanc voluisse exemptionem monac rum, et Religiosorum docuit idem Jacobus loquens: .JBHeatus etiam Germanus — Parisia Episcopus ad' obviandum calliditati quorumd et Droptqr loci reverentiam, ac Regis Fran Childeberti memoriam consentiente Metropol no, et ejus Suffraganeis , monasterium $. C mani de Pratis prope Parisios, a proedicto . ge fundatum , eximi procuravit. Quod etiam ànductionern posset. de multis aliis exemptis i nasterüs declarari. - - - Praelati non vide intendere Zelum | animarum in petendo ex ptiones revocari, vel aliquo detruncari. . habent enim zelum , ut in pluribus, nec c seipsos, nec circa sibi subditos exercent: magis videntur intendere suc potestaéts do nium ampliare ,| Summi Pontificis potestatis , nitudiner aliquantulum obfuscando. Nec pr cto tot Summi Pontifices hanc exemptionem cissent , nisi ad hanc gravissimis rationibus | moti fuissent. Itaque Concilium etiam hoc V nense exemptiones Religiosorum, quamvis í sent impetite , stare voluit, et solummodo p Scripsit, idque in utramque partem , quid servandum esset, ne et auctoritas Presulum que Parochorum jura a monachis, et Religi lederentur, et ne illi invaderent fines exemp num, quos iidem Monachi, et Religiosi ab Apostolica Sede concessos habent. Jayn ad a. 1512. ex JMs. Patican. Idem fecit et Concilium Tridentinum Jess, 35. cap. 1. etes. * 4 Bec. XIII.usque ad Sec. XVI. — 369 rislaribus sequens vestigia, atque renovans, ? hoc in genere etatuta fuerunt ab. hoc Conci- Vi . "u . , , 2 | $. 23. . f ines XXIL P. Rudolphus Habsburg. Imper. addolphus Nassov. bertus. Henricus FII. JLuxemburg. Hune veneno sublatum in hostia . - consecrata sibi dato, verum non esl. - « . Concilio Viennensi non diu superstes Clemens . L. Anno post hoc altero, a Christi natali 1514. ! 90. Aprilis diem supremum obiit. . Ab Joanne lano 45. 60. cap. 58. ambitionis, avaritie, si- . mis, magie, et consvetudinis cum quapiam bili femina criminibus turpissime notatus. est: » 8. Antoninus 7bmo tertio suc historic absti- it ab his ex eodem Villano referendis, nimium dulus, ut ad hoc ejus testimonium etiam a Na-. i Alexandro ZZist. Eccl. Sec. XI. cap. 2. art. notatum est. Jam vel illud solum qualem fidem reatur quod de ejus magica arte dicitur? vide-. et, quod cum opera cujusdam magi exquirere iituisset, Raymundus nepos, vita functus qua- Ir nactus sortem esset, non tantum viderit huno . inferorum ignes demersum,; verum etiam sibi " eparatum palatium, flammis cinctum, et fla- ins. Joannes XXII. ejus in Pontificatu successor, . 1. epist. 1, Sancte recordationis predecesso- m suum vocat , et de presentis vite moeroribus celestem patriam predicat evocatum. Figmen- um horum inventores Raynaldus i» 2fnnalib. Aunc annum homines malevolos dicit fuisse, i famam Clementis laceraverint ob su ppressos €In« , 170 Institut. Hist. Eccl. Pare IF. Templarios, et commobrationem Ávenione : inc numero speciatim etiam Dantem Poetam, Flor tinum suspicatur fuisse, Romanis Pontificibusr le affectum, in Carolum etiam Valesium malign et in fingendo , utpote poetam, exercitatum. C - dinales Carpentoracti, ubi tumulatus fuit Clemt in Gallia conclave intrarunt ad eligendum Po ficem. Duo Clementis, vita functi, nepotes B trandus ,. et Raymundus cum magno numero! Sconum peditum, et' equitum repente civitat invaserunt, thesaurum Pontificis , destinatum eo in subsidium belli, quod erat statutum eti per Concilium Viennense adversus Süracenos Oriente, rapuerunt, plures Italos, qui erant Curia Romana, interfecerunt, Cardinalium, : gente Itali erant, domos "invaserunt, et ini etiam tecta civitatis ignem injecerunt vocifer tes, Pereant Cardinales Itali. Cardinales et' obsessi a Vasconibus in sedibus Conclavis, - earum partem .posticam perforato muro se s duxerunt, et dilapsi sunt. Statuerunt diem, q postquam turbe sedate essent, redituri ad p agendam electionem sint. Quod factum tamen: est cum et de loco, ubi convenirent, . orta in eos disceptatio, -et distracti ab invicem ess altera parte eorum cupiente habere Italum , p te altera Gallum. Intercessit biennium, et am us, ut nequidem convenirent ad electionem endam. Philippus Gallie Rex, cognomento L gus filius Philippi Pulchri, Lugdunum eos inv vit ad se quasi quorumdam negotiorum tract dorum causa. Quo cum venissent, in jam pre rato loco pro Conclavi ipsos conclusit, nec ante misit, quam electionem perfecissent. Quadr: sima die ab inclusione, et cibi subtractione, que hoc nonnisi parcissimo concesso tandem c cor md £y xdi Dsedar ms 172 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ptus: et hoc signo, utamur loco.scaptri. Hiclu dolphus est conditor Imperii Áustriaci, dum O4 tocaro Bohemie Rege devicto, Austriam Imperii Germanico assertam Alberto filio. contulisset. $i ro in Chronol. Serrarius lib. 5. Histor. Moguti Rudolpho successit in Imperio Adolphus Cor Nassoviz a. 1292. Celeriter vero se invisum omg bus fecerat populos insolitis tributis preme praedones fovendo, a quibus pauperes indig ' vexabantur, et ad incitas redigebantur, sedi ipsos Imperii magnates contemptui habendo. 1 que ab Electoribus Imperii a. 1:97. exauctorats Albertusque Rudolphi filius suffectus in ejus locu est. Conatus est Ádolphus armis sibi Imperium ssé rere, sed altero anno ad Wormatiam collatis sig cum Alberto in prelio occubuit. Albertum occ Joannes ejus ex fratre nepos a. i508. Impe decimo, quod bona, qus tutoris nomine teg bat, nondum ei tradidisset. Henricus Luxembu gicus Alberto successit in Imperio quod ai quinque tenuit, mortuus a. 1515. Boncoventi i Hetruria prope Senas. | ; Veneno sublatum esse Henricum, «uod ( Bernardus Politianus, eidem Henrico $ Coniq sionibus ex Ordine S. Dominici, in hostia coi secrata praebuerit, erat omnino rumore sp: idque velut sic tantum modo acceptum. ex , more literis prodiderunt, Ptolemseus Lucensis à Fita Clementis P. Ferretus Vicentinus, Joam Vitoduranus: qui insuper dicit, Bernardum pre missione Episcopatus a Florentinis esse inductus ad hoc facinus, qui cum Imperatore dissidebaní nec non Henricum, cum sensisset, sibi ab. he venenum esse datum , hunc monuerit, ut reptti haberet, sunt verba ejusdem Ferreti, ne post obi tum À- Ses. ELT. uique adSio- XFE.— : 825. |. suuni jjés nécis hujus ^stetor teneretur; et nas lueret: eumque medici svasissent,: ut phar- eum sumeret-ad evoimiendum cum hostia vene. gà, non paruisse ex reveréhtis ergs^Eudheri- » Idem traditum est a Martino Fuldensi, i a. 1578. historiam suam absolvit, et a Marti- i Minorita apud Eccerdum, qui hos tres ulti- € Tom. 23. inter Historicos medii evi vulgavit. famen nullus hoc tradit .ex- certa. scientia ;».et. rto auctore. Quin: Joannes Canonicus Parisien- 8. Victoris in- Vita Clementis V. quam Balu- s vulgavit: Jpar.. Avehionens. Tom. 1. pag. 1. ret, id quidem per ora hominum volitesse, at ro medicos coram Papa testatos esse, se nul- B vestigium veneni in ejus corpore; duód post iter aperuerunt, reperisse. : Idem refert Ja- bus Susatus iz Chronico, Hermannus Cornerus "ptor ex Ordine Predicatorum in Chronico, ol Eccardus similiter vulgavit in Historicis me- evi ; utque refelleret calumniam, produxit li- as Bohemie Regis, ejusdem'Henrici Imperato- fili, quibus testatus publice sit, se in rem nc inquisivisse, atque falsam reperisse. Has »ras exhibet etiam Natalis Alexander Hist. Eccl. c. XIV. cap. 9. art. 4." Quod scripturierat ali- is (sunt verba Natalis modo citato loco) ob sa- Megum, et parfeidiale Bernardi facinus Pre- 'atores omnes a. Homano "Pontifice hac pena mnatos, ut Sacrum faciehtes manu sinistra rpus Christi sumant, jure' confictum censet TYi- "nius ríbbas, cum ritus ille ab Ordinis exor- | invaluerit , ut colligitur ex antiquo Rituali, od in hoc Parisiensi Conwentu, et collegio 8. -obi habemus, et quod anno Christi 1256. ma- ecriptum est, in quo statuitur, ut. Sacerdos stam sinistra usque ad-communionem ron | ua 124 Institut. Hist. Ecol. Pare IF. Qua ex rubrica ranasse consuefudinem sin quoque . manu sumendi palam est ,, cuya Aostia Jracta. commode, ac decenter a sinistra in dexti non possit transferri. : l - L] tà $ 25. Ludovicus Bavarus Imp. Unde inter hunc, et] . " dificem Joannem XX 1I. exortum | eit "dissidi Fratrum Minorum €ontroversia de Paupe! 1e. De Michaele Casenate Marsilio, et anne Jarduno. Post mortem Henrici a septem Electori Imperii Ludovicus Bavarus suffragia quinque, | dericus Austriacus duo tulit. "Tamen non so ille, verum et iste pro Imperátore voluit h: ri. Hinc exortum civile bellum in Germania, q octo annos duravit, donec Fridericus quinto p lio ad Müldorfium superatus, captusque fui: Etsi bellum sic erat exstinctum, Friderico et spondente, se abstenturum ab omni ulteriore natu Imperii sibi asserendi, ut ad libertatem neretur, quam ista conditione post triennii ca vitatem obtinuerat, tamen exorta est hinc dis dia inter Imperatorem Ludovicum , et Joani XXII. P. nimis iterum tetra. Ád bellum n duos Imperatores pracavendum cum concilia i la successissent ad hos de Imperio contende pacificandos, controversiam Pontifex ad se vocaverat. Qua vero conditione neuter illo uti volebat. Ludovicus autem, postquam dev set Fridericum, factus elatior seGibellinz etl factioni, et Galeatio qui hoc tempore facti erat precipuus dux , et Vicecomes Mediolani, q n 4t Sóc. XIIL'usque. ád. Sec, XKI. — 116 n.dignitetis illo evo fuit, ei datumi; qui debat urbi, se addixerat, . atque adeo 'hosti- Lomani Pontificis junctus satis declaraverat, etiam ipse animo esset erga eumdem Ponti. v. Galeatius ab Inquisitoribus, velut: hereti- be affectus.erst etiam. comprehensus, et in diam' datus: sed dimitti debuit ad minas, et mes incussob a cMautbio ejus patre» famque mnc, quam:in Galeatiur; | huj e. quatuor es non- tàántum excommunicatio fuit lata , :sed peditio:talig: instituta, qualis fiebat 'advevsus *enos hostes Terre sancte, et Christianorum riente. :Prtter alia; que violenter adversus Siam egerant, carnis resurrectionem riegasse, tur Joannes XXII. in epistola, quam exhi- laynaldus ad.a. 1524. num. 9. Hac corispira- ' cum Galeatio idem Joannes permotus, Lu- 'o Imp. menses tres prestituit, intra quos ni- Galeatio se sejunxisset , et ab administratio- mperii cessasset eousque, donec de ejus. ione. factum judicium esset, excommunicatio- - ipsó facto incurreret. Scripsit Ludovicus »giam pro se (Exstat apud Herwart ad a. . quam etiam Raynaldus ad hunc eumdem a. bet) utpote, cujus Regia dignitas nullam con- »rsiam habeat, quam assecutus sit majore agiorum numero, qui jam etiam Aquisgrani . coronatus sit. Itaque $e in possessione regni , neque aliud sibi restare, quam ut infulis »rialibus exornetur: Papam tunc nonnisi hoc e exercere judicium , si per querelam,: vel viam supplicationis, vel appellationis, vel modo hoc negotium devolutum esset ad: Se- Apostolicam, quod vero in presenti locum habeat. Si rebus studeret Galeatii, et ejus um, seignorare, num heretici sint, et re- - . 126. Hastitut., Hist. Eccl. Pars IF. belles Ecclesie : aperte vero se conjicere, ex i que rebus sibi notum esse, nonnullos reb Ecclesie nominari, qui servata fidelitate re rentur molientibus talia, que sint contra jura perii. Ác deinde.se vertens adversus Joannen pam, Ipse est, inquit, dissimulator, defense fautor heretice pravitatis ejus, . quae totam ctam Ecclesiam inficit, et conturbat. Nam gravibus, et frequentibus querimoniis Archi scoporum, et Episcoporum esse ad .se dela Fratres Minores S. Francisci esse proditores se tee Confessionis, nec tamen adhibuisse: remed.: Cum igitur et propter hoc, et ob statum ah perturbatum Imperii opus sit generali Concilio. tere, ut hoc congregetur, in quo et ipse aff rus sit. Fratres Minores S. Francisci secretum Co sionis Sacramentalis violasse, et hujus tanti minis reos fuisse etiam Guardianom, aliosque eriores Ordinis, atque ipsum quoque gener Ministrum , non probavit Ludovieus; nec u de hoc vestigium est reperire uspiam alibi. profecto Joannes Papa talem rem dissimula qui ne contehtiones quidem tulit, ag ii Fratres Minores habebant inter se de Pau quos cum Pontifex damnavisset ob sententiam vam , cui prefracte inhzserant, tamen Ludo sub suam protectionem susceperat, ipse vic ab his adjutus in rebus suis, contra Joannem pani. Erat autem hec de Paupertate inter tres Minores controversia. Asserebant hi sibi Francisco datam esse paupertatem ejusmodi, quam nihil juris ipsis possit esse ad rem qua lamcumque sibi faciendam, et habendam priam. Nicolaus III. P. a. 1280. ad sedandam co 48 Sec. XIIL usque ad Sec. XPFL i195 oversiam per Constitutionenr suam: Zxiif, "ninai, qua reram, quas acquirerent, usu ibus Minoribus relicto , dominium in se, et ipostolicam Sedem assumpserat. Hinc au- Fratres Minores ejusmodi spiritus sibi sum- it, ut se in perfectione Pvangelice pau- tis, Religiosis aliis, omnibus anteferrent: rer jactarent , suam paupertatem, quam ob- ment, esse prorsus conformem .ei paupertati, da Christus ipse in hoc mundo, et Apostoli int, etiam nihil habentes proprium. . Hanc assertionem Joannes XXII. per Constitutio- Cum inter nonnullos a. 1525. erroneam , et fica; declaravit, utpote dissentaneam ab his, - de Christo, et Apostolis hoc in genere ha- m in Evangelio. Et profecto de Christo hoc m est: cujus loculi memorantur Joan. 15. v. morum portitor fuerit Judas: De Apostolis, : tota Fidelium multitudine etiam est 24ct. 4; . fuisse his omnia communia. Quod si igi- orum, quie Christus ex loculis; que Apo- ex iis, que Fideles ad éorum pedes depone- - dispensarunt, Christus, et Apostoli pro- atem non habuissent; dispersissent id, quod m non fuit, ac proinde cum ejus injuria, cu- ioc. fuisset, atque hujus lesionis. juris alieni Ja hi ipsi adspergerentur, ut hoc futurum »quens ipse etiam Joannes Papa docuit in onstitutiortie. Sed nec Nicolai ILI. fuisse men- ut earum rerum, qua usu consumerentur, rit reservare dominium HBomane Fcclesie, a talium rerum usu nequidem separari pos- leclaravit idem Joannes, cujus hec verba sunt: enim sanc mentis credere poterit , quod in- » fuerit tanti Patris, unius wvi, seu casei, rusti panis , e£ aliorum usu consumptibilium, »nulus IF. 19 qua $ 178 Institut. Hist. Eccles. Pars. IF. qua& Fratribus ad consumendum e vestigio confi runtur , dominium Romane Ecclesie, et usu Fratribus retinere? Qua propter idem etiam Caj stitutione: 44d Conditorem Canonum domini hujusmodi prater ea, qua ad sacra spectant, g ' stituit Fratribus Minoribus, vetuitque, ne xm ne Pontificio cuiquam litem intentarent, « antea fecerant, hoc pretendentes nomen, t si rebus sibi acquirendis studerent. Insurrexa etiam adversus Fratres Minores in professione j pertatis Evangelicz se se efferentes supra ot alios Religiosos Ordines, Herveus Magister C nis Predicatorum, Áugerius Carmelitarum rior Provincialis, atque ipsi Parisienses Doct Sciteque admodum est ab hoc Augerio dict Evangelicam paupertatem consistere non tat abdicatione juris rerum, quam in paupere rum uau, ex quo maceretur caro, et tumor € tis frangatur: pupugitque eos, qui ex Fretr Minoribus, licet hanc paupertatem pre se rent, tamen lauta prandia consectarentur. Raynaid. ad a. 1522. nur. 68. Nec tamen omnes Fratres Minores, istam lem paupertatem sibi vendicantes, vi cujus neq dem in Communi Ordo eorum habeat re etiam qua usu consumuntur dominium, et qt idcirco Fratres Spirituales nominabant, quasi ti a rébus alienati temporalibus, morem gt runt huic Constitutioni 'de Paupertate, facte Joanne XXII. et aperte adversus hanc recalcd runt. Precipui erant Michael Cesenas suprt Ordinis Minister, Gulielmus Occam , et Bons tia: quos eum Pontifex Avenionem ad se citi frustra conatus fuisset paternis:'monitis ad seri tem revocare, hique adversus prohibitionem ej 44 Sec. XIIL usque ad Sec. XII, — 199 . Pontificis fuga se subduxissent, percussi ex- wmnunicatione sunt. His vero Ludovicus Im- ator triremem misit, qua ad eum in Italiam reherentur , ubi et ipse erat a Gibellinis :-»tus: qui ei deinde strenuissimam operam na- rerunt adversus Joannem Papam. Michael Ce- as adversum excommunicationem in se la- 1, et a Romani Pontificis hac sententia ad ierale Concilium. appellavit, librunque com. uit adversus' Joannis Pape Constitutionem, e his verbis incipit: Cum inter nonnullos, mque A«creticalem , detestabilem , Religionis, Fédei destructivam vocavit, et tam ex hac, um ex aliis ejus Constitutionibus arguit ta- asserere Joannem, que sint heretica, at- ' novem quesi diversarum heresium crimini- eum oneravit. Atque hoc sibi deinde Impe- r fundamentum posuit illius audacie, et te- ritatis, ut in Joannem Papam sententiam fer- , qua ei Pontificatum abrogaverat, et antipa- 1 creaverat. Marsilius de Padua, et Joannes Janduno hanc inprimis Ludovico audaciam ad- : erunt. Marsilius fuit Jurisconsultus, et eidem )eratori a consiliis. Joannes Jandunus Theolo- , €t Philosophus. Ille librum composuit, quem fersorem, Pacis inscripsit, hic librum Pro Su- ioritate Imperatoris. Utriusque est, Pontifi- a ponere infra Imperatorem in ipsa etiam po- jte spirituali. Speciales horum assertiones it, Christum tributum Cesari ex necessitate isitasse, ideoque et Pontificem, cum major risto non sit, esse Cesari vectigalem; ad eum- a Casarem dicebant, res Ecclesiasticas specta- et Pontifices tam instituere, quam exauctora- item , Petrum non eminuisse supra ceteros »stolos, et Pontificem, Episcopos et Preshy- 12 * teros 180 Institut. Hist. Eccl, Pars IF. - teros esse pares auctoritate, et potestate, insupe Caesarem succedere Pontifici hujus Sede vacent deníque Clero fas non esse possidere bona ten poralia, nec potestatis Ecclesiasticee eam vim, poenis quempiam possit cogere. In gratiam Lud vici Imperatoris uterque suum concinnavit librum hisque juribus, is a Marsilio, et Joanne Jandum sibi datis, instructus illa adgressus est, quee ei Has vero Marsilii, et Joannis Janduni assertiom solenni Constitutione sua, quam Raynaldus ad 1527. num. 27. exhibet, Joannes XXII. damnavit, velut hereticas. Has Lutherus, et assecle ex tenebris, ad quas per condemnati . nem Sedis Apostolice compulse erant, protra runt, easdem Febroniani recoxerunt, quo perinde est, Petrum non habuisse plus po tis, quam Apostolorum quemlibet alium , id qué nec Romanum Pontificem habere aliquid p . quam Episcopum quemlibet. Licebit hinc vertere, quales he merces sint, Primatum tentes, omnemque hierarchiam Ecclesie. ^ — 1 $. 24. mE : Joannem .XXIL Petrus de Corbaria - papa. Ludovicus a Gibellinis, quemadmodum j Ludovicus Imperat. quid egerit Rome € ctum est, in [taliam vocatus mense Februario 1527. Conventum instituit, cum undique Gi lini ad eum confluxissent, ingensque Regulari turba fugitivorum, nactusque esset nonnulk etiam Episcopos. In hoc judicium factum est. Joanne Papa, de que heresi, cujus crimen ! 4 Su. XII usque ad Sec, XFT. — i81 us jam suprà collatum esse in eum, conclu- que est, ipsum reum esse lmjus criminis, .deinceps alio Joannem Papam, quam Jacobi sbyteri nomine Ludovicus compellabat, qua- qui:per heresim exciderit ex Pontificatu. Iti- e. continuato cum Ludovicus Mediolinum ve- let, ferrea corona redimitus esta Guidone Tár- . » Episcopo Aretino, cui ab Joanne Papa FEpi- patus abrogatus 'erat. Neque enim Aicardus :"hiepiscopus Mediolanensis hoc prestare Ludo- » voluit, fugitque ex urbe, antequam in:éam lovicus intrasset. Galeatio, a quo. vopatus in iam est, eam gratiam rependit, ut. eum; in *ule una cum filio, et fratribus conjecerit, ve-- s ut credibile est, horum potentiam, et ne, emadmodum Romani Pontificis deseruissent m, ita hane neque sibi stabilem servarent. e res cum ceteros Gibellinos vehementer per- sset , pretendit suo facto, Galeatium consi- agitassé cum Bertrando Cardinali legato Ro- i Pontificis de deditione sui. Galeatius anno sequente in vinculis decessit. Ejus filium qua- epertum innocentem Ludovicus libertati red- t: fratres vero illius eamdem ducentis quin- ginta aureorum millibus redimere debuerunt. lovicus ferrea corona redimitus protinus Ro- n contendit ad coronam Imperatoriam auream iendam. Trithemius ig Chron. Hirsaug. scri-, , missos ab Ludovico legatos ad Pontificem, et isse ab eo, ut vel ipse Romam veniret ad se onandum, vel coronandi munus delegaret cui- m alteri. Pontifices hoc tempore, ut jam ali- dictum est, Avenione residebant. Joannem o Pontificem sententiam e se in Ludovicum un "ipnovasse, et publicandam tam in Germa- | ,, quam Italia curasse. Ro- 185 Institut. Hist. Eccl. Pars JF. Romani qui fideles Pontifici perstiteruni plerique ex Urbe fugerant. Á ceteris. Ludovicu in Urbem receptus est: ubi ab. Jacobo Alberti no Venetiarum Episcopo, et Gerardo Orlandis quos ambos Pontifex jam antea exauctoraveni Imperator coronatus est. Paucis interpositis dà bus Imperator pre foribus Ecclesie S. Petrij suggestu omnibus insignibus Imperialis digmit indutus, sedit, factaque populi convocationel colaus ex Eremitis S. Augustini ex carcere fugus, ad quem positus erat a Superiore sui stri Fabrianensis, preeconis officio functus roclamavit , essetne aliquis, qui Jacobum byterum , quis hoc nomine designatus sit , lo ante dictum est, velit defendere: nemine spondente Abbas quidam sententiam Impera adversus Joannem Papam ex scripto legit: nunciamus, et declaramus, pronunciarnus , et blicamus Jacobum de Cadurco fuisse, et e consendum haereticum notorium , et manifesis excommunicatum ab omnibus Catholicis evil& dum: et quia de facto se gerit pro Papa, ipn privamus , et deponimus , sive privatum, ett positum nunciamus , et omnes sententias , et pre cessus , omniaque per ipsum auctoritate I sive Pontifical a dicto tempore facta, et ge nullos, et nulla fuisse, nulliusque roboris, € Jirmitatis existere. Insuper universis, et sinft lis, sub nostro Imperio degentibus cujuscumq status , dignitatis, aut conditionis existant , à stricte precipimus , et mandamus, quatenus lus dictum Jacobur| de Cadurco haereticum, t comnunicatum , et omni dignitate , potestate, 8 auctoritate privatum de cetero habeat, repulti sive teneat , sicut Papam , nec eidern pareat, ve obediat tamquam Pape. etc. Apud Roymai d a. 1230. «4€ Sec. XIII. usque ad Sec. XP'T. . 185. 528. num. 16.. Hec. cum, acta essent. die : 43. rl. quatriduo post Jacobus Columna , que una mee ex nobilissimis familiis est,. facinus adgres- jast adversus Imperatorem magni , atque intre- B animi. Nam publice in foro S. Marcelli co- ly Romanis mille, et amplius. congregatis legit, publicavit sententiam ab Joanne Papa in Impe- - brem latam, quam ob ejus metum promulga- - 'Romz adhuc ausus fuit nemo. Affixit deinde rretum ejusdem Pontificis porte Ecclesie S. Mar- li, nemine assistente: tumque conscenso equo m aliis quatuor Equestris ordinis, qui eum co- tabantur, proripuit se, et Prenesten avolavit. ' m postquam Imperator comperit, misit proti- ) armatos equites, qui Jacobum Columna ex m retraherent. At is celeritate sui comprehen- hem evitavit. Zillanus lib. 10. cap. 71. Pontifex cum Germanie Principibus agebat, exauctorato Ludovico alium sibi Regem elige- it. Sed et iste idem conatus est facere de To- 16 Papa. .Poenitentiarii munere Rome eo tem- re fungebatur Petrus Rainallucius, Corba- ' in Áprutio natus ex Ordine Fratrum Mino- n S. Francisci in magna existimatione habitus x»pulo. Hunc igitur sibi Imperator delegit, em ad Pontificatum intruderet, sperans, etiam Romanis non invitis susceptum iri. Die 12. Maji isdem anni , qua festum adscensionis Christi in lum celebrabatur, populi iterum facta convo- done ad Ecclesiam Vaticanam :'cum Imperator lisset in solio, sibi alte collocato, omnibus- ie ornamentis Imperatoriee dignitatis fulgens, cir-- msistente Clero, qui. ad eum defecerat, nec in turba monachorum et aulicorum, Petrum Cor- rium in reliqua monachorum turba: consisten- tem 184 Jnstitut, Hist. Eccl. Pars. IF. tem se accedere jussit, eique sedem infra se de dit assurgens et ipse ei dum accessisset, velut jam designato Pontifici. Simul Nicolaus Frabris nensis ex Eremitis S. Augustini, cujus jam [faci mentio est, surrexit, habuitque sermonem, à quo super hijs verbis Nunc scio vere, quia mà Dominus Angelum suum, et eripuit rne de man JHerodis, Act. 12. v. 11. Angelo, qui Petrum e puit de manu Herodis , assimilavit Ludovicum peratorem , Herodi Joannem Papam ,- per Petrái autem , qui se ereptum dixit, contendit deb intelligi, Cathedram Petri que similiter, ut td Petrus gaudeat, et letetur, se ereptam per eug dem Ludovicum ex tyrannide Joannis Pape. C finito sermone Jacobus Albertinus Venetiarum Ep scopus, idem is, qui Ludovicum Imperatorem ef ronavit, magna voce ter rogavit populum, vei ne Petrum Corbarium habere Papam. Turbst fuit hac rogatione papulus; non eo minus sec acclamatio est aliis, qui ad hoc dispositi ere preeuntibus, ceterisque sequentibus: statimqt decretum electionis ab Imperatore jam paratu lectum est: tum Imperator Corbarium ad se i sede locavit, annulum induxit in dextre illius: gitum, stola Pontificali induit, atque Nicolai nomen ei indidit. Non fuit vera Petri "Corb virtus, etsi talem sibi opinionem aquisivisset am tea Rome. Alvarus Pelagius Zib. 1. cap. 57. hun, cum et ipse Conventualis Rome esset, dicit, 9t cognovisse verum hypocritam aliquas abstinents exteriores facientem in aperto, loculos in abdib compilantem, et inter mulierculas Romanas que 51 continue residentem et gloriam: aucupantets Jdem vixerat prius annos quinque in conjugio: ! conjuge deinde recessit, atque hac invita, et rt nitente habitum assumpsit Fratrum Minorum. Im pért 4d Sec. X TIT. usque ad Sec. XP I. — 185 perator alium prius delegerat, quem faceret an- ^ tipapam, sed ille nolens operam schismati dare, recusavit, et ex Urbe aufugit. S. 4ntonin. 5. part. lit. 231. cap. 6. $. 7. | Hec cum gesta in festo Áscensionis Domini «ent póst biduum Imperator Tibur, locum non Jonge Roma, divertit, reversurus cum pompa Bd diem Pentecostes. Obviam ei ivit, Pseudo-papa «€um Cardinalibus, quos sibi interea creavit, ple- mosque ex iis monachis, quibus fugitivis ex Or- dine suo Imperator confugium apud se dederat. In Vatitana deinde basilica inauguratus est Cor- :berius per Jacobum Albertinum, qui et ipse ab eodem Corberio creatus fuit Cardinalis. "Tiaram Kxmen Pontificalem Imperator Corbarii capiti im- jposuit: vicissim autem hic Ludovicum denuo Im- jperatorem coronavit. Edicta deinde fecit Corba- Kius, quibus confirmavit, et ratam habuit exau- iBtorationem Joannis Pape, factam per. Ludovi- gum Imperatorem, Cardinales, Episcopos, alios- «ue Clericos omnes Joanni eidem adherentes , si hunc Papam vel nominare ausi essent decrevit, welut hereticos esse puniendos, Rome duo, alter patria Hetruscus, alter Insuber, animose asserue- unt Joannem ex Pontificatu non potuisse, ab Im- tore deponi, et Corbarium non esse verum popa: a Ranerio Fagiolani filio Senatore idcir- «o hareticorum supplicio affecti sunt, et flam- 3mis traditi. 7/lanus lib. 10. cap. 76. Robertus Rex Neapolis partes susceperat Romani Pontifi- ci. Hunc bello persequi, Neapolimque ad se trahere constituit Ludovicus. Rem adgressus, per- re, non potuit ob defectum annone, et pecu- hie, a propriis etiam militibus desertus, cum his slipendia soluta non essent. Itaque contemni coe« pit; 186 Institut. Hist. Eccl. Pars JY. pit, ejusque tantopere defecit auctoritas, ut m:e convicia tam in ipsum, quam in Corbai 'conjicerentur palam, vocibusque personarent tea, quibus Romani hereticis, et schisma mortem, et dira queque imprecarentur, in! gendo per hos haereticos, et schismaticos eos, ex factione: erant Ludovici, et Corbarii, ho: que assecle' lapidibus impeterentur, et qui etiam occiderentur , atque in contumeliam L vici, Germanorum , qui Rome id temporis « mortui, cadavera e sepulcris extraherentur per ipsos pueros raptarentur, uncisque trac! Iriberim projicerentur : neque hic cessatum a manis est, sed etiam privilegia, que ipsis € collata a Ludovico, in Capitolio concrema publice: ad Urbem quoque intromiserunt : tem Romaní Pontificis, ejusque legatum Joan Ursinum Cardinalem. Ludovicus igitur se ex be subduxit una cum Corbario, postquam du circiter mensibus ibi imperitasset. Ludovicu: sas se recepit, Corbarius Viterbium: sub : rius autem anni initium et iste Pisas se con! Totus ei venienti Clerus obviam ivit, magn: pars civitatis, mandato adacti Imperatoris, : et ipse Imperator. Ibi Corbarius renovavit edicta jam Rome prius facta, et promulgata, dita etiam nova contumelia in Joannem Pa Nam, ut quasi presens sisteretur Joannes I ejus simulacrum, stramine effartum, cure Corbarius, hocque, postquam sententia in pronunciata esset, tamquam in hereticum, traditum est. Ad hoc spectaculum fuit convox totus populus: cumque venire noluisset, t sunt milites, qui eum compellerent. Nec ta multi venerant. Inciderat enim eo ipso tem horrida tempestas qua» etiam volentes ire, 4 Sec. XIII usque ad Sec. XPT. — 187 hihuisset. Dux, qui militibus istis preerat imbre tunc effuso cui similem nemo recordabatur fuis- se, cum frigefactus: deinde balneum intrasset, «quod erat paratum ex vapore vini, accenso va- pore suffocatus periit: nec erat quisquam, qui non et ilam tempestatem, et hujus interitum Bumpsisset pro malo omine rei, quse agebatur. $. 25. Quem exitum habuerint molimina Ludovici Imp. " et Corbarii antipapa. Pisani a Corbario, et Ludovico Imp. abhor- sere coeperant, qui se invisum illis etiam per Entolerabiles exactiones fecerat. Defecit primum Metruria, secute sunt ali civitates. Imperator. md subsidia belli conquirenda Pisis discessit in AXAombardiam. Quo facto Pisani statim Corbarium € civitate expulerunt, et paulo post militiam quo- «que ipsam Imperatoris cum ejus Praefecto Tarla- &ino e Petramala. Corbarius sui comprehensio- mem metuens, jam enim ab Joanne Papa manda- "o accepto ii, qui in ejus fide. erant quaerebant *um comprehendere, et ad Pontificem mittere. Itaque ille ad Comitem Bonifacium e Donoratico confugit unum ex primariis Pisanis, hujusque Opem, et misericordiam imploravit: a quo susce- ptus et missus est clam in Castellum Burgarium, od habebat, triginta quinque millia passuum istans Pisis. Tres menses hic latuit Corbarius. Cum autem Florentini huc advenissent cum copiis, veritus Bonifacius, ne ab his caperetur, quam tuit occultissime Corbarium reducendum curavit ias, eademque ratione servavit in suis eaput e- 188 —— Justit. Hist. Eccl, Pars 1. Rescivit tamen aliqua ratione Gulielmus Lucensi Episcopus, ubi Corbarius esset. Hujus. monita Bonifacius Comes Corbarium ad Joannem Pepam Avenionem deducendum curavit, preces suas pro illo interponens, ne quid gravius in eum consti- tueretur: supplices literas suas etiam ipse Corbe- rius pro se preemiserat ad Papam. Accéssit ad Pr-. pam in veste sui Ordinis Minorum, fune sáb apposito ad collum. Procumbentem ad pedes sw. Pontifex suis manibus erexit, et osculatus est, Y cissimque àb illo osculum suscepit, Idem Corb rius deinde publice, in altioreque loco, quo gis ab omnibus videri, et audiri posset, consti tus, coram Summo Pontifice confessionem num suorum fecit, cumque lacrymis multis niam petiit. Nec tantum vero hanc obtinuit, rum Pontifex ea benignitate ipsum complexus ut annua tria aureorum millia ei adsignav nec non eumdem victum , quo ipse utebatur, i suis edibus, tamén appositis ei custodibus , et vendo, ne preeterquam: cum suis familiari qui et ipsi ei permissi sunt, cum extranea aute nonnisi petita facultate loqueretur. Àb anno 13 quo reconciliatus est Romano Pontifici , vixit ad- huc Corbarius in hoc statu, annos tres, et mer sem. Aaynaldus ad a. 1550. ex Regesto Rom Pontif. Fillan. lib. 10. cap. 164. Bernard. in F* £a Joann. XXII. apud Bosquet. Nondum perfecta erat reconciliatio Corbarii, et nequidem in conspectum adhuc Joannis Pape venerat, c&m etiam Ludovicus Imperator appetiisset. Res ejus conciderant in Italia: male quoque stabant in Germania. Oflfenderat eni& omnes ejus illud tale ausum , quo Joannem Paper deturbare adgressus est e Pontificali cathedra, € ; an- 4f Sec. XIILhsque ad Sec. XFT. — 189 dpapam constituere. Ludovicus itaque videns 1mm periculum in Germaniam properavit redi- , Monachiique nón magna cum auctoritate se te- "bet. Attamen habuit Ottonem Ducem Austrie, x»nnem Luxemburgicum Regem Bohemis hujus- se patruum Balduinum Archiepiscopum Trevi- nsem , qui ejus rebus studentes per literas apud y»ntificem egerunt, ut excommunicatione absol- mTétur, ejus nomine spondentes recessurum ab itipapa, suam ad Concilium appellationem revo- turum , suique excommunicationem justam fuis- ', agniturum , ea tamen conditione, ut mane- ttImperator. Facile fuit advertere, in hec Lu- yvicum assensum esse non ex sincera poeniten- s, sed tantummodo ne amitteret, Imperatoris : ignitatem. Itaque Pontifex Joanni Bohemie egi, ceterisque respondit, Ludovicum electum we Regem in discordia, et hoc etiam jure, si . uod ex electione assecutus fuisset, privatum es- ' justitia exigente, utpote fautorem haretico- 1m, qui Marsilium de Padua, et Joannem de wduno prompte receperit ad se, velut hereti- yum patronum, confügientes, hisque suum - jbuerit favorem ad errores suos publice docen- 0s, et divulgandos: illum adhuc apud se habere lichaelem Caeesenatem, Guilelmum Occamum, qui 'ripta confecerint hereticis erroribus plena, osdemque disseminaverint; eumdem Ludovicum sse persecutum Ecclesiam, spoliando templa va- is, et suis ornamentis, Prelatos e suis Ecclesiis xturbando, atque his substituendo hereticos et chismaticos, Fideles ipsosque immanier perse- prendo. Fxpenderent igitur, ait; hi ipsi qui pro Ludovico scripsissent, quid deinceps spei posset esse, qui adhuc consiliariis uteretur here- licis , et schismaticis. Offerre illum antipaps de- po- 190 nstitut. Hist. Eccl. Pars IF. positionem. At vero Corbarium, reatum suum h: militer agnoscentem jam se ipsum deposuis Quod vero promittat, se adpellationem , a se s Concilium factam, revocaturum , et agnituru se deliquisse, et Juste excommunicatione devin ctum fuisse, nondum tamen esse poenitentiam re prestitam , nec ex animo: qui hec ipsa pre mittat nonnisi sub conditione, si manserit I» perator. Literas suas finit Pontifex, hortask ad consulendum Imperio per alium Imperatores «Apud Raynald. ad a. 1550. num. 29. Sic mansit res usque ad Benedictum XII qv Joanni in Pontificatu succedens, prior etiam bi nis literis Ludovicum invitavit, ut Ecclesie recom cilaretur, rogavitque, ut salutis sus rationem haberet. Blandissimis verbis hujus Pontificis per motus, etiam Ludovicus et literas dedit, et lege tos misit ad Ponficem, et tractavit de sui recon ciliatione: retractavitque omnia , que egit adver. sus Joannem Papam; etiam spopondit , se agenda poenitentie causa , exercitum in Orientem ducte rum adversus Saracenos. Daturus erat Pontifa absolutionem , cum gaudio, et continuo. Sed n res perficeretur Philippus Gallie, et Robertu Rex Neapolis fecerunt per legatos suos: et ilk talibus etiam additis minis, ut Pontificem terre ret, se illum habiturum pejus, quam Bonifaciut esset habitus ab antecessore suo Ludovico Pulchro Nempe Philippus prensabat Imperatoris dignit : tem, jamque egerat etiam apud eumdem Pontt ficem Benedictum, ut Vicarius Imperii ab € constitueretur. In Robertum vero Regem Nespe lis tam acerbus erat Ludovicus, causam defendee- tem atque arma opponentem pro Joanne contra eumdem Ludovicum; ut quamvis in man! eum -—- 44 Soc. XII. usque ad Sec. XVI. — íigt m nondum habuisset, tamen poene capitalis itentiam in eum tulerit, et vulgaverit. Acces- runt, quominus Ludovicus absolveretur, etiam erz Joannis Bohemie Regis, et Henrici Bava- e Ducis, quibus significarunt, futurum, alio- m etiam Principum conspiratione, ut alius Ro- anorum Rex eligatur. Quee res ipsos etiam Car- inales movit, ut disvaderent absolutionem Ludo- ici, ne in gratiam hominis, qui Romanum: Pon- ficem , et Ecclesiam tantopere vexasset, nego- um in irritum mitteret, quod Electores Imperii 1scepissent, reverentia ducü erga Apostolicam edem. Altera vice, denuoque missis legatis, et enovatis sponsionibus egit Ludovicus, apud entificem pro absolutione. Albertus Argenti- ensis in Chronico docet, Pontificem prope flen- em legatis dixisse, se erga eorum Principem ene affectum esse, sibi tamen etiam consilia liorum audienda esse. Si absolutio nihil aliud ecum .habuisset, nulla illius difficultas fuisset : ed erat metuendum, ne priore utcumque jam opito incendio, novum oriretur. Benedictus 'ontifex non diu supervixit. In Germania, cum am propius ventum esset ad electionem alte- jus Regis Romanorum, Ludovici auctoritate eemper magis deficiente, atque hoc perstante in iis, qua spoponderat se emendaturum, et quo prodebat, neque suam poenitentiam esse sinceram, quam solummodo pre se tulisset, ut maneret in Imperatoris dignitate; Clemens VI. qui Benedicto XII. successit, postquam Ludovi- cum monuisset, ut certa argumenta preberet sue penitentie , illa corrigendo, qua prave erant ab eo acta, deinde ut abstineret etiam a titulo Czsa- ri, neque hunc prius resumeret, quam is ei es- et confirmatus, ille vero hoc fatere noluisset, . e- 192 Jnstit. Hist. Eccles. Pars IP. Clemens quoque sententiam, qua jam ante fuit damnatus, in eum confirmavit, et Carolum Jo. annis Bohemie Regis filium idem Electoribus. commendavit, quem suis suffragiis eveherent ad dignitatem Regis Romanorum. Quod etiam f& ctum est, Ludovicus vero etiam adhuc nuhe ar« ma parabat, Siciliam volens invadere, :et pre! se occupare post Ándree mortem, qui Mead Roberti filia sibi copulata matrimonio, Rex N &polis factus erat Ludovici Magni Hangariee gis frater. Ludovicus Imperat. subita morte, delapsus ex equo, decessit. Sunt qui suspicem« tur, venenum ei fuisse datum, quod cum sen-lM sisset , venatum ivisse, ut equitande istud di. scuteret: sed veneno prevalente, ex equo cidisse, et mortuum esse. Hermannus Corn in Chronico inter equitandum obiisse et i confirmat, verum ex cordis punctione, qui miliaris ei fuerit morbus. Anno. 1547. die 11. Octobris mortuus est, póstquam depositus dignitate Imperatoria esset, altero. Decessit D rogans, ut ei propitius fieret. J4ibert. frage. in Chron. Fillan. lib. 12. cap. 105. $. 26. JDe sententia Joannis XXIl. que attinet Fi» sionem Dei a Sanctis ante resurrectionem mortuorum. Hujus questionis decisio per Be- '" hedictum XII. Joannes XXII. Papa a. 1531. in festo San ctorüm omnium in sermone, publice a se ha- bito dixerat, Sanctos in celo non videre, net visuros faciem Dei, sive Divinam essentiam ante A Seb, X HIT. usque ad Sec, XF1.— iof m corporum resurrectioném.: Idem fecerat | sermone Dominica tertia Adventus, et anno subsequente in Vigilia Epiphanie. loannes fidem , quam Ecclesia Catholica pro- r de Justorum sorte post hanc vitam, hac rum forma; a Clemente IV. concepta, tra- Armenis, Lithvanis, pluribusque aliis re- , ad Christianam Religionem conversis: Te- £& praedicat sacrosancta Ecclesia , illorum 8, qui post sacrum óaptisma susceptum s omninó peccati maculam inburrerunt, i am, quc post peccati contractam maculam, | suis manentes corporibus, vel eisdern exu- unt purgatie, in ccelum mox recipi. Hoc , utrum Sancti jam ante resurrectionem cor- | in celo beatitate perfruerentur, in ambi- abitum non est.ab Joanne Papa, cujus con- n déderit etiam fide Catholica tenendum. t disceptationem solummodo venerat, hec is Sanctorum ante resurrectionem corporum leretne in sola visione Christi, ejusque hu- . nature, vel etiam Divine essentie , -que ter, Filius, et Spiritus sanctus. Ex illis nibus Michael Casenas, Guilelmus Occamus, 1agratia ex factione Ludovici Imp. adversus em Papam ansam sumpserant hunc tradu- , quasi docuisset velut certum , Sanctos in inte resurrectionem corporum non frui vi« Dei, ejusque divine essentie. Nec tantum c ab aliis etiam in utramque partem dispu- cepit, verum etiam de ipso Joanne Papa, 1 id, quod in sermonibus suis dixit, propo- ^,etiam instar sententie, velut sibi certe, lius disquisitionis gratia. Ulricus doctor Ger- 8$ de hoc argumento cum elucubrasset et tres libros et asseruisset Dei visionem aSan- mulus IF. - 1$ : cts 1904 —— Jnstit. Hist. Eccl. Pars IF. ctis etiam ante Corporum resurrectionem, " de ZZec, inquit, conira eos praecipue sc ui Sanctissimum Papam Joannem im suo sei ne dicunt, definiendo determinare, Sanctorum mas ante diem judicii non posse Deurn beat dere ; vel contra eos, qui hoc ipsum ex ejus mone prosumunt asserere determinate , et de &ive, quasi ipse etiam videatur hoc definie et determinando sentire. | Ferum, Si sermo palis pie, et sane intelligitur, non proprie. zno , nec definitio, nec determinatio, seu pn catio, sed magis quasi quedam scholastica sputatio , aut disputantium collatio aptius perpenditur. Jfpud Raynald. ad a. 1551. ex . Biblioth. Patic. Inter eos, qui pro visione Dei stabant, etiam Facultas Theologica Parisiensis. V enersl risios Geraldus Otto Fratrum Minorum $. F cisci Minister generalis, missus ab Joanne ] in quodam alio negotio. Hic de hac quet acrius etiam disputaverat cum Theologis Pari sibus, ei, quod hi defendebant, contrarium serens. Qua hujus disputatione Philippus. Gallie ita offensus est, ut minatus.sit, se ad rogum damnaturum, nisi destiterit abi sue sententie Parisiis venditatione. Suspicab enim a Papa ad hoc instructum fecisse Ottoi quod egit adversus Theologos Parisienses, Qu obrem Joannes Papa in literis ad eumdem | lippum Regem, non tantum hoc, quod batur, negavit, verum etiam explicuit, ( ipse hac in re, et cur, egerit Cum, im hanc quastionem B. /Jfugustinus interdum in 8 ptis suis reputaverit valde dubiam, et circa variasse dicatur , et nedum ipse, sed et m 4d Sob. X3TT. nsque ad Sec. XFT. — 195 tores alii circa istam materiam varient ; *pro- r hoc, ut ueritas possit melius aperiri, nos erdurz in nostris sermonibus mentionem habui- s, zon pkoferendo verbum de nostro capite, ! dicta Scripture sacra, et Sanctorum , pre- we illorum, quorum scriptura ab Ecclesia sunt wpte , multique tam: Cardinales, quam alii. "am nobis, et alibi in snís sermonibus pro, et: xfra de ista materia sunt locuti : et nedum in Tmonibus , imó publice Praelatis , ac Magistris. Theologia praesentibus, est in Curia pluries metio hujusmodi, ut sic plenius posset. inveni- ^ veritas, disputata. Rogavitque Regem, ut m . curet faciendum Parisiis a Magistris in Theo-- pa, et Baccalaureis, Donec , ait, aliud ordina- m per Sedem fuerit ;4poetolicam , vel etiam de- watum. Sic enim ad veritatem questionis pre- Mer poterit promptius perveniri. Epistolam nc integram exhibet Raynaldus ad a. 1555. num, . Quia vero sinister! iste rumor de Joanne Pa- etiam sparsus erat alibi, et circumferebatur; ' anno subsequente die 5. Decembris pridie obi- | sui in publico Consistorio , ut vocant, Cardi-. lium literas confecit, et publicari jussit per uni- rsum Orbem Christianum adversus huncce ru- mem, quarum literarum.ipsa hec verba sunt: ! quis sinistre interpretari possit , nos sensis- aliquid , vel sentire, quod Sacre Scripturae vet, aut fidei orthodoxe ; dícimus , et prote- unur expresse, quod quidquid in questione, & materia visionis animarum, videlicet, an imc a peccatis , et penis peccatorum purgata deant Divinam essentiam illa visione, quam postolus vocat facialem, seu quacumque alia aeria in sermonibus , et collationibus nostris ' » 12* di- 196 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. diximus , allegavimus ; seu proposuimtzse ,. non tendentes aliquid determinare , vel decidere, credere , quod esset quovis modo Scriptura sa obvium , vel contrarium fidei orthodoxae , sed dud solum tenere, et credere, quod et Scrip roe sdcrc potest, et poterat , e£ Catholice f convenire. Et si Jorsan in praedictis sermonib vel collationibus aliqua, que vel Scriptura . cro, seu fidei orthodoxe, quovis modo esse vel viderentur obvia, ipsa preter intentionen nobis fuisse. prolata dicimus, et asserimus, que revocamus expresse, non intendentes i adherere, nec ea in presenti defendere, i etiam in futurum. pud Raynald. ad à. 15 num. 20. Postquam sensa sua de hoc Joannes ipset clere explicuit, tamen Calvinus 4b. 4. /nstil cap. 7. Expungant, inquit, e numero Poni cum , oportet, Joannem .X XII. qui palam ai ruit , animas esse rnortales , unagne cur cor, ribus interire usque ad diem resurrectionis. , que, ut videas , totam GSedern curi praecipuis Julturis tunc prorsus voncidisse ,| nemo Cardi lium huic se tante insania opposuit. Sed sch Parisiensis Reger| Gallie compulit, ut ad p nodiam hominem cogeret. Rex ejus comrnunion suis interdixit , nisi moz resipisceret, idque zore publicavit per preconem. Hac necessit adactus ille errorem abjuravit. Ne autem adY teretur suo tantum figmento adstruxisse sul cit Calvinus ,hec verba:. Testis Joannes Geri qui tunc vivebat. Joannes Gerson in Sermone Paschate , solummodo dicit, Joannis Pape senti tiam cum sono buccinarum coram Philippo Bt per Theologos Parisienses damnatam esse, pre j ea d Sec. X TIT. usque ad Sec. XP T. — 397 nihil Josntes XXII. mortuus est a. 1234,.. »rsemn natus est a. 1565. ut est apud Trithemium Catalogo Scriptor. Ecclesiasticor. Igitur neque sum est, Gersonem eo tempore vixisse, quo es hgec agebatur; et quoniam hujus testimonio alvinus superstruxit, que scripsit de Joanne XXII. (m ista non reperiuntur apud Gersonem ; hoc. eficiente non stant etiam, que ei superedifica- it. Sed neque illud etiam veritate nititur, etiam- | Gerson hoc dicat per Theologos Parisienses um sono buccinarum coram Rege Philippo esse amnatam Joánnis XXII. sententiam, utpote de uo nihil sit in Actis habiti istius tractatus a Theo- s Parisiensibus coram Rege Philippo in Saltu '"incennarum , potiusque contrarium, in quo hi eedicant, hunc sicut filium Pape devotissimium jsdem Summi Pontificis in his, et aliis zelasse, Wjue advertisse, ex his, que multorum fide di- porum relatione audiverunt, Quod quidquid in ac materia Sua Sanctitas dixit , non asserendo, m opinando protulit-, sed solummodo recitando. ententiam ne igitur hi in Joagne damnaverunt, qua illum abesse predicaverunt? Áutographum tius Tractatus protractum ex archivo Conventus [ajoris Fratrum Predicatorum Parisiensium in- uit Natalis Alexander sue Ecclesiastice histo-. ue Sec. XIV. in Dissertatione. XI. de Joanne (X77. Etiam cetera omnia Calvini contra Joan- em XXIL sunt similiter adstructa. | Uf videas, aquit, £otam Sedem cum pr«acipuis suis fultu- is tunc prorsus. concidisse, nemo Cardinalium o se tante insanic opposuit. Atque vidimus pesos etiam Theologos Parisienses testatos esse Re- Bi, Joannem Papam quidquid in hac materia di- t, non asserendo, et ne opinando quidem, sed. : Mlummodo recitando protulisse ^ Neque igitur | | erat, S. 198- Institut. Hist. Eocl. Pars IF. erat, in quo se Cardinales eidem Jogsnni oppo» nerent. Hinc autem totam Sedem posuit cum pe« cipuis suis fulturis tunc prorsus concidisse. p» asseruit hanc sententiam Joanmes Papa, ut WA vidimus, non asseruerunt Cardinales, quos Gb vihus precipuarum Sedis fulturarum nomine d& signavit. Siquidem, ut perhibet Raynaldus ad 1534. num. 58. exstent insignia in bibliotheca Vi ticana Jacobi £i£, S. Priscc Cardinalis, et scoporum , doctorumque edita tunc in adv artem erudita commentaria, ita ut ipsa ss. horum Commentariorum per numeros, bus signantur, indicet. Non igitur Sedes cum precipuis fulturis concidit, sed quod Cal nus adstruxit, male fultum est. Ex iis, u jam demonstrata sunt, perinde cetera, que vinus attulit, convincuntur falsitatis, et vaniu tis: et quid etiam tar confictum , quam, ani perire usque ad diem resurrectionis , sensisse &nnem Papam? [n eo autem Calvinus nec ss fame bene consuluit, dum, quem errorem, et assertum ab Joanne Papa , falso posuit, quamqt vocavit insaniam ipse deinde Znstztutiopurmn lib.! eap. 20, $. 24. docuit, et asseruit. Ista etiam proferri solent ad Joannem Pi pam gravandum. Ab hoc Thomam Valesium Ot dinis FF. Preedicatorum esse carceri mancipatus eo quod in concione declamasset contra sente tiam de differenda Dei Visione in Sanctis -usqu ad resurrectionem , quemadmodum referant Cor tinuator Chronici Guillelmi Nangii, plu ali. Hoc vero non ideo factum est Tome Y lesio, quod asseruerit Dei visionem in Sanc ante resurrectionem , verum quod haereseos á fnaverit assertionem contrariam, nondum fae 900 Institut. Hist, Eccl. Pars IP. ptus est, qui diarrhoea vocatur. Itaque Contitte^ rium hoc eadem die instituere non potuit, sed in- stituit die subsequente, jamque sub vesperum; qua et penultima vRae ejus fuit. Nam altera die post auditam Missam in aurora diei et Communie- ne percepta orando migravit ad Dominum diei tertia, quáe nostra est hora matutina nom, Ipsam questionem: de Visione Dei statuerat et decidere, idque admodum soll:cita mente, ut hibet Ptolemeus Lucens. ist. Eccl. lib. 14. 42. Dum autem Joannes mortalitate intercep hoc perficere non potuisset , Benedictus XII. in Pontificatu successor,, et publicationem ill declarationis , quam Joannes fecerat pridie sue de Dei visione, et ipsam quoque hujus qua stionis decisionem perfecit, quam Joannes perfecerat, morte preventus. Ánno 1556. dies Januarii Benedictus XII. hanc decisionem fedt, cüjus verba hec sunt: ^fuctoritate ;fpostolica dé Jinimus , quod secundum communer, Dei ordim tionem anime Sahctorum omnium, qui de lí muhdo ante Domini nostri Jesu Christi passioni decesserunt, nec non Sanctorum .;dpostolorum JMMartyrum , Confessorum ,' F'irginum, et aliorm Jidelium defunctorum, post sacrum ab eis Chris baptisma susceptum , in quibus nihil purgald Juit, quando decesserunt , nec erit , quando dea dent ottam in futurum ; vel si tunc furit, d erit aliquid purgabile in eisdem, cura post mo tem suam fuerint purgate , ac quod anime ps rorum, eodem Christi baptismate renatorum , | baptizandorum, curn fuerint baptizati , ante: usi überi arbitrii decedentium , mox post morta suam , et purgatam pra;fatam in illis, qui purgt tione hujusmodi indigebant , etiam ante resumptà mam suerum corporum, et judicium generale v vi? » 209 Institut. Fist. Eccl. Pars FP. menti jejunium premitteretur, ite de Supplics tione, quz ipso hoc festo fieret a Clero et popu- lo, circumferendo ipsum etiam Sacramentum, di- cebant, quodammodo per instinctum Divinum in- troductam fuisse: quod videlicet; omnium Eccle siarum consensione ubique exorta sit hec suppli catio, quamvis decreta non fuerit, quando fe stum Corporis Christi fuit institutum. Festum que que SS. Trinitatis , cui dicata est 'omnis dies minica, cum specialiter etiam insuper in quibur . dam Ecclesiis celebrari coepisset, id, quod f ctum. est a. 1260. in Concilio Arelatensi etiam pet Synodale decretum, Joannes XXII extendit 4 universam Ecclesiam. Caranza Tom. lIF. Sununa Concilior. pag. 121. 289. $. 27. Jtomani Pontifices : Clemens FI. Innocentius VL. Gregorius XI. Commoratio Romanorum Po tificum ;fvenionensis finitur. Benedictus XII. a. 1542. sui Pontificatus se ptimo mortuus est. : Post undecim ab ejus obit dies electus est Clemens VI. natione Gallus Cir dinalis, et Árchiepiscopus Rothomagensis, dictu antea Petrus Rogerius ex monacho S. Benedidi ad has etiam dignitates assumptus. Huic successi in Pontificatu Stephanus Aubertus Cardinalis d Episcopus Ostiensis a. 1552. qui se Innocentius VI. nominavit. Cardinales antequam hunc elegit eent, et vel suffragia. adhuc ferre ocepissent, ges quasdam conceperunt, ut his futurum Ponti ficem circumscriberent, et ab unoquoque sui legii jusjurandum exegerunt de servandis his » , 904 Institut. Eiist. JiccL. Pars. IP. quidquid habent, nonnisi a Summo Pontifici bent per communicationem, quam is sue | etatis cum illis facit.. Si cireumscriptio hex lere potuisset, eadem etiam' jus, et auctorit dedisset Cardinalibus supra Pontificem. Nequ men objicere hi potuerunt Innocentio; aut piam alter, jus jurandum quod dedit, antec elizeretur, a Cardinalium Collegio proposi infregisse. Nam is ex illis unus fuit, qui conditione jurarunt se servaturos illes lege: fas, et jura sinerent legibus Pontificem obs £ere. Ágnovit vero istas juri Romani: Ponti sicut reipsa sunt, non esse consentaneas: n igitur insimulari. potuit juris: jurandi negl quod si de re injusta datum sit, cetero numquam obligat.. 4fpud Aaynald. ad a. 1 num. 26. vo | Innocentius VI. usque ad a. 1562. Ponti tum gessit. Ei mortuo successit Urbanus V. catus antea Guillelmus Grimoaldus ex Or . S. Benedicti. Contulit. se ; Romam habit ann. 1567. Reversus autem Ávenionem est 1570. ea tantum de causa, ut bellum quod i Gallum, et Anglum movebatur etiam per sei si legationibus componi non potuisset , restin ret. Greci id temporis multum' iterum agel de sua cum Apostolica Sede et Ecclesia Cath conficienda conjunctione , atque ipse Joannes leologus Imperator Graecorum Romam hac causa venit, et facta Fidei professione pul susceptus a Bomano Pontifice ad communio est. Eo igitur Pontifex omne suum studium : verterat, ut subsidia copiarum Paleologo con reret adversum Turcas, a quibus jam nimi f&ngustum res érant redacte Constantinopor M ec. XTH, usque od ec; XVI. | o8 mperii, pecandó Principes Occidentis injer se, que hos excitando ad auxilium ferendum Gre- »um Imperio, remque Christianam vindican- am adversus Turcas. Ut vero Innocentius rediit . ienionem , quin perfecisset id, cujus causa re- Bt, morbo correptus est, .et diem suprémam bit a. 1220. Gregorius XI. ei successit, nepos lementis VI. Ejusdem pacis componende causa der Gallum, et Anglum aliquamdiu Ayénione ymmoratus, quin res successum habuerit. Ave- ione die 13. Septemb. a. 1575. cum discessisset, omam quo tendebat, pervenit die 17. Jan. a. $77. morem enim fecerat, etiam longiorem in ICis , pe e transibat: tumque finita. est Ro- mni Pontificis, que.tot annos duravit, commo- itio Ávenione. 2E mE . & 28. Prores novi proseminati ab ductore. Evangelii . eterni, a Guillelmo: de sancto more, a Stadingis, ab .4postolis , gui hoc sibi nomen assumpseranrt , et. Fratricellis. — | Errores, qui hoc spatio temporis, per quod e tendit ihec pars quarta harum Institutionum, millulaverint Fidei Orthodoxe contrarii; aliqui wm: sunt expositi $pho 5. hujus ejusdem partis - üarte. Fuerunt autem etiam alii. Quidam Joa- imum Abbatem , cujus errores a Concilio pe- rerali Lateranensi IV. damnati fuerunt, de quo n eodem modo citato (pho actum est, defenden- lum suscepit libro, quem Evangelium eternum ppellavit. Non constat, quis hujus libri fuerit ompositor. Mattheus Parisius, ut plura inconsi- erate, nec ex viro scripsit, ita hunc etiam pul- o, | o 206 Institut. FHlüst. Boecl. Pars 1P.-c lo prorsus fundamento Ordini Predicatorum tri buit, quam idcirco Raynaldus ad a. 1256. num 20. calumniam vocat. Eymericus Parte 77. Dire ctorii Inquisitorum quast. 9g. scribit, hujus libr " auctorem vulgo creditum esse Joannem, de Par ma Italum Ordinis Minorum Generalem Mint strum, quem in errorés Joachimi Abbatis impe gisse, docet etiam S. Antoninus 5. Part. Chroni- cor. Tit. 34. cap. 7. sgl quos etiam deinde ep ravit. Hinc itaque Joannes deParma in suspicie nem vocatus erat istius compositi libri. Hujuslr bri sunt errores: doctrinam Joachimi Abbatis e se precellentiorem doctrina ipsius Christi. Legea Evangelii neminem. ad perfectionem perduxisee, sed legem Spiritus: idcirco legem Evangelii pott annos mille ducentos, et sexaginta desiisse, im ejusque locum legem Spiritus seculo decimo, & tertio successisse, Solos nudipedes idoneos ewe ad alios homines docendos, et instruendos in re- bus spiritualibus, Monachos non obligari ad mor tis discrimina subeunda pro Christo, ejusque Re ligione. Multa ejusmodi plena absurditatis, eti eptissima continebat iste liber Evangelii eterni Ab Alexandro IV. proscriptus est velut blasphe miis plenus. | Hoc Evangelium eternum probavit, et com mendavit Gulielmus de Sancto Amore, quod ov gnomen traxit ab oppido Burgundie , Doctor Pe risiensis , in libro, hanc habente inscriptionem: Je periculis novissimorum temporum adverss JMendicantes Ordines. Ausus est et iste asserere, minus valere Evangelium Christi, quam Evangt- lium eternum, et quasi jam. per Danielem Pro- phetam illis verbis Mane, 774ece/, et Phares prt- diclum fuerit, regnum Ecclesie desiturum. essi ) et dieser, 178 S RC S us 2908 . Inst. Hs. Iccl Pars IF. Jatrinam exspuerunt. . De Deo etiam absurdissime . senserunt; dicebant , non ab hoc, sed a Lucife-. ro daemonum principe, mundum esée factum: qui a Deo summa cum injuria e celo precipite- tus iterum aliquando prevaliturus sit contra Deum, recuperaturugque suam potestatem , et dignita tem: tumque ad salutem perventuros.omnes , qui in diabolo suam fiduciam collocaverunt, Mili adversum sectam hanc impurissimam , blasphemantem ,. et grassantem in aliorum solum bona, verum et vitam, comparata armisque itum ad eani comprimendam. Ceesa sunt sex circiter eorum millia: reliqui in fuga, flu mine hausti, perierunt: qui superstites manse- runt, ad officium et sanitatem . revocati- sunt, "dAibert. Stadens. in Chrori. 4bert. Krantzius i AMetropoli lib. 7. quo nomine insignivit suam storiam de Ecclesiis Germanie, | Jam seculo secundo heretici fuerunt, Sibi speciosum Apostolicorum nomen assum rant Supra Part. l. $. 44. lterumque duodecimo hujus ejusdem nominis heretici erant, Supra Part. III. $. 15. Circa a. 1360. secta ex- orta est, cujus homines se se Apostolos vocave- runt. Áuctor horum fuit Gerardus S l tria Parmensis homo plebejus, et illiteratus: qui cum ad Ordinem Minorum, quem petebat, sw sceptus non fuisset, ipse sibi formavit ordinem, quem Apostolorum appellavit, tunicam sibi fecit albi coloris, fune se precinxit, soleas pedibus: induxit, barbamque, quam potuit maximam, gestavit: cumque pecuniolam, quam habuit, in foro inter homines inertes, et vagabundos di- ' spersisset, horum sibi magnum numerum facile statim associavit: qui cum se ad speciem omnem | pie- * 24 Sec. XIII. usque ad Sec. XF'T. ^ 208 atis. composuissent, largas eleemosynas sibi "ndicantes vagabantur. Hac nondum aliquid eseos habuissent: sed formarunt sibi etiam a dogmata. Docebant, a Deo Patre mundum ejus creatione gubernatum esse cum severi- " usque ad Christum: hinc coepisse mundum . iio gubernari per gratiam: huic vero regi- 4 jan etiam Spiritus sancti regnum in homi- successerit, quod per solam regatur chari- m. Itaque charitatis impulsum pre se feren- , nihil in luxuria tam foedum, et illicitum quod sibi non sumpsissent velut licitum, un etiam concubitum cum personis ejusdem 1$. Aucteritatem , quam Christus suc Ecclesize uit, tantummodo in sua secta posuerunt esse, pte qui se ipsos fecerint Apostolos, negarunt- ' se ulli mortalium subjectos esse. Hanc se- n magis etiam propagavit Dulcinus Novarien- Segarelli discipulus. In Italia precipue hac ds serpsit. Etsi vero etiam perjuriis sua. do- ita celarent, quod ipsum sibi posuerant in- statuta , et leges suc discipline, si questio- - 1 subire cogerentur coram Inquisitoribus Fi- , tamen non diu perstitit hac secta, ' post- m. Gerardus Segarelli a. 1500. Parme ad ro- a damnatus periisset, idemque supplicium an- octo post Vercellis Dulcinus ejus discipulus 1 scorto suo, Margarita subiisset, et militia ice insignita totam eorum colluviem ad millia ninum sex partim sustulisset, partim dissipas- IS... /fntonin. Part. 50. Chron. Tit. 21, cap. 1. . Eymericus in Directorio Inquisitor. Petrus de Macerata, et Petrus de Forosem- nio apostate fuerant ex Ordine Fratrum Mi- -m S. Francisci. Hi ne inviti etiam retrahe- Tomulus IF. | 14 ren- ^ 910 Institut. Hist, Eccl. Pars IF. rentur ad suos Conventus, sic sua claustra voca solent, obtinuerunt a Celestino V. Papa , ut er milice possent vivere, atque regulam S. Fran sci servare ad literam. Ad hos se alii quoq permulti aggregaverunt partim etiam apostab partim alii nec tantum viri, verum et femim distinctum quoque vestitum ab aliis FratribusM noribus sibi assumpserunt , tunicam videlicet ma to angustiorem, et breviorem, et tale etiam & putium, Vocabantur Fratricelli, vel Fratres i paupere vita, item Fratres, et Sororesde Poenite tia, nec non Bizochi, Begardi, et Beguardi, f mine vero Beguina. Bizochi dicti videntur al sacco, Gallis bezace quem humeris deferre .Oostiatim panem, et victum emendicantes. Begi nae, vel Beghine in Gallia, et Belgio dicte su puella et femine quodpiam medium vite ges sectantes inter monasticum et seculare. Nom videtur descendere a quodam Sacerdote Lambt to de Begue, qui in Gallia feminis illam, dicta est, formam vivendi tradidit, Ab his4 tem Beguinis nulla fama mala notatis ad Frat cellos traductum est nomen, utpote qui sanc monie specie decipientes Fratres quoque Spi tuales nominati sint. Hi iidem sunt Beguini, qu rum secta damnata in Concilio generali Viens si est sub Clemente V. Supra $. 19. Idem mens V. et post hunc Joannes XXII. disputat ne excitata inter Fratres Minores de pauperi te, ejusque observatione ad mentem regule , bi a S. Francisco date declarationem hujus 7 gule fecerant, iisque concesserant, ut grana et cellaria habere possent, in quibus repon tur res, quas mendicando acquisivissent. Át! ro hi negarunt, vel hoc licitum sibi esse vi gule S. Francisci, sed neque Papam habere j el -213 Instit. Hist. Eccles. Pars 1F.- illam magnam, de qua loquitur Apocalypsis, e£ super hoc fundamento inedificarunt suos errores ceteros Fratricelli. Hujus Olivi alii etiam erro- res jam memorati sunt supra $. 21. damnati d . Concilio generali Viennensi. lidem Fratricel cum Ecclesiam , quz jam fuit, posuissent de cial se, et desiisse, eamdemque apud se solos perti tisse, miserunt e suo numero Joannem de Bodii cum aliis secte sue viris quinque, feminis t& bus, et decem: qui in Ecclesia S. Petri eumds Joannem de Bodicis elegerunt Romanum Pont cem, procul dubio ita, ut non adverteretur, qi essent, et quid rel agerent. Henricus de totius sectee, quam Fratricelli, quasi quemds etiam Religiosum Ordinem haberi voluerunt, dj et gubernator fuit. Petri Joannis Olivi post ma tem cadaver e sepulcro effossum est, atque idi crematum cum ejus scriptis, et donariis ad pulcrum appensis, utpote quem initiati hac Fratf cellorum secta pro sancto habuerint, talemq fuisse volentes persvadere, miracula etiam fm rint, que sint facta ad ejus tumulum. Inter h Fratricellos , et Fratres Spirituales pertinet i etiam Michael Caesenas, Gulielmus Occam, ety nagratia, de quibus Jam dictum est supra $. 4 quorumque assertio Christum, et ;fpostolos & Ail habuisse proprium , eo quod Scripture sad sit contraria, judicata est haeretica ab Jom XXII. Michael Cesenas. tamen obiit Monachii i 1545. poenitens. — djvarus Pelagius ib. 11.4 Planctu .Ecclesice cap. ba. Jordan. apud Raynael iS. "Antonin. loc. jam. supra cit. Nicolaus E ricus in Directorio Inquisit. atque ipsa etiam Coli stitutiones Rom. Pontificum de Fratricellis editd Ex his Fratricellis quidam in ulteriores etiam et rores prolapsi sunt. Arnaldus Montanerius asse ruit, 44 Sec: XII1..usque ad Sec. XI... a15 uit, nullum posse 'damnari, qui habitum S. Fran- isci deferret, eumdemque Franciscum semel quo- ris anno descendere ad Purgatorium, atque hinc educere .omnes suum Ordinem |professos. Qui eum se vidisset comprehensum iri, fugam corri- it, et in Orientem se recepit. Zymericus in Wirector. Inquisit. Exstitit et alia secta, que etiam Fratricello- vocari solet a Scriptoribus, diversa tamen, distinctà a priore. Hermannus Pongilupus pa- Ferrariensis hujus auctor fuit. Gnosticorum m spurcitiam ;: ét foedissimam licentiam se resuscitarunt, in nocturnis conventicu- j, et promiscuo concubitu positam : foetumque, Em quis esset editus, stantes in orbem tamdiu in alterius manüs jactarunt, donec ejus eli- t animam: in cujus autem manibus infans iravit, hunc pro suo habuerunt Pontifice Ma- imo. Unum etiam ex his infantibus cremabant e ad cineres, quos in cadum aqua plenum njiciebant superfuso vino: atque ista aqua eos, | in eorum sectam concesserunt, initiabant. lidem m mentientes, atque mentem quasi a mundo natam, totamque Íixam in celestibus, nega- fnt, licere ulli Christiano habere aliquid pro- ium , sed neque munus aliquod reipublice ad- Binistrare, vel magistratum gerere. Pongilupus toram. Inquisitoribus errores suos ejuravit, sed ilummodo ficte. Itaque jubente Bonifacio VIII. ino jam post ejus mortem tricesimo et primo extractus e zepulcro, et combustus est. Bernar- lus Guido in Chron. Rom. Pontif. Gabr. Prateolus | Catal. Hereticor. $. 29. 416 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. | $. 29. | Flagellantes , Lolhardi , Turlupini , Palanitt, Circa a. 12600. secta exorta est, dicta Fl gellantium, auctorem habens Perusii in It Rainerum Eremitam , que initio innocua vk8 potuisset, nisi flagellatio denudato corpore ut ad cingulum, et facta publice, ab ipsisque eti Presbyteris satis modesta non fuisset. Instit est, et coepta ad Deum placandum, peccatis offej sum. Perusio Romam venit, atque in alias Ita artes , nec non in Germaniam, Hungariam, i oloniam. Ingentes turma enatee sunt et in 6i tatibus, et pagis flagellantium. Sacerdotes & vexillis preibant, hos ceteri flagellantes ordir sequebantur bini, se cedentes ita, ut sangvis q flueret, inter tristem cantum de Christo pro nol passo ; atque fletum, et gemitus. Spectacu oc talem vim habuit ad commovestdos plerosgi ad poenitentiam , ut ipse matrone nobiles, virgines, domi tamen suc, et in secreto simile flagellationem instituerent, peccata Sacerdotils confiterentur , offensas aliis remitterent, in gt tiam cum inimicis redirent, debita solverent, damna a se aliis illata resarcirent, "Tribus, triginta diebus juxta numerum annorum, qi Christus in mundo egit, bisque quotidie, fiebé hzc ab iis, qui eam susceperant, flagellatio. Bre vi autem in superstitionem degeneravit - stam. Nam, qui flagellationem tot illis diebus per fecisset, sibi credebat indubitate remissa esse pee cata, et quod amplius est, neque aliter, quampe hanc remitti peccata, alterque alteri flagellantiur da- *16.— Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ipsum , flagellabant alta voce cantantes. N unum diem in loco, ad quem venerant, co rabantur. Nigris vestibus erant induti c rubram habentibus ante, et a tergo, quam ileo gestabant: flagellum ipsis pendebat e : o. Per dies tres, et triginta hi quoque nuarunt flagellationem: divisique in turma agrarunt Austriam , Saxoniam, aliasque G nie provincias, tum Bohemiam , et Hunt quoque. Turmam unam expédiverunt Áven quoque ad Summum D'ontificen Clemente Qui vero aversatus hanc flagellationem seve hibuit sub poena etiam excommunicationis. enim etiam hec perinde ut illa prior cont: ta erroribus ab Orthodoxa fide absonis. ( bant sangvinem suum, quem fÍlagellis es rant, misceri cum sangvine Christi, atq: ratione obtineri remissionem peccatorum , que ritum placandi Deum habere se ex ej que Jevosolvm:e reperta sit, e celo divinit missa. Hac prohibiuone, et damnatione ist: gellationis. publice per Pontificem facta, « cebat, quod si qui poenitentie causa seips gellis cedere vellent, id facerent sine oste ne, et in occulto, repressa hec flagella ubique, et si qui fuerunt, qui eam vellen ünuaré, missi sunt in carceres. Philippi Gallize plane sub poena capitis interdixit i sum flasellantibus in Galliam. Zenricus St Chron. Jibertus Jfrgentinens. in Chron. Co ator Guillelmi Nangii. Longinus lib. 7. Polonice, ]ta celeriter et ista flagellatio ce auamen ut ejus reliquie in Hungaria ad 1: usque dtatem pluribus in locis, et apud i studiosam juventutem perstiterint, et nonni pucro desieriut. Fiebat aujem his posterio te 4 fu, XIfIusquead See. .XPT, ^— 213 iporibus tantummodo in: die Parasceves , inque plicatione publica ab: indutis linea veste , lon- 1sque ad. talos, dorsumque nudum relinquen- cumque cappa supra caput foramina pro $s0- iculis habente: qui.se cedentes aculeatis fla- s crucem etiam satis gravem humero ijinposi- ' gestarent. Quin, volentes ipsam etiam Chri- passionem .representare, erant in hoc comi- , qui Judam Christi proditorem, qui milites, Judaeos, qui pias mulieres, quarum mentio b Evangelistis , ipsumque Christum et ductum upplicium, et appensum. ad crucem eflinge- . Át hec. popresentatio, quod sciam, fiebat - nisi in una civitate, et qua etiam cum ipsis llantibus cesssavt, cum res accidisset foeda, ijdem memorenda. us v Lolhardus Valterus anno circiter 1515. Lol- lorum a suo nomine sectam rursus novam liderat,- quae se fuderat per Austriam, Bohe-, n, totamque Germaniam. Admodum ferax absurdissimorum errorum, quos recenset hemius in Chronico 4[lirsaugiensi ad hunc dem, qui dictus est, annum. Tantur, quos- ,, ut brevitatis rationem habfam, notabilio- aut etiam insulsiores memorabo. Sacramenta iia contemptui habuerunt, speciatimque Missze ificium pro re inani , hostiamque consecratam im appellarunt fictitium. De Baptismo dicebant, aptismus esset Sacramentum , omnia étiam bal- . futura perinde Sacramenta, Peccata iidem dice- it, non esse confitenda Sacerdotibus, sed laicis, ue solummodo etiam generaliter, et dicendo se caste, Sacramentum matrimonii pro sponsione retzicia jurata habuerunt. De Sacramento un- etio- * d 218 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ctionis extreme interrogati, quid sent Credimus, responderunt, olus eo futurun lius, et sapidius, quo plus conditum fuerit! Luciferum , ceterosque demones ajebant i esse e celo dejectos, sed redituros ad pris sue felicitatis statum , tumque Michaeler omnes Angelos aternis suppliciis mancipand se. Negabant, Deum cognoscere ea, qu terra fierent, ideoque nec punire, que a minibus fierent in locis subterraneis, vel: nis. Itaque talia loca etiam petebant, ubi : dos concubitus, etiam pater cum filia, fratei sorore, exercerent. Suam denique sectan plura alia preteream, talem praedicabant, quam nemo salutem -*eternam consequi : Lolhardis fuerunt duodecim, quos Ápostok minarunt, qui quotannis percursabant totam maniam. Plusquam octo eorum millia idem themius scribit fuisse in Germania. Lolhard loni& ad rogum condemnatus, et combustu alii alibi etiam in Austria comprehensi, suis erroribus pervicacissimi , similiter | dederunt. [In Anglia Wicleffistis, de q paulo post narrabitur, Lolhardorum etiar men datum est ob magnam convenientiar gmatum. In Gallia, et maxime in Delphinatu prodiit circa annum 1573. que se societatem perum appellavit, ab aliis vero Turlupini ntur, ludicro nomine, verisimiliter quo pari idem sit quod meretricari , suamque | ciiam prostituere. Habebant sua dogmata a deusibus, et Beguardis, nisi quod in re ver euam inverecundiores fuerint, partes corp quas pudor occuluR, non tantum non tegentes, etia 290 .. Jnstitut. Hist. Eccl. Pars- ZF. ne quemadmodum post initam concordiam . Concilio Lugdunensi supra hujus Partis 6$. i res recidat in irritum. Declaravit Barlaamus i eo factum esse, quod Michael Palzeologus Imp: rator tunc suo^tantum consilio rem egerit, nt in eam consensissent Patriarche Orientis. ltaqu Pontifici svasit, ut Concilium ejusmodi general convocaret, qualia fuerunt pria, et ad quodi Oriente celebrandum omnes etiam Orientis triarche venire possint: nonnisi enim hujusmo di Concilío cessuram esse plebem, ut ad com munionem redeat cum Romana Ecclesia. Equi dem difficile esse, efficere hoc Concilium, quan doquidem Sedes Patriarchales omnes excepta Cor stantinopolitana , sint in ditionibus Turcarum eo tamen magis successuram hanc concordia si hac quamvis nondum perfecta Greci expet fuerint, Latinorum auxilium adversum host suos Turcas, obstricti tali beneficio. Sed Pri cipibus Occidentis inter se dissidentibus, factu est, ut neque expeditio, decreta jam in Vie nensi Concilio generali, et quantumcumq hanc adursisseent Romani Pontifices ad maturi tem perduci potuerit, vix aliquid spei esse p terat de auxilio ferendo in presenti: attam Pontifex promisit, se missurum legatos Consta tinopolim ad Imperatorem tractandi causa k de re ulterius. Barlaam iste, dum reverteretur in Grecia Thessalonicamque venisset, cum monachis mos tis Athon in Macedonia, qui refertissimus era monachis, et claustra quatuor, et viginti labe. bat, ad disputetionem venit cum his non medie. crem. Hi de se ejusmodi perfectionem contes. pletionis predicabant, in qua jam procesewigi | we iier eto Eo vo dsesersdo om ecd 299 Institut: Hist. Eccl. Pars IF. illud, inquit , nec res creata, nec Dei nstm est, Deum enim nemo vidit unquam , quid re- liquum, nisi vos duobus diis servire, uni qui- dem omnium fabricatori; quem et inaspectab lem omnes confitemur , alteri vero,ex sententà vestra sub adspectum cadenti, et increato lumi ni? Arguit igitur hosce monachos erroris, qui et Messalianis (Seculo quarto hac secta exorta ett; Part. I. $. 78.) fuerit communis, quo etiam affi maverint se suis oculis videre Sanctissimam Tri: nitatem. | | His monachis Barleamus errorem eximere non potuit.. Detulit igitur eos ad Joannem Apri um Patriarcham Constantinopolitanum, qui Episco: porum concilium instituit, atque ad hoc ille etiam monachos citavit. Concilio praesedit dronicus Imperator, ne forma quidem observatif » Ecclesiastici judicii: sed Patriarcha Constantino politanus, et Episcopi Graeci cum se a Petra t parassent, a qua fluit in omnes Episcopos auctc ritas Episcopalis, huc devenerunt, ut nihil & cerdotalis vigoris iis remaneret. Quamvis igitu ipse etiam Aprius Patriarcha Barlaamo suffrage tus esset , aliique Episcopi, tamen Monachorus illa sententia triumphavit Imperatore judice. Ar ' dronico paulo post mortuo Joannes Cantacuzem Joannis Palacologi , novennis ab Andronico reli-! cti filii, tutor constitutus, etpaulo post etiam dis demate sibi imposito consors imperii , eorumdest monachorum eque fautor erat. Hinc factum, ut Joannes Áprius ejiceretur e dignitate Patriarche- li, Isidoro monacho in ejus locum suffecto; €: Gregorius Palamas ad Archiepiscopatum Thesss-- lonicensem evectus sit, pluribusque Synodis ta- libus, qualis erat prior habita Censtantinopoli, In0- 224 Justitut. Ehist. Eccl. Pars IF. inquit , post septem Concilia generalia cum hisce- Jebrata, qui et azyma sacrificaverint, et predi ctam de Spiritu sancto sententiam in suis scriptis manifeste preedicaverint, et qui Sancti db ipsi etiam Grecis reputati sint; tamen ob ista vele ab his dividi, quomodo non careat omni ratio ne. Apud Raynaldum ad a. 1541. nurn. 77. & Jaami hujus sunt plura etiam Opuscula , quep schismate Grecorum contra Latinos elucubrave rat, postquam ex Calabria Constantinopolim cos cessisset, ubi Abbas etiam factus est monaste S. Salvatoris, utpote jam ante etiam monacl S. Basilii. Erat videlicet gente Graecus , et schi mati Grecorum implicitus, qui Calabriam inco4 lebant. A schismate autem postea discessit, d non tantum ad communionem rediit ipse cu Romana Ecclesia, sed alios etiam omnes Gre« ad hanc revocare conatus est. Qui non advertunt fuisse origine Greecum, quod. et Barlaami nome ostendit, quod Grecis multo familiarius, qua latinis est, et monasticum S. Basilii institu quod jam in Calabria professus erat, seque t tum vigens solummodo apud Grecos; hi dicum Barlaamum, fuise hominem versatilis ingeni quasi! qui nuspiam firmus, et constans, ex tina Ecclesia ad Grzecam, communione dis ctam, atque hine rursus ad eamdem Latinam tütaverit. ! 3 z Lew 44 Sec. XIIP. usque ad Sec. XT. — 236 $. 3o. JF iclefo, efjweque erroribus, e£ sectatori- Nova rursus secta enata est a. 1575. in AÁn- , Si tamen nova dici debet, utpote consarci- ; ex Marsilii Patavini, et Janduni, nec non lensium, et Albigensium contritis jam antea ribus. Joannes Wiclef in Anglia Ecclesie de levvorth dioecesis Lincolniensis rector hujus auctor. Collegii Cantuariensis prefecturam nii invasit, qus ex statuto Simonis Islepi Ar- piscopi Cantuariensis spectabat ad tnonachos: ue etiam adjudicata fuit per Urbanum V. Rom. L ad quem itum in controversia est. Hinc | concepit in Romanum Pontificem, quee ac- a adhuc magis est, et exarsit, cum .ab Epi- atu Wigorniensi, quem cupidissime appete- repulsam accepisset. Vindicte igitur stimu- 'Xagitatus coepit mordere, et lacerare primo 1anum Pontificem, ejusque auctoritatem, et 1 hinc:pronum erat, ivit ad omnem etiam rum Episcopbrum convellendam potestatem, 1 ad ipsa etiam Sacrarnenta neganda, poten- ique Divinam inficiandam: cumque prius lai- dedisset licentiam ad excutiendam subjectio- 1, qua debetur Ecclesiasticae potestati; ad n deinde faciendum erga suos dominos, ipsos- * Reges, et Principes concitavit etiam subdi- * nec ullum modum sibi fixit in aliis, atque is excogitandis temerariis, pravissimisque er- ribus. Synodus Constantiensis illius errores quin- ué, et quadraginta, sed nonnisi precipuos re- msuit, et damnavit. Nam Thomas Waldensis &lione Anglus in libro; quem inscripsit JDoctri- Tomulu; ZIF. 15 na- 426 - Institut. Hist. Eccl. Pars IF. .nale Antiquitatum fidei Fcclesie Catholic, hibet, ex Wicleffi Operibus errores octin: esse protractos, Joannes Cochlaus Jib. 5. F -Hussitarum tantummodo classes quadragint bet, in quas illius errores distribuit. Ex his speciatim sunt: Ecclesiam Ron xon esse caput omnium Ecclesiarum , nec E lus, quam aliam quamcumque Ecclesiam: : baro esse a Christo datam potestatem ma ea, qua sit data cuilibet alteri Apostolo, se haereticos, qui hoc crederent. Papae potes quam exerceret, esse a Cesare: hunc ess tichristum, nec ejus excommunicationem , a juscumque Episcopi esse curandam et metue nam esse censuram Antichristi. Non esse sta etiam judicio Concilii generalis. Aetate Aj lorum eumdem fuisse Presbyterum, et Episc Nullum. esse dominum civilem, nullum I tum, nullum Episcopum, dum est in peccato tali: quin simpliciter etiam sustulit omnem ci potestatem, docens, Deum non approbare, u dominetur civiliter, vel civiliter judicet. P. et omnes Clericos, possessiones habentes, ess reticos, nec non Dominos seculares, et c laicos consensum ad id suum prebentes. : strum infidelem Sacramentum non conficer Episcopus, vel Sacerdos in peccato morta non ordinare, non conficere, non conse non baptizare. Sine baptismo aquee infantes tem obtinere posse. Eucharistiam esse et c Christi, et verum panem, .Corpus Christi à fura, verum panem in natura, néque jn ho Cramento esse corpus, et sangvinem. ipsa, presentia. Confessionem... novitium inventum, et , 428 Institut. Hist. Eccl. Pare IF. Wicleffistis. Nam plebs concitata etiam cleffistam comprehendit, et tumultuose « Joannes Baleus Presbyter unus ex ejus clis longe audacissimus, loca pererrans | ad seditionem concitabat hac ratione. bat, homines ab initio omnes esse creatos quod si vero Deus voluisset alios esse do alios subditos, id jam ab initio statim con: set. Itaque ne tempus, et occasionem negli; sibi a Deo oblatam ad jugum servitutis exc dum illos sufferendo, quemadmodum noxii: mina solent exstirpari in agro a solerti p milias, ut "una sit omnium libertas, eadem litas, par dignitas, similisque potestas. C Comitatu Essexie, qui situs in Anglie part entali est, turbam rusticorum collegisset , deinde processit de loco ad locum , ut inco nunciíaret, si sua omnia, seque ipsos salv perent, adjungerent se; brevique admodur pore grassatorum numerus excrevit ad hor millia ducenta. Hic idem exercitus cum Ix« eliam appropinquasset, Richardus IT. Rex / in turrim. munitam confugit: unde nihik specie alloqua eum elicere conabantur; ut quam hunc primo loco interfecissent, se rent ad omnes alios etiam potentiores tam lares, quam Fcclesiasticos. contrucidando hocce tumultu Simon Archiepiscopus Cantu sis, cum multitudinem oratione sua conatu: set componere, occubuit, ictum gladio collu caput octies, donec spiritum exhalasset, Lo cum alii alio dispersi fuissent, in hosRex in exercitum , ipsosque compescuit , multique : ,ex comprehensis poenas luerunt capite, : inter hos. corypheus Baleus , tuadrif appensus. Horum | Join 250 Instit. Hist. Eccl. Pars IF Hist. de Reb. 4ng.in Richardo II. Subjectionis sue plenissimas misit literas etiam Wicleffus Urbano VI. Pape ad corrigendum in suis assertionibus, quid- quid is censuisset corrigendum.. Apud Sanderum de Fisib. Monarch. lib. 7.- Non sincere, et er animo hoc eum fecisse, tantumque ad eludendam Ecclesie auctoritatem , ut hocab aliis etiam multis factum est haresium auctoribus, inde cognosci: tur, quod quamvis errores suos condemnatos vi- disset, tamen non dimiserit, in hisque mortuus sit. Adversum Wicleffum denuo habitum est Con« " cilium Londini a. 1582. sub Guillelmo Courte- nejo, qui Simoni successerat in Archiepiscopatu Cantuariensi: erroresque ejus confixi sunt. pare tim ut heretici, partim ut determinationi Eccle- 5i contrarii. . Alie quoque Synodi deinceps celebrate in Anglia sunt ad Wicleffi errores opprimendos. In Oxoniensi a. 1508. sub Thoma Arundellio Archi-. episcopo Cantuariensi interdicta est Scripture sacre versio in lingvam Ánglicanam: eo quod Wi- cleffist:e ista ratione suos spargerent errores ad suum sensum detorquendo Scripturam, statutum- que ad Scripture versionem, ejusque licitam le- ctionem Episcopi, vel etiam Synodi provincialis debere accedere adprobationem, idque sub poe- na excommunicationis. Demum Goncilium efiam generale Constantiense a. 1415. Sess. 8. epeciatim assertiones Wicleffi quinque, et quadraginta da- mnavit, alias velut notorie (utor verbo ejusdem Concilii) hereticas, et a Sanctis Patribus dudum reprobatas, alias ut scandalosas, et blasphemas, quasdam piarum auritim offensivas; nonnullas ut temerarias, et seditiosas. Ánno 1384. Wicleffus decessit. In festo S. Thoma Cantuariensis Archie- pr 'a5s Institut. Hist, Eccl. Pars IF. re fundata, qua vix alia florentior eo tempore erat , constabat e nationibus quatuor, Bohemia, Bavarica, Saxonica, et Polonica. Harum quali- bet cum zquali jure in suffragiis ferendis pradi- ta fuisset, si tres extera nationes inter se con sensissent, quod sape fiebat, Bohemicze etiamsi ab illis dissensisset, tamen succumbendum fuit. Erat in hac Universitate Joannes Huss Artium Magister creatus a. 1596. nec multo: post Sa dotio initiatus munus obtinuit Conéionatoris i Ecclesia Pragensi, qua Bethlehem appellabatur Ille Nobilis Bohemus cognomine Piscis putrid libros Wicleffi cum doctoribus nationis Bohemice communicavit, quos cum alii, tum preesertim Joannes Hussus avide arripuit.' At vero tres alis Universitatis nationes adversus Wicleffi sent tias, quas sciebant in Ánglia, et ab ipso Rome no Pontifice damnatas, insurrexerant: Sbinko quoque Archiepiscopus Pragensis adhibitis Docto- ribus Universitatis in consilium, prazvalentibustrkE bus ceteris nationibus supra Bohemicam noh tar- tum sententias Wicleffi condemnavit, sed manda- tum etiam dedit de Wicleffi libris sibi tradendi: ab omnibus qui eos haberent, ut igni traderen- tur. Quod tamen observatum non est ab omnt bus, multique eos clam apud se retinuerunt. Dw centa et amplius volumina fuisse dicuntur puleher- rime descripta, tegumentaque habehtia sericet, auroque ornata, que detecla, et combusta sint. Joanni quoque Husso interdictum. est concionart additis gravissimis minis, si adhuc postea, quem- admodum faciebat, ausus fuisset Wicleffi errores disseminare. | | Damnationi facte ab Archiepiscopo, suffr& gante etiam Universitate non ausus obsistere, el ipse 254 Institut. Hist. EccL Pars IF. dam, qüi eo licentie, et temeritatis jam venent, ut per cantilenas, Bohemica lingva a se factas publiceque decantatas,. irrisioni, atque ludibrio Sbinkonem exponeret. Hic vero antequam ad$8i- gismundum pervenisset, Posonii in. via mortuus, est, Cujus morte adhuc deteriora secuta sunt Sbinkoni in Pragensi Árchiepiscopatu viro gio, et Religionis studiosissimo successit Albi Wenceslai medicus , Árchiepiscopatum pecunia Wenceslao mercatus, de quo Aeneas Silvius i Historia Bohemica 7doneus, ait, Pontifex, qui scenti heresi fomentum praeberet. Nam cau non Episcopus fuit, qui domum Archiepiscopt lem in cauponam , et macellum converterit, vi num, et carnem suillam. vendens in ea, tam sordidus, et tenax, ut ne servitium quidem uk jum ad suum ministerium servaret preter unam mulierculam , insuper autem homo rudis, et li terarum expers. Itaque hoc tali Archiepiscopo Huss, ejusque factio etiam insolentior facta est, eumdemque Pragensis Universitas ad munus ms gisterii, quod in ea prius gesserat, revocavit. Ánno exeunte 14123. Joannes XXIII. inCor . eilio Romano damnavit sententias Wicleffi, jam antea ab Urbano VI. et Londini ab Episcopis Àn- glie , nec non a Facultate Sorbonica Parisiis, e a Pragensi etiam Universitate condemnatas. Ideu Joannes videns, quam nihil vigoris Episcopali esset in Albico, administrationem Archiepisce patus Pragensis commisit Conrado Episcopo Ole mucensi. Hic permovit Wenceslaum, ad edictum faciendum , qua sub poena expulsionis e regno. interdictum fuit asserere, et docere ea, qut quinque, et quadraginta capitibus comprehens jum a Sbinkone, suífragante etiam Universitat Pra- 856 — Iustitut. Hist. Eccl. Pars IF. lum irent, vel huic subsidia conferrent ; Hiero- nymus literas Pontificis de his Indulgentiis, me- retricum uberibus appensas, atque ita circumls- tas per plateas demum coucremavit cum ingenti propudio: insuper.in Ecclesias in quibus fiere sec promulgatio Indulgentiarum immisit suos, qui populi multitudinem fustibus disturbarent, concionatores facientes promulgationem , e pulp tis detraherent, et contunderent. Tres ex lo comprehensi sunt, et ducti ad carcerem. Hormm unus erat sutor, qui Sacerdoti, quod conciont- tus esset de Indulgentiis, atque in hoc sermo Hussum quoque, iisdem obtrectantem , 'perstrin- xisset, publice in Ecclesia in faciem procacissim clamaverat, mentiri ipsum ; alter itidem palat Romanum Pontificem dixerat esse Antichristus tertius adversus Sacerdotem e Regularibus in ipse etiam actu dicendi ad populum insurrexat omni bus convitiis. Statim vero Huss cum valida m nu suorum affuit, et contendit a Magistratu, qui comprehensi erant , dimitterentur. "Magistri tus moll responso furorem hominis sedavit is presentia. Interim noete, que subsecuta e$ per eumdem Magistratum ad mortem adjudicsii sunt captivi, statimque capite plexi, priusqua Hussite aliquid moliri pro eorum liberatione po sent. E carcere, in quo supplicium fuit sumptus sangvis interfectorum aliquis etiam foras profk xerat. Unde Hussitze acti in majorem rabiem sunt, quam etiam postea effuderunt immanissime. Mox vero trium horum cadavera vi abrepta pretiosi pannis involuta cum. pompa per urbem (Prage res fuit acta) cifcumtulerunt, velut Martyrum sanctissimorum corpora cantando : Zstí sunt sancti, qui pro testamento Dei sua corpora tradiderunt, €t in Ecclesia dicta Bethlehem ungventis condi&à tu- 230 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. coram nobilibus , Ecclesiasticorum. censuum avi dis, aut etiam in foro-coram minaci, et Clero infest: plebe, nec non sibi jam diu infensos e Clero Bohemi co adversarios ad se accusandum, paratos, et instru- ctos, coepit de fuga circumspicere. Hanc fugam iniit vel in curru rusticano , a,se conducto, et in quo se abdidit sub stramen éidem currui imposiutm, vel ut idem Cochlaeus ex Ulrico Reichenthal d- ve Constantiensi oculato teste, qui etiam historiam, Concilii Constantiensis Germanice scripsit, refert, et quod proinde certius est, fugam hanc amt uit. nonnisi Dominica tertia Quadragesimse anni subsequentis in curru Henrici Latzepboch foeno, & stramine onusto: hic aytem, cui cura Hussi obser- vandi , commissa fuerit, fugam hanc nt comperi statim indicavisse urbis Consuli, quique Hussum et fuga retraxerit. Deductus ad aedes Episcopi, ut e£: equo descendit , iterum fugam tentavit, seque pro-| ripiens intra turbam Bohemorum, aliorumque, quit confluxerat ingens,.dum reduceretur, recepit i satellitibus autem retractus est, ct custodie tra- ditus in edibusFratrum Praedicatorum. | | In Concilii sessione 6. constituti sunt judices. ex omni natione delecti, in sex enim nationes, ex: quibus. plurimi Presules convenerant, distri tum fuit Concilium, ad causam Wicleffi coguo- scendam, ut postquam rite cognita esset, sentem-i tia deinde in pleno Concilio ferretur. Hoc pos- quam factum est, in Sess. 10. die 4. Maji 1415. Jata est sententia, Wicleffum fuisse notorium he- reticum, pertinacem, ac in heresi decessisse, ideo- que ipso, atque omni ejus execrata memoria, Statutum, ut ejus corpus, et ossa, si ab aliis Fi- delium corporibus discerni possint, effoderentur, proculque ab Ecclesie sepultura Jactarentur se- cun- 640 Institut. Hist: Eccles. Pars. IF. i bavit se haud constantem, et animosum ad fitendum, quod prius docuit? Nec ipsius € mundi Imperatoris monita curavit, ut suos : raret.errores , ne si adhuc hoc pergeret ult tenere, et defendere, Concilium adversus procederet juxta tenorem sacrorum "Cano Ipsis etiam suis autographis: cum esset €onv se illa sensisse, et docuisse, qus riegabat ésse, tamen etiam recógnoscens, prefracte i vit se ab his discessurum, malleque se n exüri, quam istud facere, neii, quibus han ctrinam tradidit , hoc ejus exemplo offendere Die 6. Julii a. 1415. promulgatio sent: facta estin Hussum in pleno Concilio ipso Sigismundo presente, ornato et induto omi Imperialibus insiguibus, postquam ab eo in: ve loco constituto etiam nunc quesitum : velletne sententias, que jam toties, totqu locis damnate essent, revocare, et abjurare, rumque he relecue fuissent, sententia de pronunciata, Huss velut hereticus, relictu: Curie seculari, ejusque judicio, Dei Ecclesi: habente, quid ultra gerete valeat, ut est in. Concilii. Degradatus deinde est. Quo facto ait ad Ducem Bavarie Ludovicum Electorem, verba Cochlei 7Zist; Hussitar. lib. 2. qui po: aureum tenebat, 7/ade, recipe eum. Qui piens ilum tradidit lictoribus capite tonsur. alto pileo papyraceo coronatum, cui inscri, erat : Hic est haresiarcha. Psalmos cantans ad locum supplicii. Ad quem cum ventum parabat dicere ad populum, sed ad hoc nul mora concessa est; jamque ad alligatum ad p Ludovicus Dux Bavarie, et Dominus de Pap heim adequitarunt ,. monueruntque , ut rev v. A4. Sec, XH. usque ad Sec. XFT. — adi errores vite suce parceret. Quod etiam cum tum frustra esset ,. rogus: accensus est. De Hus- Aeneas Silvius st. Hohem. cap. 56. Nemo, quit, : PAiosophorum tam forti animo mortem réulisse traditur, quarn iste haresiarcha incen- mn... Sed fortitudo, qua virtus est, nonnisi in bgna , ob quam quis patitur , esse potest ; sin ter, est mentis induratió in malo. Cineres isi diligenter collecti, in Rhenumque proje- , ne ejus sectatores istos habere possent, qui nen instar reliquiarum sacrarum ipsam .etiam ram sustulerunt ex:eo loco, ubi combustus . Hofmannus Protestans in. Lexico Universali, m Protestantes jam post statem Apostolorum lla volunt recognoscere miracula, tamen scri- ;, Deum Hussi innocentiam etiffn miraculo di- atum esse. Nam in looo ubi exustus est, nul- n gramen succrescere , usque ad hec tempora mo 1698. edidit suum lexicon) circum luxuri- te prato, et incolis omni artificio, et industria 'assum laborantibus. De Sodoma, et tribus fi- imis civitatibus igne celesti consumptis est p. 10. v. 7. Quibus in testimonium nequitice migabunda constat deserta terra. Quod si igi- r verum , esset, per miraculum non crescere rbam in loco, in quo Hussus supplicio affectus t, quod non reperio ab alio scriptum, et per- bitum, annon hoc testaretur potius nequitiam u55j, ad quam testandam Deus etiam fecerit mi- culum et faciat, ei loco, in quo exustus est, 'gaando germen? Camerarius pariter Protestans. | Hist. Fratrum Bohemorum, quo se nomine ussite appellarunt, etiam prophetasse vult Hus- m, dicens, eum, dum jam in rogo esset , pro- tetige Spiritu afllatum dixisse: Nunc quidem tor- "s anserem (quo nomine se designaverit, si- Tomulus IF. 16 qui- eán — lhstitut. Hist. Eccl. Pars IP. quidem Huss Bohemis anserem significet) a£ : et cygnus , quem torrere non poteritis. Post. £um annos Deo, et mihi respondebitis. Per gnum enim Protestantes volunt designatum Lutherum. Primum hec narratiuncula tantu Protestantibus Scriptoribus profertur absque tiquiore auctore: neque ergo fidem meretur. | centum vero annos Lutherus exsurrexit: sed ex cineribus Hussi, utpote qui et in suis sect ribus, et in suis libris adhuc vixit: tantumm enim, quemadmodum Hussus Wicleffum , cleffus Waldenses, Marsilium Patavinum , que se anteriores in doctrina secutus est; it Lutherus non solum Hussum , verum etiam on istos, qui dicti sunt, atque plures alios istius neris duces habuit. Et illud in hoc vaticino, q dicunt ab Husso editum: Post centum annos] et mihi respondebitis, quomodo fuit impleti Hi, qui Hussum torruerunt, Deo rationem ' istius facti reddiderunt in morte sua. Heecne : istis contigit post annos éentum ab Husso in i: exusto? ad istudne tempus hi vitam produxen Hussus, quemadmodum refert Cochleus Zi Hussitar. lib. 2. omnino promisit, se per mir lum comprobaturum veritatem sue doctrine, haec damnata esset in Concilio Romz habito Joannem XXIII. Nam a sententia Romani Ft ficis appellavit ad. SS. Trinitatem, seque ob ad subeundum ignem in argumentum sus do ne, qua recta, et orthodoxa sit. Que tunc : ditio acceptata non fuit, hanc affatim pro habuit deinde Constantie condemnatus ad e dem ignem, quem prius petiit. Cur igitur hic per hanc probationem ignis suam vindk innocentiam, et integritatem sue doctrine ? Hic "4 Sec. X1II. usque.ad Sec. XP. 248 Hieronymus Pragensis Hussi assecla fidissimus lem Husso Constantiam eunti promisit, sese il- m secuturum , idemque hoc per literas spar- | tam Prage, quam in aliis Bohemie locis, id- ue, quemadmodum jactabat, ad asserendam ve- tatem Wicleffiane doctrine. Die 4. Aprilis 1415. nnino Constantiam venit. Videns vero Hussum neri in custodia, cum hoc collocutus, jam post iduum Constantia se subduxit, et Uberlingam, ur-. em sitam in Svevia, aufugit. Hinc scripsit ad roceres Bohemie , qui erant Constantie, ad sumque Imperatorem Sigismundum, sibique ab c literas petiit de securitate itineris sibi pre- anda , idemque fecit per scriptum, Latina, .B o- Bwica, et Getmanica lingva a se factum, at- me ipso curante Rome valvis Ecclesiarum , mo- Mteriorum , atque domorum, in quibus - hospi- & erant Cardinalium affixum. Has literas Sigi- mundus nonnisi ad preces, sibi a Proceribus Bo- mmie instantius oblatas concessit, cumque de- aratione, has se dare, quibus munitus secure xedat, non ut, postquam venerit, possit etiam c recedere. Nec tamen ille in animo habuit onstantiam redire, qui acceptis his literis de se- uritate comeatus, iter suum convertit Pragam. um ad quoddam oppidum Hercynie, seu Silve ligre pervenisset, et a Parocho ejusdem oppidi d prandium, cui alii quoque plures affuerunt, hvitatus fuisset, in hoc non est veritus Synodum Vnstantiensem conviciose proscindere, eamque ppellare Synagogam sathane, et jactare, a se Ines Concilii Prelatos, atque Doctores ita esse lsputando superatos, et devictos, ut hi rubore erfusi omnes sint. "Tanta insolentia delata est tagistratui. Ab hoc comprehensus est, et in. inculis reductus Constantiam. Interrogatus, cur 16 * fu- o4 Instit. Hist. Eccl. Pars IF. fugerit, sed neque citatus venerit, respondit, se ad fugam capiendam adactum esse, quod des publice securitatis sibi denegata esset, dec tum vero Concilii , quo citatus sit, se nescivi: Dum literas petiisset pro securitate sui comm tus, has ei etiam ipsum Concilium misit, sed confectas, ut' magis formam citationis habere Nam in his positum expresse erat, idque jub do, ut intra dies quindecimi se sisteret Conc ad causam dicendam. Accepit vero fidem ab] peratore publicam de securitate. Sed quoni hec promissio securitatis erat restricta ad sol iter Constantiam, non ut pro suo arbitrio eti posset discedere, et immunis deberet manere, cecidisset in judicio, neque voluisset ad sani tem redire; negavit, sibi fidem esse de securit sua datam. Alterum quod in excusationem at lit, nescivisse, citatum se a Concilio fuisse, ic commentus est, ut cum auctoritatem Concilii : gare ausus non esset, nec.confiteri quod h non paruerit, confugerit eo, quo solent vul, qui dum arguuntur, nihilque habent, quod c p* pretendant, suum tamen in vanitate pra dium locent. Die 11. Septemb. 1415. productus ad yi cium, sibique objectis, quse fecerit, et doc rit, se errasse recognovit: ejusdemque mensis: 25. eoram Concilio in ejus sessione decima : na publice ejurare errores suos his verbis prof sus est: Ago Hieronymus de Praga liberal artium JMagíster, cognoscens veram, cam , et zfpostolicam fidern anathematizo omnt Ácresim , precipue eam, de qua hactenus ^ Jamatus fui, et quam preteritis temporibus d gmatizaverunt, et tenuerunt Joannes JFiclef, Jean- A Sec. XIII. usque ad Sec. XP I. | aá5 cannes Huss. - - - Consentio autem sancte tomanee Ecclesiae, et. Jfpostolicee Sedi , et huic acro Concilio, et ore, et corde profiteor in omni- us, et per omnia, presertim de Clavibus, de )rdinibus , Officiis, Censuris Ecclesiasticis, de aduigentiis, et Reliquis Sanctorum, et Fccle- astica libertate, ac etiarn de Cerimoniüs, et iis omnibus ad Religionem Christianam perti- ntibus. etc. Demum juravit per SS. Trinitatem, per sacrosanota Evangelia, se in veritate Fc- :sie Catholice semper permansurum. £t si, in- üt, ego aliquando aliquid contra sentire pre- mpsero, Canonum severitati subjaceam , et «- "nc poenae. Labbe Conc. Tom. i2. pag. 164. ibertati tamen redditus non est. In dubium at vocatum, num.errores suos sincere, et ex dmo ejuraverit. Movit de se hanc suspicionem, iod. jussus dare literas in Bohemiam ad Regem, Reginam, et ad Ácademiam de retractatis a se roribus suis in Concilio, hoc facere noluerit. sa dubitatio etiam hec nulla remansit, cum eronymus iterum coepisset Hussum laudare, [ue sententias, quas ejuraverat, resumere, et cantare. Die igitur 25. Maji 14106. instituta est lectorum judicum congregatio, ad Hierony- 1m rursus audiendum, et per questiones, pres- ei positas, - pertentandum, ut qua sinceritate rores suos ejurasset, et num in sponsione sua nstans mansisset, cognosceretur. Hic se, quis set, demonstravit aperte. Nam Hussum omni- 1; preconiis extollens, sanctumque virum ap- lans, negavit aliam ob causam sese venisse onstantiam, quam ut ei suppetias ferret: se ve- ) Wicleffi, et Hussi doctrine inherere, inhe- rumque ad ultimum usque vite spiritum: quod anc ejuraSset, id se fecisse contra suam consci- en- 240 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. entiam terrore supplicii, idque factum: suum de- testari, et abominari, quique idcirco suam pric- rem ignaviam damnpans, suam quam fecit. pro- missionem, et sponsionem retrahat, et retractet. Die itaque 5o. Maji ejusdem anni damnatus est ut hereticus, et in heresim relapsus, atque pe testati seculari traditus. Ejus supplicium bidwm dilatum est, ut spatium haberet se recolligendi et resipiscendi, commissumque cum nonnulli aliis, tum ipsi Cardinali Florentino , ut eum adr rent, conarenturque ad poenitentiam, ad Ede sie gremium reducere. Inflexibilis vero mansi Husso, qui, addicti erant, et faverant, Hierony mum , exprobrato metu, et animi pusillitate, s resumendam professionem errorum , obstinatequt in his manendum impulerant. Eodem in loco, qw Hussusj et iste exustus est, imitatusque maf strum vultum indutus imperterritum ibat ad sup Plicium cantans Symbolum Fidei, Lytanias, d ymnum Beate Virginis Magnificat , in ipso etiam rogo, donec eum defecisset vox. | | $, $. 32. ISitne fides publica violata, que data erat Hur -Hussitarugn mores, eorumque 8Ci8SIO i72 seclat. i ' Scriptores Protestantes clamore, quo impk- verunt omnia, conquesti sunt, esse- roditam f dem publicam, datam Husso, et qui hac aeceptb tamen deinde damnatus ad rogum sit. Fide hanc accepit a solo Sigismundo Imperatore, m* a Concilio , cujus concessionis a Concilio nulls& uspiam vestigium apud Scriptores, vel in AdÉ Concilii est: nec dici potest; hanc ipsius Conci | no- | 448 Institut. Hist. Eccl Pars IF. dictamini, et dicisioni Concilii. Ne longior sin solummodo adhuc proferam ipsius Imperatoris S. gismundi declarationem de Salvo conductu, que: dederat Husso, et quo hunc valere voluerit, id que ex Actis Hussi ab Anonymó Hussita conscri ptis , ideoque nullam suspicionem, habentibus, i« quod in his non favet.Husso, esse ex libidin potius scriptum, quam ex vero. Sic vero iste re fert Sigismundum locutum ad Hussum, stantem in judicio: Quamquam sunt, qui dicant, te pe arnicos , e£ patronos tuos quinto demur , et decr mo die, postquam vinctus fuisti , literas publica : fidei a. nobis consecutum esse, tamen nos mulie rum Principum , e£ summorum virorüm testime- nio probare possumus , te, priusquam | Pragam descreros, eas literas a: nobis accepisse per D. JZFenceslaum de Duba, et Joannem de Chlun, quorum nos fidei te commendavimus , ne qua tli Jieret injuria, sed libera tibi coram toto Concilio dicéndi potestas esset, et de tua fide , atque de ctrina respondendi. ldque , ut vides, Reverer dissirni Cardinales , et Episcopi ita preestiterunb ut rnagna eis a nobis gratia habeatur. Btiamü nonnulli dicant , nos de jure: non posse ei patre- cinari, qui aut hereticus, aut heresi suspectis sit. Nunc igitur idem (tibi, quod Dominus C nalis , consulimus , ne quid obstinate defends sed in omnibus eis, qua contra te allata suW, et testimoniis fide dignis confirmata, ea te, quam habes ,. obedientia ipsius sacrosancti Concilii a ctoritati submittas. Id si feceris, dabimus apt. ram , ut nostra fratris nostri, et totius reg? Bohemie causa ab ipso Concilio cum bona gr* tia , et tolerabili poenitentia, et satisfactione dF mittaris. Sin minus, facile habebunt Praftt Concilii, quod de te statuant. Nos quidem iW , er- 74 Sec. X TII. usque ad Sec, XP L aá9g erroribus , et pertinacie numquam patrocinabi- mur. Imo nos hisce manibus ignem tibi parabi- mus potius, quam ut ea qua hactenus pertina- ciu te diutius uti patiamur. Tota igitur fides pu- bla, quam Sigismundus Imp. Husso dedit, per- nuit, eo, .ne qua pergenti ad Concilium accide- rt vis, vel injuria, utque permitteretur in Con- tilio rationem $uz' doctrinz , quantum satis est, expromere , et explicare; hoc est, ut in judicio &uficienter audiatur, et ne nondum satis cognita causa aliquid contra ipsum decerneretur. Sic hoc declaratum est ab ipso Imperatore, quin Hussus facta hac sibi declaratione wel verbulo indicave- rit, ultra hec sibi quidpiam per fidem publicam concessum fuisse, et quo non observato, hec etium fides sit violata. Quod si fuisset, profecto &riptor Hussita non omisisset, hoc ipsum etiam *aggeratius referre, et memorare. Sectatores Hussi, hujus, et Hieronvmi Pra- gensis audito supplicio, multo etiam efferatiores facti sunt, et quasi in rabiem versi, omnia Ca- tholicorum invadunt, igneque, et ferro vasiaut, ei cum alios, tum inprimis Sacerdotes cum cru- citu occidunt jam concremando igni, jam fri- gore enecando , aut aliis affectos tormentis: diri- puerunt , et incederunt Ecclesias, confregerunt, € combusserunt imagines cum Beate Virginis, tt aliorum Sanctorum , tum ipsius etiam Christi, aut coeno, et sordibus contaminarunt; cum ta- men Hussi, et Hieronymi Pragensis venerarentur Wnagines, horumque festa celebrarent. Martinus Y. Papa in literis, quas ad Bohemos dedit, ut €os ad officium revocaret (apud Cochleum 4i. 4. Hist, Hussitar.) vocavit hanc Neronianam perse- «utionem , talibusque tormentis testatur Catholi- | cos 450 Institut. Hist. Eccl. Pars. IF. cos excruciatos, qua nec temporibus paganorum persecutorum audita sint, et neque audiri po sint absque horrore. Sic per tormenta, et crucis- tus studuerunt Catholicos ad suam cogere sectam facta sibi etiam alia Religionis forma. In quaRo- manum Pontificem equalem in auctoritate aliis Episcopis fecerunt; cuivis docendi , et predicar- di liberam potestatem , et jus attribuerunt; Cor- firmationem, et extremam unctionem e numen Sacramentorum sustulerunt; Confessionem pecc- torum abjecerunt, et exploserunt, seque Purge torium, et prece$ pro defunctis, nec non Imeg- num cultum repudiaverunt; abstinentiam, et fe junium abrogaverunt, ,jmo ipsas etiam Ecclesi negarunt esse construendas. Induxerünt vero apud se Communionem sub utraque specie, constitue- runtque, ne Dominicis diebus cessetur ab ope ribus servilibus. Nec tamem in his omnes Huss- te secum consenserunt; mam in plures sectas quemadmodum adhuc ostendetur, erant divis. Religione, et Ecclesiastica potestate conculets, nec erga Politicam potestatem aliquam retinuerunt reverentiam. Statuerunt Regem, et omnes magr stratus e medio tollere. Cum de improviso irre : jssent Prage in Curiam, septem ex senatu, ali undecim fuga elapsis, ex fenestris precipites de derunt, hastis et verubus sic infra debxis, ut qui precipites dabantur, horum cuspidibus cor figerentur. Rex Wenceslaus periculum fuga v Xavit, et ad castrum quodpiam, non procul Pr ga, se inclusit. Corenda quispiam Presbyter ex illorum secta, Hussitas oratione sua mitigavit, e flexit, ne manus suas inquinarent Regis etium sangvine. ld actum est a. 1419. quo tamen ec dem adhuc nec multo post Wenceslaus obiit, ex paralysi: eujus etsi aliunde etiam causa esse po tuit, 25s Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Apostolis Salvatoris Christi transfigurationem in monte vidissent, indeque suas opiniones mutue- ti essent, quas fidei veritates vocitabant, ait Ae- neas Silv. 7/7Zist. Bohem. cap. 4o. Nec tamen omnes Hussite sub hor uno capite Ziska erant, sed ut fere in omnibus sectis contigit, etiam lii divisi in lures factiones erant. Erant enim etiam, qui se Horebitas vocarent a monte Horeb: quí conjur- ctus monti Sinai, ubi lex Divina data Israeliti est, solet in Scriptura pro eodem monte poui, ubi hac data lex sit: quo nomine se eos ferebant, qui soli legem Divinam sequerentur. Quamobren Bohemiam quoque idcirco Terram promissions vocabant, quam ipsi incolerent, ceteros Germs- nic populos per circuitum Bohemie alios Phili- ethaeos, alíos Moabitas, alios Idumzaeos.. Horum dux , et corypheus fuit quidam Bredricus Preshy- ter Moravus, apostata ab Religione Catholica , fe- mina etiam sibi copulata, quasi uxore, publice "Tertia secta Hussitica fuit eorum, qui se Adam- tas vocarunt. Quidam Pichardus fuit horum ar ctor. Nudi incedebant effusi ad libidinem omnem etiam promiscuam. Puduit ipsos etiam Hussitas ce teros istius turpitudinis. Oppressa hac secta ab ipso Ziska est, et fere penitus excisa. Nam cum Adamite more praedonum rapinas exercerent oeque tantum hoc facerent erga Catholicos, sed etiam alios Hussitas , quos etiam sine discrimine filios diaboli vocarent, Ziskam in ultionem ad- versum se provocaverunt. Qui sub injtium sec decimi sexti sub Fossariorum nomine denuo tur- issimam vivendi licentiam sibi sumpserunt i! Bohemia , attamen non sic palam, verum in fo* sis, et latibulis, unde ipsis Fossariorum nomen datum est, ex Ádamitis videntur repullulasse. Hus Sitis etiam Calixtinorum nomen datum fuit pro pter d Sec. XIII. usque ad Sec. XP T. — 455 ter communionem sub utraque specie, quam si- i asserebant , et docebant velut necessariam ad alutem, primum generaliter, deinde autem uni xrum parti, que ut profiteretur hanc commu- nionem sub utraque specie, foris, et intus in suis domibus pingebat calicem. Hinc quidam hoc de ipsis fecit carmen: 7o£ pingit calices Bohemorum lerra per urbes , ut credas Bacchi numina sola roli. Quadam vice in campis prope Pragam, ter- rentis mensis constitutis, ad triginta millia Hus- iitarum communionem suam instituerunt. Ad Ca- lixtinos descivit etiam Conradus Archiepiscopus Pragensis. Cochleus. lib. 4. Hist. Hussit. Z:.ka jam in pueritia unum amiserat oculum, etalterum quoque in cujusdam arcis oppugnatio- ne sagitta delata ad ejus, oculum. Retinuit etiam postea ducis officium: neque enim aliter exerci- tus nisi sub ejus ductu voluit in militia perstare. Vixit usque ad a. 1420. Morti proximus , prece- pt ut ex pelle ipsius tympanum fieret, futurum dicens, ut hujus solo etiam sonitu audito exterri- ti hostes in fugam agantur , carnes vero sue avi- bus dentur in escam. Credibile est, voluisse, ut hee quoque in avibus post mortem ejus resonarent, per alimentum transeuntes in avium, a quibus devoratee sunt, corpora, quemadmodum et pel- lis in tympano. Hussite, ait Dubravius ZZstor. Bohemrn. lib. 26. quamvis picturas omnes abomi- nentur, hujus tamen picturam religiose colunt, et honorem, quem Christo negant, tribuendum contendunt Ziske. Post hujus obitum etiam Ta- borite se diviserunt bifariam: altera eorum pars Procopium, cognomine Parvum, sibi delegit ducem retento priore Taboritarum nomine, altera nul- lum sibi ducem voluit alium creare, dicens, ne- mi- 554 Institut. Hist. Eccl. Pars IF; : minem esse, qui dignus esset ad succedendun Ziske in munere ducis. Itaque iidem se Orpls- nos nominarunt, quod carerent duce: qui vero quamvis divisi invicem essent, tamen quoties ne- gotium aliquod adgressi sunt contra Catholicos in hoc viribus conjunctis egerunt: nec hoc tar tum in Bohemia fecerunt; sed suis armis etiam Germaniam ,. Hungariam , et Poloniam incursave- runt, ut sectam suam propagarenrt. Hec Huss- terum grassandi licentia in extera etiam regnm permovit, a. 1451. et Eugenium IV. Rom. Pont. et Principes Germanice ad sacram militiam denuo conscribendam adversus Hussitas: qualis contr eosdem Hussitas jam indicta erat a. 1420. a Mar- tino V. nullo tamen fructu. Nunc vero eo majore studio fuit apparatum sacrum hoc bellum quo ir- . dignius ferebant Germanie Principes talem Hus sitarum audaciam, qua invaserant vicina etiam regna, omnique crudelitate in his bacchabantur. Convenit itaque ingens exercitus, ut solus Fride- ricus Marchio Brandeburgicus ad quadraginta mil- lia equitum in Hussitas duceret: pro se autem quisque etiam alii collegerant, quam numerosi simum poterant exercitum: nec labor ullus fui set tantis viribus Hussitas opprimere, nisi abfe isset Principum concordia in exercitu, ejusque Scopis dissolutis simili imperio. Cum enim cas incendium in castris exortum fuisset, vano met de castris jam captis ab hoste, diffugit, et dil- psus est totus exercitus»etiam impedimentis rdi- ctis. Cochlaus. lib. 6. Hist. Hussit. Cum a Martino V. et Eugenio IV. jam ind- ctum haberetur Cocilium , Basileam, et ille cone tus Hussitas armis domandi rursus in irritum ct cidisset, Sigismundus denuo tentavit mansvetu né, A256 Institut. Fist. Eccl. Pars JF. - seculariter dominari. n Concilio quatuor ex utraque parte delecti sunt, ad conferendum su- per his postulatis: disputatumque est diebus quin- | quaginta, Hec postuleta Bohemi Hussite Com- pactata appellaverunt. B Non coaluit concordia. Concilium paratum erat Bohemis concedere sumptionem Fucharistie sub utraque specie, atque etiam postea concessit, sed noluit rem hanc talem habendam, et creden- dam, quasi sumptio illius sub una specie, siqui- dem sub hac etiam totus esset Christus, non suf- ficeret ad salutem. In duobus sequentibus 4ostu- latis, in speciem innocuis, angvis latebat in her- ba. Nam Hussitis fuit dogma, omnem amitti po- testatem sive spiritualis heec sit, sive politica, per jeccatum mortale. Hoc autem absconderunt sub his verbis: Per. eos , quorum interesset, ut pec- cata cohiberentur. Tale quoque fuit, Ut secun- dum legem Dei peccata cohiberentur. Id, quod illa sua declaratione, quam cum suis Compactatis Concilio obtulerant, manifestum fecerunt: Para- 4i sumus uniri, et esse unum , quomodo omnes Christiani Fideles uniri secundum legera Dei obli- gantur , et adhaerere ,, ac obedire quibuscumque nobis legitime prafectis in omnibus Ecclesiasti- eis , qu&cunque nobis secundum legern Dei man- daverint. Quod si quidquam Concilium , aut Pa- pa, aut Praeíati, quod a Domino prohibitum est , determinaverint faciendum , aut facere jus- serint , vel quod in canone .Biblio scriptum esi, preterierint , aut. prateriri mandaverint , cum Canones dicant , tales execrabiles , et anathema, obedire non obligamur, nec obediemus. Sibi enim. ipsis assertam esse volebant potestatem pronun- ciandi ex tribunali de iis , qua essent constituta ! non 44 Sec. XIII. usque ad Sec. XPT.— 267. ym tantum per alios Praelatos, verum etiam per eneralia concilia , et Papam. Per praedicatio- em Verbi Dei, quam liberam esse volebant Sa- erdotibus et Levitis, quisiverunt suse sectae sa- erdotibus talem praedicandi libertatem , ut quod ellent, possent praedicare, nec ullus aliquod eis ppedimentum posset ponere. Hoc igitur fuisset kre potestatem libere disseminandi errores. Quod e bonis temporalibus, horumque possessione per lerum habebant postulatum, spectabat eo, ut use bona iniquissime rapuerunt ab Ecclesiis, et eclesiasticis , in horum possessione, et retentio- e firmarentur. Falsum etiam per hoc dogma ab wis offerebatur credendum Ecclesie, illicitam e Clericis bonorum temporalium possessionem, ique jure divino prohibitam, in quod si Conci- um consensum dedisset, parata fuisset infamia vleris, atque ipsius hereseos, qua omnes re- rgerentur, qui tam antea, quam tunc, et de- iceps Ecclesiastici, vel Ordines Religiosi posse- issent aliquid temporale. Cochleus lib. 7. Hist. Inssit. /feneas Silv. in Hist. Bohemrn. Qua sinceritate Hussite legatos miserint ad asileense Concilium, ut tractarent de suo redi- 1 ad. Ecclesiam, hinc etiam potest adverti, qucd uo tempore hoc tractabatur in Concilio, illi ilsenum urbem amplam, et munitam in Bohe- 1a, que ad se illis aditum semper negaverat, L aversata erat illorum dogmata, adpressi sint, um in finem, ut hanc vi compellerent in sua do- meta, simulque egerint ne penderent a Con- dlio. et a futura hujus decisione rerum, quz in *ntroversiam venerant. lidem predicabant, se &m aliis, etiamsi ab Ecclesia definita essent sta- Wros, quam quz ipsi rata habuissent, nam et Tomulus IF. 17 an- 268 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. antiqua Concilia erravisse; Scripture, et oraculis , non decretis innitendum esse, fac! homines. Quo satis ostenderunt, se nec Co rum auctoritatem curare. Hereticorum es clesiam non audire. Credunt ea nonnisi , q bi suo.arbitrio ponunt dogmata. Mainardu de Neuhaus, captus et ipse erroribus Huss quos abjecerat, dolenter nimium ferens in mia patria sua, omnia per Hussitas esse c cata, sacra, et profana, occulte consili inierat cum pluribus aliis proceribus, et libus Bohemie adversum Hussitas, habel horum conspiratione paratas copias. Praga tenebatur a Taboritis, Praga nova ab Orp quz inter se partes ita dissidebant, ut etiam in vicem certarent, seque impeterent hc in módüm. Hac Mainardus usus occasione P veterem adgressus cepit: deinde se conver! versus Pragam novam. Dum suum discrimei site vident, consociantur Taboritze cum Orp ii quoque, qui Pilsenum obsidebant, accu dum jam interea Mainardus etiam Pragam 1: occupasset. Oritur ingens certamen, et pr: Succumbunt etiam in hoc Hussite: q omnia etiam Castra capta sunt cum viginti tum millibus: et soli equites, quibus Coaphk erat, fuga evaserunt. Procopius, cognomin vus , Taboritarum dux in hoc prelio occubui caput bifariam sectum fuit: alter quoque Proc Orphanorum dux, cognomine Crassus, hasta i verberatus periit. Peditum illa viginti millia " supererant ex prelio, sese Mainardo dedider Deliberatum fuit, quid agendum cum h set. Mainardo. non est visum consultum, promiscue dimittere , quod. in his veteres Z » 4d Sec. XIII. usque ad Sec. XF1. — 269 es 'predis' agendis adsveti, duce sibi novo' tituto facile iterum redituri essent ad suum nium, pristinumque suum grassandi morem: bat et illud precavendum , ne sparsi per Bo- iam continuarent spargere ulterius etiam Hus- TOres. Quia vero non dubitaverat esse in hoc . ero, qui capti sunt, tales, qui potius vi ad- secuti sint Hussitarum partes, quam sua vO- ite, et quorum proinde speranda sit convér- edicendum curavit in Hussitarum castris, se rsus Coaphonem, qui fuga elapsus esset, ad- uti velle illorum operá, atque viribus, qui res Ziske milites strenui, et bene exercita- ssent in armis, quibus etiam stipendium olvendum sit." Istis vero mandaverat ,, ut se »garent a teteris, et ad horrea, que desi- erat, et que rebus ad victum, et .potum, urante, erant instructissima, se se confer- . Ubi cum cibo, et potu distenti subse- ite nocte profunde dormivissent , eadem hor- cincta militibus, ne quis exitium posset ef- né, jussit succendi: sicque interierunt ve'era- iske milites ad unum omnes. Hoc demum 0 confracte sunt Hussitarum vires: tumque ium Sigismundus Rex Romanorum, et Hun- e adiit suum etiam regnum Bohemie. Non mn desierunt etiam postea Hussite in Bohe- esse, qui rursus a Dasiliensi Concilio invita- ur.ad redeundum in Ecclesiam oblata conces- e, sub utraque specie sumendi Eucharistiam, amen conditione, ut Sacerdos porrigens Eucha- iam, eos interrogaret, num crederentsub una m specie sumi totum Christum , nec esse ne- ariam ad salutem hujus sumptionem sub utra- Specie. Sed jam fracti armis a Mainardo Der magis, magisque deficiebant. Josephus II. 17* Im- 950 dnstitul. Hist. Eccl. Pars.IP. Imperator, et Bohemie Rex, licet quoad À stanam, et Helveticam Confessionem decr Tolerantie, ut vocant, fecisset, exceperat t Hussitas, nec hos :perstantes in sua secta, fortassa occulte passus est in Bohemia, aut uspiam in suis ditionibus. Una Hussitarum t tunc ibat etiam.per Hungariam, quam ipse e Bude vidi, euntem Poloniam et Russiam ve : Anno 1434. illa a Mainardo clades Hussitis ta fuit. Jistoriam de Hussitis scripserunt C deus, 2deneas Silv. Dubravius, Thomas ) densis : qui jam etiam citati sunt. $. 55. Gregorio XI. succedit Urbanus FI. 4b h« ficiunt. Cardinales, aliumque eligunt Po cem. Robertum Gebennensem , sub nornine mentis F Il. | Gregorius XI. Papa, quem supra f. 27. monstratum est; Ávenionem. reliquisse, et vi se habitatum Romam, die 2». Martii anni su quentis 1578. mortuus est. Ne deinceps Áve ne, quo redire in autumno ipse etiam Gregc volebat, ob turbas, quas tam sepe Pontific suis Romanis patiebantur, et propterea ma Avenione residere, quam Romse, ne, inq hoc ulterius fieret, Romani sibi precavend Gregorio XI. mortuo , existimaverunt.: Non hoc decorum Romanis, nec cónducens, dun quiin Patrimonio S. Petri regimini erant pr cti, absente Pontifice, plerumque suum luc quaererent, neglecta etiam publicorum aedif rum Cura. Erant eo tempore universim Card l «4 Sec. X I1I. usquead See. XPI..— 371 ; tres, et viginti: ex his Rome sedecim, Áve- one-sex, et unus in Hetruria , ubi munere le- tionis fungebatur. li, qui Rome erant, con- ave intraverunt ad eligendum Pontificem. Qui- im, ut est apud Raynaldum ad a. 1578. num. . ex Epistola Abbatis Sistrensis ad Regem Ara- mie, ex Prefectis regionum Urbis ivit ad fene- ram conclavis et dominos Cardinales allocutus t in hunc modum: Scitis .Domini mei , quod introitu Conalavis multi clamaverint rogantes 8, quod eis daretis Jtalicum, vel Romanum ; 4c autem pro parte totius populi sum missus ! Paternitates vestras, et vobis eorum pro par- notifico, qued solum volunt eis dari Romanum, . c essent:contenti Italico. Timent enim, ne sub iqua conventione secreto inter vos, et aliquem alicum , non Romanurn inita, ipse post ele- lonem reduceret Curiam .venionem. Res de »mano eligendo in deliberationem venerat. Jo- mes Crosius Cardinalis Lemovicensis dicebat, ut tin eadem Abbatis Sistrensis epistola Si e/i- remus Romanum, aut esset de Collegio, aut tra. Non habernus nisi duos,' quorum unus f decrepitus, et infirmus, scilicet Dorninus $. "tri (Franciscus Thebaldeseus proprium ejus no- en erat) a/i&s autem nimis:juvenis , et inexpers, ilicet Dominus de Ursinis. De extra Collegium mineri scio aptum ad Papatum. 'Proposuit vero irtholomzeum Prignanum , Neapoli natum, Ár- iepiscopum Barensem, multis muneribus fun- um in Curia Romana, qui etiam tunc Rome incellarium in eadem Curia agebat: statimque ro, inquit, e£go mea sponte, et libere in Sum- un Pontificem prefatum Dominum rchiepisco- c. "Cardinali huic assensi sunt Cardinales ce- ri. At- 272 nititut. Hist. Eccl. Pars IF. Attamen cum populus Pontificem. expet genere, et patria Romanum, Cardinalis de Ui dixit: Bonum est, quod eligamus unum f. num, vel Italicum simultate , ut, applaud. voluntati populi, et postea curs recesserimu locum berum , tunc eligemus alium. (Unur ex Fratribus Minoribus voluisset assumi, in héec simulatio, institueretur.) .Ef per alios dictum: | Non utamur hic aliqua. simulat sed: vealiter eligamus : et propterea Domim dinales post,. eligendo protulerunt. illa. ve "Animo , et intentione quod sit (uX.sit) verus pu. Joannes de Lignano in Tractatu pro bano VI. apud Raynaldum Tomi YIL Annal Tulerunt deinde suffragia: quorum duabus tiis partibus et ultra electus fuit. Archiepisc Barensis. Qua facta electione tamen hanc nam adornarunt ad populum, cujus ma: multitudo obsidebat palatiüm, "deludendum ad precavendum, ne quid licentiosius ag Cardi nalem S. Petri, patria Romanum. induxer ut ad modicum tempus, et donea multitudo laberetur, personam Pontificis. recenter € : adumbraret. Irruit Populus in conclave ad : dum osculum manibus et pedibus .ejusdem dinalis, quem credebat ésse electum Pontifi Quod videns Barensis, ad Cardinales, Cur, dicitis, me a vobis electum esse, dum aliuc deo ? .Cardinales totam illam fictionem. sibi nifestantes jurarunt in Deum, et celum ( etiam hec verba: Abbatis Sistrensis) elec nullum alium preter eum. Ipse autem vic et audiens omnia cum humilitate maxima, e crymis acceptavit. .Populus autem osculando nus et pedes Cardinalis S. Petri cum trexisset manus ex articulari morbo tumentes, nec FK | üu 4 Sec, XII. usquead Sec. XPI. — 875 stra. dolorem perferre, exclamavit se'non esse Papam, sed alium. Propter quod tota civitas cu- "urrit ad arma,: et circumeuntes palatium , ab »mni parte minabantur interficere Cardinales. ' Quin et ipsum Barensem furibundi quaerebant in palatio, ut. interficerent. Barensis absconditus est m palatio. Cardinales metu perculsi, alii in. suas lomos aufügerunt, alii ad castrum Angeli, alii Miam extra Urbem. | Hec tamen procella admodum brevis fuit. l'um aliorum, tum inprimis opera Agapiti Abba- is Cassinensis sedata est. Hic populo preter alia, id eum componendum exposuit nomine Cardina- ium, sibi quidem mortem inferri posse, at vero, 1t Urbano Jam electo , hoc, enim sibi nomen as- ampserat Pontifex recenter electus, id nulla ra- $one a se extorqueri posse. Sic defervuit celeriter xnnis illa commotio populi, ut altera die post lectionem , secure e suis latebris Urbanus pro- lrit, Cardinalesque, qui diffugerant, ab eo "onvocati, reversi ad palatium sint, ut, que xerimoniz in electione peragi solebant, nondum- Tue erant peracta, perficerentur. Die 9. Aprilis t 1578. erat Urbanus electus. In diem ' undeci- - nam inciderat Dominica Palmarum: qua juxta norem ipse ramos palmarum, et olivarum in Ec- Jlesia distribuit Cardinalibus, Prelatis, nec non diis: postera die interfuit Misse funebri que eo ubente facta est, pro ejus antecessore Gregorio XI. 'ridie coenz Domini processit in publicum stipatus mnibus Cardinalibus ad solenniter benedicendum am populo Romano, quam peregrinis ad. diem 'oene Domini Romam maximo numero conflu- ntibus. Die autem Paschatis in corona omnium edecim Cardinalium , qui in Conclavi erant , S0- en- 174 — Institut. Hist. Eccles. Pars. IF. lenniter inauguratus est. Hi Cardinales , qui Ro- m: erant, literas miserunt Ávenionem, ad Car- dinales, qui adhuc ibi morabantur, subscripus a se omnibus de electo a se Urbano: qui et ipii hunc rite electum recognoscentes , suam ei vene-- rationem ut Summo "Pontifici testati per lites sunt. Die 25. Aprilis Cardinalis Ambianensis Jo-. annes Grangius ex Hetruria, ubi legationem obi- verat, rediit, salutavitque Urbanum ea cum ve neratione, que exhiberi solet Summo Pontifci Tta! omnium trium et viginti, qui tunc numeru fuit Cardinalium consensione, et professione Ur- banus fuit agnitus, et habitus verus, legitimu- que Pontifex. . | Urbanus VI. fuit homo vite severe, natu: reque non nihil asperioris, qui jam die, post-: quam inauguratus fuit, altera, Fpiscopos, qui Rome herebant, reprehendit, quod in suis Ee, clesiis non residerent, nec curam per seipsos quam deberent, gregi suo impenderent. ok: unam septimanam Cardinales in consessu publico etiam aliorum Prelatorum acriter reprehendit, denunciavitque his, se ea, que agerent, non passurum. Que ista speciatim fuerint , ex Wil- singhamo i2 Richardo IJ. intelligitur , cujus lue verba sunt: Ex post cum ipse Cardinalis (Robet- tus Gebennensis) et ceteri de Collegio, quibus E clesice perturbatio complacebat , viderent Urba- num Papam, ut Summum Pontificem per. omnia condecenter agere, contra avaritiam ipsorum d- sputare, adversus injustitias disceptare , et i^ omnes Simoniacos intrepide terribiliter fulminare, penituit eos fecisse hominem. | Simonia horum in eo constitit , quod pensiones annuas ab his Sibi haberent pactas, qui eorum opera, et com- men. i «4 Sec. X IIT. usque ad.Sec. XPI, — 255 endatione ab Romana Curia obtinuissent Bene- cia. Jamque circa medium mensis Maji Cardi- ales pretexentes calores, qui ingruerent sstivi, etierunt a Pontifice facultatem eundi Ánagniam ivitatem Campanie. Inter hos erat Petrus de una Aragonensis, ceteri Galli, universim tres, t deeem , ceteris cum Urbano manentibus. Hi -ardinales, qui Ánagniam se contulerunt, in- lammati odio erga Urbanum, utque se libera- *nt ab eo, cujus .severitatem ferre nollent, essimo , et perversissimo consilio, aliam electio- 1m Summi Pontificis instituerunt , preetexentes priorem non fuisse validam ,. ex metu sibi incus- i0 ab Romano populo, et, quo nonnisi adacti, ideoque nec libere. Urbanum elegerint; .elege- runtque Robertum Gebennensem. Cum et ipsi vidissent, quantum. hinc mali secuturum esset, lentabant ante Urbanum inducere ad deponen- dum Pontificatum sua sponte, qui vero respon- lit: Zn veritate Dei de dimittendo Papatu mo- dicum curarem: sed non dimittam , ne dem lo- rum diabolo, et cornu peccatoribus : quemadmo- dum est in Epistola Alphonsi Ordin. Predicator. apud Raynald. ad a. 1578. num. 39. Electio- ne autem facta iidem Cardinales denunciarunt nort tantum Urbano , ut deponeret Pontificatum, qua- H quem nec verum, nec legitimum teneret; ve- rum etiam literas in omnes: partes ad Heges, Principes, et Episcopos miserunt, quibus signi- Ücarent, quid, et qua de causa fecerint, Rober- tumque, qui sibi nomen Pontificale Clementis VII. assumpserat, proposuerunt, qui repudiato Urbano habendus sit legitime electus Pontifex. Expositum est supra, et demonstratum, [uemadmodum facta sit Urbani electio. Ex quo . etiam 976 — dJnstitut; Hist, Bocl. Pars IF. apparet, hunc ipsum metum, quem Cardimles suz factioni pretendebant, fuisse nonnisi ab iis confictum, et inendacio compositum. . Omnium primum hoc erat: Cardinales, dum intrassent ad Conclave, multi clamarunt rogantes , ut sibi Pon- tificeni darent Italicum , vel Romanum. Hoc igi- tur nullum metum ipsis facere poterat. Precibus enim hi multi solummodo usi erant, nullas mi- nas intentarunt. Stultum igitur fuisset vel con- cipere hinc aliquem metum. Postea cum jam Car- dinales fuissent in Conclavi, Prefectus unius re gionis, dixit Cardinalibus, per fenestràm cum hs locutus, se a populo missum, ut hujus totius nomine ipsis notificaret, quod sulummodo Ro- mauum, videlicet origine, et patria, sibi velint dari Pontificem, nec essent contenti Italo. Non- nisi desiderium populi etiam nunc est ad Cardi- nales perlatum, ' nihil ejusmodi, dictum ,. quod aliquem metum haberet. Facta est deinde electio, rejécto eo consilio, quod erat datum a Cardinsli de Ursinis, ut ad decipiendum populum solum modo simularent electionem Pontificis , hujusque insignibns induerent unum e Fratribus Minoribus professi sunt se hanc facturos ánimo, et intem- tione, ut qui electus esset, verus esset Papa. Quo pacto igitur deinde Cardinales metum preetexeré poterant, quem se prius in electione contemne re asseruerant? Quin si Cardinales in eligendo eliquo metu ducti fuissent, non Urbanum, alium, nempe Romanum, qualem populus pe Scebat, elegissent. Post electionem autem omnino tumultuari coepit populus Romanus, cum vidi .$et, non tantum non patria Romanum electum Pontificem , sed sibi etiam per Cardinales illu- sum esse, Cardinali S. Petri sibi ostenso , quas! electo recenter Pontifice, quem se tantummodo si- "4 Seo. XIII. usque ad Sec. XP T. — 273 imulaverit, et adeo graviter, ut vim inferre vo uerit non tantum Cardinalibus, verum etiam psi Urbano; .qui proinde diffugerint, et ad ca- trum Angeli se aliqui ex. ipsis abdiderint, Ur- 3anus vero'in palatio, in quo facta est electio, je absconderit, ne a furente populo, interficere- ur. Át vero hic metus, omnino gravis, incus- us tantum est jam post perfectam electionem. Von ergo vitiare potuit electionem. Et illi ne netum suum aliquem obtendere poterant, qui d ejusdem. populi postulationem responderunt: We electuros in spiritu libertatis nullo respectu talito ad aliquam nationem , quemadmodum »erhibet -Baldus de Perusio in Tractatu, sub no- nine allegationum de Urbano, quem ex Me. Va- icano Raynaldus edidit Annaliumque Tom. VII. 4 calcem adjunxit. Denique cum jam metu dif- hgissent, et populo furenti, omniaque extrema minanti per Ágapitum Abbatem Cassinensem. si- poificassent , sibi quidem mortem inferri, nulla rero ratione extorquerj a se posse, ut alium Pon- ilicem eligant, postquam jam Urbanum elegis- ent, et quod agnoscens populus conquievit, an- on ipsi professi erant, Urbanum a se sic rite «se electum, ut etiamsi vellent, alium elegere, uec tamen electio valere non posset? Neque enim Sectione rite perfecta, et ab eo, qui electus est, iIcceptata, mansit in electoribus potestas alterius Migendi. Dum igitur ipsorum etiam Cardinalium yofessione, Urbano jam electo, alius eligi non otuit, fuitne Urbani vitiosa, et non. valens ele- *io, ut deinde illa, quam fecerunt iidem Cardi- iales, valere potuerit? Attamen litere Cardinalium, quibus electio- m Urbani depioxerant velut nihil valentem $78 Institut: Hist. Eocl. Pars IF. quia, ut dicebant, eam libere, et voluntwie non fecerint, fidem apud multos invenerunt. Fx his fait Carolus V. Rex Gallie cum tota Gallis, Clementemque recepit. Non temere rem egit. Instituit conventum, in quo fuerunt Archiepisco- i sex, Episcopi triginta, insuper Abbates, e& Doctores Theologie, Jurisque quam plurimi, consiliumque ab his expetiit, num Urbano, vd Clementi adhzerendum esset. Hi, et Universi quoque pariter consulta tam bene rem dispexe- runt; ut Regi persvaserint, Clementem esse vt- rum, et legitimum Pontificem, adeoque huic ad- herendum. Quare Clemens etiam se Avenionen recepit, ibique sedem fixit, postquam fugere coactus est exTtalia: Clementem susceperunt etiem Reges Castelle, «et Sicilie. Italie vero maximt pars Germania, Ánglia, et Hungaria Urbano sd- esit: quam ejusque Regem Ludovicum Magnum, quo magis sibi devinciret Urbanus, Demetrium Ár- ehiepiscopum Strigoniensem, et Valentinum Episco- pum Quinqueecclesiensem inter Cardinales coopte- vit, quos alios sibi creavit: quin et auxit horum me merum usque ad sex, et viginti. Etiam Clemens iii Cardinalibus , qui in ejus factione erant , superad- didit aliossex. Urbanus in Clementem pseudopapsu, nec enim existimo, adhuc aliquem futurum, qui dt- biret, hunc fuisse omnino talem, et in Cardinalesd adherentes tulit excommunicationem : vicissimque Clemens in Urbanum, ejusque Cardinales jecit cassa, et bruta fulmina. Sed nec his solis armis excommunicationum dimicatum est, verum etiam bellum tale alter in alterum, excitavit, quali assumpto Crucis insigni, facta sunt in Oriente pro recuperanda terra sancta. Parumque abfuit ne ipse etiam Clemens Neapoli comprehendert- tur, et in manus incideret Urbani. Dui proinde 44 S|aae XX 17I. usque ad Sec. XPT. 259 dens se in Italia haud tutum, Avenionem se re. »pit in Galliam: triste autem. erat, et miserabi- | videre oppugnari urbes, expugnari castella, verti, atque profanari monasteria, et Ecclesias: intus erat furor Clementis, ejusque militum, ut uoscumque comprehendissent e Clero, qui .Ur- eno adhererent, ipsos etiam Episcopos, alios | mare preecipitarent, alios igni cremarent, aut lio supplicii genere enecarent. Adversus Urba- um autem etiam postea semel, atque iterum udam proprii ipsius Cardinales conjurationem ecerant, ut eum e vita tollerent. Invisum se his ecerat, quod iis, que sibi proposuisset agenda tiam si aliter , beneque svasum fuisset a Cardi- wlibus prefracte inhereret, atque hos non so- um:non audiret, verum: etiam idcirco sinistre le ipsis suspicaretur, tamquam oontra se conspi- went cum ejus adversariis. Quos ille detecta »njeratione questioni per tormenta subjecit, at- [ue etiam supplicium de ipsis sumpsit. Pontifi- atum gessit usque ad diem 15. Octobris a. 1589. [ui e supremus fuit. | | $. 54. Urbano 7/1. succedit Bonifacius 1X. Clementi FII. antipape Petrus de. Luna, Pontificali nomine Benedictus XIII. Conventus Ahabiti ad zollendum schisrna. Die 2. subsequentis mensis Novemb. electus st Petrus Thomacellus Cardinalis patria Neapo- itanus, qui se Bonifacium IX. nominavit. Hujus rima cura fuit eos, qui per schisma Clementis intipape abstracti erant, revocare ad unitatem 'cclesie. — Hoc egit sollicite tam per epistolas, quam 280 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. quam per nuncios, et legatos ad Principes, eos etiam, qui alienati ab eo erant. Clementi pro- "misit dignitatem Apostolici Vicarii in Gallia, e Hispania, si schisma deposuisset, ejus vero Car dinalibus confirmationem in eadem dignitate. Pe trus, . et. Bartholomeus .Ordinis Carthusianorum missi .hac de re in Galliam, Avenionemque ad Clementem, conjecti ab hoc in carcerem sunt, ne ante dimissi, quam Rex Carolus VI. (hic fuit C- .roli- V. cujus supra mentio facta est,' filius) eorum dimissionem postulasset. lidbém literas fereban etiam. ad eumdem Regem. Hic mandavit Univet- sitati Parisiensi, ut de ratione, qua schisma tol- li posset, consultaret, et quam censuisset fore optimam, sibi proponeret. Nicolaus Clemangim Doctor in eadem Universitate, ac postea Bened eto XIII. successori Clementis in antipapatu a se- cretis, libellum nomine Universitatis composuit, et tres modos Regi proposuit tollerdi schismatis Primum censebat, quem et credebat expediti simum , si uterque Pontifex se abdicasset Pont* ficatu, ac deinde alius electus fuisset. Sed condi tio hec habebat difficultatem. Huic enim peri subjiciebatur Bonifacius legitimus Pontifex, € Clemens Antipapa: sed neque a Clemente obst- nato in suo schismate exspectandum -hoc em . Alter fuit per compromissum. Hac igitur rati ne Bonifacius Pontificatum suum, velut dubium, commisisset aliorum arbitrio , nec ipse se credi disset, verum esse Pontificem: sed neque Clemens Pontificatum, quem sibi arrogabat, tenebatque mordicus, aditurus erat gleam. Tertius per nerale concilium. Que vero ratio ipsi etiam mangio, et ceteris Doctoribus Parisiensibus. vi est .prioribus difficilior. In Pisano tamen Concilio q generaliter convocato, de quo adhue narrabitur, | | res A Sec. XIII. usque ad Sec. XFI. — a1 es sic instituta fuit. Ad Pontifices autem duos, juorum neuter dimittere Pontificatum voluit, ad- litus fuit. ista ratione adhuc.tertius. Illa efficacis- ima fuisset ratio jam statim a principio oppri- nendi schismatis , si Doctores Parisienses unm dderunt, et' quod videre etiam debuerant , Ur- jnum fuisse electum tot suffragiis Cardinalium, [uot requirebantur, ut rite.fieret electio , vidis- ent huic electioni priori standum fuisse, quod am in aperto positum erat, nec Cardinales au- liendos fuisse metum suum contra : electionem Mlegantes, qui nonnisi confictus erat. Inter ele- cionem Urbani, et alteram Clementis ab. ipsis factam quinque intercesserunt menses , et ampli- uw, prior enim facta est die 9. Aprilis, altera die 30. Septemb. Quare etiamsi vitium aliquod con- Wgisset in electione Urbani , tamen ipsius Ponti- fictus stare debuisset , postquam . hunc recognó- vit, et suscepit tota Ecclesia ut verum, et legi- tümum Pontificem. Quem Pontificatum dum Do- etores. Parisienses Urbano prepostere abjudica- runt; ad schisma, ad quod extingvendum omnem &uam operam conferre debuissent, oleum affu- derunt. Res hec dum agitatur, Clemens antipapa die 16. Octob. a. 1594. moritur. Hanc Carolus VI. Gállie Rex ratus opportunitatem idoneam Ichismatis tollendi, eosque, qui Clementem se- quebantur, revocandi ad unum, idemque caput Ecclesie, et conjungendi cum Bonifacio , audita Jementis morte e vestigio scripsit Ávenionem id Cardinales, hortatus est, et obsecravit, ne in Jementis locum prius alium eligerent, quam um Bonifacio tractatum esset de concordia, Idem ecit, et petiit ab iisdem Cardinalibus Rex' Ara- go- - 38a nstitut. Hist. Eccl. Pars IF. goniz:' nec non Universitas Parisiensis id svase-- rat. At vero Cardinales tanto magis properarunt erficere electionem: ne tamen viderentur negle- ctui habuisse Regis Galliz literas, has non ape- ruerunt, nisi peracta jam electione. Videlicet preclare ostenderunt, quam amantes, et studiosi essent concordie, et unitatis, que debet esse in Kcclesia. Elegerunt Petrum de Luna Cardinalem Aragonensem , qui'sibi Benedicti XIII. quasi no- men Pontificale sumpsit. Nemo fuit obstinatior, et pervicacior in tuendo schismate: tametsi ante- quam electus fuisset, semper in. ore habuerit unitatem, et concordiam, hancque se anhelare osténderit. Quid ipse etiam senserit de Urbani VI. Pontificatu, ex eo, quod refert Ànselmus Ce- nonicus Patracensis Torn. IP. de Schism. pag.*8. fit manifestum. Interrogatus enim, de hoc respon- dit suo more jurandi, Per nia fe (per meam conscientiam) ego credo, quod a tempore Sancti Petri non fuit verior Papa in Fcclesia Dei, tam rite , canonice, et concorditer electus ante, €t post ingressum Conclavis. Petierat is ab Urbano, ut ad id, quod jam habebat beneficium , aliud adhuc sibi conferret. Hoc ei fuit negatum. 1d- circo Urbanum deseruit, et factioni se adjunxit Cardinalium , qui Clementem antipapam sibi ele- gerunt, ab hoc sperans, quod ab Urbano obti- nere nón potuit, auditus deinde dicere: Certe non servirem Deo, si non faceret mihi bonum: Bartholomeus | Zabricius Tom. II. de Schism. Illam homo ambitiosus, et cupidus, omnieque referens ad suum emolumentum desiderabat cos cordiam, ut se unum omnes haberent Pontifi- cem, non ut istius coneordie causa , etiamsi istá ratione comparari potuisset suum Pontificatum, quem nequidem sua bona conscientia tenebat, di- 44 Sec. X11II. usque ad Sec. XP T. a85 itteret. Idem antequam eligeretur, fidem ju. m etiam dederat sponte ac ultro depositurum tificatum , .si ad sholiendum schisma confer- quod idem fecerant ceteri etiam omnes isti- actionis Cardinales, quisque quoad se, si Pon- . eligeretur. Fecerunt hoc, ne sua depropera- lectione viderentur voluisse esse prorogatores Spes; que erat, ut sublato antipapa Cle- te etiam sponte sua desineret schisma; cujus caput erat, impleta omnino fuisset, nisi Car- lium schismaticorum improbitas impedivis- non destitit tamen Gallia, et Germania: ur- 'rem hanc. In Germania plures idcirco / conventus instituti sunt. : Expetebatur, Doc t opportunissimum habebatur remédium , ab obus Pontificibus, ut propter Deum , ejusque esiam sponte renunciantes dignitati, locum da- nov:e electioni. Nihil vero minus, quam istud us de Luna audire voluit: nec Bonifacio hec itio grata fuit; attamen eam non abnuit, si | hoc Petrus de Luna facere voluisset. Caro- zallie; Rex istius pervicacia exacerbatus ,* edi- t fecit, quo prohibuit omnibus in suo regno, uis cujusdam beneficii Ecclesiastici impetran- rusa ad Petrum de Luna iret, et me illius data, aut minas qualescumque curaret; pre- | omnes revocavit, qui in illius curia versa- ur cujuscumque negotii causa: quin militiam a Avenionem misit ad Petrum de Luna vi »ellendum in id, quod aliter facere detrecta- Bucicaldus, qui copiis peerat, priusquam adhiberet, cum Petro de Luna per Petrum um Fpiscopum Cameracensem ei declaras- quid Kex ab eo postularet, ille iratus, uL. omaslus IF. 18 ía, 184 Institut. Hist. Eccl. Pars. IF. 1a, inquit, feci pro Eoclesia: rite sur electus, modo cedam? Id vero, quamdiu vivam , non f JMeum nomen, et pontificatum ad mortem us, servabo: nec me submittam Gallorum Regi. I per te sciat , volo. Svadebant idem ipsi sui C dinales: sed surdo cecinerunt fabulam. Script fuit jam etiam Cardinalibus ab Bege, iisque s pondit, Curaturum se, ut nullum vel dignit sug, vel etiam beneficiorum et proventuum s rum subeant dispendium, si deseruissent Petr de Luna. Quamobrem Petrus ab his omnibus sertus est. Nec tamen cessit, etiam cum a Bucic do ad ejus palatium ad mote essent copie, quod. star castri munitum erat adeo, ut oppugnation que mense Septembri inceperat , a. 1598. sustim rit tota subsequente bieme. Multi ,: qui inclusi Petro:erant, aut ex vulneribus, aut etiam ob pet riam vietus perierunt: ipse quoque Petrus fragm tislapidis, e tormento emissi, lesus fuit. Henri quoque Castelle Rex exemplum Gallie Regis: cutus, se abstraxit a Petro de Luna, inhilw que. omnibus in suo regno, ne. quis ulla in ab eo penderet. Ille ad Martinum Aragonisl gem. auxilii causa recurrit: qui vero 'negevit. ejus causa suscepturum bellum cum Rege Gall Hieme transacta, &àd incitas redactus paruit | stulatis Regis Gallie, et promisit se depositun dignitatem ea conditione, ut Rex eum tene sub sua tuitione, Cessatum est ab obsidione, subministrata annona, sed negata facultas ped efferendi e suo palatio, usque dum pax Ecc perfecta esset. E Cum annos quatuor, et ultra Petrus ser! tus fuisset in custodia, subque excubiis, hisd lusis se in libertatem asseruit. Quidam Robind | Bra- BÁG. — Lustitut. Est. Eccl. Pars IF regnum Hungarie , non ipsi, voluisset assertum, et in partes Petri de Luna ipse et Wencéslaus transierunt. Itaque tali patrocinio tot Principum fultus idem Petrus nihil dubitabat se Pontificatum retenturum, si ad congressum res deducta. fuis- set. Sed techne ,non habuerunt successum. Bo- nifacius respondit legatis Petri: enunciet ipw, si vult, et qui se obligavit , et non habet quid. perdere. Nos scimus , qui potestatem a Deo hos. bemus, et nolumus renunciare. Sic respondisse. Bonifacium , scribit Auctor Apologie,.qus er stat 7om. 24. de Schism. pag. 144. pro Petro de Luna: que proinde suspecta esse possunt. Reve- ra autem cum multi jam Ántipape .fuissent , ma- gnasque factiones: fecissent, statimque horum primus Novatianus, non tantum omnes Occidew- tis Ecclesias, sed totum Orientem. etiam turbeas- set, factiosisque 'suis epistolis, et..legationibur induxissét ubique quam plurimos ad dubitandum de Cornelio, cujus antipapa erat, essetne verus et legitimus Pontifex, numquam tamen hac vi&,: itum est ad extingvendum schisma, ut a Ponti fice, cujus impetebatur Pontificatus, perteretur, ut munere suo cederet ita, ut aut suo antipap?, aut nova electioni locum daret. Sed inquisitum: fuit, quemadmodum factum est a S. Cypriano, dum. África universa tituberet in Novatiani schi- smate, quomodo se amborum electio habuisset atque expénsum, cujus bona causa, cujus malt: esset. Supra Part. I. harum Institution. pag. 179». Sic in schismate inter Damasum, et Ursicinumy inter Bonifacium et Eulalium, inter Symmachury: et Laurentium, in omnibusque schismatum ct sibus aliis actum fuit. Anne Summus Pontif quia repertus est, qui insurgeret adversus ej Pontificatum , .debebit hunc dimittere in. gratism Us . | ! sui 44 Soc. XIII. usque. ad Sec. XP T. — 293 sui adversarli, qui scissionem fecit, huicque ce- dere suam potestatem, et dignitatem , ut ita re- deat ünitas se prebendo ad id, quod summo scelere , atque nequitia queesivit ejus adversarius? - Praeclare enim vero ageretur, si lis existeret in- ter duos de hereditate, et ad hanc componen- dam ab his exigeretur ambobus, ut hereditati, quia sub litem venerit, renuncient, hancque ce- dant cuidam tertio. In quo judicio, queso sic diudicantur cause? Quemadmodum quod Deus conjunxit, homo. non separet, JMatth. 19. v. 6. 1t etiam quam pascendi, regendi, et gubernan- di universalem Ecclesiam plenam potestatem Chri- stus in Petro Romano Pontifici tradidit, que sunt verba Florentini Concilii in Decreto Unionis, ita linc etiam. nulla humana potestas potest auferre. . Bene ergo responsum est Petro de f una a Boni- "heio: Renunciet ipse, si vult, et qui se obliga- vit, et non habet quid perdere. (Quem enim de- positurus erat Pontificatum, cum nonnisi pseudo pontifex esset, nihil perditurus erat depornendo, quem nullum habuerit) Nos sumus, qui. pote- ttatem e Deo habemus, et nolumus renunciare. 6. 55. dnnate , et earum origo. Bonifacio IX. succedit : Junocentius VII. Huic Gregorius XII. Car- dinales non habet sibi addictos. Bonifacius triduo post, jam antea eeger, 1:0rbo enim quem calculum vocant , - laboravit, ecedente animi commotione inter sermonem cum etri de Luna legatis , diem supremum obiit. Ab oc Pontifice vulgo repetitur initium Annatarum. ^ Hoe 258 Institut, KEhst, Eccl. Purs IF. Hoc nomine intelliguntur fructus primi anni otni- um Ecclesiarum Cathedralium , et Abbatiarum ve- cantium, quos is, qui beneficium consecutus est, endet Camere Apostolice. Attamen jam Clemeu v. istud in Anglia fecerat, cum id vidisset ibi dem factitari ab Episcopis erga eos, quibus bene. ficia conferebant in suis dioecesibus, ratus id quod Episcopi facerent, se quoque posse et equ ore jure facere. Joannes XXII. quoque id fed ad succurrendum Ecclesie Romane indigent, quoad beneficia intra triennium vacantia, exc- ptis tamem Episcopatibus, et Ábbatiis. 7Aomas. Tom. IIT. 795. Annatarum equitatem tuetur etiam Joann. Gerson de Simonia cap. 5. Nam et in Ve- teri lege decimas decimarum esse Summo Sacer- doti a Levitis preestitas. Num. 18. v. 38. Sic ig- tur, inquit, non minus in lege nova debetur lue decimatio facienda ipsi Pape per inferiores pr sustentatione status sui. Sub Pontificatu ejusdem Bonifacii turba dam hominum e Scotia egressa venerat in Italiam. Induebantur veste candida, et cruces portabat testaceas sangvine permixtas, atque oleo hume : ctatas, quae in swstivo calore sudare sangvine Y debantur. Dicebant ipsum etiam Eliam Prophe tam, e paradiso reversum, unum esse e suo nt mero, et vaticinabantur, brevi orbem interit rum terre motu: Creditum fuit ipsis, in totaque Italia, atque Rome quoque ipsi etiam Cardim- les in saccis albis cum capitiis, qua faciem tege- rent, solisque oculis foramen relinquerent ad vi dendum , per continuos tredecim dies nova ca tica cantanbant circumeuntes templa, et platees peroubs terrore illius. terre motus, et divini je i i. In.multis fructum protulit; namque se re pot wa "4 Sec. XIII. usque ad Sec. XI. — 389 rahebant a licentia vivendi:. etsi auctores istius ' ei deceptores, et sycophante fuerint. ' Captus st ex horum numero unus, quzstioni subjectus, onfessusque crimen, (in ipsis enim Ecclesiis, in [uibus noctes solebant agere, inter se scortaban- ur) cum hic ad rogum damnatus fuisset, depre- . iensa. nequitia, alii male. sibi conscii se subdu- erunt: brevique exaruit res fundata in dece- tione non in vera pietdte. 77eodoricus Niem i. 9. cap. 236. Platina in Bonif. IX. * Bonifacio IX. mortuo Cerdinales, qui in hu- 1 parte erant, voluerunt in suspenso tenere ele- tionem Pontificis, nec eam precipitare, si for- isse Petrus de Luna se etiam vellet prebere e- uum, ad tollendum schisma, et prestare quod »oponderat, seque abdicare Pontificatu. Igitur um Cardinales ex legatis Petri, qui Roma non- um discesserant, queesivissent, essentne instructi otestate ad abdicationem nomine Petri facien- sm, idque negavissent, iidem eos hortabantur, t aliquos e suo numero' mitterent ad Petrum, tius ab eo petenda, et afferende abdicationis usa. Responderunt, incassum se hos missuros, ec enim hanc a Petro sperandam esse Dum ftur legati Petri nec mittere quosdam voluissent | Petrum, Cardinales electionem instituerunt )ndum elapso mense ab obitu Bonifacii, concor- busque suffregiis electus est Cosmas de Meliora- ) Cardinalis, et Archiepiscopus Ravenhas, qui ' Innocentium VII. nominavit, datoque prius re.jurando, quod et ab omnibus aliis factum mdinalibus est, daturum se operam tollendo hismati etiam cedendo, et deponendo ipsam intificiam dignitatem. Statimque factus Ponti- t misit literas ad Principes, et Episcopos, qui ! in N ) ato - - Institut. Hist. Eccl.|Pars. IF. $n ejus parte erant, indixitque generale: concilium Romam ad diem: 1. Novemb. anni subsequentis 1405. Idem de concilio scripsit Universiati Pa- risiensi, non ignarus quanta" hec presertim apud Gallos esset auctoritatis. Joannes. de Columna, uz Rome erat potentissima familia, dominatum in Urbe voluit occupare, et sub specie illius ve- teris libertatis, quam Roma habuit florente re publica, adjutus a Ladislao Neapoleos Rege, se ditionem excitavit. Innocentius Pontifex ad Ce strum Angeli confugere coactus est Ludovicus de Melioratis , nepos Innocentii, juvenis animo- sus indignatus, undecim ex conjuratis, quos com- prehenderat, manu sua obtruncavit, eorumque corpora ad plateam ejecit. Quorum cede efferati ceteri aes campanum per totam Urbem pulsarunt, atque omnes ad arma capienda adversum Ponti- ficem, et Clerum concitarunt, quamvis inscien- te Pontifice facta eszet cedes illa ab ejus. nepote. Pontifex vitaturus periculum clam , et nocte se re cepit Viterbiam. Nec tamen conjurati prevaleté poterant: sed ii, qui in fide Summi Pontificis es Romanis manserant Joannem de Columna, & Regem 'Ladislaum , cujus opibus Joannes nitebe tur ex Urbe expulerunt, Innocentium véro Pe pam revocarunt. Propter has gravissimas turbej Concilium celebrari non potuit, quod fuit ind ctum ab Innocentio, sed neque mense Majo asi subsequentis ad quem per alias literas Innooedtii fuit dilatum. Universitas Parisiensis prona'ed pro curandam extinctionem schismatis :Gicceptis lite ris ab Innocentio consessum idcirco. instituit, Pe trus de Luna unum e suis Cardinalibus nomine Challandinum Parisios misit ad disturbandum bunt consessum. Sed nec Universitas, neque Princ- pes. Regii hunc agnoscere volebant legatum, quU ve- 4 Sec. XIII. usqué &d Sec. XPT.. 391. enisset ad concordie, et pacis consilia turbanda, t impedienda. Universitas etiam conabatur Ca- olum VI. Regem Gallie permovere ad decretum enovandüm , et confirmandum, jam prius fa- :tum. de obedientia Petro de Luna deneganda in regno Gallis. Hoc non processerat Universitati: ittamen, annatas ei subtraxit, et prohibuit quas xigebat in Gallia, | Die 6 Novemb. a. 1406. Innocentius VIT, ictus apoplexia, decessit. Cardinales etiam nunc voluissent differre electionem , si fortasse ista ra- Uone pronius esset reducere unitatem. — Ex ad- verso autem erat illud, quod eis svasit matura- re electionem, ne Sede vacante seditio Rome vix compressa, ad dominatum Rome invadendum, et adhuc gliscens suscitaretur ,-et denuo erumpe- zt. taque mediam quamdam viam secuti, Pa- dres quidem eligere statuerunt , verum ita obli- yare eum, qui eligeretur , ut se magis procura- jorem ad' deponendum Pontificatumnm, quam Pon- dicem factum existimare posset: quemadmodum &t scriptum his ipsis verbis db Leonardo Áreti- Bo in Histor. Rer. Italic. et Epistolar. lib. 5. ep. $5. Idem testatur, promisisse, juravisse, et vo- itte unumquemque Patrum, idque suo etiam chi- tographo, si contigerit, ut Pontifex eligatur, de- positurum se Pontificatum, si adversarius Pon- tifex idem faceret, idque statim illi per literas Significaturum , et invitaturum ad hoc ipsum fa- ciendum , procuraturumque insuper omni via, et, Ihodo unitatem, idque bona fide et sine ulla frau- de; insuper promissionem, et votum, et jusju- "ndum, quod ipse prestitisset, omnibus Regi- bus, Principibus per suas literas primo quoque lempore significaturum, quo eos testes haberet ODIil- B 292 ^ Jnstitut. Hist. Eccl. Pars IP. obligationis suce. Cautum etiam fuit. eadem sponsio: ne, ne quem Cardinalem crearet ultra 'eum nu- merum, quem Cardinalium haberet adversarius Papa intra spatium unius anni, ab inchoato tr ctatu cum eodem adversario Papa, quemque di- laturus .non sit ultra menses tres ab inito Ponti ficatu. Electus est Angelus Corarius natione Ve- netus Cardinalis die 3. Decemb. nomenque Gre- gorii XII. assumpsit. Jam decima a sui electio- ; ne die, et necdum inauguratus ad Petrum deL»e- - na dedit literas, quibus docuit, se Pontificatum : depositurum, si hujus insignia et ipse deposuis- ; set, ut communibus deinde votis eligatur Ponti ' fex , atque ita unitas in Ecclesia reflorescat. Pe- trus rescribens Gregorio paratum e£ ipse se di: xit ad renunciandum Pontificatui, si in quem, dam locum convenientes istud Gregorius reips praestitisse, At vero Carolus Gallis Rex non ve- ne augurabatur, quanta enim Petri esset ambi tio, noverat, qualibusque dolis niteretur, mihl successurum per colloquium duorum Pontificum, quam rationem tollendi schismatis per colloquium idem Petrus de Luna proposuerat. Itaque volui Rex Gallie, ut ante colloquium ambo Pontifices: deponerent Pontificatum , ejusque insignia corem; certis testibus. Et revera quid opus fuit congret». Su, atque colloquio quando hoc unum eret, quod desiderabatur, jamque ipsorum etiam Pos* tificum consensu constitutum esset, -ut. se abd» carent Pontificatu. Sed Petrus de Luna simulavk solummodo se Pontificatum depositurum, ne ipti us pertinacie schisma imputaretur, promisse- nem autem hanc in colloquio elusisset. Cum Res Gallie accepisset à Gregorio XII. sponsionem à abdicatione Pontificatus , ipse et Parisiensis Usi- versitas misit legatos octo et triginta ad Fora e €——X 44 Seo; XII]. usque ad Sec. XFT..— 398 de:Luna, qui ei declararent, Galliam universam, pluresque alias orbis Christiani regiones denega- turas ei obedientiam , nisi idem quod Gregorius, fecisset, atque huic denunciationi Petrus refraga- wi aperte ausus non esset, tamen edictum fecit, «uo ad sib;, suisque successoribus obediendum &iversos ita obstrictos esse voluit, ut anathe- ma in eos constituerit, qui hanc ei obedientiam, Pt subjectionem denegassent. Sic videlicet muni- we se voluit adversus defectionem: a se, quee ei E eam legationem, quse dicte est, intentata Gregorius XII. postquam Regi Gallie de- tleravisset, se paratum ad renunciandum' Pontifi- &atui, misit confestim etiam legatos ad Petrum de ad locum constituendum congressui suo, et Bolloquio. Petrus de Luna induxit legatos Gre- E: ut consentirent in Savonam , locum ad ha- endum illud colloquium. Civitas hec sita est |n Liguria maritima, fuitque tum obnoxia im- perio Gallorum. Hunc vero locum Gregorius re- Rusvit, utpote, unde metu arceretur: nam Ge- amenses habere classem, in mari, Venetis, ex Qoa civitate ipse oriundus esset, inimicos, DBuci- um Genus obtinere praefecturam , quem ha- lest sibi suspectum. Non multo. post Bucicaldus Bomam contendit cum classe , ut hanc assereret ántipape Petro de Luna. Non igitur vanus erat Metus iste Gregorii a Bucicaldo. Quamobrem lRunc recusavit locum, nisi ea removerentur, quse Pum sibi haud.securum, atque tutum facerent, lamque civitatem, ut Florentiam, vel Pisas, mpetebat. Nec sane hic locus a Petro de Luna lectus fuit absque vafro aliquo consilio, meri- dque metuit, ne ab eodem Pelro circumventus com- egí —— Jnstit. Hist. Eccl. Pars IF. comprehenderetur , et fortasse ipsius-etiam vite: scrimen adiret. Tantoque magis istud suspicari cehat, quod Petrus nullo modo ab hoc loco ad ! bendum congressum, se dimoveri passus sit , : statim Savonam se contulerit , eoque promtius, obtendere posset , nón a se verum a Gregorio : tam esse causam, cur et frustratum hoc & colloquium, nec factum id, cujus gratia insti debuisset. Gregorius vero etiam ad iter se d« et usque Senas perrexit, ut vicinior ei esset í vona: neque tamen usque Savonam: eum qu: petebat securitatis suse causa, preestità n fuissent. Senis Gregorius una cum Curia; et c Jegio suorum Cardinalium Lucam profectus e ubi quatuor novos creavit Cardinales: quod g vis sime tulerunt ceteri ejus Cardinales, quer tes id ab eo factum adversus datum jusjurandi de non creandis Cardinalibus intra spatium un anni, nisi Petrus de Luna prior numerum & rum Cardinalium auxisset: cumque iidem Gre rii Cardinales censuissent, id eo factum esse Grezorio, ut se firmaret adversus Petri de Lu factiqnem ; hunc arguebant non gerere sincer mentem ' ad schisma tollendum, qui ejus oomy sitionem et hactenus frustratus sit, et conel frustrari, quod ipsum etiam ab eo fieret adw sus jusjurandum, a se datum. Verum est, quod novos Cardinales sibi en verit, ut se firmaret adversus contrariam Pe de Luna factionem. Etsi vero Petrus de Lm novos sibi Cardinales non constituisset, vires ! men novas acceperat ejus factio, cum plures Gi gorii Cardinales a Gregorio se avertissent , in p temque adversam inclinassent; id quod ex cer indiciis, et ex multorum relatione se adverti: ie : B96 — :Jnslitut. Hist. Eccl. Pars IF. obtinere ab eo non potuisset, in carcere ulta annum tenuerit, quin minis etiam, atque terro-: ribus ignis ad hoc adigere voluerit. Tom. 23. d Schism. pag. 125. et inter accusatiomum Capita que producta sunt contra Petrum de Luna a yn. Constant. /$ess. 10. $. 56. Quid Carolus. PT. Res Gallie ulterius ad ae lendum schisma egerit, et quomodo Petron : de Luna habuerit. Antequam actum de illo congressu T ame colloquio Savonensi esset, Parisiis die 1: a8. 1406. institutus est conventus, cui Regii T a cipes, et sexaginta quatuor Priesules mtertut runt, constitutumque est, ut colloquium int , Pontifices omnino fieret; si autem id ab illis im petrari non posset , uterque suo in loco abdicat nem faceret, atque de haca se facta testimonin daret, idque, sicut reipsa erat, judicatum ! " multo etiam expeditius. Quod si colloquium ir ter eos institutum esset , nec tamen 'abdicationeis perfecissent, tunc eum, qui in cessionem no consensit, devitandüm esse, ut schismaticus Ecclesia extorrem , nullaque dignum. obedient er quem solum steterit , quo minus pax. redé ta fuerit Ecclesie. Postea autem Cardinales utt usque partis convenire debere in eumdem lo&t ad Pontificem eligendum. Quodsi ne tum quide fieret sufficiens concordia , ab Rege Gallis pa tum est, ut hanc ipse Rex perficeret , cum a parte Cardinalium, qua non adhzreret Ponti abdicationem facere renuenti. Hoc statutum Cot- ven- A Sov; XII.usque ad Soc. XKFÉE..— 269p :tus Gallici Carolus VI. Rex Gallie per paten- literas promulgavit die 18. Febr. a. 1407. de- ravitque, si his modis, qui dicti sunt, . non. vceessisset concordia, .se hanc per legatos süos conditionibus, quas his ipse prescripturus .es- , perfecturum. .Itaque Gallia sibi arrogavit . n tantum magisterium , et auctoritatem pra- ibendi, qua ratione .hegotium instituendum et concordie , verum etiam. hujus , si illa .ra- ne a $e prescripta non successisset , pem seipsam ragendae ,. et perficiende, hoc est, ut "mihi vi- ur, dandi Pontificem Universe Ecclesise. eum, em illa ponendum censuisset. Si Gallia .egisset cumspectius , et electo: jam. Urbano VI. jamque' quartum mensem Pontificatum pacifice .geren- , non suscepisset Robertum Gebennensem , in em tam prona fuit, quia Gallus erat, uem truserant Cardinales seditiosi et rebelles adver-. | Urbanum: schisma quod perversissime. Cardi- les illi conflaverant, viribus invalescere non tuisset, statimque in ortu oppressum. facile sset. oos . Exstant litere Caroli VI. Regis Galli :apud eodóricum Niemum 7ract£. 6. cap. 14. quas - hibet etiam Raynaldus ad. a. 1408.. num. no. ibus docet, annum et plus se frustra consum- isse, in Petro de Luna et Gregorio, ut eos in- cerent ad abdicandum se Pontificatu , . nec. ta- in quidquam profecisse, illis semper se excu- atibus, quo minus locum in Orbe toto inveni- valuerint, ubi sua vota, . suaque juramenta implerent: proinde de cetero his non esse obe- dum: nam esse ambos. obstinatos, et dura itentia. obfirmatos contra pacem Ecclesie. Idem zx etiam Cardinale, qui in parte Gregorii erant 298 nstitut. Hist. Eccl. Pars IF. erant, hortatus ést, ut dimisso eodem Greene ]; cum Cardinalibus Petri de Luna, se sé conjue- gerent, in unumque locum convenirent ad unum certum Pontificem dandum Fcclesim.: Cum idem Rex Galliz Petro, de Luna denunciasset, nisi ad diem quem ipse' ei defixerat, diem Christo ad. scendenti in celum dicatum ejusdem anni 1408, sponte,se Pontificatu abdicasset ad schisma tol- lendum Galliam ei ultra non parituram, Rex etiam. Bucicaldo, cujus jam facta mentio est, & Genueénsibus prefectus erat, mandatum dederat de Petro de F'una comprehendendo. Quám vero is süi' comprehensiónem -antevertit: fugiendo in Cataloniam , sub protectionem Regis Aragonis. Hic anathema vibravit in Regem Gallie, & omnes::a quibus desertus esset, suumque edictum de hoc misit Parisios: ubi vero hoc publice ls- ceratum, et combustum 'est: ii quoque, ' per quos füit allatum, induti. dalmaticis lineis'cum infulis. chartaceis in capite , in quibus insignia Petri de Luna erant depicta inverse, postquam circum- vecli fuissept per urbem in curru, quo fimus evehebatur, ac deinde in pegmate ante fores cu- jusdam Ecclesie constituti fuissent, ut plebi er sent spectaculo, et ludibrio, missi sunt in cat- cerem. Universitas vero Parisiensis Conclusiones sex publice proposuit, hisque asseruit, Petrum de Luna esse hereticum, schismaticum, et per- turbatorem pacis Ecclesie: huic non esse obe- diendum, et nequidem Papam esse dicendum, atque in schismatis crimen hunc etiam delapsu- | rum, qui hoc ei nomen dignitatis tribueret, i- ' Judque ipsius edictum esse iniquum , seditiosum, dolosum , et quo ipsa etiam Majestas Regia le-- sa sit; denique contra fautores, et. receptore Petri ejusque literarum perinde proeedendum es ! | se, ^ «4. Soc. XIII. usque ad Sec. XFE. . agj itque adversus ipsum Petrum. JMonstreletua. 3. TAeodoric. Niem Tract. 6. cap. 17. $. 57. Jregorio XII. deficiunt Cardinales , sDouo onjungunt cum Cardinalibus Petri de Luna, £ indicunt Concilium Pisas. | Que contra 0€ concilium obmoverint legati Ruperti Re- às Romanorur. | | 4 Cardinalibus, qui in parte Gregorii erant, Optatius potuit accidere illis literis ab Rege ie ad se datis , postquam jam sponte etiam 'sua *issent, a Gregorio, ejusque excussissent aucto- em facta appellatione ab eo ad Jesum Chri- ;, et ad universale concilium , nec non ad m futurum: atque inita concordia cum Car- ibus Petri de Luna indixerunt generale con- m Pisas. Die 25. Martii a. 1409. incepit, et nuatum est tribus, et viginti sessionibus us- ad diem 6. Augusti ejusdem anni. Conve- nt preter Cardinales duos, et viginti, quo- ali ex parte Gregorii XIT. erant, alii ex » Petri de Luna, mutua eonciliatione, et so- te inter se conjuncti, quatuor Patriarche, it, horum titulum gerentes, Archiepiscopi lecim , Episcopi octoginta , multo autem plu- tam Archiepiscoporum, quam Episcoporum ntium Procuratores: turba quoque ingens at Abbatum, Priorum, et Generalium Or- m Religiosorum, nec non Ruperti Regis Ro- ;»rum, Caroli VI. Regis Gallie aliorumque ium Regum, et ab Collegiis Canonicorum, niversitatihus missi Oratores. Omnium pri- Umznulus IF. 19, mo- 500 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. mo hoc se concilium, per Cardinales utriuqu collegii convocatum pronunciavit generale es et universam representans Ecclesiam atque ads tanquam ad unicum superiorem, et Judicem i terris. pertinere cause contra Benedictum, : Gregorium, de .Papatu contendentes, cogniti nem, examinationem, decisionem, et cujusqu modi determinationem. Statuerunt deinde, lici tum fuisse Fidelibus discedere ab obedientja ttt Petri de Luna, quam Gregorii, postquam m gassent pertinaciter per voluntariam abdicationa clare Ecclesie unitatem; insuper omnes , qui ad essent in concilio , ut judices, ipsosque Cardin les, posse esse testes legitimos, quibus proind sit fides adhibenda. Non tenet vero, ut in juli cio idem sic testis, qui judex. Sed videlicet d premunire se debebant Cardinales, quorum st Ctoritate et convocatum fuit Concilium, «t huic etiam presiderent, ut fidem reperirent, quibus incusarant Gregorium et ante concili per eas literas, quibus concilium indixerant, ! que adversus eum jam in Concilio attul adhucque allaturi erant: quale istud quoque quod modo dixerant de eodem Gregorio, n pertinaciter per voluntariam abdicationem cclesi&e pacem. Hoc enim dictum ex vero fuisse, ea ostendunt, que jam supra de ta sunt. | Facta deinde enarratio totius schismatis d ipsaque ejus origo exposita: sed totum eo quem dederant Jam etiam ante sue illi el qua post Urbanum V1. jam a se electum , Bo tum Gebennensem elegerant alium Ponti sparso rumore, ex gravi metu sibi incusso , valuisse priorem electionem. Hunc enim me non- 4 Seo, XIII. usque ad Sec, XP 4. — o1, inisi pretenderant sue illi electioni ,, ut tege« t seditionem, cujus acti spiritu istud tam te- m, et diuturnum schisma ipsi conflaverant. ati ad concilium sunt Petrus de Luna; et Gre- us, postulatumque, wt se Pontificatu abdi- ent. Neuter vero paruit. Eo res tendebat, ue sibi constitutum habebat hocce concilium, quamvis.se sponte non abdicassent Pontificatu rus de Luna , et Gregorius, tamen eodem il- abrogato, alius eligeretur Pontifex, ut ista one, quemadmodum putabant futurum , scis- Ecclesiarum , quarum aliz huic, alia illi Pon- :i adhererent, tollatur. Átque huc suam etiam tea sententiam, et omne, quod decrevit, di- erat Concilium, Nec tamen res etiam caruit 'eptationibus, primum in quibusvis regnis, et vinciis, cum ad eas Cardinalium litere, qui- . indixerant Concilium, allato fuissent: regna 0, et provincie intelliguntur, que parebant »gorio Pape: nam que Petrum de Luna, etiam ertum a Gallia, perstiterunt sequi; nullum lo- a huic indictioni dederant, neque earum Epi- pi permissi sunt prohibente Petro de Luna ad concilium. Ín illis autem provinciis, que atificem venerabantur Gregorium, res sua no- (te admirationem fecerat, indici Concilium a rdinalibus, nec tantum non ab ipso Pontifice, um: etiam contra Pontificem. Obtinuerunt ta- n he litere, ut ex plerisque provinciis Epi- pi Pisas ad Concilium irent , Regumque com- irium Oratores, cum Gregorius Papa in his descriptus esset, quasi verus non perstitisset pa, aut saltem quasi esset dubius, atque hoc u Cardinales predicarent, sui esse Juris con- 'are concilium: sed qua veritate hoc fecerint, ex iis, que jam antecesserunt , intelligi potest, 19 et Sos ustitut. Hist. Eccl, Pars IP. et adhuc apparebit ex subsequentibus. Ins etiam prz ceteris conventus in hac causa fuit F. cofurti institutus: in quo preeter Germanie chiepiscopos, et Episcopos et Principes «c dem Germanie permultos, ipse etism Rupe Rex Romanorum fuit, nec non Francorum et et Anglorum Oratores. Ád hunc conventum nerat quoque Landulphus Cardinalis, quem! dinales miserant , qui Pisanum concilium ind rant, et Ántonius legatus Gregorii Pape, cat acturi ejus partis, ex qua missi erant. Post ctatum sex dierum cum Rupertus Rex, ce que, qui in hoc conventu fuerant, permo non potuissent, in quo laborabat Landulphus agnoscerent auctoritatem Cardinalium ad fac dum concilium; de legatis tamen mittendi: concilium urgend:e unitatis causa initus con sus est. TAeodoric. Niem. lib. 5. cap. 59. Missi sunt Conradus de Susato, Artium Theologie Magister, Canonicus Spirensis, et. perti Regis Romanorum Orator, Joannes Ri sis Archiepiscopus, Matthéus, et Ulricus, Werdensis, ille Wormatiensis Episcopus. In nodo Conradus exposuit, se venisse, ut pa inter Gregorium, et Cardinales conciliaret, que dubia quapiam attulisse a Ruperto Roms rum Rege, que is sibi velit eximi. Primum, ! giam Majestatem rationibus diligenter pensi et libratis, non posse videre, quomodo uri possit fieri omnium, dum concilium aliud P agatur, aliud sit indictum a Gregorio. Ad sma tollendum, et ad Ecclesiarum unitatem ficiendam vidimus supra Innocentium VII. cilium generale indixisse, sed quod bellicis tuv tibus impeditum celebrari non putuerit. , d Se. XIII. usque ad &sc. XVI, — 505 Urbanus VI. Sed concilium generàle ad nendum schisma invisissimum semper erat ntum pseudo - pontificibus Clementi VII. et de Luna, verum etiam Regi Gallis. Me- it, nec yane , integumenta quibus involve- actiosi Cardinales rem , quam adversus Ur- | VI. egerant, detractum iri, hujusque Pontifi- fuisse legitimum evincendum esse: unde et alibus, qui Clementem VII. elegerant, lebat probrosa condemnatio, sed nec Re- lie hoc cessurum fuisset honori, quod atice electioni Cardinalium faverit. Nunc, rius Papa videns nullam esse spem, ut Pe- e Luna se abdicet Pontificatu, et quo hunc nte idem facturus erat Gregorius, neque indixit generale Concilium die pridie" no- li, sive die sexta Julii a. 1409. isignem hic rursus Cardinales edmiserunt m. Sub hoc pretextu indixerant Conci- enerale Pisas, quasi non tantum Petrus de verum etiam Gregorius effugere conatus mnem tractatum de suo Pontificatu, in versiam vocato. Át vero ipse Gregorius indixerat, et convocaverat generale Con- Itaque Cardinales nullam, ne in speci- idem, causam aliquam idoneam habere po- , cur ipsi indicerent Concilium , quasi cum na videretur ratio tollendi schismatis, ipsi nvocaverint, ad quod convocandum Gre- permoveri non potuisset tempore tam ne- 0. Itaque suis literis, quibus indixerunt Con- ; diem apposuerunt vigesimam , et quartam lentis mensis Junii; ut Gregorius videre- lixisse Concilium tantum coacte , et solum- ad impediendum et infringendum Pisanum con- "Sob —-dnstitut/ Hist; Eccl. Pars IF. concilium jam prius indictum. Hoc Conrdus Orator Regis Romanorum Ruperti ex ipsorum Cardinalium literis ostendit, in quibus die s6.] Julii Liburni datis hoc erat ab iis scriptum: De [ liberavimus invicem convocare conciliurn genera. Je ex utraque parte eisdem, loco, et tempore] cui rei, atque nostri propositi intimatiohem de- terminato loco , ubi optandissima congregatio hw |. Jjusmodi fieri debeat, et oratorem nostrum pra- cipuum rnittemus in brevi. Que verba istarum literarum. cum Conradus, Orator Ruperti, pre] duxisset, Ex quibus , literis, ait, et verbis pa- fet , quod vigesima sexta Julii, quas fuit plis-l quam per mensem , post preettensam datam lite- rarum convocationis sui pretensi concilii, ips deliberaverant convocare concilium: hoc ef plus quam mensis erat a die 26. Julii, quam l-[ teris apposuerant, quibus indixerant Concilium] Sed nondurn convocabant, quia nondurn erat dt terminatus locus , ubi ista congregatio fieri debe ret. Igitur datarum literarum sui proetensi cor ; cilii nondum erant concordes de loco. Igitur dall est anticipata , et hoc in fraudem domini Greg* rii. - - - Quidam etiam 4bbas ambasiator (idet intelligitur, qui legatus) dictorum dominorum olt Cardinalium retulit, quod per duos menses disp Zarunt de loco, in quo indiceretur concilium, d de hoc etiam habetur evidens , magnumque lesl- a, monium eorum , qui adherent ipsis dominis ok Cardinalibus , dicentium , quod per totum met Y sem Jfugusti primo fuit concordatum: de loco P* sarum cum Florentinis. Quod etiarn patet ex het quia nuncius , qui deferebat literas concilii Car dinalium , habuit literas credentie» olim domin rum Cardinalium sub data primi Septembris. - - - Fidetur igitur manifestum , quod datam praedi ctam 4. Ses. XIH. usque ad Soo, XKI. — Sob m callide anticipaverunt, volentes Gregorium, et ' Concilium prevenire. Quin multis etiam testi- | idem Conradus , Orator Ruperti, probavit de icilio , quod a Cardinalibus fuit indictum , ne- idem aliquid auditum. fuisse: antequam conci- n Gregorius indixisset. Quid igitur? nempe ab ' concilio sibi male metuentes , aliud concili- ipsi subdole indixerant diem etiam: falsam, ; hoc indixerint, literis apponentés ad frustran- a concilium Gregorii. Ipsi, sicut auctores runt schismatis, ita hoc aliis) atque aliis facti- bus producere studebant, ne ipsorum nequi- patescerent, et meritas poenas darent. pud ynald. ad a. 1409. num. 206. ' Similem agendi versutiam idem Conradus ob- t Cardinalibus ex aliis eorum literis, univer- Christi fidelibus inscriptis, diemque habenti- , quo date sint, primam Julii Liburno: qui- significabant, se omnem, quantum in ipsis . rit, obedientiam, juxta juris exigentiam (sunt ba ipsius epistole) a Gregorio abstraxisse, et idem faciendum Christi fideles adhortantes, juirimus , ajebant , e£ rnonemus , quatenus ab r Gregorii obedientia penitus , et omnino de- atis, et recedatis. In his enim literis dixe- t, diem fuisse undecimam Maji, qua se abstra- int ab obedientia Gregorii: quod vero non ita habuisse, rursus ex ipsorum literis ad Ruper- , Romanorum Regem datis die subsequente decima Maji probavit Conradus., In his enim esse ab ipsis scriptum: — Nec nostre , mentis a fide erga praedictum dominum nostrum gorium) dummodo modis , hactenus per. eum ntis, suoccisis, ipsum ad id, quod tenetur, ef- «aliter adimplere. dispositum videamus , mo- $08 Institut. Hist. Eecl, Pars IF. . do. aliquo deviare , sed tali eventu obedien et reverentiam debitam exhibere. Nam si d cima Maji nondum illius mentis fuerunt, : erga Gregorium suum dominum modo aliqu viare, et discedere, igitur concludebat Conr non esse verüm, quod scripserunt, die prc anteriore undecima Maji, ipsos ab obed Gregorii recessisse. b ! Etiam quod in literis suis scripserint, bus dies erat apposita prima Julii, se obe tiam juxta juris exigentiam subtraxisse a G rio, atque univer$os. etiam Christi fideles h bantur ad idem faciendum, rursus quesivit radus, qua justitia, hoc facere, quo etiam concilium indicere, et instituere per seipsos tuerint. Nam etiamsi hoc ipsis jus quam ma competiisset, si Gregorius Papa refragatus fi compositioni Ecclesiardm ad unitatem, t istud pratexere non potuisse. Hunc enim d situm ad convocandum Concilium fuisse, in lud etiam indixisse , antequam ipsi de eo ind do cogitassent, ipsosque etiam professos fi sug mentis non esse a fide erga Gregorium modo recedere, dummodo ipsum .dispositui , derent ad id, quo teneretur , adimplendum que propria etiam confessione capti eran convicti, sibi nullam causam justam fuisse a negandam obedientiam Gregorio Pape, et n dem. jus coloratum concilii indicendi hab Cum vero extra controversiam omnem esset lum Papam habere jus generalis concilii c candi, et instituendi, iidem Cardinales, u prospicerent adversum hoc, dicebant, id omnino verum, sed de Papa indubitato. etiam in hoc Conradus refellit. Ipsos en: A 8r. XLIT. ueque ad Sec. XVI. Soy - eris, quas scripserunt Romanorum Regi post »ctionem Gregorii sic locutos esse: Post solen- s de futuri Pontificis electione tractatus, ille vinitus inspirante, qui cuncta perpetua ratio- e gubernat , vota nostra in reverendissimum in Wristo Patrem , et Dominum ex collegio nostro minum ngelum tit. S. Marci Presbyterum Car- nalem , confratremque nostrum ad. culfnen di- etatis ;fpostoliccee post divinos gratie munera, wiversis ejus exigentibus meritis, nec immerito ]ecensurum , nemine discrepante, direximus, sumque confratrem nostrum in dominum no- vum elegimus , e£ patrem. lYtaque, ajebat por- ) Conradus hunc , dum elegissent , nullum pre- ndisse dubium: aut si dubium pretenderunt , iquod adversus Gregorium, ejusque Pontifica- imm, quare igitur omni semoto dubio in sum-. um Pontificem elegerunt, et ipsum toti nostre bedientie pro summo Pontifice dederunt, pra- mtarunt, nec non verbis, et scriptis, nunciis, . ; ambasiatoribus cum solennitate debita publica- int ? Ttem ulterius pergebat Conradus, si dubitant * Papatu Gregorii, quare simili ratione non dubi- nt de suo Cardinalatu ? Quod si dubitant, non igi- ir se possunt intromittere ad electionem, quam si- i habent novi Pontificis destinatam. Si enim de Gre- jrii Pontificatu dubitent pari ratione etiam Inno- tii VIII. Bonifacii IX. et fortasse etiam Urbani ]. Pontificatus habendus erit in dubio. Unde vero iam conclusit, neque Cardinales, qui alii non »ssint esse, quam Pontifex fuerit, a quo cre- i Cardinales sunt, posse esse indubitatos. Sed jamsi solius Gregorii Pontificatus habitus fuis- t in dubio, in hac etiam sola dubietate poterat- - | ne 500 Institut. Hist. Eccl. Pars IF ne eligi alter Pontifex? At vero ipsi etiam Car- dinales Gregorium concordibus suffragiis a se ele- ctum velut certum, et indubitatum Pontificem iuis literis, atque nunciis declaraverant, et publica- verant. Et quamvis etiam in perjurii crimen h- | psus fuisset, plures supra eum numerum qui; fuit, creando Cardinales , et non abdicando Pon- tificatum , in quo neutro fuisse perjurium, jam supra demonstratum est, tamen per hoc crimen not excidisset e Pontificatu sicut neque Petrus, ipsum Christum cum perjurio abnegando, perdidit Pon. ticatum, quem ei Christus spoponderat dicen do: Tu es Petrus, et super hanc Petram adi cabo Ecclesiam meam , et tibi dabo claves regni celorum, Matth. 16. v. 18. Quid, quod Cardi- nales neque possint ullis conditionibus obstrin- gere Pontificem futurum? Id, quod jam supm cum dixissem, promisi me etiam declaraturum Nam cum hoc tentassent Cardinales post mortem Clementis VI. facere, Innocentius VI. qui deis de electus fuit ab ipsis Pontifex, non tantum sa Constitutione, quam edidit, omnes leges, T ei praescribere, et quibus adstrictum esse volut runt, in irritum misit; verum etiam statuit, d decrevit in omne etiam futurum tempus, ni virium habiturum quantumcumque Pontifice quem electuri essent, conditionibus, atque ] bus obstrinxissent. Supra Part. hujus IF. 6.3 . Sed et in Concilio Constantiensi non multo poll videbimus, quod cum hoc nihilominus iterum nec tantum Cardinales, sed ipsum etiam) conc ]ium attentasset, et jam laboratum esset de condk tionibus, quibus se deberet obstringere Pontifey, quem electuri erant, (fuit autem is Martinus V) tamen ab hoc coepto suo destiterit dicens, Pont ficem conditionibus obstringi non posse. Habe Sum- 44 Sec. XH. usque ad'Sec. XP/T. — S09 15 Pontifex plenitudinem potestatis, atque hanc ipso Christo. Que plenitudo illo pacto non neret, nec ille Pontificatus perstaret, quem wistus in Petro instituit, plenitudinem ha- intem potestatis. | Adversus Pisanum Concilium, a Cardinali- s convocatum, objecerat quoque Conradus, nc convocationem eos facere non potuisse, quia pra convocandos nullam habuerint, et habe- t auctoritatem, sed neque, supra concilium € tantum non ordinariam, sed neque delega-. n. Id, quod verissime ab eo dictum est. Sunt im Cardinales nonnisi negotiorum administri )mani Pontificis, qui ultra id nihil possint, iam quod eis.a Pontifice commissum , atque tum est: nec eorum dignitas jus aliquod divi- * institutionis habet, qui neque fuerint ab ini- ) Ecclesie , atque etiam vacante Sede Summi intificis sic sint circumscripti per Pontifices, in ;0 etiam modo eligendi successorem Pontificem, dum in aliis omnibus rebus, ut totum inane, que irritum sit, quidquid contra àttentent. mmquam autem ullus Pontifex dedit Cardinalibus testatem judicii exercendi de Romano Pontifice, '* convocandi concilii, etiamsi ut ipsi hujus Pi- ni concilii convocationem sub hoc pretextu fe- runt, si quid dubium exortum esset de Ponti- e. Symmachus Papa accusatus fuit de adulterio: urentius, ejusque factio obtinuit a Theodorico "ge Italie convocationem synodi eum in finem, Symmacho damnato , et deposito ex Pontifiea- . ipse obtineret Pontificiam dignitatem Conve- runt Episcopi mandato Regio adacti, sed ju- 'jium tamen de Symmacho agere ausi non sunt. da sicut subditos , (scribebat. eodem tempore, at- , "Ls 510 - Jnstitut, Hist. Eccles. Pars. IF. atque in hac ipsa causa S. Avitus Episcopus ' ennensis in Gallia) nos esse terrenis potestatil Jubet 4rbiter caeli, ita non facile datur. intell qua vel ratione , vel lege ab inferiore ernineni Judicetur. Plenius hec res jam narrata est. suj - Part. II. $. 15. Hi autem Cardinales, ne jud quidem adhuc aliquo facto de Gregorio Papa : tantuni licentiam sibi sumpserunt excutiende . £a. eum obedientie, tam sume, quam alio: omnium, verum étiam ausi sunt perjurii, schismatis, cujus fautor sit, nomiáe, Greg Pontificatum abrogare, aliumque in ejus l« ponere, quemadmodum adhuc sequetur. Cardinales, qui ex obedientia Gregorii er eed hanc excusserant, habebant Cardinales P de Luna pro schismaticis, utpote qui neque trum de Luna pro alio quam antipapa haber Hi igitur schismatici Cardinales veri "Cardin non fuerunt, imo ne hornines quidem de Fc sia, ab hac rescissi per schisma. Itaque Co dus, Orator Ruperti, iterum quarebat, quo do nihilominus Cardinales ex obedientia Gr rii cum iis, qui Petri de Luna, pseudo-ca nales, et schismatici erant coalescere in ui tollegium potuerint quasi verorum Cardinali quis hos Cardinales fecerit, cum nulli antes . rint? quomodo sibi schismaticos copulare po rint, nequidem schismate absolutos, quos si absolvere voluissent, illi se ipsis nun:'*uam ad xissent, siquidem se schismaticos recognovis: atque eo ipso nec veros Cardinales, equo cum his, cum quibus in unum collegium ec runt, gaudentes. Perbene vero utriusque p Cardinales coire in unum collegium pote Neque enim etiam Cardinales ex obedientia! 5 A Seo. XIH. usquead Sec. XFI.— bir. rii, postquam ab eo defecerunt, et idcirco eo percussi anathemate sunt, alii quam re- ssi ab Ecclesia erant; quin et Cardinales esse sierunt, quos Gregorius omni dignitate Cardi- liia privaverit, et in quorum locum alios sibi wdinales creaverit. Finem dicendi Conrádus sic it, ut diceret, plura adhuc posse dici, adver- ; hoc Pisanum concilium, sed que brevitatis 15a pretermittat. Ego vero ex iis etiam, quie dt, compendium feci, nisi quod nonnullas am meas observationes addiderim. . mE Argumenta Conradi contra Cardinales, et ab convocatum Pisanum Concilium , sumpserat X dissolvenda Petrus Áncaranus Jurisconsultus »moniensis. Cujus vero firmitatis potuerit esse c argumentorum Conradi solutio ab Ancarano, test conjectura fieri ex ipsis ejus argumentis ie perpensis. Erat, quidquid attulit, nonnisi ud, quod Cardinales attulerant in suis literis iversus Gregorium, cur et ipsi discesserint ab us obedientia, et alios ad hanc Gregorio dene- mdam hortati sint, quas hac de causa, quaqua- wrsum miserant: et tamem: causam Áncaranus winuit, cum Cerdinales in hac simul judices, testes essent: cumque jam statim a principio incilii decretum esset, quemadmodum supra de- onstratum est, omnes in Concilio posse esse jam testes, non solum judices, horumque omni- m testimonia futura fide digna. Conradus au- m, et ceteri legati a Rege Ruperto missi, ne 'sponso quidem exspectato ad ea, que sunt di- tata ab eodem Conrado, discesserunt, nomine . egis interposita appellatione a dictis olim Cardi- dibus, anticardinalibus, .conventiculo, atque mciliabulo per eos convocato, vel in posterunz con- [ 212 Institut. Hist. Ecol. Pars IF. . convocando ad. futurum concilium rite, et cano nice convocandum , nec non denunciando, m quid attentaretur, pendente hac provocatione ai. versus Regem Rupertum, et quoscumque alio, | huic provocationi adherentes. Nam Rupertun, qui ut Rex Romanorum przecipuus sit defensor, et advocatus sancte Ecclesie Dei suscepturum ho rum omnium defensionem , et patrocinium. Cus hoc Concilium non pro legitimo concilio, nec Car dinales pro veris Cardinalibus Rupertus habueri, ut ostendunt verba, quibus usi ejus Oratores ia appellatione sunt, nec sus dignitatis judicavit esse cum his ad aliquam disceptationem djscen- dere. Idcirco relicto scripto, «eadem illa conti nente, quae erant, exposita verbis, cumque ii gillo Regis ei appenso, protinus ejus Oratoré iscesserunt. ;fpud HRaynald. ad a. 1409. nu 19. et seqq. $. 38. : Continuatur Bisanum Concilium, Petro de Lun et Gregorio XII. abrogatur Pontificatus. e xander P. ehgitur Pontifóx. Concilium Br? pinianense , et Jquilejense, Pisanum fwrd ne generale , et legitimum concilium. : ^. Cardinales ,* Synodi auctores, et preside, post Oratorum Ruperti discessum in negotio sw processerunt,, nihil pensi habentes omnia, qué adversum ipsos, et Synodum erant dicta ab i dem Oratoribus. Neque hoc sperandum erat b ipsis, qui nequidem Gregorio Pape, quamvis i esset petitum etiam a Ruperto Rege Romanorum, cedere voluerunt, ut alius locus sumeretur com ci 44 Sec. XIII. usque ad Sec. XPI. — 315 lio, ad quem seipsum etiam iturum Gregorius pro- iserat, Locum ideo voluit ipse designare, ut au- oritatem tueretur Romani Pontificis, cujussit con- ocare Concilium. Denegatum autem hoc ei fuit, ne iderentur aliquam adhuc illius agnoscere auctori- tem. Et tamen de eo, quem jam habebant exu- am Pontificia dignitate, adhuc nunc in Concilio 10 judicium erant. celebraturi, taliane essent Gre-. orii merita, ob que in amissionem inciderit sue ignitatis. Postquam igitur semel atque iterum am Petrum de Luna, quam Gregorium ad suum * adicium citassent, citationis literis etiam in pu- lico propositis, et affixis valvis Ecclesie, in qua abitum fuit concilium , in Sessione, que deci. na quarta fuit, die 19. Maji facta relatio est Con- ilio, de criminibus Petri de Luna et Gregorii onstare testibus, horumque testimoniis. Statim gitur in sequente sessione die 5. Junii sententia leinitiva, et privativa, ut eam vocabant, lata est n Petrum de Luna Benedictum XIII. et Angelum 'orario Gregorium XII. olim appellatos. Fuisse, t esse notorios schismaticos , et antiqui schi- matis nutritores , .defensores, fau(ores, et ap- wobatores ,' et rnanutentores pertinaces, nec non i!otorios haereticos, et a fide devios,. notoriisque riminibus enormibus perjurii irretitos, et. viola- ores voti , universalem Ecclesiam sanctam Dei iotorie scandalizantes cum incorrigibilate , con- umacia , et pertinacia notoriis, evidentibus , e£ nanifestis , et ex iis, et alüs se.reddidisse ornnz jonore, et dignitate etiam Papali indignos, ipsos- jue , e£ eorum utrumque propter prarmissas ini- juitates , crimina , et excessus, ne regnent , vel mperent , nec presint , a Deo, et sacris Cano- Mbus fore ipso facto abjectos, et privatos, ac diam ab Ecclesia precisos: et nihilominus ipsos, Pa- 214 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Petrum , et Angelum per hanc definitivam ws. tentiam privat , abjicit, et prascindit, in hiben- do eisdem, ne eorum aliquis pro summo Ponti- fice gerere se presumat, .Ecclesiamque vacare Romanam. Prohibuerunt sub excommunicationis sententia, ne quis eorum alterutri obediat ; eos, qui secus fecissent, dicebant, per seculares Pote- states esse compescendos. cta Concilii e£ apud . Raynald. ad a. 1409. num. 71. Die 15. ejusdem mensis Junii Cardinales, Tq quatuor, et viginti erant intrarunt conclave ele- cturi Pontificem. Elegerunt concordibus suffra- giis Petrum de Candia Cardinalem, et Archiepi- . scopum Mediolanensem. Fuit in Candia natus e pauperrimis parentibus, quos nequidem noverat, derelictusque mendicando vivebat. Visa ejus bona indole, et docilitate ingenii quidam ipsum ex Or- dine Minorum assumpserat, et literas docuerat, suique Ordinis etiam veste indutum secum in Ita- liam duxerat, ubi et ad virorum magnorum no- titiam venerat, et ad illas dignitates adscenderat. Alexandri V. nomen gessit in suo Pontificatu, b Concilii ómnes sententias, et acta confirmavit, sententias excommunicationis, suspensionis, et in» 'erdicti, et cujuscunque nominis alias, durante: schismate latas jamque ipsius etiam Urbani VL velut a Pontificibus dubiis latas, sustulit. Atts- men beneficiorum Ecclesiasticorum collationes etiam a Petro de Luua ratas habuit, quse facts essent non animo schismatis fovendi. Indixit de- ! mum concilium in annum tertium in loco; tam tum adhuc postea determinando, et notifican- .do, idque discipline Ecclesiastice insta | causa. Ad- 9515 . Institut. Hist. Eccl. Pars 1P. trus dé Luna se negavit facturum , et illum unun qui in hoc dissenserat a ceteris in deliberation sapientiorem dixit, ceteris omnibus fuisse, lst vero; qui illud deliberatum fecerant, Petrus d Luna 7s, inquit, 7e vultis scandalizare , lap dem , ih quem impingam ponere. Ego autemw ponam in talem locum , ubi solem non visuri esi fortasse *ota vita vestra. Misit tamen: legatos 1 Pisanum concilium , .sed sine auctoritate cessk nem ejus nomine faciendi. Hi Pisas" venerunt ek cto Jam Alexandro: cum intromissi essent ad Con cilium , et Petrum de Luna adhuc nomine Sum mi Pontificis insignivissent, spreti atque rejec sunt. TAeodoric. Niem lib. 5. cap. 57. xdcta Perpi nianensi& Conc. apud ftaynaid. ad a. 1409. num. 0i Indictum fuisse a Gregorio Papa geners tonciliürh, sed noridum designato et determinat loco, ubi habendum esset, antequam Pisanus concilium indixissent Cardinales, qui a Gregori desciverant, et cum pseudo - cardinalibus Pett de Luna societatem iniverant, supra demonttre tum est. Ubi autem ab his indictum Concilias Pisanum fuisset, Gregorius quoque die 19. Decem a. 1408. civitatem Austriam, sitam in dio Aquilejensi, determinavit. Tempus ad h concilium jam érat prioribus literis preestitu videlicet festum Pentecostes proxime su tis anni. Cum concilium Pisanum indictum set ad diem 25. Martii,. in suiscue literis nales Gregorium depinxissent velut perjurum, & schisma foventem, et qui idcirco seipsum exti rem a Pontificatu fecerit, quemadmodum jam s* pra vidimus, suoque exemplo ad defectionem! regorio exstimulassent omnes, factum est ut Concilium Pisanum convenerint nom tantum Pre ^o gsu "18 lnstitut. Hist. Eccl. Pars IF. tigantium verus esset Pontifex, tamen indubium erat unum e duohus his esse verum. Ambos ve- ro deposuerunt. Summum Pontificem sibi habet Ecclesia a Christo datum unitatis servande caus. Supra hanc Summi Pontificis auctoritatem seipso Pisani extulerunt, atque hinc non unitati consu juerunt, sed duobus de Pontificatu litigantibu, addendo tertium ,. scissionem in Ecclesià muliipli- caverunt, et schisma auxerunt. zZpud aynal ad a. 1409. nun. 02. Natalis Alexander Sec. X7. Dissertatione s. huic Pisano concilio nomen, et auctoritatem c- cumenici concilii asserit, et sententie, quae ab hcc lata non tantum in Petrum de Luna est, verum etiam in: Gregorium , cequitatem defendit. Joan nes Gerson in Tractatu de J4uferibilitate Pape ab Ecclesia Considerat. 20. eos, qui ad conve cationem Concilii Pisis celebrandi dederant ope ram, Spiritus sancti inspiratione tractos esse di xit. Generale, et legitimum fuisse, sensit quo- que Dominicus Jacobatius Zb. 5. de Concilia, Azorius Jib. 5b. cap. 17. Carranza Tom. 5. Con lor. pag. 59. et ut alios pretermittam , ista m& etiam sententia fuit in Institutionum Hist. Eccle. editione priore. Non satis vero apparere, num Concilium Pisanum fuerit oecumenicum , et gitimum , Dominicus Mansi, in Animadversiosk bus in Historiam Ecclesiasticam Natalis docuit: ejus controversam auctoritatem esse, pariter esse ruit Raynaldus ad a. 1409. num. 79. Bellarmins &b. 1. de Conciliis , et Ecclesia cap. 8. Conci um Pisanum nec approbatum, nec reprobatim esse dixit. S. Ántoninus autem 5. Part. Chronic Tit. 23. $. 11. non dubitavit hoc Pisanum cpnci- lium habere pro conciliabulo, et neque Alexam- drum 390 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. tur etiam ii, qui Urbano VT. successerunt , runt veri, et legitimi Pontifices, ipseque Gregorius XII. quemadmodum ipsi etiam € nales, a quibus deinde desertus est Greg hunc a se electum, ut talem promulgaveran literis etiam ad Rupertam Romanorum R datis, quarum testimonium jam productum Ab hoc iidem deinde Cardinales defec et secessionem fecerant. lHTuic sue secessioni tenderunt, quod Gregorius in perjurii ci incurrerit creando novos Cardinales, et. noi ponendo Pontificatum , ad quas conditione vandas, antequam electus esset Pontifex cramento per Cardinales fuerit adstrictus. conditione spoponderat utrumque. Abdi rum se Pontificatu spoponderat, si hoc Petrus de Luna fecisset. Hane. Petrus de non fecit, nec ullatenus facere voluit. 1] neque Gregorius obstringebatur ad hanc dicationem faciendam. Altera conditio fuit c Cardinalium numerum non augendum, nisi Petrus de Luna suis prioribus Cardinalibus addidisset. Hic Cardinales nullos alios sibi vit, sed Gregorius observavit, quosdam : Cardinalibus sentire cum Cardinalibus Pet Luna. Per hanc conditionem obstringebatur gorius abstinere a creandis novis Cardina nisi per similem Cardinalium accessionem de Luna factio novas vires sumpsisset. Has subsit, Gregorii Cardinalibus desciscentib adversam partem Petri de Luna. Ergo m ipse etiam impediebatur, quin citra lesionem fponsionis sibi posset novos Cardinales, in bus posset fiduciam collocare, creare. Ft etiam in hoc fuit Gregorii moderatio! Petiit : q 522 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Sed si hoc concilium Pisanum non fuit legiti- mum, si caruit auctoritate, si Cardinales, qui hoc convocarunt, eique prefuerunt, quique de- jecto in hoc concilio Gregorio Papa, alium Por- tificem elegerunt Alexandrum V. nonnisi schisms- tici erant; consequens erit, nec Alexandrum, nec Joannem XXIII. qui Gregorio vivente suffe- BI. ctus fuit, Alexandro, verum, et legitimum fuise B Pontificem. Omnino hec conclusio facienda es Át vero ii, qui Alexandri pontificatum tuentr dicunt hunc, ut verum Pontificem ab Eccles Catholica agnitum esse. Hanc objectionem cm Raynaldus ad a. 1409. num. 80. attulisset, sic ad eam respondit: Jerum S. Antoninus qui tum vi- vebat , diserte id negat. (Part. 5. Chron. tit. ss. cap. 5. $. 5.) Addidit enim Secundum communes t opinionem. Per Cardinales seducti fuerunt et à, - qii ad Pisanum concilium convenerunt, et he l- einde concilium cum crederetur fuisse general, induxit alios etiam adhuc multos, ut deserto Gre gorio susciperent Alexandrum V. Alexandrum Y. & non fuisse habitum, ut certum Pontificem à ipsis Pontificibus Romanis probat Raynaldus etia inde, quod hi, dum de eo loquerentur, non di] xerint Pontificem absolute, sed cum hac additie ne: /n sua obedientia , perinde, ut tempore P sani concilii in morem venerat loqui de aliis etiam Pontificibus, et de ipso etiam Petro de Lum: quin et in Concilio Constantiensi idem iste mo fuit usurpatus. Ad illud argumentum, quod deinde Roder? cus Borgias, qui a. 1492. Innocentio VIII. sue. cessit, Alexandrum VI. se nominaverit , quasi, qui se non Sextum, sed Quintum vocare debui $et, quodque argumentum iisdem est, qui co S24 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Petro jubente publice in concione declaravit il. lum viam cessionis numquam initurum, sed pe ratum potius ad mortem perferendam. Attame et ipse, postquam nec per Concilium. Constanti ense induci potuisset ad faciendam cessionem, Petrum deseruit, et Christi fideles monuit ad pe rendum eidem Constantiensi Concilio. Nam cer te vir sanctissimus, numquam , nequidem ad h- re momentum Petrum de Luna, ut Pontificea coluisset nisi bona fide: atque sic extra crima schismatis, innoxiusque perstiterit. Sunctio a P- sano concilio Sess. 8. edita apud Raynald. ada. 1409. num. 51. $. 39. "flexandro P. mortuo Cardinales sufficiunt Joa nem XXIII. Concilium Rome ab eo habitum. Constantiam ab eodein indicitur Concilium. Gregorius XII. necdum concluso concilio quod Austrie in Aquilejensi dioecesi celebrabat, discedere coactus est, Aquilejensibus in eum in- surgentibus , synodumque disturbantibus. À P* sanis erant concitati. Dum autem hinc abiret, iz gravius adhue periculum incidit. Veneti, pot quam ipsius etiam literas sprevissent, quibus eras vocati ad concilium insidias ei struxerunt in và et capere voluerunt: quas elusit equo vectus, & veste indutus laica, duobus nonnisi comitibus pede- stribus, habitus pro mercatore a militibus, qu Mer obsidebant. Cajetam se contulit, que tu civitas , sita in Campania Ladislao Regi Neapoli parebat, et a Gregorii partibus stabat, sed ne constanter. Eo enim pretextu, quasi rem sus pisset Gregorii, occupaverat cum. alias oivílsó un 526 —— Inétit. Hist. Eccl. Pare IP. et régnum Neapolis, quod jure fiduciario Neapolis.à Sede Apostolica habent, in Ca Ducení Dyrrachii , qui hoc nomine inter Neapolis tertius, secundus vero inter Rege: garizm erat, transtulit. Hinc orta content inter eumdem Carolum, et Ludovicum An vensem , Joannis Regis Gallie filium, con! taque ab Ludovico cum Ladislao Caroli filio ratione Balthasar Cossa , patria Neapolitanus ctus Pontifex est, qui se Joannem XXIII. : navit. Ludovicus Andegavensis ab hoc quo lebat, obtinuit: cui militem etiam subsidit serit, ad regnum Neapolitanum sibi asseren Ladislaum. Joannes XXIIT. eo etiam nomin ferebat, quod Gregorio XII. adhasisset. Ladislaus ideirco ipsi etiam Joanni X bellum intulit; et exercitu jam ipsis moe urbis Rome admoto adegit, ad regnum N litanum sibi confirmandum, et insuper ad ce millia aureorum solvenda: ipse tamen spon se deserto Gregorio ad partes Joannis tra rum, eidemque fidelitatis sacramentum dict Non fecerat autem hoc sincere, sed incautun debat opprimere, Urbemque occupare. dum Joannes, omnesque Romani securos j: Dunsent; Ladislaus noctu suffossis moenib rbem irrupit ita, ut vix Joannes sui'compr: sionem füga evadere potuerit. Date in pr: militibus Ecclesie, eaque licentia exercita, u silice Apostolorum in stabula equorum con sint, et milites ex calicibus, quse rapuerar Ecclesiis, in tabernis vinum publice potavt Sacerdotes quoque et Clerici plures contruci nes et tnatrone violate, civesque pers ex Urbe yroscripti ,. et eorum bona sint oo 5438 - lnstilut. Hist. Eccl. Pars. IF. voluisset esse, ubi ipse: plus, quam Tmpenioi osset, cum in literis patentibus amplissimam de- ísset facultatem legatis quoad deterininationem loci, tamén hanc restrinxerat per secretum suum ináhdatümm' iisdem datum ,: ad certa loca. Sed me- tato repente consilio chartam , in qua descriptum erat hoc mandatum, discerpsit, nullumque he esse voluit. Sigisnundus vero Constantiam , sue ditionis civitatem, delegit pro concilio, et legwi Joannis in hanc consensérant, quam vero Joannd delectam esse noluissel. - Attamen Sigismundo noa recedente ab eo loco, in'quem jam consensum suum per legatos ipse 'etiam: dedisset Joannes, mansit Constantia, uhi fieret concilium. Leo- nardus ret. in Hist. Rer. ftalic. et ex eo S. 4m tonin. Part. 5. tit. 23. cap. 6. | Duin Laude Joannes, et Sigismundus ro- rantur, Cremonam diverterant a Gabrino eu gubernatore invitat, ubi vite discrimen subie- runt. Nam Gabrinus hos in precelsam suarn tur- rim , unde amoenissimus erat prospectus, dedu ctos, precipites deorsum dare deliberatum habe- bat. Abstinuit autem male fame ex hoc facino- re deterritus pudore. Hoc sue voluntatis prope situm aperuit Sacerdoti , qui eum ad concipie- dum dolorem de suis peccatis hortatus erat, t Philippo Maria Mediolanensium duce damnatus ad mortem. Nam si, inquit, aliquid putarem m& hi dolendum esse, illud unum esset, quod Pow tificem, et Imperatorem ex turri mea, que modum destinatum mihi habui, et cujus rei bt bui facultatem , non precipitaverim. Joggius is Hist, Florentina. Ad 33o Instit. Hist. Ecoles, Pars IF. inter se collatee demum in pleno concilio p positae sunt, ut si visum fuisset eidem Concilio, deciderentur.. Omniumque prima, et maxima cura fuit Con- cilio tollere illud dissidium de Summo Pontifice omnesque revocare, et Lonjungere ad umm, eumdemque agnoscendum Pontificem, et Vim-. rium Christi. Ad hoc perficiendum ' illa. rursui visa' est. via omnium brevissima, et expeditisse qma, si omnes tres.Pontifices sponte se abdica» sent Ponüficatu, aliusque deinde electus fuimet Hoc jam idem, in Pisano concilio, erat tenta- tum, sed non successerat. Át nunc aliquid am-. lius quaerebatur, ut videlicet omnes etiam il- lum Pontificem susciperent, quem dedisset Con- cilium , quod per Pisanum concilium obtentum non fuit. Conciliorum bonitatem confirmat eve tus. Anne vero poterat Concilium auferre Poa- tificatum ei , qui verus Pontifex fuit, suum com sensum deneganti, et si hoc tentasset facere suo. statuto, istene desiisset manere Pontifex? dein« de ab hoc abstrahere velle fideles, aliudne fuis- set, quam corpus dividere, et rescindere a c pite? Equidem in hoc Concilio, ut brevi videb mus, Statuta facta sunt de Conciliorum potestate supra Summum Pontificem: ista 'vero quam visi assecuta sint, pariter adhuc etiam postea consi- derabimus. Attamen res successit, quia Grego ' rius XII. ut semper paratus erat, abdicationem fecit Pontificatus sui, hac etiam ratione: probans se verum fuisse Pontificem; utpote unitati Ec- clesie providentem, cujus causa in S. Petro Pr matus institutus a Christo est, ut capite consti- tuto, quemadmodum ait S. Hieronymus, schi ' smatis tolleretur occasio: ad quam unitatem scine 'den- Hl Sec. XIII. usque ad Sec. XE, — 554 endam sicut aliorum; qui ejus emuli erant, »ntificatus tendebat: ita neque iis cure erat; ; unitas fieret, sue potius ambitioni servienti- as, quam bono Ecclesie. Nec tamen hac men- ; etiam Joannes XXIII. Concilium convocaverat, t ipse quoque se abdicaret, sed tantummodo, ; Statutum concilii Pisani confirmaretur,. quo - 3ntificatus erat abrogatus Petro de Luna, et orio XIL atque sublatis &mulis ipse salus ijperetur ab omnibüs et coleretur, ut, Summus »ntifex. Hoc aperto jam Concilio, sed ante Ses- »nem primam, que habita est nonnisi die 14. usdem Novembris, .qusesiverat per. schedam, xe exstat in Collect. Labbeana porrectam Con- ioni Doctorum in Theologia. Át vero Gre- »rius XII. a Sigismundo Imp. rogatus, ut veni- € ad Concilium ' et.ne renueret omnia post there unitati Ecc esiarum, noh tantum negavit me legitimum concilium ; quod ab Joanne con-. beaturn esset non legitimo Pontifice, sed nec alia &ione cessurum se Pontificia dignitate dixit, aam si hoc ab Joanne quoque factum. esset. "trus de Luna, ut semper ambages quaerebat, mo hoc idem de cessione spontanea ab eo pe- ann fuisset, per legatos, quos 'ad Concilium Bgit, nihil aliud prestitit, quam quod petierit, . Sigismundus Imp. Niciam maritimam civita- m, sitam in ora Ligurie, veniret ad colloquen- un-secum, et cum Ferdinando Rege Aragonie ? ratione, et modo unitatis conficienda. - Tomulus IF. 81 — $. 4o. L] 532 Jnetitut. Hist. Eccl. Pars IF. $. 4o. Concilium generale Constantiense. Joannis XXI fuga. Statuta Concilii post hanc illius gam. Joannes XXIII. exauctoratus. Gre; rius XII. sponte deponit Pontificatum. Pu de Luna invitissimo Pontificatus ' abrogali In Sessione 1. nihil adhuc ejusmodi act est, quod res ipsas, ob quas 'institutum est Co cilium , directe attingeret. Ante Sessionem 2.q die 2. Mart. a. 1415. habita est, SigismundusIn summo mane die Natali Domini venit Consta tiam, statimque in Missa solenni, quam Joann Papa celebravit eodem mane, eidem sacram rt facienti in dalmatica adstitit, atque etiam En gelium cantavit: Exüt edictum a Cesare À gusto. In congregationibus, inter primam, alleram sessionem habitis, cum omnium fuit sententia, ut. et Joannes abdicaret Pontificatu minis etiam intentatis, quamvis hoc facere noli set, tamen Concilii sententia privandum digni te, cum majore ignominia, tandem cessit, & Sessione 2. hanc sponsionem fecit: Ego Joam Papa X XIII. propter quietern totius populi Gh stiani profiteor, spondeo, promitto, juro eti veo Deo, et Ecclesim , et huic sacro Cond sponte, et libere dare pacem Ecclesias Chri per víam mew simplicis cessionis Papatus, : eam facere , et adimplere cum effectu justa di berationem presentis Concilii , si , et quando trus de Luna, Benedictus XIII. et Jngelin: Corario Gregorius XII. in suis Obedientiism cupati Papatui , quem pretendunt, per se, | procuratores suos legitimos simpliciter ceda Omne Concilium ingentes Joanni gratias ej | gps 224 Institut. Hist. Eccl. Pars IP. ta; secunda , Quod per recessum Pape, v« rum Praelatorum, non est dissolutum sacrui cilium , sed remanet in sua integritate, et: ritate, etiamsi qua ordinationes facte fuiss contrarium, vel in futurum fierent; £erta, istud sacrum concilium non debet dissolvi, dissolvitur usque ad exstirpationem prasentü smatis , et quousque Ecclesia sit reformata in : et membris; quarta, Quod ipsum sacrumc um non transferatur ad alium locum nisi ex rationabili , et ab ipso concilio deliberanda, « cludenda ; quinta , Quod Praelati, et alii, qui .cilio interesse debent, non recedant arite concilii. Huic Sessioni 5. celeriter die 5o. successit Sessio 4. in qua hoc lectum est tum: Zu nomine Sanctee, et individue T! Ls, Patris , et Filii, et Spiritus sancti. . Jioc saucta Synodus Constantiensis, et gi le concilium faciens pro. exstirpatione pra schismatis , et unione , ac reformatione E Dei in capite, et in membris fienda ad 1 omnipotentis Dei in Spiritu sancto legitim gregata ad consequendam facilius , securius rius, ac &berius unionern , ac reformatione clesie Dei, ordinaf , definit, statuit, de et declarat ,* ut sequitur: Et primo, quoi in Spiritu sancto legitime congregata, ge concilium faciens, | Ecclesiazjn Catholicam tantem reprasentans, potestatem a Christoi diate habet , cui quilibet cujuscunque statu ' dignitatis , etiam Papalis, existat, obedi netur in his, qua pertinent ad fidern, et e pationem dicti schismatis, et reformatione neralem Ecclesie Dei in capite, et in me Hoc idem statutum Sess. 5. die 6. mensis $ quenti$ Aprilis adhuc magis exacutum est | one . . A. 4 Sec. XIII. usque ad Sec. X7FT. 555 0: Declarat (Concilium) quod quicunque cujus- unque conditionis, status, dignitatis, etiam "apalis, qui mandatis, statutis , seu ordinatio- bus, aut preceptis Áujus sacre synodi, et zjuscunque alterius concilii generalis legitime Ongregati super prermissis, sive ad ea perti- entióus factis, vel faciendis obedire contuma- PJer contempserit , nisi resipuerit , condigna penitentie subjiciatur , et debite puniatur , Fia; ad alia juris remedia, si opus fuerit, re- wrrendo. Cum duabus primis sessionibus Joan- es Pa reesedisset, ceteris presidebat quis- 3am Pardinalium usque ad sess. 42. In qua Martinus V. coepit praesidere, postquam fuisset lectus Pontifex. J ! Joannes quam primum Schaffhusam pervene- Bt, protinus literas misit ad Sigismundum Imp. 8 excusans, quod fügam arripuisset , et queru- ims, suífragiorum libertatem a synodo oppres- un esse, nec juris legitimi ordinem ab hac ser- ari: nec Schaffhuse constitit, sed hinc ulterius d castrum Laufenberg in dioecesi Basileensi si- am , deinde Friburgum sé contulit. Causas, quas pannes fuge suc prveetexebat et publicabat spar- 8 quaquaversum epistolis, Synodus pronuncia- it.esse falsas, et frivolas, Sigismundus autem nperator intra paucos aliquot dies exercitum ongregavit circiter millium quadraginta, et di- isum in partes sex immisit in terras l'riderici jucis Áustrie: qui territus, quamvis omnia sua ligismundo dedidisset, ac promisisset, se Joannem emissurum, tamen pacis impetrande causa de- mit per seipsum venire Constantiam et flexis oibus a Sigismundo veniam deprecari. Ingen- [m enim iram adversus eum conceperat, quod 0- 556 — Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Joanni suam navasset operam ad disturbandm Concilium, Niem in Fita Joann. XXLII. In Joannem autem, quamvis adhuc abe tem, instituta actio est, nec solummodo eo n- mine, quod .per fugam turpissimam voluis rorogatum habere schisma, seque alienum pr basset ab Ecclesie revocatione ad unitatem , s«& aliorum adhuc quinquaginta criminum actus eá reus. Hac deinde Sessione 10. speciatim etm atque bis ipsis verbis recitata sunt, EcclesisUw 'thedrales, monasteria, prioratus conventuales, 4 cetera beneficia Ecclesiastica pretio appretiato s moniace notorie distribuisse, bonaque, jura Romane, et aliarum Ecclesiarum plurium no& rie dilapidasse, quodque charitative monitus premissis desistere noluit; illum, cum ad mui Curie Romane irrepsisset , per simoniam inge tes sibi struxisse opes, talique ratione simonist etiam purpuram Cardinalitiam sibi quzesivisse, & gatione vero Bononiensi auctum tyrannidem exe cuisse, ipsumque etiam Papatum variis dolis pd .Alexandri V. mortem eblanditum esse, quei etiam veneno sustulerit; eumdem Joannem d& uxore fratris sui, cumque sanctimonialibus cestum , cum virginibus stuprum , cum co jugatis adulterium , et alia incontinentie crimi commiíisise, adeo, ut ab iis, qui ejus mo noverant , demon carne humana indutus dicere tur. Sed et in Cardinales, quod Joannem eleg* rint Papam, scientes talem esse, motee querim* nie sunt, et postulatum , ut idcirco graviter pé Airentur: et quoniam abusi essent potestate gendi, non tantum jure istius electionis privaret tur, verum etiam ex ipso Concilio excluderentut Sicut istius totius schismatis auctores erant md Q0 Sec. XTIT. usque ad Sec. XVI. — 9557 Agni, quam Cardinales, et qui idem schisma etiam Tfoverint, ad tegendam nequitiam suam, ita hi partim a Petro de Luna antipapa creati Cardina- —^Mes, ideoque nulli Cardinales, partim desertores, .-«mt proditores Gregorii XII. atque ab hoc non ag. Smntum Cardinalitia dignitate privati, verum etiam unicati, nihil ab se alienum egerant, m talibus moribus Pontificem, qualibus pre- tus habebatur Joannes, elegerant. Neque in. is Cardinalibus alii etiam quzrendi Cardinales nt, quam fuerint tum Pontifices, quorum non - Wi unus potuerit esse verus, ceteri solo .nomi- ' , et falsi. Nec tamen adversus Cardinales ali- Brguid propterea actum est, ne nova hinc turbe F"irentur, et dum in exstingvendo schismate la- FJiboraretur, non tantum huic fomentum, sed no- etiam dissidio occasio daretur. In Sess. 11. die 25. M3ji judicatnm est, Jo- inem e dignitate Pontificia deponendum esse. Is o ante jam reductus erat Cellam, oppidum uobus nonnisi milliaribus distans Constantia, il- que servabatur appositis sibi custodibus. Judi- de se facto , et ad se misso se plene subjecit, tumque se ejusdem Concilii voluntati tradit. In P-mubsequente vero Sessione 12. die 29. Maji ha- Fita, sententia in eum lata, et promulgata est, a ob ea, qua jam memorata éjus facinora, et "cn ipsa sententia etiam recensita sunt, eumdem oannem Constantiensis sancta Synodus (sunt ver- 77 ba ipsius synodi) propter premissa, et alia cri- €- mina in processu dicte causa contra eum dedu- ' »eta, et contenta, tamquam indignum, et inuti- *Jem, et damnosum a Papatu, et omni ejus ad- zministratione spirituali, et temporali amovet, pri- ""at, et deponit, universos, et singulos Christicox a5 558 : Institut. Hist. Eccl. Pars IF... | , las cujuscumque status; dignitatis, vel con nis existant, ab ejus obedientia, et fidelitat juramento absolutos declarando ,: prohjbend " me ei, tamquam: Pape adhareant, et nequ Papam nominent. Gregorius XII. jam die 15.. tii, sui Pontificatus anno nono literas exai quibus Joanni Dominico , Cardinali Ragu Joanni, Patriarchze Constantinopolitano desi to, Vernero Archiepiscopo Trevirensi, Lw co Comiti Palatino Rheni, et Carolo Malat Ariminensi Toparche auctoritatem dederat et legaverat, ut concilium Constantiense, quod! goriàs ab Joanne indictum, et convocatum legitimo non habebat, facerent ratum: ii etam: dedit, ut cessionem Pontificatus face ejus nomine. Heec facta sunt in Sess, 14. Jt nes Dominicus literas Gregorii primum reci .de potestate, qua ab hoc instructus eret, di de Ego, inquit, auctoritate Domini nostri. po istud sacrum concilium generale convoco, omnia per ipsum agenda authorizo, et confi Ju«ta modum , et formam , prout , ín literis . mini postri nuno lectis plenius continetur. Car deinde Malatesta constitutus a Gregorio Procur generalis solenni etiam verborum forya Psp cessionem ejusdem Gregorii nomine fecit. In! sipne 14. donec haec, qua modo dicta sunt, | acta essent, prassedit Sigismundus Imperator, que in hujus manus, tamquam supremi Protectoris facta depositio Pontificatus Gre: "est, cum is, sicut non Joannem, ita nec Ce nalem, sectatorem Joannis legitimum preesk tem Concilii agnoscere voluisset. Cardinali dignitatem, ipse sibi reservavjt. At vero Syn Gregorium multis laudibus celebratum statuit el legati Apostolica; Sedis quoad. vixerit in Mar - Ane «4 Sec. XIII. usquead Sec. XP I, — 559 nconitana, et territorio Farfepsi Vicariique ge- "ralis in Spiritualibus , et temporalibus muneri- 1s exornandum esse. In Sessione 12. dum in Jo- anem sententia lata fuisset, additum insuper üt, ne non tantum iste, sed nequidem Petrus e Luna, aut ipse etiam Gregorius, postquam ' abdicassent, postea denuo eligerentur. Hoc au- "m, quoad Gregorium a se statutum esse; * de- laravit Concilium non ad ejus ignominiam, qua- | dignus Pontificatu non esset, .sed ob solam cclesie pacem, Gregorio abdicante Pontificatum rius, quam idem Petrus de Luna fecisset, imo Mi nec postea hoc fecerit, nemo erat, qui non gnovisset, Petrum solum , de Luna, non Gre- orium fuisse, qui causam dederit prorogationi Mismatis. Hoc vero pretextu, et velut a perju- » defecerant. a'Gregorio Cardinales ; hoc nomine rebant, eum excidisse e Pontificatu ; hoc nomi- * Pisanum Concilium convocarant, eique Ponti 'atum in eo abrogarant. Quisque igitur , . velim, dicet, an per idem Pisanum concilium is desic- L esse verus, et legitimus Pontifex. S. Ántoni- is 9. Part. tit. 23. oap. 4. $. 3. isto elogio Gre- rium ornat: Gregorius vir sanctus , utpote, t Ecclesice et unionem , et reformationem sem- 'r optaverat. Vixit usque ad diem 8. Octob. 1417. durante concilio Constantiensi mortuus. artinus V. Pontifex ei exequias amplissime, et aximo honore celebravit. I In eadem Sessione 14. statutum-* factum est ' mittendis legatis ad Petrum de Luna, qui ei nuncient, ut abdicationem sui Papatus, ad iam faciendam se se toties obstrinxerit etiam ju- jurando, jam tandem faciat, idque intra de- m dies: sin autem eam non faceret , sententia, que $40 . Jnstitut. Fist. Eccl. Pars IF. que tunc ferenda in eum sit, concepta hee et defixa est: Sancta Synodus pronunciat , et de- cernit , esse notorium schismaticum, antiqui schi- &matis nutritorem , defensorem, fautorem, appro- batorem , incorrigibilerm, et pertinacem hereti- cum a Catholica fide devium , prornissionum , ve- torum , et juramentorum suorum transgressorem: proinde esse privatum, et precisum ab omni p- re, quod habet, aut se pratendit habere in Pe patu: ei interdici, ne se amplius pro Bomam ontifice gerere presumat, et ne.quis, etiani Imperiali, et Regali dignitate preditus esset, eum pro Pontifice habeat, auxiliumque al quod ei praestet, decreta etiam in ejus fautores excommunicatione. Adhuc tamen post decem il- los dies Synodus sententiam hanc suspendit, cum Sigismundus Imperator se ipse obtulisset ad eu- dum efiam usque in Áragoniam spontaneie cessio nis a Petro obtinenda causa. In Pisano concilo tam Petro eidem, quam etiam Gregorio XII. a rogata fuit Pontificia dignitas: sl sine eoru spontanea cessione, et schisma non tantum ntt exstinctum, verum etiam auctum est eligendo Ál- xandrum V.illis non cedentibus. Hoc erat, Imperator studuerit a Petro spontaneam etm cessionem obtinere. Vidimus supra, Petrus dum ad Concilium Constantiense ut veniret, Pf fu; literas Sigismundi Imperatoris rogatus esset, "le; luerit tractari de compositione inter se, e9*|m gismundum presente Ferdinando Aragonie Bt fu ge, qui ei unus omnium maxime fhvebat, eum qc que pro tegebat. Igitur cum preemisisset n : de suo adventu Niciam, Petrus tamen non Yt fl» nit suam excusans absentiam, quod Ferdi f dus Rex morbo impeditus una non posset venite. [i Quamobrem Sigismundus Imp. cum Oratoribus t? fi Con- 5ás Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Catholicorum, et schismaticorum communionem, atque conventum in unum concilium damnatum esse jure divino. Sed neque Constantiam esse lo- cum idoneum conficienda unitati. Esse enim hanc eub manu, et potentia Sigismundi Imperatoris eibi non obedientis, cujus proinde voluntati, at- que imperio nemo illic audeat resistere, Quin er adverso Concilii Constantiensis etiam conciliun aliud, quasi generale, indixit Paniscolam opp- dum ad maris oram situm: Perpinianoque fugt primum Colibriam, deinde Paniscolam. Trihw vicibus revocatus est, vel saltem ut procuratore mitteret atque per hos cederet. Pontificata, eide- nunciatum est. Ohsurduit ad omnia. Igitur & Ferdinandus Aragonis, ceterique Reges om in Hispania illum reliquerunt: desertus quoque & siis Cardinalibus est, nonnullis tamen excepi, qui ex eius cognatione erant, interdictumqw gravissime, ne quis ad ejus concilium accedere quod Paniscolam indixerat. Plurimum contulerat S. Vincentius Ferreri eujus Viri Apostalici ex Ordine S. Dominici ptt pter vite sanctimoniam , et Sacram eloquentis : in faciendis concionibus cum maximo animarel fractu summa erat veneratio apud omnes, * quem non tantum Ferdinandus Rex prius confe luit quam deseruisset Petrum de Luna, sed quU. etiam quemadmodum ante Petrum per errore? commendaverat populo in concionibus, ut Y* rum Pontificem, ita eidem populo etiam hortite deinde fuerit, ut ab eo recederet, perfeceritqu* Nec tamen Hispani a Petro de Luna se se a" passi füissent, nisi ex dissensione, et judiciorut varietate agnovissent, non esse nisi dubium Por: tificem , et quem idcirco crediderint, oecumezr cO 544 lnstitut. Hist. Eccl. Pars IF. luntariam cessionem sed profectum nihil esset, tandem in Sess. 57. die 26. Julii ejusdem anni sententia, quam supra dixi esse in eum conce ptam, lata est. Nec tamen cessit: nisi cum anima ipsum, jamque nonagenarium , retiqui Set die penultima Novemb. an. 1424. Alphor- sus Ferdinando patre mortuo Rex Aragonum & iterum favere coepit, eumque fovebat. Cau fuit, quod Martinus V. Papa Siciliam non ipá, verum Ludovico Andegavensi addixerit: siqur | dem jam ante ab Romano Pontifice collata fus- set Principibus e Regum Gallie sangvine. lt que auctore eodem Alphonso Cardinales Petri de Luna, tametsi duo tantum essent, succes rem ei eligendum curavit Áegidium Munionem Canonicum Barcinonensem. Sed postquam cu Martino Papa rediiset in gratiam, hunc Aeg- dium, qui se Clementem VIII. in suo umbrsti- li Pontificatu vocabat, jussit deponere Pontif- catum. Quod cum fecisset, teterrimi hujus sch smatis, quod quiquaginta et duos annos dure vit, reliquie exstincte sunt. Zander Hard. Tom. 2. Martinus V. lib. 9. Brev. Platina in Mar dno P. ' 6. 41. Continuatio Uoncilii Constantiensis. Martin JF. Papa. Decreta hujus Concilii. De Joa ne Parvo, et Falkenberg. | Postquam res cum Petro de Luna sic se he- buit, quemadmodum demonstratum est, die 8. Novemb. ejusdem anni itum est ad electionem Romani Pontificis in Concilii Sess. 41. cum priu& sta- 546 Institut. Hist. Bccl. Pars IF. forme componenda ulteriore labore. ld ; jam supra etiam $. 56. memoratum est. Attamen in Session. 4o. nonduthnque | Pontifice Concilium quaedam, quse existi reformanda collegit, ut ea deinde Pontifi ferret confirmanda, idque dutante hc huc Coneilió. Hec octodecim capitibus ( nentur. Referam ex his memorabiliora. .De dinalibus, ne hi sine causa plures quam ginti quatuor essent; de electionibus per P confirmandis, de solvendis Annatis ex fruc anni dumtaxat primi, de Simoniace ordinatj a munere suspensi sint, eorum electiones n de Indulgentiis parcius dispensandis, ne vil rent: que et lecta etiam in Sess. 45. sunt c Martino Papa. Sunt hec partim falia, ut d ntoniacis , que semper antea etiam prohibita e partim talia, in quibus, quamvis Conciliun uerit stringere Pontifices , hi tamen ita eg: prout judicarunt expedire. De sua in Papam 1 etiam auctoritate, quam sibi dixit esse in Se et 5. nullam Jam mentionem fecit Concilium. dimus paulo ante, ipsum Concilium: profe esse, Electum Papam non posse ligari. Ín 45. qua ultima fuit, Martinus rogatus a Pat ut Ácta concilii Apostolica auctoritate confi ret, hunc eadem Acta habent sic respond (Sanctissimus Dominus noster Papa dizit res dendo ad preaedicta, nimirum postulatu, | omnia , et singula determinata , conclusa , ei creta in materiis fidei per presens. Concilium ciliariter, tenere, et inviolabiter observare i bat, et numquam contraire quoquo modo: i que sie conciliariter facta apprabab, et ratiü 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XE T. | $45 non aliter , nec alio modo. Ex quo intelligitür am, quid ex. rebus hujus Concilii a Martino xirmatum , quid non sit. De decretis vero il- Sessionis 4. et 5b. quibus Concilium Constan» "se sibi, 6mnique alio concilio generali aueto« atem tribuit supra Romanum Pontificem , postea huc speciatim quidpiam dicetur. "Concilio huic fuit etiam propositum errores icleh, et Hussi evellere, et exstirpare. Quid fo actum in hoc genere .ab Concilio hoc sit, x est expositum supra in narratione de eodem icleffo, et Husso supra $. 39. 9o. 91. Hic ta: && istud adhuc huc reservavi dicendum. Mar us V. Bullam edidit, 7nter cunctas Pastoralia we sollicitudines, atque in hac tam Wicleffi er- '*$ quadraginta quinque, et Hüssi triginta con- mnavit, simulque prescripsit, quaenam qua- ines ei, qui suspectus, vel deprehensus in ho» B aliquo fuisset, ponenda essent, Sicut erro- istorum multi fuerunt , ita et questiones mul- sunt utpote directe, adversus omnes hos erro- . Àc proinde cognitis horum erroribus, facile im est, conjectura consequi, quales he quce- mes fuerint. Aliquas tamen commemorabo, vi^ icet* Utrum credat, quod post consecrationem 'erdotis in. Sacramento Altaris sub velamento iis , et vini non sit panis materialis, et vinum teriale, sed idem per omnia Christus , qui fuit Cruce passus, et sedet ad dexteram Patris; um credat, quod Christianus ultrá contritio- n cordis, habita copia Sacerdotis idonei, soli 'erdoti ex necessitate salutis confiteri teneatur, 1on laico, seu laicis quantumcunque bonis, et rotis; utrum credat, quod malusSacerdos cum iita materia y et forma, ec cum intentione fa« domulus 4F. 93 Gi 548 Institut. Hist. Eccles. Pars. IF. ciendi, quod fàcit Ecclesia, vere conficiat, ve absolvat, vere baptizet, et vere conferat alia S. Cramenta; utrum credat, quod B. Petrus fuer Vicarius Christi; habens potestatem ligandi, « solvendi super terram; utrum credat, quodP pa tanonice electus, qui pro tempore fuerit, sj successor B. Petri, habens supremam: potestatem in Ecclesia Dei ; utrum credat, quod Papa omai- bus Christianis vere contritis, et confessis ex cu- sa pin, et justa possit concedere indulgentias à refnissionem peccatorum, maxime pia loca vis tantibus; utrum 'credat, quod singuli Fpiscopi suis subditis, : secundum limitationem sacrorum Canonum hujusmodi indulgentias concedere y- sint; utrum credat, quod liceat personis Eecles- Sticis, absque peccato; hujus mundi habere p- sessiones, et bona temporalia; utrum credat, qud. licis ipsa 8b eis auferre potestate propria me liceat, etiamsi male viverent persone Ecclesias c, bona hujusmodi possidentes. Hec dirigebatur adversus illum Wicleffi errorem, Pr pam, et omnes Clericos, possessiones habent esse hereticos, nec non dominos seculares, sk que omnes laicos suum illis ad possessiones. Me bendas consensum prabentes: hinc ne viderens consentire in his diripiendis, atque pro se pandis Wiccleffiste, etiam pietatis opus constitu ant. - In Concilio Constantiensi etiam Joannes Ps vus, et Joannes Falkenberg vocati sunt in jud* cium. Ille erat Theologus Parisiensis ex Ordiw Minorum. Carolus VI. Rex Gallis in phrenesis, mentisque alienationem inciderat, neque post& quoad vixit, nisi per intervalla, liber ab hac im firmitate erat. Habebat fratrem Ludovicum Du | JEEP cem », 4 Soc. X 11I. usque ad Sec. XP T. 5ág cem Áurelianensem , et patruum. Joannem Ducem Burgundie, qui ambo ad Regiam dignitatem ad- Spinibant Ludovicum Aurelianensem, dum qua- nocte domum revertitur ex Regia, Joannes Burgundus per eos, quos in insidiis collocaverat, e medio sustulit. Hujus conjux cum tribus filiolis td Regem venit, et facimoris ultionem exposce- bs: sed Rex Ducis Burgundie veritus potentiam, nihil in hunc aliud ausus est, quam ut rem com- miserit discutiendam Principibus de Familia Re- gi. Adhibiti autem ab his etiam multi .alii sunt € Primoribus Gallie, nec non Universitatis Re- Clor cum ejus multis doctoribus, in quorum nu- fero etiam Joannes Parvus erat. Hic orationem it, in qua cum asseruisset, Ludovicum Re- Bis vitee struxisse insidias, et conatum. esse deji- Pere e solio , auxilio ad hoc quesito etiam a Ro- mano Pontifice, (pseudo - pontifex iste fuit Petrus de Luna) nec non tyrannidem exercuisse, cum alios, tum ipsos etiam Parisienses premendo hnmodicis tributis, ut illam cedem non tantum innoxiam , verum etiam laude, atque pr:eniio di- gnam poneret , istud asseverando: Quilibet tyran- Wus potest, et debet licite , et meritorie occidi per guemcumque vasallum suum , vel subditum etiarn 2er clanculares insidias, et subtiles blanditias, vel adulationes , non obstante quocumque jura- mento, seu confaderatione, facta cum eo, non "xspectata sententia, vel mandato judicis cujus- umque. Tali enim ratione etiam Burgundus Au- elianensem deceperat , postquam ambo , Sacra ommunione refecti, inter sé renovassent amici- iam, atque Burgundus Aurelianensi sui erga um amoris affectum, dato etiam jurejurando, ontestatus fuisset. Etsi vero Rex in gratiam cum urgundo redierit, non eo minus Universitas Pa- 22 ri^ 550 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. risiensis hanc doctrinam Joannis Parvi, instituto judicio, ipso etiam Rege volente, una cum li bello ejusdem Joannis Parvi, in quo istam sen- tentiam suam propugnaverat, confixit: ab Fpi- scopo vero Parisiensi, et Inquisitore heretice pravitatis idem libellus ad rogum etiam damnatus, atque exustus fuit. In Concilio Constantiensi, dum de sententiis Wicleffi, et Hussi ageretur, deduta ad judicium etiam hec Joannis Parvi assertio ett, utpote quz cum illorum sententiis de Regia po— testate, quam iidem oppressum ibant, communio- nem haberet. Synodus in Sess. 15. decrevit, et definivit, hanc doctrinam esse perversam, esm- demque tamquam hereticam, scandalosam , etad. fraudes, mendacia, proditiones, perjuria viam dantem reprobavit, et condemnavit. 4fcta Comi- lii. Monstrelet. Fol. 1. cap. 58. J'ading. ad ann. 1410. —- Joannes Falkenberg ex Ordine Predicatorum natione Polonus libellum, ediderat , adversus Ule- 41^. : dislaum Regem Polonie, inscriptum omnibusBe- E^ gibus, Principibus, Prelatis, quin et univers Christi fidelibus, omnes exhortans, ut consocisis viribus , atque armis irent eversum, et peró : tum eumdem Uladislaum Regem cum Polonis , i- que si fecissent, pollicendo etiam ipsis regni c£- . lorum prazmia. Hunc libellum composuerat Fs kenberg in gratiam Equitum Teutonicorum, qui in Borussia sedem habentes, et possessiones cum eodem Rege Polonie, et Witholdo magno Duct Lithvanie de limitibus possessionum, ipsis etiam armis disceptabant. Cum Sigismundo Imp. eunte in Áragoniam , de quo itinere jam dictum est su- pra, ac deinde divertente Parisios erat etiam Archi- q* episcopus Gnesnensis: ubi is incidit in libellum Fal- 1* | ken- e i A4 See. XIII.usquead Sec. XFI, — 551 lenbergi, quem etiam secum Constantiam tulit. Hocce libello Polonorum natio offensa vehemen- ter instabat, ut libellus iste anathemate a Con- clio configeretur. Idque factum est, et damna- tionis sententia. erat in hunc concepta , et decre- ta, cui ipse etiam Martinus V. su scripserat, sed nondum Pontifex. Quo autem Poloni magis tri- umpharent de hocce Falkenbergi libello, a Mar- tino, cum jam factus esset Pontifex, petierunt, ut hunc denuo condemnaret. Equites vero Teuto- nici eumdem Martinum rogarunt, ut priorem etiam sententiam mitigaret. Martinus Polonos, et.Equites ut. componeret, Uladislaum Regem itemque Witholdum magnum Lithvanie ducem privilegiis exornavit, Vicarios eos creando Ápo- stolice Sedis in temporalibus in suis regnis, a repetitione vero sententie in.libellum Falkenber- fi abstinuit, insuper inducias inter utrosque con- stituit per annum, et causam illorum, seipsum romisit dijudicaturum. Cum autem Poloni nol- nt adhuc his esse contenti ,' urgerentque suam petitionem , Martinus Pontifex dixit: Quod omnia, et singula determinata , conclusa ,, et. decreta in materia fidei per presens sacrum Concilium ge- nerale Constantiense conciliariter , tenere, et in- violabiliter observare volebat etc. que jam verba Ptiam paulo ante producta sunt, et cum neque iic adhuc destitissent a sua petitione, seque a Jontifice Martino, nisi eis satis fecisset, ad Con- ilium generale appellaturos dixissent, hoc ipsis »rohibuit sub poena excommunicationis, per suam 'onstitutionem cujus haec verba sunt: Nulli fas st a supremo Judice , videlicet ab 4postolica Se- e, seu Romano Pontifice, Jesu Christi F'ioarito a terris , appellare, aul ilius judicium in cau- is fidei, qud tamquam majores ad ipsum, et $52 Tnstitut. Hist. Eccl. Pars IF. fSedern. fpostolicam deferendes sunt, declinare. Nec rem ultra Poloni ausi sunt urgere. Duglou. de Reb. Polon. lib. 3. 4cta Concilii. . . $. 4a. JDe decretis in Sess. 4. et 5. factis, guibus Ov stantienses Rom. Pontificem subjeoerant g* nerali concilio. m | In Sess. 4. et 5. nomine hujus Constantients Concilii, velut generalis , et potestatem ab ipe Christo immediate, hoc est, proxime, et sine terventu ullius, habentis, decreta facta sunt de ea concilii Constantiensis , omnisque alterius gent ralis auctoritate , et potestate, cui omnis fides cujuscumque dignitatis, etiam Papalis, ebedir teneatür, et qui coritempsisset obedire, punier dus esset, etiam recurrendo, si opus esset, alia juris remedia, hoc est, si Papa nec poens suscipere vellet, superesse illud etiam, tam ex jure, ut privari, atque ejici ex Ponti possit. Superiore $pho 4o. hec decreta exhibit eunt. Horum decretorum vi, atque auctoribk ii, qui ad' Basileense concilium brevi postes cor venerant, ab Eugenio IV. convocati, posuerat se supra eumdem Eugenium, eique mandata de- derant: quie cum ille non curaret, sententiam is | eum tulerant, qua ei Pontificatum abrogaverunt Peri miodo cum Joannes XXIII. se ex Concilio Constantiensi subduxisset, "volens frustrari pet suam absentiam ea, que erant destinata ab Con- cilio, ista deinde facta sunt decreta, quibus sibi asseruit auctoritatem non tantum ad decernendum omne, quod ei visum fuisset, etiamsi abesset | | |». Poen- 44 Sec. XIII.usquead Sec. XP. — 555 Pontifex , atque his $num addere consensum nol- & jet, verum etiam, quem Concilium cogere .pos- set poenis ad parendum suis decretis, et detre- cuntem obedire ejicere ex Pontificatu. Joannes Gerson. Cancellarius Universitatis Parisiensis sua vratione , quam habuit post Joannis XXIIL ab- scessum , previt, et viam paravit ad ista decre- ta. Ipse vero hoc, quod attulit, ex illo conven- tu Parisiensi Episcoporum sexaginta, qui: anri 3406. habitus est, quemadmodum. exstat apud Juvenalem Ursinum in Appendice pag. 610. aece- Iz jit: in quo, dum Petrus. de Luna inire viam z Schismatis tollendi nec per spontaneam cessig- —- em, nec per generale concilium. voluisset, . itum x €o est, ut Concilii generalis auctoritas major po- »: Beretur esse Romano Pontifice, qualem credebant :* Gelli esse Petrum de Luna; et a quo concilio sr proinde idem Petrus de Luna,. quamvis nolens, [7- atque reluctans, tamen amoveri ex Pontificatu se^ ponet, alioque creato Pontifice unitas Ecclesiarum »F- fieri, cujus..modum. velut optimum Galli conce- Y: perant, si de Pontificatu. contendentes, hunc de- X Wosuiseent vel sponte, vel vi adhibita, ac deinde 1* alius electus fuisset.. Hujus sententia de Concilio- ' vum generalium eminentia supra Romanum Pon- tficem , quee nitebatur istius etiam Conventus Parisiensis consulto, atque decreto, duces erant. Joannes Parvus, ille idem, cujus jam alia etiam sententia paulo ante relata est, quaque damnari meruit, Petrus le Roye Abbas montis S. Michae- Jis, et Simon Cramaudus, cujus et illud erat, Gallos, Pontifici negato obsequio, tamen non fu- turos acephalos, quandoquidem tamen Christum habituri sint caput Ecclesie : qua eadem merx WVicleffi fuit, negantis, a Christo caput visibile datum esse Ecclesie. Novitatem istius assertionis, qua He B5E — Jnstitut. Hist. Eccl, Pars IP. - que &d hoc tempus inaudita fuerit, comfes sus est ipse etiam Gerson de Jetestate Eccle, Considerat. XII. dicens, hane traditionem d superioritate Pape (sunt ipsius verba) supra Cor cilium sic occupasse plurimorum mentes, àü oppositorum dogmatizator 'ahtehac fuisset d hzretica pravitate vel notatus, : vel damm. Eamdem novitatem adhuc disertius. expresi . Petrus de Marca Zib. 4. de Concord. $Sacerds. et Imp. Cap. 17. Nam loquens de appellatiow, quam Philippus Pulcher Gallie Rex fecemt: sententia Bonifacii VIII. Papes ad generale cont lium, Superiore, inquit, capite (sui istius libr) povam quamdam rationem vidirqus in Ecclesias invectam ab iis, qui se Romane Gurice censuri premi exstimabant , scilicet appellationem a Pe pe decreto ad- futurum concilium. Novara disi, | quia numquam in Ecclesia admissa fuit prom catio a Papa: ad Concilium. Nam cum ab inl rioris sententía Superioris tribunal adire omms bus concessum esse ipsa naturalis equitas dicis et persvadeat, quemadmodum ait Benedictus XIV. lib. 4. de Synodo Diocesana oap. 5. $. 1. si nova fuit a sententia Pape appellare ad. generale Cor cilium ; igitur novum quoque fuit sentire, Cor cilium generale esse supra Papam: que secus pellatio a Papa «ad generale Conoilium . equitate impediri unquam potuisset. Quonam igitur modo hec Sessionis 4., et 5. decreta a Concilio Constantiensi condi potuerunt! Falline in his condendis, et errore labi potuit, quod fuisse generale, et legitimum, in, dubiuma nemine vocatur? Et quod a generali et legitimo concilio sancitum est, hocne ante Concilium Con- stantiense potuit esse novum, atque tale, ut qui ) huic f n KtverN e 2 hecho nadie yh nt) p fe n iio Einer £56 — Jnstitut. Hist. Eccl. Pars IP: tum, atque decrétum, tametsi factum sit inCon. cilio Constanitiensi, tamen non esse statutum, d decretum ocecumenici Concilii? Ipsi Jurisconsulti quorum nunc ista de Conciliorum generalium pe testate supra Papam sententia est, dant (nequ facere possunt aliter, nisi omnes alios contrere sentientes velint summa: temeritate habere pro hereticis) hiec decreta Sessionis quartz et quie te Concilii Constantiensis non habere eam vis, quam' habent decreta ,. que fiunt. ab cecumenid conciliis ;; quod: Martinus V. Papa tantum ea nh habuisset, que cónclusa; atque decreta essent à imateria fidei. Sed. numquid istud, an supremam potestatern Romanus Pontifex habeat supra generide concilium , vel istud supra illum , non' est matera fidei? Anne materia fidei erit, Romanum Pontifices in universum orbem tenere Primatum cum ples potestate pascendi, regendi, et gubernandi univer salem Ecclesiam ,' eo quod lioc definitum sit 1 Florentino ^cecumenico Concilio, et :non eque materia fidei deberet esse, hanc plenam potete tem in universalem Ecclesiam , atque supre ipsutt etiam Papam, habere generale concilium , siqui dem hoc definitum sit a: generali concilio Consta» tiensi ? Quin, nisi certüám habuero , abi sit at ctoritas, qua mihi nitendum sit ad cognosoendus, quid sit de fide Catholica, neque mihi certum dt ullo fidei dogmate esse poterit. Itaque hoc qui putatur ab istis, non pertinere ad materiam dei, non tantum est materie fidei, sed ipsum etiam fundamentum, cui innitantur omnia, quem sul fide. Quare aliunde .repetendum est, cur bet decreta Constantiensis Concilii non habeant ear dem vim, quam decreta oecumenicorum concilio- rum: videlicet, quod non sint facta conciliariter, ut eodem verbo utar, quod est Martini V.in de- . cla- «d Sec XXILusquead Sec, XFI. — 559. arstione, qua rátéá habuit conclusa, et decreta er -Constantiense Concilium. Sunt. enim facta. in essionibus ,. quibus Romanus Pontifex non prze- »dit nec per se, nec per suos legatos, ac riequi- em. aliquis ex illis, qui gerebant nomen Boma- i Pontificis. :. Nam Joannes .XXIII. se subduxerat, etrus autem de Luna cane pejus, et angve ode; t hoc concilium. Gregorius vezo XII. (in quo;.si uid valent argumenta , quibus hoc probavi; posi; v tunc fuit vera. Romani Pontificis auctoritas,) onnisi in Sess. 14. per suam illius convocationem ibuit ei, ut inciperet esse legitimum concilium. - .* Est. supra , demonstratum . Martinum. V. pre- mipritse , Mt ex eo, qui de. erroribus Wicleffi, b. i etiamsi saltem suspectus gsset, quamere- ws, Utrum. credat , quod..Papa. canonice: ele- Ins, qui pro tempore fuerit, sit succeseor .B. btri , habens supremam potestatem in Ecclesia Vi? Nam, qui Pape assarujt supremam, poter atem in Ecclesia Dei, atque ita, ut contrarium atueret, esse hereticum ,. certe non credidit, ipremam potestatem. esse concilio generali supra apam , nec habuit decreta de hoc facta in Ses- one quarta, et quinta pro decretis ligitimis, et didis cecumenici concilii. Illud quoque. jam. .est eclaratum , ab eodem Martino Papa Polonos, esr * inhibitos attentare appellationem ad Concilium enerale ab ipso. Nu/h enim fas esse a Supremo udice, seu Romano Pontifice Jesu Christi Fica- io in terris , appellare. Nam qui sibi, et Roma- 0 Pontifici vindicavit supremam .potestatem in cclesia, qui negavit locum esse appellationi ab omano Pontifice, atque hunc asseruit esse su- remum Judicem, isne ratum habuit, vel agno- it verum esse, quod Constantienses decroverunt e 558 Institut. Hist. Eccl, Pars. IF. de suprema potestate Concilii generalis supn Papam? Possuntne simul consistere duae suprema potestates. quid opus multis? Annon ipsum Concilium , dum professum est, Papam non pe se a se ligari, quemadmodum supra demonstm- tum est, agnovit Papam se esse superiorem? & enim credidisset hunc sibi, esse subjectum, pr fecto non dixisset, a se hunc. non. posse pri. Hzc igitur decreta, in illis sessionibus fact», wi ipsum quidem Constantiense concilium pro mi; dis habuit Ipsius etiam Gersonis criste cecée runt, cum audivisset , a Martino Papa dictum de cretorie esse: Nulli fas esse a Supremo Judi Romano Pontifice appellare, questusque est; illo- rum decretorum Sessionis quarte, et quintm pe eumdem Martinum Fundamentale penitus ror destructum esse, quorum is pmwecipuus fuit cond "tor, et artifex. Dial. 4fpolog: pro Constant. Com. Qui illarum Sessionum statuta potuit destruere, € in irritum mittere, his ipse ne erat subjectut?., Illud quoque, velim, advertatur: Juriseoe sultos, qui defensitant, conciliorum generalium otestatem esse etiam supra Papam, quod nega, idem etiam concedere. Dicunt enim, id quodi Concilio Constantiensi statutum est de generi concilii potestate supra Papam, mon esse tamem tenendum instar dogmatis fidei, quia hoc non 9 confirmatum a Martino Papa. Igitur, si confirm* Set, hoc ad auctoritatem dogmatis pervenis. Cujus major, et superior est potestas, ejusne, decretum aliquod concipit, et coricinnat, non prius habiturum vim, quam sit confirmatus vel illius , qui huic. decreto robur, atque vi tribuit per confirmationem? Ex definitione Fle- rentini cecumenici Concilii habemus, Romanus Pon- M bd 360 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. 7. de Concord. Sacerd. et Imperii cap. 6. Neoter cis Jurisconsultis non suspectus auctor. Hoc à confirmatione generalium Conciliorum per Rome E num Pontificem ego tractavi in dissertationibus ia Selecta argumenta Historie Eccl. Diss. 6. $. 5. ]s Dissertatione autem 15. tota egi de Constanties concilio, nec tantum pluribus adhuc ibi ay» mentis idem, quod hic, docui, sed argumamt etiam; quibus nituntur, Juris consulti, qui * lunt. Romanum Pontificem positum habere inf concilium, et pre ceteris sane operose collegé Natalis Alexander. 4Ziíst. Eccl. Sec. XV. Dist 4. in trutina suspendi. | ; Hec sunt de Concilio Constantiensi. Hw Concilii Patribus erat in votis, ut post quiques nium denuo celebraretur Concilium ad mores i formandos, iterumque elapsó septennio , et-dé inceps singulis decenniis. Ánnuit Summus Ponti fex, et Papiam in quintum annum hoc indizX His peractis terminatum est Concilium. Marti Papa.Florentiam discessit, ubi fere bienuit moratus est, eum nondum Romse essent pac omnia. Joanna enim Regina Neapolitana, sort Ladislai, cujus jam mentio facta est, Cast Angeli adhuc tenebat. Joannes XXIH. postqu exauctoratus fuit, Heidelbergam deductus «€ et in custodia servatus sub cura Ludovici Cos tis Palatini Rheni. Martinus Papa hunc posti libertati restituit. Non deerant, qui eum ht tarentur ad Pontificiam dignitatem resumends suum etiam ei auxilium ad hoc: pollicentes. 18) vero Florentiam ad Martinum Papam venit, àd pedes ejus se abjecit, quem sublevans, amplexans Martinus Decanum Collegii Catdi lum creavit, et in consessibus altiorem Fr" Q- 44 Sec. XIII. usque, ad Sec. XP I. 56x icum ei supra reliquos Cardinales tribujt. Non iu superstes mansit;4. 141g. mortuus. Z7odor. len in ejus Fita. sn us. $.: 45. Momcilium Papic inchoatum, et Senis continuas twn. | Greci petunt. communionern cum Ro- : mana Ecclesia. :. "Post annos. quinque a. 1425. Papie, . quod biam Ticinum vetustiore nomine vocatur, coe- erant convenire Episcopi ad Coneilium, quod mulo ante demonstratum est, indictum fuisse in woncilio Constantiensi; Cum autem in hac civi- Me morbus pestifer serpere coepisset, Martinus ipa concilium Senas transtulit. Sed neque hie le. perstitit. Convenerant admodum pauci Epi- topi: atque hos ipsos etiam Álphonsus Arago- ile Rex conabatur contra Martinum V. conci- pe. Inter hunc, et Ludovicnm Andegavensem Bit contentio de successione in regno Neapoli- mo. Joanna 1I. Regina Neapolis herede carens Woptaverat primum filii loco Álphonsum: sed ja is viventem adhuc Joannam volebat exclu- bre ab administratione regni, illa adoptatio- em hanc rescidit. et Ludovicum Andegavensem doptavit. Huic sutem pre Alphonso faverat tiam Martinus Papa. Hinc in illum ejusmodi onceperat' iram, ut etiam ex Pontificatu deje- tum vellet habere. Itaque et fovere rursus Pe- rum de Luna coepit, et Patres Senensis Conci- li a Martino studuit abstrahere, in partemque jusdem Petri de Luna trahere. Quod cum vob- ervasset Marüuus, die 19. Febr. à, 1424. con- Q- $62 Institut. Hist. Eccl. Pars IY. cilium abrupit, et aliud. Basileam indixit, annos septem habendum. Ín hoc Concilio Sene si premissa confirmatione eorum , que in Cons. lio Constantiensi decisa, . et statuta fuerunt con tra errores Wicleff, et Hussi sectatorum, n«& non adversus Petrum de Luna , schismati suo per vicacissime inhgrentem , actum fuit de reforme tione morum , utpote quem sibi scopum habelat positum Concilium. Sumpta sunt in delibenis- nem quaenam, et quomodo deberent reforma Erant vero discordes Patrum sententie, Quum obrem illi totum hoc negotium reformationis ad ,Martinuráà l'apam remiserunt, ut is de hoc sm . tueret, quemadmodum censeret suo judicio tt tuendum. .4cta Conc. Senens. Ad Concilium Constantiense a. 1418. pasé ante ejus finem advenerant legati a Manuele Pe leologo , Irmperatore Grecorum, et Josepho Pe triarcha Constantinopolitano missi. Horum pris céps erat Gregorius Arcliiepiscopüs Kiovierisis i Lithvania, qua olim ampla fuit urbs, nunc d ruinis Jacet diversa ab ea, qua ejusdem nomisli existit etiatn nunc in Polonia, habens secum no! vem , et decem Episcopos, multosque alios e lik cis nobilitate conspicuos. Res Imperii G jam in maximas per Turcas redácte erant ange etias. Nullum hi aliud auxilium videbant quai in Latinorum opibus.: Hoc autem confidebant &l promptius sibi ferendum, si eoimmunione eme conjuncti cum Romana Eéclesia. EHujus yr communionis renovandew causa missa h Constantiam legatio. Inita hec erat commtum in concilio "Lugdunensi ÍL sed. stabilis non fub Nunc ut stabilitas etiam hec obtineretur ; Imperator a Martino Papa , ui sex ejus me 5 4 Sec. XII. usque ad Sec, XP. — 865 1ltatem daret ducendi uxores ex Latinis, itemque dis Graecis. Concessit Pontifex, eatamen conditione, t Religionem more pristino Latino retinerent, et né uod ejus impedimentum eis fieret. Sex itaque pro ,egiis Principibus misse in Orientem sunt genere Iustres virgines, inter quas fuit Sophia filia Ducis lontferatiensis Joanni filio Impeftatoris maximo : alu, et a patre jam Imperii consorti facto de- »onsanda. Hi legati sic Constantie sunt excepti, : ipse Iniperator Sigismundus, totusque clerus B obviam iverit. Brevi iterum a. 1430. ad tra- atum continuandum de conficienda conjunctio- Pidem Imperator Grecorum misit alios legatos l Martinum Florentiam, petiitque, ut hac de isa Concilium fieret cecumenicum, idque Con- antinopoli: quod si hic illud actum esset, plu- B affuturi essent Grecorum Episcopi, atque Bc renovata conjunctio firmitatem majorem ha- Sura esset, et quod Greci de conciliis, que in riente haberentur, magnificentius sentirent. De )c negotio Papa suum etiam legatum miserat instantinopolim Antonium Massanum "Ordinis inorum Ministrum generalem. Idem Imperator m hanc etiam miserat ad Senense concilium liberandi causa et de loco ad habendum cum reecis concilium, et de toto negotio istius con- nctionis Hoc vero cum se fixisset in elaboran- | reformatione, quz tamen elaboratio quomo- ) terminata sit, jam dictum est, censuit tra- ationem cum Grecis ad ulterius tempus diffe- ndam. Res deinde in Concilio Florentino, ut m multo post visuri sumus, perfecta est. P/a- a in Fita Martini V. Epist. ejusd. Martini wd Raynald. ad a. 1418. num. 17. Senensé ncilium et Martinus V. in epistola ad Alphon- m Aragonie Regem, et Eugenius IV. in Con- Zomulus IF. 29 '— $tü- 564 Instit. Hist. Eccles, Pars IF. stitutione sua Dudum, ad Basileense concilium missa, atque in hujus séssione 16. recitata, vo cat oecumenicum. * Solet vero considerari inst appendicis concilii Constantiensis. (00 $44. Concilium Basileense usque dum Ferrariam trae latum est. | | Dies: tertia Martii a. 1451. fuit prestita Concilio Basileensi. Martinus Papa Julianum à Cesarinis misit cum munere legati, qui ejus v in presidendo gereret. Ante hunc diem Mart- nus, Jam eger, die 20. Febr. decessit. Jam die 7. Martii ei suffectus est Gabriel Condulmerus Gr dinalis natione Venetus, qui se Eugenium IV. is Pontificatu nominavit. . Ita pauci Episcopi con" nerant, ut die 25. Julii nonnisi aliquis copre tus Episcoporum institutus sit ad consultandut de rebus in Concilio tractandis, tractationisq modo. Julianum de Cesarinis Cardinalem Mart- nus Papa miserat, et presidem constituerag Cor cilii , Eugenius in hoc munere confirmavit. ' vero etiam adhuc mense Novembri pauci sent Episcopi, et tempus appropinquasset, q* iractandum esset cum Greecis, eorumque cum clesia Romana conjunctione; constituit E hoc, quod nequidem inceptum erat Basilee cit' cilium , differre ad annum et menses sex nec pf Basilee , sed Bononia habendum. ld signifie rat Juliano Cardinali, et per hunc Episcopis, q ad illud usque tempus convenerant. Ille vero à tum abest, ut paruerit, ut etiam die 14. Decet bris instituerit primam sessionem, quamvis d sciret futurum , contra mentem, , et volunt ü- 3 uam Se.XFI. — 505 dx Eran par etiam esse Bullam liens Don. ES idee md ie eg um, ,unius vol ant enim nonnisi decem, assumpseret - àm; ut quoniam hanc dilationem s Coi e 1 Eugenius aon petito prius ipsorum co )ntra suam auctoritatem id ducerent esse fictum, lignarentur. Die 12. Januarii anni subse- tis altera Bulla Eugenius rationes suas i Eon quibus. motus hoc fecerit. Pha odum convenisse Episcopos , nec spem es- -— unctionem, cujus tam opportuna. occasio , me je pretermittenda: jamque etiam quoad. us, et locum sibi cum Grecis convenisse. illud probabat Eugenius , quod idem Basileen- nsi, et Senensi. Id enim rie in contem- atque despectum Apostolice Sedis, etSacro^ : iorum, dum quod jam :decisum esset emo Ecclesic judicio; amen de eo adhuc cum. icis tractaretur velut incerto, et dubio. . | Nec auctoritati vero, neque ullis rationibus i decem Episcopi cesserunt, in suo hoc |^ constituentes universale Concilium, su- 29* pre- ! 966 - Justitut. Hist. Eccl. Pare IP... premamque potestatem , etiam supra ipsum Pae« pem. Facile est intellectu, unde hoc sibi per- évaseriht, tantosque spiritus sumpserint: ex illis videlicet statutis Concilii Constantiensis, Sessione quárta, et quinta factis. Julianus Cardinalis hor- tabatur Eugenium, ut cederet Basileensibus. Nam hos ita comparatos esse, ut etiamsi ipse eos de Sereret, tamen illi sibi alium pri&esidem concili osituri essent, istudque continuaturi. Simile iteras Sigismundus Imperator scripserat ad Ee genium, metuens denuo schisma, quod paul ante tam difficulter exstingvi poterat. Basileent& vero ad suprimendam illam Bullam Eugenii lite ras vulpgarunt, quibus denunciabant, rumoren de Concilio in presentia abrupto, et in aliu tempus ab Eugenio dilato falsum esse. Nam he continuari p*wesidente legato ipsius etiam Romt- ni Pontificis, nec esse credendum , Eugenium ta esse mutabilem, ut quod paulo ipse etiam decre- visset de hoc concilio habendo, lui vellet facert contrarium. Denique utcumque se hoc habere, tamen Concilium continuatum iri, quoniam ipd decrevissent. Die 15. Febr. alteram Sessione iidem celebrarunt, in qua deliniverunt: Sacrem Basileensem synodum , sacris Constantiensi , é Senensi generalibus conciliis decernentibus, a- que ordinantibus, et anctoritate Jfpostolica im terveniente , fuisse , et esse debite, legilime, at: rite initiatam, ac congregatam. Insuper renovt runt, et confirmarunt illa decreta in Constantier si concilio facta Sessione 4. et 5. Ante hanc se sionem secundam Julianus Cardinalis in congre- gatione svnodali die 8. Febr. $e exoneravit pre sidendi munere, neque se amplius intromittebat, nt in Actis est Concilii. Nimirum se ex igne ré- trahere volebat, sed quem ipse accenderat cele- bran- 44. Bec. XIII. usque ade. XFL | 565 - yrando primam sessionem, et inchoando concili- im, primus omnium refractarius Eugenio Papa, 'ujus jam mentem, et voluntatem noverat de dif- lerendo concilio, In Sess. 5. die 29. Aprilis literas conscripse- ruht Basileenses ad Papam Eugenium, eumque nonuerunt, ut suam revocet Pratensam Conci- Ei dissolutionem, aliisque literis notificet ompi- bus, hanc suam revocationem; insuper, ut in- za tres menses ad Concilium veniat vel per se- psum, vel per. legatos plena instrüctos potestate. edioguin, ajebant , prout justum fuerit , et Spi- "itus sanctus dictaverit , necessitatibus Ecclesige providere curabit (Concilium) e£ procedet secun- dum quod juris fuerit divini pariter, et humani. [In Sess. 4. die 90. Junii statutum fecerunt, ut si lurante concilio contingeret mori Eugenium, nus- Juam nisi in eorum concilio successor ei elige- "etur: eidem Eugenio interdixerunt, ne durante toncilio preter eos, quos jam haberet, alios cre- tret Cardinales, quos et venire jusserunt ad con- "lium , etiam contra prohibitionem Eugenii. In Sess. 6. die 6. Septemb. Promotores Concilii, hoc nomen iis fuit datum, quibus commiserant lirectionem negotiorum concilii) petierunt a Con- ilio, ut judicium in Eugenium Papam daretur. 'am transierant illi tres menses , quos ei preesti- uerunt, intra quos venire deberet ad Concilium, ique ter citatus se in judicio non stitisset, contur nax haberetur, et damnaretur: idem hoc ita im- - ieriose egerunt erga Cardinales. In Sess. 7. die 6. lovemb. renovarunt suum statutum de Romano jontifice nonnisi in suo concilio eligendo. In iess. 8. die 18. Decemb, Eugenio prestituerunt des sexaginta, eique denunciarunt , quod nisi | n- 568 Instit. JHist. Ecel, Pars IP. intra hoc tempus revocasset suum edictum de sl- vendo, et in aliud tempus differendo Basileensi co- cilio, secundum juris severitatem actum in ipsun iri: preterea decreverunt, 5i Eugenius alio loco instituisset concilium, hoc nullum futurum; non enim posse esse uno, eodemque temporedo generalia concilia: ipsoque facto omnes, qui td | illud concilium, ab Eugenio institutum iverst, in excommunicationem casuros, quia hoc nons futurum concilium , sed schismaticorum conve ticulum. Sigismundus Imperator stebat ali diu cum Basileensibus inductus illis decretis iv concilio Constantiensi sessione 4. et 5. factis, ne recogitans, Petrum esse Petram, super qua Christus eedificavit suam Ecclesiam , ideoque cg cum Petro non est, nec esse in Ecclesia. Huic 1 * que ut gratificarentur, in Sess. o. a. 1455. dec m verunt, ut si quid fortasse Eugenius attentasset eum, quod ipsis adhesisset, omne hoc esset ir— tum, et inane. In Sess. 10..die 19. Febr. Proimm tores concilii renovarunt accusationem Euge de contumacia. Dantur a Concilio judices ad e gnitionem: capiendam. In Sess. 11. die 27. April. Iterum mercem quataor prescripserunt, intra quod spatium - non advenissent ad eorum concilium, veniez- obligationem habentes Episcopi, Cardinales, ipse Romanus Pontifex, in suspensionem inc— rerent ab administratione munerum Suorum, tL que administrationem dignitatis Pontificie ipsos devolutum iri, ' Qui si ista suspensionis [3 .na non moverentur, sique indurato animo «* illorum vocabulum) mansissent, tam. contra EX? manum Pontificem , quam etiam omnes relique usque ad ipsam privationem :nunerum process* rum $70 Institut. Hist. Eccl. Pars PF eta conditione ut presides, quos Concilio datu. rus ipse esset, susciperent, et que in Eugenium jactassent , omnia pro irritis haberent. Simile edictum fecit Eugenius denuo die 15. Aug. At vero neque sic aliquid profectum est. Ad hec enim Basileenses obstinatissime responderunt, nihil eorum, qua ipsi decrevissent, esse revoce- bile: sed Eugenium Papam debere Concilii de- cretis adherere pure, atque simpliciter, utpote . Concilio inferiorem, atque subjectum. Quare genius videns Basileenses in eo, quod tam teme rarie egerant adversus Ápostolicam Sedem ; tsm pervicaces, et obstinatos, die 15. Septemb. per suum edictum ipse rescidit, atque irritum, & inane pronunciavit, quidquid de sua potestate velut suprema, etiam. supra ipsum Papam, sui. decretis conati, atque moliti essent. Nondum da- tum fuit hoc edictum, et jam in sua Sess. 13. die 11. Septemb. iterumque deinde in Sess. 14. die 7. Novemb. parabant in Eugenium ferre senten- tiam, qua eum exauctorarent. Utraque vice fa- cta est jterum prorogatio hujus sententiae primum ad preces Ducis Bavarie, deinde deprecante 8 gismundo Imp. qui Regiis insignibus indutus s sidebat Concilio. lidem urgebant Eugenium cedendum etiam nunc concilio, sacrosanctam pu tantes Basileensium auctoritatem etiam supra Pe- pam, et valida ipsorum fulmina. Negavit Euge- nius se $e hoc facturum aliter, quam si Basileen- ses sua prius statuta, que fecerant injuriosa Sedi Apostolice, revocassent. Data igitur promissie- me, sunt verba Card. de Turrecremata Summe de Ecclesia lib. 2. cap. 10. a Synodo, et securi- Jate a Principibus , quod .fpostolicee Sedis honor, et' Sanctitatis sua illibatus servaretur , mulasil. 58en- - 573 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. statem supra omnia concilia, ita tamen ut inr bus fidei Lis sit subjectus, ut quasi propria etia confessione haberetur positus infra concilium. 4 eas literas: Dudum sacrum generale concilin Basileenses in Sess. 16. die 5. Febr. 1454. dec rarunt, Eugenium plene satisfecisse monitiori citationi, et postulatis concilii, eodem videli fastu locuti, et insolentia, qua semper anta. In subsequente Sess. 17. die 26. April. legatos qu- ue Eugenii admiserunt ad presidendum. lim ' Julianus, qui jam a principio munere erat fue ctus legati in hoc concilio, etiam nunc cum ili quatuor Cardinalibus legationem obibat. A his vero jusjurandum exegerunt tam de iis s* vandis, que jam statuissent secundum decrt etiam Constantiensis concilii (ista Sess. 4. et ia telliguntur de potestate Conciliorum supra Papes quam etiam qua adhuc statuta facturi esse etiamsi his ipsi suum consensum non addidisse Quod jusjurandum legati quidem dederant, $8 dumtaxat suo nomine. Non gutem juravend illa tenere, ait Card. de Turrecremata cit. loc.À Nuncii zfpostolici: imo, in quantum hujus protestati sunt in contrarium , nec interesse voit runt, in quibus talia concludebant. — Idque tt etiam ab ipsis declaratum est statim In subseque te Sess. 18. die 25. Junii. Dum enim in hac b sileenses rursus confirmaturi essent illa decre in Concilio Constantiensi facta, Legati negare se ad hanc ituros, Quod hujusmodi sessioni innovatione interesse minime tenerentur. S8 iterum verba Card. de Turrecremata. [n qf bus vero Sessionibus aderant, et preesidebosl numquam aliter statutis subscripserunt, qo . €um expressa declaratione, se nomine p " tione Basilea Ferrariam promulgata erat, cum Be 57&£ — Institut. Hist. Eccl. Pars IF. ente advehendos. Prope septingenti erant, qu Imperatorem , et Episcopos comitabantur. [s enim inter Imperatorem et Romanum Pontifice conventum erat , ut ab hoc tam Imperatori, qua omnibus e Gracia venturis non tantum navifi, verum ad iter etiam quicunque essent necem. ria, ipsaque alimenta preberentur idque eo donec redeuntes pervenissent Constantinopoli etiamsi communio illorum cum Romana 'Eodea perfecta non fuisset. Videlicet ad has rerum u- gustias Jam devenerat Grecorum Imperium, Tut C€arum potentia magis semper crescente. Eta Basileenses protinus miserant similiter trirentí ad Graecos advehendos, et ad impediendum, isi cum Eugenio, sed secum de conjunction &ractarent. At vero. Imperator , et Greci tri mes conscenderunt a Pontifice missas, Basil vacua redierunt. Necdum bulla Eugenii , de concilii sileenses pristino suo more Eugenium iterum a suum tribunal citarunt, duorum mensium fixo spatio, intra quod se sistere deberet. Nec ejus bullam, postquam edita est, curarunt, se mordicus suo concilio inheserunt , cujus adlm postea sessiones unde viginti celebrarunt usqsé ad diem 13. Maji 144a. que quadragesima, & quinta erat, omniumque postrema. In ea, qué erat tricesima,. et teria, die 16. Maji a. 145, hec decreta condiderunt: Primo, quod verita de potestate concilii generalis supra Papam, 8 quemibet alterum , declarata per Constantient et hoc Basileense , generalia concilia, est vert as fidei Catholica. Secundo veritas Aeo, quol Papa concilium generale legitime congregalun eine 556 , Institut. Hist. Eccl, Pars IF. ribus quoque Imperii: sed omnia erant fr etque Eugenii Romani Pontificis contra se decretis pergehant sua seditiosa. edicta nere. E Si, promulgata Eugenii Bulla de tran ne Concili, aliqua etiam mansisset auci eidem Basileensi concilio; tamen cum Lega mani Pontificis, Praesides Concilii, atque his Episcopi fere omnes discessjssent, neq trecentis quinquaginta, et septem plures - ti remanserint, ac certe quidem hec auc constitisset non in his viginti, verum in qui abscesserunt, hi vero abruperint Con abeundo, atque Ferrariam transeundo; pr vel etiam sic, atque ipsius concilii Basil facto desiisset hocce Basileense concilium. men quamvis hoc tam evidens debebat ess: est agnitum omnium oculis. Sigismundo mortuo cum Electores Francofurti a. 14 Imperatorem eligendum convenissent, ele autem Albertum Il. statuerunt nec Eugen pe, nec Basileensium in se invicem facta ta suscipere, in veneratione autem perstar erga Eugenium, quam: erga Basileense conc insuper assensum ad sextum usque mense spensum tenere, cui parti adhserendum Carolus VII. Rex Gallie zque ita fecit - decreta utriusque partis, attamen declarav in obedientia erga Eugenium perstiturum, em verum, atque legitimum Pontificem fessus est per legatos suos ad Eugenium. z4pua nald. ad a. 1441. num. 8. ex IMs. Faticam phonsus Rex Aragonis Felici antipape se xit, quem tamen postea deseruit reconciliatt genio. Eumdem Felicem sequebantur : Dw | sii 578. |. Institut. Hist. Eccl. Pare IF. assecutum auctoritatem aliquam sit; ut etum] omnia ejus acta reprobata ab eodem Leone, di condemnata sint, ad ejusque meinoric perennenf infamiam latrocinium Ephesinumi vocetur. Nondum hoc Basileense concilium inchoatum erat, jam Eugenius IV. ob causas, qué inciderant, lor in presentia celebrari noluit ,'sed distulit ad ue num, et menses sex, Attamen Episcopi, qi jam convenerant ad Concilium etiam contra eje dem Eugenii voluntatem, et mandatum istud i cepérunt, et continuarunt. Hoc igitur concili tal ratione non fuit justum , et legitimum , qu nou tantum secum non haberet Papam, quo ad concilium oecumenicum requiritur, sed etiam obstinate contra illius voluntatem, agi rint. Ín sessione ejus 16. Eugenius Papa dedi suum consensum, decernendo, et declarando ge- nerale concikurmn: Basileense a tempore predicta inchoationis suc legitime continuatum fuisse , € esse , proseCutionemque semper habuisse, cont nuari, ac prosecutionem habere debere, perind& ac si nulla dissolutio facta fuisset. lta prole hec, due ad hoc tempus solummodo naturalis; non legitima fuit, facta etiam est legitima, no& tantum ad agendum in posterum, verum etism quoad anteriorem ejus partem jam actam. Fx sequitur , habuisse illud, quod requiritur ad o cumenicum concilium ,. ut Papa volente , et con sentiente celebretur usque ad sessionem trigesi* mam, Eousque enim Eugenius Papa, suum cor sensum, quem dederat ad celebrandum conti lium, non retraxerat: hoc autem tempore, d diebus septem post habitam illam trigesimam se* sionem die 5o. Decemb. a. 1457». Bullam Eug* nius edidit de translatione Concilii Ferrariam. lt que àb hoc etiam tempore Basileense coaciim : e M] «4 , 44 jec, XIII. usque ad Sec. . XP I... 559 jit habere Pape consensum ad sui continuatio- m, nisi quod adhuc dies triginta permissi Basi- nsibus sint ad tractandum vum Hiussitis, his- e revocándis ad. gremium Ecclesie, ea tamen m declaratione, Jamque ex Ferrariehsi conci- ; quod si Basileenses pergerent suo insisteré icilio, hoc post illos triginta dies futururn non- i schismaticorum conventiculum. ' Non stat igitur primo illa sententia, qua et. Basileense concilium esse ex toto cecümeni- n et legitimum, que Febronii fuit, et ést étiam 260 eorum, qui sécuti Febronium in erroré it, nolunt autem sequi in erroré deponendo, vel indo. Illud his fulcrum est, quo innituntur, quod )eant Concilium generale esse supra Papami de conclusionem faciunt, non potuissé Papam, 1cilium eo non consentiente; transferre Ferra- n, nec valuisse hanc translationem: et unde uatur, hoc perstitisse Basilee. Atque istud nino Jactabant Basileenses, et Ferrariense cori- um pro conciabulo schismatico habebant. Quod eminentia Concilii generalis supra Papam et- . iSi maxime obtineret, cujus falsitatem. convin- Decretum Unionis in Synodo Floreritina fà- m, quo definitum est, Romanum Ponlificeni ' caput totius Ecclesie, eique in B. Petro pa- qdi, regendi, ac gubernandi universam Eccle- u a Domino nostro Jesu Christó plénám po- atem traditam esse; tamen neque sic persti- et Basilee concilium legitimum: quando qui- 1 Jam ipsum etiam hoc concilium propter Gre- ratam habuerit translatjonem , tantumqué de ; adhuc in eo certatum sit: deindé, quod o decreto ab Eugenio de translatione Ferra- n, quam et pars una Concilii *olueret, ex l'omulus IF. ^— 8&4 .Are- 58o Jnstitul. Hist. Eccl, Pars IP. trecentis, et quinquaginta Episcopis, ceteri omne una cum Legatis Summi Pontificis reliquerint Concilium , seque cum Concilio Ferrariensi con junxerint, atque nonnisi viginti Basilete remar- serint. Nam istudne potius, quod hi viginti v- lebant, habendum erit pro eo, quod sit actum ex voluntate Concilii, quam illud, quod relimi omnes ejusdem concilii Episcopi, plures fere s ptemdecim partibus, suo etiam facto comproh- runt relicta Basilea Ferrariam transeuntes ad cor £iium. Ergo etiam in Concilio Niceno I. quia «& Episcopis tercentis , et octodecim, qui numerus erat Episcoporum omnium, septemdecim ab hi dissenserunt, proque Ário steterunt, istorum de- buisset vincere sententia, et Arius absolvi, n« dogma de divinitate Christi adversus hunc definiri potuisset, et constabiliri. Est ergo hzc sente tia, habens Concilium Basileense ex toto ccu menicum, atque legitimum nullatenus fundi bene. Si ista non stat sententia, illene valebunt! qua habent, hoc Basileense concilium fuisse le giimum, et oecumenicum, aliorum usque d sessionem 16. aliorum usque ad sessionem 5 quia Eugenius Papa decreverit, et declaraverit, hoc a tempore sue inchoationis legitime contine- atum fuisse, ejusque prosecutionem debere habe ri, perinde, ac si nulla ejus dissolutio facta fv isset ? cur tamen etiam iste sententim variant? Qui usque ad decimam sextam sessionem Conc lium hoc tuentur, non usque ad sessionem tr cesimam , eo nituntur, quod Eugenius Papa nor- nisi sub ea conditione concesserit Concilii conti- nuationem , ne aliquid ulterius Basileenses adver. sus Sedis Apostolicae honorem attentarent: qu£ ve- er. B82 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. plectimur , et veneramur. : Bex Romanorum, is fuit Fridericus IV. et electores Imperii petierant ab Eugenio, ut statuta in DBasiliensi concilio fa- cta, rata haberet, sic futurum spondentes, ut Germania se tota, sublata suspensione animorum, prona fiat.ad obedientiam ei exhibendam. Ger- maniam, quasi stantem in bivio inter Eugenium, et Concilium Basileense, sic se gessisse aliquam- diu, ut a decretis tam Eugenii, quam Basileensis Concilii, adversum se invicem factis, recipiendis abstinuerit, est superiore $pho. demonstratum. Sparserant Basileenses , eorumque fautores, Eu- genium nullüm recipere concilium oecumenicum, &ed invidiem ei creandam,. His de causis illud ab Eugenie scriptum in Germaniam fuit, quod mo- do est relatum. Advertendum vero est, in illo rescripto in Germaniam, nuspiam dicere Eugeni- um, se decreta a Basileensibus facta suscipere, amplecti, et venerari, sed solummodo hocce con- cilium perinde, ut alia cecumenica , idque etiam nonnisi in quantum hec rite instituta, atque ca- ' nonice celebrata essent; deinde quead concilium -Basileense eumdem Eugenium dixisse expresse, se hoc recipere, verum absque prejudicio Juris, di- pnitatis, et preeminentie sancte Sedis Aposto- lice, ac potestatis, sibi in persona B. Petri a Christo concesse. Cumque tamen etiam sic qui- busdam visus esset plus, quam oportuisset, Con- cilio Basileensi largitum esse, ad hanc quoque suspicionem tollendam jam morti propinquus Bul- lam edidit, que Sa/vatoria appellatur, etque in hac declaravit, Numquam se doctrine SS. Pa- . trum, aut Pontificie auctoritati derogare voluiss irritumque esse, atque a se revocari, si qui ejusmodi in «egritudinis infirmitate contigisset emanare. ! Iegi- $584 AInetitut. Hist. Eccl. Pars IF. Venetiarum apud Raynaldum ad a. 1455. num. 16, Potius enim , inquit, Ahano Apostolicam dignita- Jem, et vitam insuper posuissemus , quam volu- | jssemnus esse causa, et inilium, ut Pontificalis dignitas , et Sedis /fpostolice auctoritas submil- , geretur Concilio contra omnes Canonicas sanctio- hes: quod numquam antea neque aliquis no- strorum preedecessarum fecit , neque ab ullo ex- stitit requisitum. Jam supra fuit $. 41. Causas e| ad fidem spectant, aut regulas generales Ec- clesiz universe definiri non posse absque inter- ventu Episcopi Romani. Ad Ecclesiam Romanam, ait S. Irenaeus Zib. 5. cont, Ares. cap. 5. propter potiorem principalitatem necesse cst, omnem convenire Ecclesiam, hoc est, qui sunt undique fideles. Ex quo intelligi potest, quod fuit propo- situm initio hujus $phi, decisiones, et decreta in hoc Concilio Basileensi facta, haLeantne eamdem vim, quam decreta aliorum conciliorum oecume- nicorum. :. Andreas Duvallius Doctor Sorbinicus (n Disputat. de Suprema Rom, Pont. potestate contra Richer. et Vigorium, Fuit concilium Basi- leense , inquit, seditiosm contra verum Pontificem JEugenium IF. conjuratio , potiusque latrocinium, quam concilium , ejusque dcta, demptis benef- ciorum Pragmaticis recisa , damnata | semper uerunt, ac rursus: Concilium illud quovis modo, et tempore spectatum absolute ccumenicum non fuit, sed tantum secundum quid , nempe ratione convocationis , a Pontifice solenniter indicta. Questionem hanc jam tractavi, atque etiam ple- nius in Dissertatione mea XIV. in Selecta Argu menta Hist. Eccles. 586 Institut. MHfst. Eccl. Pars JF. hoc etiam addiderant, quod cum audivissent, Gre. cos jam appropinquasse litoribus Itali; , sed nu* latenus velle ad eos accedere, quo disturbarent, atque impedirent illorum cum Ecclesia. Roman .conjunctionem, in eam audaciam, et temeritatem ' delapsi sint, ut Eugenium a Papali administratie- ne süspensum esse ipsis etiam Regum, et Princ- pum Oratoribus, qui Basilee erant, persvadere conarentur. Quamobrem in hos, qualicumque dignitate prediti essent, poena prónunciate sus excommuuicationis, et privationis dignitatum, st- que beneficiorum, imo eas jam etiam incurrise: ' declaratum: et si post dies triginta vellent ad- . huc agere suum conventiculum, magistratibus et civitati Basileensi injunctum est sub poena es- communicationis, et interdicti, ut omnes inhs- rentes huic conciliabulo ex urbe sua expellereot, nec alimenta iis suppeditarent. | Jamque die $. Febr. etiam Joannes Palaologus Imperator -Gre- corum Venetias appulerat. Dux Venetorum ns : ornatisima , quam Bucentaurum vocabant, qui eadem idem Dux in festo Adscensionis Domini. vectus quotannis mare injecto annulo aureo Ve- | ,netis desponsare solitus erat, obviam processerat, exceptumque eadem navi in urbem, et ad pale- tium ei preparatum inter campanarum pulsus de- duxit. Die 8. Martii Josephus Patriarcha cum Epi- - scopis viginti pariter Venetias advenit. . Tam Pa- triarcha, quam Imperator suum adventum Euge- nio Pape per legatos protinus significavit, qui e quosdam e Cardinalibus, et Ducem Ferràriensem ad salutandum Imperatorem misit. Prior, ut ve- nerat Venetias, ita etiam Ferrariam ivit Impe rator. Obviam ei iverunt Cardinales omnes: equo vehebatur cum equitum magno apparatu, et ed palatium Apostolicum deductus cum coram Papa in 4 Soc. X1H. usque ad.Sec. XVI. : S87 genua vellet procumbere, (s illum brachiis am- Xatus, et porrecta dextera osculatus est. 'ranzes.. lib. 3. cap. 15. Patriarche etiam duo rdinales obviam iverant preter Presulum alio- m magnum numerum, eumque deduxerunt Pontificem: a quo receptus ad sedem, post- am salutasset Pontificem, deductus est ad. pala- im sibi paratum. , Paucis diebus post in principe F'errariehsi clesia congregati sunt omnes. tam Latini, quam "eci. Fuit quedam disceptatio quoad sessionem. incipem enim locum in medio templi Greci o Imperatori volebant dari, quoniam ut dice- mt, hunc in Conciliis, in Oriente habitís tenu- ent etiam anteriores Imperatores. . Responsum ro his est, in nullo illorum conciliorum pre- ntem etiam fuisse ipsum. Romanum Pontificem, d solummodo ejus Legatos. Res composita sie t. In dextro latere Ecclesie et ad altaris majo- j eam partem, in -qua Evangelium legitur; -con- derunt Latini omnes: in lateré altero Greci pa- ler omnes. Sedes ex latere dextro erat posita iam Alberto II. Romanorum Imperatori. Sigis- undus Imp. jam erat mortuus anna proxime periore, cujus gener fuit Albertus; .quamvis mper abfuerit; amba sedes sibi e regionie erant nstitdtz. Pontifex in eadem dextra parte uno adu eminentiorem sedem habuit etiam supra s sedes, qua Imperatoribus erant collocate. Se- iebantur deinde sedes in latere dextro Cardina- im et aliorum Presulum Latinorum , in sinistro itriarchee. Constantinopolitani, et ulterius, reli- iorum Praesulum Grecorum, nec non omnium terorum utrinque, qui preterea affuerünt in »ncilio. Missa cum solennis primum faier .ha- ! i- $88 . Institut. Hist. Eccles. Pars. IF. bita de Spiritu sancto, ut moris est , Greci interfuerunt, tanturhque hac peracta advene preter Josephum Patriarcham. Infirmitate impediebatur. Per syngrapham autem signifi rat, se assentiri, ut synodus Ferrarie a; Querebant omnibus modis Basileenses F riense concilium disturbare: sed ipsi Greci fessi sunt, oecumenicum hoc esse concilium presideret Romanus Pontifex. Ne tamen ulli ad. substerfugiendam auctoritatem istius cilii relinqueretur pretextus, atque res com retur cum Grecis plena etiam Latinorum « um inter se concordia, non destitit Eugeniv sileenses attrahere ad se et ad Concilium Fe ense. Hac de causa dilate sunt sessiones ul res Concilii usque ad diem octavam Octobr Ne tamen tempus abiret absque fructu stituta sunt colloquia de iis rebus, que controversa inter Latinos, et Grecos. Omti que primo de Purgatorio actum est. Latir dentur putavisse, Grecos non credere Pur vium. llli vero hoc confessi sunt: illud sc modo mansit in quaestione, poenane ignis e ret in purgatorio, ut a Latinis affirmabatur aliud poenarum genus: de igne materiali n dem Catholicis fidei dogma est, imo nequ quoad damnatos ad infernum. Questionem tractavi in Opere mes Interpretationis Scrip sacre ad Eccli, cap. 7. v. 19. Ut vero hi tr tus ordinate et sine confusione fierent, utrii delecti sunt , qui de rebus conferrent ceteris dientibus. E Latinorum parte erant duo C nales, Albergatus, et Julianus, idem ille, inter presides concilii Basileensis fuit, Án as Archiepiscopus Colossensis ex Ordine S. D | | 1 ! "go Tnstitut. Mist. Eccl. Pars. IF. 'rem legeretur fides Patrum Nieenorum, et hac expositione collati de fide sermones, « nantes quidem confirmarertur, discrepantes ejicerentur. Hoc factüm cum esset, et tam storii,' quam Cyrilli recitat literal essent, d .rillu dictum esse ab eadem Synodo ,. hunc, ( stum Deum, et hominem non in duabus, una persona natum ex Maria Virgine , lum Deifgenitricem profitentem nihil novasse, Nestu vero fidem Nicenam corrupissé. Ex quo d .conclusit, idem Ludovicus Episcopus Foroju $is, Synodi Ephesine fuisse eam mentem, , il que prohihitionis eum scopum, ne quis prof fidem Nicens fidei contrariam , et ab hac d nantem , non vero expositionem fidei Nicene sonam: namque Cyrillum , apertius expone fidem 'Nicenam, esse ab Fphesina Synodo ju tum, eadem sapere cum fide, et symbolo ? no. Clare exhibuit, nihil Ephesinam sync egisse adversus additionem aliquorum verb ad Symbolum majoris declarationis gratia, tantummodo prohibuissé, ne quid adversum quie in Symbolo essent, doceretur. Neque: Nestorius , ullum verbulum addidit ad symbo qui vero damnatus tamen sit, tamquam pre catus Symbolum , quia huic contraria, et dk docuerit. Sed neque additionem ómnem fa ad Symbolum esse prevaricationem sic idem monstravit Forojuliensis. Nam jam ante Syno Ephesinam fuisse illicitum, et' prohibitum q piam 'áddere, vel detrahere Symbolo Apost rum, id, quod Celestinus I. Papa. in epi ad Nestorium testetur: attamen hac prohibi ne non obstante Symbolo Apostolorum esse q piam addita per Concilium Nicenum , et Cons tinopolitfnum , et Nestorium ab eodem Cek mE I «4 Sec XIII. usque ad See. X71. 591 eprehensum esse, quod Mariam Virginem ne- Q Grróxo, hoc idem detraxisset Symbolo Apo- m: quamvis nonnisi negasset, quod implicite in jymbolo contineretur. Neque igitur per additi- 1,:et detractionem, quar non liceat facere in bolo , aliam intelligendam.esse tam additionem, a detractionem , quam ejusmodi, qua non »nsentanea recte fidei, qua continetur Sym- Ipsi Greci publice confessi erant, queestio- bi posita, Nicenum , ..et: Constantinopolita- esse idem Symbolum, et ]Jecto uno intelli- iud, quia licet in verbis differant, non ta- differre re, et veritate. Unde rursus sic . Forojuliensis Graecos pressit: Cum: vos, fa- ini, inquit, -esse unum, et idem, quod enit in sensu, quamvis differat in verbis, itur, nec esse proprie additionem in Symbo- - juod Latin! habent, quando quod in hoc um expresse est, idem tamen non discrepet, in adversetur ei, quod est in Symbolo Ni- .,. et Constantinopolitano. | Ad illud confutandum, quod Marcus Ephe- ' ; dixerat, Latinos per hanc 'additionem ver- m: Fiioque, causam dedisse schismati, Ju- s Cardinalis respondit , falsum hoc esse. Nam bolum cum verbis his, Z/oque jam ante "us Concilii quinti cecumenici fuisse cantatum Verlesia: quod constet ex literis Hormisdee e ad Justinum Imperatorem. Concilia Tole- esse magnae auctoritatis, quibus presederit legatos Leo I. Papa: in horum autem pluri- et eorum symbolis reperiri hec verba: Fi- €. Quodsi igitur hec additio schisma pe- iet, jam hog tunc nasci debuisse. Quod ve- ictum non sit. Tharasium quodue in Syno- Q 792 Institut. Hist. Eccl. Bars IV. do VIL. addidisse hec verba: Per PF.wm: tamen generasse schisma. Sanctorum Ambr et Augustini, aliorumque multorum Docto Grecorum doctrinam fuisse notam Orient ante tempus tertii Concilii, (est hoc Ephesim unde Marcus Ephesinus duxerat argumentum versus additionem Piogue) neque tamen « doctrina deSpiritus sancti processione a Filix assum esse ullum Orientalium aliquod offend lum. Unde non dicatur, ajebat, Julianus, verbum: P/ioque fuisse causam schismatis, a hinc secutam esse divisionem. — Andreas a Episcopus Rhodiensis ad ista adjecit, Jam Synodum quartam, que fuit Chalcedone fuisse positam in Symbolo additionem: Fili id enim testari Maximum Confessorem in e la ad Marinum Presbyterum Cypri. Igitur hanc additionem , Ecclesiam Romanam, nor disse causam schismati. Denique illud ad e mum Julianus Card. argumentum posuit: Sp Jum Nicaenum esse conditum ab Ecclesia in 8 do Nicena, sic ut plura addiderit ad Symb Apostolorum. Illam vero Ecclesiam, que exstitit, etiam existere nunc, et perstituran ue ad finem mundi. Quod ergo Ecclesia p cere, et fecit adversus Árianam heresim ipsum habere Ecclesiam etiam deinceps tum non, tit Symbolo, quod ipsa condidit, id sit addere, quod judicaverit addendum ad! declarandam apertius, quoties id ex usu f et ad novos errores opprimendos conduxer Hic oportuisset Grzecos sic agere contr tinos, ut hos convincerent, id, quod in h: ditione Fi/oque est, non esse recte fidei sonum , et orthodoxüm: sic enim et illud | ni 59^ Instítut; Hist, Eccl. Pars IF. $. 48. Concilium Ferraria transit Florentiam. communione junguntur cum Latinis, Dum hec aguntur, Ferrarie estivo tempe re morbus contagiosus ccepit serpere, Hine ctum est, ut Eugenius Papa $usciperet cogit nem de transferendo Coricilio Florentiam; | et illud. Eugenius non tantum triremes mier ad Imperatorem et Grecos ex Oriente adve dos, verum hos providere debuit sumptibus, ids que ex promisso, ut jam supra dictum em quihü duas triremes, nec non ballistarios trece tos etiam ad tuendum :portum Constantinopolinad miserat, donec Greci abéssent, et quibus wi litibus omnibus stipendia ipse etiam Eüugemi solvere debebat. Basileenses dum voluissent Gre ' cos: ad se pertrahere; sibi arrogantes omnia i Ecclesia, quamvis seorsim a Romano Pontifieg ejusdem Ecclesie universalis Capite agerent, t ut sumptus possent suppeditare Grecis, legem statuerant de decima parte proventuum ex. omni bus beneficiis Ecclesiasticis sibi pendenda, tame . $i paulo ante Ánnatas abrogassent, ut hac rati .ne Episcopos omnes , atque ipsos etiam Prind pes sibi conciliarent. Eugenius vero ad sustines- dos hos sumptus in Grecos subsidia conquisivt yat, sed solummodo gratuita: cum tarben j non haberet, quod daret Graecis, postquam iR eos, qui in Italiam venerant, erogasset ad octo: inta aureorum millia, in militum vero stipes: Cia. quos servabat Constantinopoli singulis inen : sibus exirent aureorum quinque millia, coactu est a Florentinis quadraginta aureorum milli mutua sumere, mithra etiam sua admodum pre*- ' tio- t4 Seo. XTIL. usque ad Sec: XFL, — Sob iia, et gemmea pignori data. Florentini vero oponderant, sé daturos alia insuper quadragin« millia aüreorum gratuita, si Pontifex Concili- t transtulisset Florentiam. Spes erat concor- e*inter Latinos, et Graecos. Gloriam civitati P ex confecta hac pace apud se querebant, genius igitur cum Imperatoris Grecorum et hi Patriarchee consensutn obtinuisset, in Ses- ne 16. habita Ferrarie die io. Januariia. 145g. etum fecit de Synodo Florentiam transferens - , €t tam hi, quam ceteri eo transmigrarunt, "lorentinis maximo apparetu, et splendore su» pti. 2 Die 26. Febr. prima Florentis se&sio est ce» rata. In hac solus Imperator, et Julianus Card, | lingvee Greece bene peritus erat, inter se col- uebantur de ratione, qua optima res ad exi à possit perduci. Graeci.e suo numero rursus tem elegerunt, qui conferrent cum Latinis, erant Ántonius Heracleensis, et Gregorius Xtosyncellus, quibus vices etiam suas commise- Patriarcha Alexandrinus, Isidorus de Russia, Marcus. Ephesinus, quibus vero Patriarcha An- :'henus vices suas concrediderat ; Dositheus Mo-- abasiensis, una vices gerens Patriarche Jero« rmitani; denique Bessario Nicenus, et Doro- us Mitylenensis. Latini iidem manserant , , etiam Ferrarie erant.ad conferendum dele- Provisum fuit per ipsum Imperatorem , et Pa- rcham Constantinopolitanum, ut et ceteri nes Patriarche Orientis invitarentur ad hoc cilium , :et si ipsi, utpote sub potestate Tur- am positi, non possent venire, saltem mitte« t Vicarios suos: quo per consensionem omnium riarcharum firmior fieret, et stabilior concor- l'omulus 4F. 25 4 dia, S96 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. dia, Conciliumque ex presentia omnium Patri charum eo magis vim auctoritatis obtineret apd Orientales omnes. In his vero disceptationibu « Latinis Joannes de Montenigro preestitit pli mum. Nam sic disputando pressit Marcum Eple sinum , qui inter Grecos disputatores parte: pr- mas tenebat, ut, postquam hi fortissime rst tissent, ut ipsa etiam spes concordie vider&r perdita esse, tamen iidem deinde Greci age mentis cesserint, atque res feliciter ad eximi erducta sit. S. Bernardinus Senensis ex Ordi Minorum Vir Apostolicus etsi non inter deledi ad conferendum, attamen presens Concilio juri rem etiam egregie, neque absque prodigio. Y lebat ille, ut est scriptum ab eo, qui ejus vit literis mandavit apud Suriuzm ad diez] 20. Bái "in Concilio Grecos veram salutis, et veritsli viam docere: sed magno animi dolore cruci tur, quod illorum non calleret idioma. Sec autem cogitans admiránda Dei opera, et ut suis Apostolis contulerit, ut possent omi gentium lingvis loqui, obnixe Deum rogabst, && largiretur Grecis intelligentiam eorum, que did rus esset ad illos. Mox ferventi spiritu , muli Deum fiducia fretus, adscendit suggestum, ceque corcionatus est de Catholica fide, Gre summo studio erudiens, ita ut mirarentur ot dicerehtque , eum non minus probe nosse ce, quam si in Grecia natus esset. Sed De movebat lingvam ejus, et loquebatur per tf Cum enim a suggestu descendisset , et omnei darent ejus Grece dicendi facultatem, et piam, ille Deo soli honorem omnem trib mansit expers lingve Grece, ut antea fuert* | 2 Q4 h 44 Sec. XIIK usque ad Sec, XFL $9? In his disputationibus, Florentie habitis, m omnium primo est ad ipsam procéssioneni iritus sancti a Filio, tamquam quod controver- um, inter Grecos, et Latinos ómnium ésset ecipuum. Joannes de Montenigro serionerni rsus, dicebat, omnium primo definiendum ' , quid processionis vocabulo in Personis divi- intelligeretur. Marcus Ephesinus ultro dedit, n et ipse ex illis verbis Christi: Exivi a Patre n. 16. v. 38. probavit procedere idem esse, xd produci: eatenus autem distingvi productio- 1 Spiritus sancti a productione Fili, quate- hec Filii juxta Scripturam sacram, et omries res dicatur generatio, illa Spiritus sancti, pro- io. Julianus Card. hec Marci Ephesini verba ummens, et adhuc distinctius quarens ex eo, ie ergo, inquit, idem procedere, atque ac« re esse? Cum is affirmasset | Ergo habemus, Julianus, eam, quam volumus conclusionem, 1e sic argumentabatur: À quo Spiritus san- | in divinis accipit esse, ab eo. etiam proce» Accipit vero Spiritus sànctus esse a Filio. ur ab hoc etiam procedit. Negavit Marcus iesinus Spiritum Sanctum accipere esse a Fi- At vero Joannes de Montenigro hoc ei invi- probavit, illis precipue Christi verbis: //e clarificabit, quia de meo accipiet, el. annu- Mt vobis. Omnia quaecumque habet. Pater, | sunt. Propterea dixi: quia de meo accipiet, innunciabit vobis. Joan. 16. v. 14. Sed et a ostendit Patrum testimoniis ipsorum Greco- i. Eugenius Papa compareverat tempestive, et verat adferendos ex Oriente codices Pairum "corum quam 'optimos, et vetustissimos , si e Greci producturi essent testimonia ex ton eris Codicibus, qualibus artibus ipsos jam ia 2b * aliis $598 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. aliis etiam conciliis usos esse, non deerant exen- pla. luprimis vero istud Joannes,de Montenig docuit hoc S. Basilii lib. 5. adv. Eunomium tet monio: JDignitate quidem (Spiritum sanctum) secundum esse a Filio. ut qui esse ab illo he leat, et ab ipso accipiat, et annunciet nol, et omnino ex illa causa pendeat, tradit pietati sermo. Ex hoc vero testimonio S. Basilii istul: Non his codicibus, qui ex Oriente essent able] tinis petiti, standum esse. Nam esse sibi lis (i codices S. Basilii, fide dignissimos in Grecs . qui istud: a Jio non habeant: qui proinde majus habere pondus debeant. Domine fmpere Zor, huc respondit Cardinalis Julianus, cum de creveritis ad certamen venire , oportuit: Magnif centiam vestram arma vestra vobiscum affern, ' non hec in certamine exspectare. Quod S. Bes lius de Spiritu sancto dixit, dignitate secundum esse a Filio, id precise quoad ordinem dictum fuit, nec tantum a S. Basilio, verum ab aliis etiam Grecis Patribus. En verba S. Gregorii Nysseni lib. 1. contr. Eunomium: Porro idem nobis el de Spiritu sancto dicendum est, cujus in solo or- 0004 di- R E 4 Sec, X HI. usque ad Sec. XFI..— 59g , ne diferentia constituta est., Nam ut Patri njunctus est. Filius, et cum ex illo esse habeat, A^ tamen posterius existit ;. sic etiam Spiritus : "clus proxime haret Filio, adeo, ut detracta incipii ratione nulla re Sancta Trinitas a se sa dissideat. s LJ Multis aliis testimoniis Sanctorum Patrum, rumque Grecorum Joannes de Monteniero, obavit processionem Spiritus sancti a Filio iis- m Grecis. Hi autem postquam omnia tentas- t, atque effugia quasivissent, tandem ardo- n, quo semper restiterunt, remiserunt, et imos ad concordiam et conjunctionem cum La- is faciendam inclinarunt, excepto tamen Mar- Ephesino: quem idcirco Imperator, una cum itonio Heracleensi ex tractatibus abesse jussit, ique alienate etiam mentis indicia dederat ex vore disputationis, et ob dolorem, pudorem- e; quod in Disputationibus identidem defecis- ; nec respondere ad argumenta quidquam sci- set. Nam cum aliquando ad. eum venissent qui- n missi, ut ad disputationem prioribus diebus ptam continuandam invitarent, repererunt ja- tem in lecto stridentem dentibus, et incondi- 1 fremitum edentem : negabatque, se posse üre: nam nocte precedente Cardinales ad se isse, domumque perrupto tecto intrasse, et eum virgis igneis conciderint, corpusque iat videndum, quàsi sic concisum. Imperator * deinde hortator Episcopis fuit, ut amplecte- tur conjunctionem, Deum pre oculis haben- , et ne suas animas lederent, atque sangvinis rum Christianorum reos se se facerent, qui eos, velut pastores, ac duces suos respicerent. c cum dixisset Imperator, Episcopi, preeun- te [ Aoo Institut. Hist. Eccl. Pars IF" te Patriarcha, una voce omnes dixerunt: Qu cumque retardaverit piam Christianorum unio- nem, sit illi anatherna. Solus vero Marcus Ephe nus et nunc, et postea semper inhesit sum pe vicacie, clamans, Latinos esse non solum sch- smatieos, verum etiam hereticos. Bessario et gm antea rationem ad Grecos habuit, qua eos ho tatus erat ad communionem cum Romana Eck- ia, nec tantum Latinorum argumentis ipse vt ctus agnovit processionem Spiritus sancti aF- f lo, verum etiam testimonia Patrum Grecorm f conquisiverat, quibus eamdem persvaderet cete ris Grecis. Sed et Marcum Ephesinum , Latinosi f cessentem , velut schismaticos, et hereticos com- T ressit, ostendens, hanc nihil nisi maledicentiam es | $e, qua in ipsos etiam Ecclesie sanctos Patres et [' deret, utpote quorum cum Latinis de processios Spiritus sancti a Filio sit una, atqueeadem sententis Hae questione finita, quedam adhuc alie ie ter Latinos, et Grecos non omnimode consent, tractata sunt, et composita. Declaratum est, Gre- cis etiam assentientibus verba, Z*iogue veritas |" declararide gratia, et imminente tunc necesiibtt [* licite, ac rationabiliter Symbolo fuisse appoti& [" De ipsa vero processione iidem coaluerunt in he: ^ Quod Spiritus sanctus ex Patre, et Filio eterne liter sit, et ex utroque eternaliter, tanquam 1d uno principio, et unica spiratione procedat , de f! clarantes , quod id, quod sacri Doctores, et Pe ! . tres dicunt ex Patre per Filium procedere 8p | ritum sanctum, d hanc intelligentiam tendsl [| ut per hoc significetur, Filium quoque este cundum Greoos quidem causam , secundum ver Latinos principium subsistentie Spiritus sancii sicut et. Patrem, Et quoniam omnia, qum P* los — dnstitut; Hist. Eccl. Pars IF. stro Jesu Christo plenam potestatem traditam e ff. se, quemadmodum etiam in gestis oecumenito f rum Conciliorum, et in sacris €anonibus conti-f- . neatur. Est ordo etiam postea removatus cele rum Patriarcharum, ut Patriareha' Constantine politanus secundus sit post Romarum.- Pontificen, tertius vero. Álexandrinus, quartus ÁAntiochen quintus vero Jerosolymitanus salvis omnibus e rum juribus, et privilegiis. . . Factum: est' deinde decretum Unionis, cà & hec, qua modo retuli, inserta sunt, Eugen Summi Pontificis, Joannis Paleologi Imperatoris & Presulumque omnium tam Latinorum, quam Grecorum, ceterorumque, qui Concilio afue& runt, subscriptione firmatum. Die 6. Julii ame 1459. in Ecclesia Metropolitana. decretum solem 8j niter publicatum est. Pontifex'in altaris re dextro, Imperator Grecorum in sinistro:cov stitutum sibi thronum, ceteri ulterius tam Lat ni, quam Grzci sua subsellia habebant. Omniem primum precinentibus cantoribus Grecis, eit sancte cantatum est. Pontifex postea: rem sacre fecit, Symbolum cantatum est cum trina repeti tione verborum: Qui a Patre, Fíloque pro dit tam a Latinis, quam a Grecis. Peracto Mir 's&e sacrificio, décretum Unionis lectum est. Be* sario hoc legit. Tum omnes Latini, et Greci ad thronum Pontificis accesserunt, ejusque genu, et dextram oculati sunt. Quod Greci Presulé tantum nunc Pontifici preestiterunt, prius autem, etiam in primo suo adventu Ferrariam, solum. modo caput ei inclinaverunt. Demum Latini & Greci omnes se se invicem complexi, atque osctF lati sunt. Josephus Patriarcha Constantinopolite nus huc usque non supervixit fractus jam senio Ut 44 Sec. X III. usque ad Sec. XFT.— &o5: essio haberetur ad solenni decreto sanciendam nem, ipse flagitaverat: sed nondum omnia e, quie aliquam questionem habebant ,. .post ratam controversiam de processione Spiritus ti , erant terminata. Die decima Junii. post sc- )ccasum dolór maximus Patriarcham invasit, octe, que secuta est, decessit relicto hocce: xto paulo ante mortem confecto: Quoniam ad n vit& med perveni , soluturus jarn commune tum , Dei gratia .scribo., . et subscribo. sen- iam meam operte universitati filiorum meo- « Omnia igitur, qua sentit, et que do- iízat Catholica, et. Apostolica Ecclesia, Do- i*20stri Jesu Christi senioris Rome, ipse quo- sentio, et iis me acquiescente do, et dico. fiieor quoque Beatissimum Patrem patrum, Maximum Pontificem , et vicarium Domini no- Jesu Christi antique Rome Papam. ad cer- omnium f«dem , uec non. Purgatorium -ani- "um. 4n horum quippe .fidem scriptum est mensis Junii nono, anno ruillesimo quadrin- tesimo trigesiro nono. Summa füneris pom- atus est, ipso etiam jubente Summo Ponti- , comitantibus funus omnibus Cardinalibus, Latinis Presulibus: in Ecclesia S. Marie No- e., ubi palatium etiam Apostolicum fuit, tuv atus. est, t . $ áokí —— Instit. Hist. Eecl. Pars IF. 6. 4g. Quedam adhuc ulterius cum Grecis | tractat Res, quomodo se habuerint in Oriente pa Gracorum reditum. | Disputatio denuo à stituta cum JMarco FEphesino. — Hujus ob natio usque ad mortem. | | Post confectam conjunctionem Grecorum em Latinis, et post habitas huc usque decem sessiont Florentie preter eas sedecim que celebrate eru Ferrarie, Eugenius Papa iisdem Grecis ista d terius adhuc proposuit, et exquisivit: CurSactt dotes apud ipsos panem, postea offerendum i plures particulas, majores, et minores dividt rent, easque deinde ei pani, quem consecran iterum adjungerent; cur caput inclinarent par dum nondum consecratum deferunt ad altar . cur in consecratum calicem aquam ferventem in funderent; cur non Episcopi , sed Presbyteri apt eos Confirmationis Sacramentum administrarent cur Episcopi, et Sacerdotes Sacrum celebratur non Confessionem premitterent; cur post consecr tionem jam factam , hanc precationem adhuc subf cerent: Fc panem quidern hunc pretiosum corps Christi tui, et trànsmutans ea Spiritu sand $£uo: .4men, amen, amen; cur conjugia dirimé rent; denique cur sibi Patriarcham non elige gerent, sed abire absqne capite vellent. ad hoc ultimum attinet, dicebant, morem .esse, ut Patriarcha Constantihopolitanus, Cow stantinopoli eligatur: eumque se retinere v Pontificis autem Romani nomen dyptichis suis tro inseruerunt. Matrimonium per adulteriu& * solvi ab ipso etiam vinculo, sicque priore dist" luto aliud iniri posse, Greci tenent, et P! | um RAI E SM aes om pre LR. &o5 | | Instit: Ist. Ecoles, Pars IF. licitus est, se facturum Constantinopoli, ut cus vel subscribat. decretum Unionis sua m vel certe impunis haud meneat. Die 26. a. i Impersztor, et Greci reliqui Florentia move et Constantinopolim ad iter se dederunt, eo die 1. Febr. 1440. pervenerunt. Pontifex tantum illas naves, et: milites, qui Jam ad p sidium.: portus Constantinopolitani missi erat, ulterius etiam tempus ibidem reliquit , sed i per classem lonéarum: navium viginti pro mensibus, vel navium"deceni: pro auno prot se missurum suis: stipendiis. Bessario mani Italia nolens reverti in Orientem; quem Fuge . Papa dignitate Cardinalis exornavit. Litera ipse impense coluit, et literatoràm: magnus tor füit, multis: deinde, legationibus perfur Apostolice Sedis. Inter ejus:Opera; quey elucubravit, excellit: ejus Oratio," quam h Florentie ad Grecos de processione Spiritus cti: qua eosdem Grecos jam incipientes nu 'jta ursit, ut etiam cesserint. Postquam fi Cardinalis est , eam sibi in hoc munere comp vit laudem, atque existimationem , ut «mo Nicolao V. qui post Eugenium IV. Pontifi gessit, parum abfuerit, quin etiam Summusl tifex electus sit, illudque solum Cardinales n caverit propendentes in eum a suffragiis , in il conferendis, ne hominem ponerent ad api universe Ecclesie a schismate recenter com sum, et ne posset videri neminem inter Lat .fuisse, tam dignum Pontificio munere, et i neum. Reverti autem in Orientem noluit, p eagus ejus, quod factum a Grecis est, qui ] rique etiam Florentie communionem ampl resilierunt , cum àb ipsis populus, velut in s sma Latinorum lapsis, abhorruissét. Eo av mi / 7 M Soc. XIII. usque ad Sec. XP1. | &o9 aus sperandum érat, ut populus renuncieret Asmati. Res, quam ipse Imperator eppetierat Gre- um, et quesierat, cuique magnum laborem penderat, ipsius etiam facilitate, atque indul- "tia in irritum abiit, precibus cedendo Marci lbesini. Namque hic obstinatissimus in schisma- , et versutissimus ad quidvis fingendumi, &ta- & ut pervenit in Orientem, cum non defuis- at, qui refugerent communionem initam Flo- e iie, inprimis Clerici, et monaclti , non tan- im istorum in resistendo cerroboravit audaciam, E sparsis in omnes partes literis, ad ipsosque em Patriarchas omnes Orientis, cum jam et à Concilium Florentinum suscepissent adducti rum literis, quibus vices suas commiserant, at- :& communionem Florentie initam suis literis - iam habuissent, omnes fere induxit nequissime, ,crederent, Florentinam Synodum nullatenus monice actam esse, sed Latinorum pessimis ar- ms corruptam, nihil minus quam legitimam nodum exstitisse. Mentiebatur in suis literis Jo- phum Patriarcham auro esse inductum ád dan- fm consensum conjunctioni, ceteros fame, et pdia esse eousque cruciatos, «donec cessissent, itinos ex Patrum libris, 'quos prius: interpola- £int, et corruperint, allegasse illorum testimo- n, et quibusdam persvasisse, Patrum, quam si sequerentur, esse sententiam, neque tamen iam hoc nisi in paucis iis successisse, et qui ta- en ipsi etiam statim suum revocaverint consen- an: esse veterem Ecclesie, et Patrum doctri- mu ih Concilio Florentino subversam funditus. uo factum est, ut eos, qui Florentie fuerunt, ; in communione, illic inita, pérstiterunt, azy- mi- , * 4o8 ^ Institut. Hist. Eccl. Pare IP. arymitas, et apostatas vocerent: nec ipsi quóqw Imperatori parcentes suis conviciis, et maledicti Marci hec mendacia refütabantur 'quide etiam scriptotenus , per Grecos, qui in Cond Florentino fuerunt. Hoc fecer&tJosephus Epis us Methonensis, hoc Gregorius Protosynclm hoc Gennadius, hoc Bessario: sed cujus Wed quia in Italia scripserat , nonnisi tardius: in 6t ciam pervenerant. Áttamen pre his omnibusls cus majorem apud Grecos fidem invenit. Vom tate, et animo ferebantur ad schisma. Ea eut e volumus, etiam citius credimus. tw omnibus laudibus iidem etiam Marcum celebri bant, tamquam qui unus Florentis invictus p$ stiterit, et propugnaculum Religionis adversus 4 proditores fuerit. Ex iis, qui communione& quam Florentie erant amplexi, reversi in Gre ciam ejuraverant, erat Antonius Heracleensislls tropolita. In hoc Imperator tantum fiducie je suerat, ut ei etiam Patriarchalem dignitatem 1 locum Josephi, Florentie vita functi, destine rit, talem exquirens, qui in perficienda, et sf bilienda conjunctione maxime laboraret. At ve iste palam professus Imperatori est, sibi jam sd hil esse cum hac conjunctione. Itaque ejusdsí Imperatoris opera Metrophanes Cyzicenus fact est Constantinopolitanus Patriarcha. egie fd animatus erga conjunctionem, ita. ut hujus pt ficiende causa civitates, et loca obiret non &6 tum Patriarchatui suo subjecta, sed extra hel alias etiam regiones, et loco moveret Episco refragantes. Parum tamen profecit plebe se fet citer opponente. Itaque revocatio illa Ecclesie Orientalis ad cot TDi | 44 Sec. XIIHI;ueque ad Sec, XP. — &og anionem cum Romana, quam Romano Pontifici 5ponderat Joannes, Imperator Grecorum, minus ospere processerat, adeo ut Patriarche etiam anes Orientis, Alexandrinus, et ceteri literig lucti, quas sparserant Marcus Ephesinus, alii- ie Schismatici, abruperint conjunctionem, in am consenserant: quin Joannem Imperatorem - am terruerant se se illum anathemate percus- rum, si pergeret urgere conjunctionem. Isido- m Archiepiscopum Ruthenorum , qui etiam af- t in Synodo Florentina, Cardinalem creaverat genius Papa una cum Bessarione in premium vate opere in perficienda conjunctione. Huic ntifex in Russia, et Moscovija cum munere Le- ti Apostolice Sedis commiserat negotium per- iende ejusdem conjunctionis in his regionibus; ippe qui sub Patriarchatu Constantinopolitano siti eidem Grecorum impliciti fuerint schisma- Hunc vero Archiepiscopum suum Russi con- neliose vocantes fidei desertorem , atque prodi- em, a quo turpiter Latinis venditi sint, in erem conjecerunt. Ex quo tamen postea fu- elapsus est. Pontifex autem fidem ab Joanne p. exigebat promissi, ejusque tepori, aut nec cere voluntati adscribebat, dum non fieret, od se perfecturum spoponderet. Nec excusari eo potest, quod non statim, ut Constantino- lim ipse, ceterique Greci Florentia reversi sunt, Marco Ephesino fecerit illud, quod homo ob- nate pertinax adversus auctoritatem Forentini ncilii commeruerat: qui si moram non adhibu- et, neque Marcum in libertate per ipsas etiam istolas spargendi ea, que adversus Concilium orentinum finxit nequissime, reliquisset vel tan- lura; hec tam perniciosa flamma erumpere non tuisset. Neque tamen Pontifex Romarus ex m par- À10 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. : citus est. arte sua non prestitit Imperatori , quód ei am Tun adversus Turcas polli u Amurathes Turcarum Sultanus non tantumk Asia Jam sic invaluerat, ut ipsam etiam Con: tinopólim adgressus sit, et oppugnaverit, vendi etiam, transiens in Europam, Thraciam, Made. niam, Illyricum, Epirum, Bulgariam, Albana B. Schlavoniee magnam partem , et non parvam Me E sie occupaverit, Que crudelitas Turcarum hi. rit Ín victos, et captivos, et quantum horum mii merum in servitutem abduxerit ex his regiom bus, qu» modo dictas sunt, cognoscitur ex lite Fugenii Pape, ad Christi fideles datis, quibus k excitat ad capienda arma, et ferendum subsidio Docet , ducentamillia animarum redacta in serviti tem esse, captivos Christianos utriusque sexus di xisse uno fune ligatos, et eos, qui aut longis it neribus, aut infirmitate, aut senectute, aut ali incommoditatibus fessi sequi non poterant , parti occisos , partim letaliter sauciatos relictos esse, a feris laniarentur. Ex Hungaria presertim, aliquo tempore plus solito bellis civilibus afflid magnam Christianorum captivorum multitudines esse venditam et abductam sic, ut pater filiu filius patrem, vir uxorem, uxor virum viderit se abstrahi ; et hoc Turcas illis videntibus fecisse exaggerandum ipsis dolorem: preterea mitti a Tut ca ad omnes provincias , quas sibi subjugatas hab certo tempore exactores, qui ex singulis Christ anorum familiis adolescentem, minimum unuá abstraherent e gremio, et manibus lugentium, & ejulantium matrum, et Mahometi initiatum cof rent militare. Eugenius Papa comparavit classe septuaginta triremium, et misit usque Hellespot| tum, ad precludendum Turcis iter, et transitusi ex 44 Sec, XII usque ad Seo, XP E. — 4ii isla in Europam Franciscum Condulmerium linalem , suum ex fratre.nepotem , classi pre-: rat: quo noh obstante Turese tamen Helle- itum transierunt, quia Cohdulmerius satis vi- et providus non fuit. Alter exercitus pede- itinere ductu Juliani Cardinalis, -tujus jam * facta mentio est, versus Bulgariam' profici- atur ab Europzis Principibus eque , ut prior lis, efflagitatus. Tunc illud ad Varnam fa- | est prelium in ora Ponti Euxini, quod Chri- is male cecidit, in quo Uledislaus etiam Rex gari& occubuit. ) TE Dum autern Franciscus Cardinalis ad Helle. tum esset, voluit Joanne$ Grecorum Impe- * , et Proceres ejusdem. Greci imperii dispu- nem publice" haberi inter Marcum Ephesi- ; et Bartholomeum de Florentia Episcoputü nensem ex Ordine Predicatorum Theologie Magistrum, ipsius etiam lingva Grece pe- 1, quem secum idem Cardinalis habebat. Etsi consultum non erat, rem jam cum ipsis et- Grecis definitam adhuc exponere disceptatio- t hanc uni homini comniittere adversus acer- m adversarium , ne si huié disputatio minug successisset, adversariis cresceret audacia, e infirmi, et minus periti offendiculum .pate» ir; tamen Cardinalis assensum dedit, Bartho- 'usque rem suscepit, ne si recusata fuisset itatio, hinc Marco aliqua se jactandi adver- atinos, quasi non ausos secum congredi, oc- esse posset. Hujus disputationis vero is fuit s, ut Marcus Ephesinus a Bartholomeo su- us , et confusus ita sit, atque liinc tanta ab- us tristitia, ut intra paucos dies ex«piraves S. dntonin. 5. part. £it. 92. cap. 11.. Gen- omulus IF. 26 DàR^ Kia — fnetitut. Hist. Eccl, Pare IF... nadius, idem is, qui adversus Marcum Fphe- num scripsit apologiam pro sacra, ét oecumetna '" Synodo Florentina, ejus mortem compar»it ca morte Árii, ea sola differentia, quod hic pers dem cum visceribus , Marcus cum stercore pera animam egesserit. Attamen tanta fuit ejus obit natio, taleque odium, ut in extremo adhuc g- ritu prohibuerit, ne quis, ejus funeri intere, aut pro eo Deum precaretur eorum, qui in tt munionem cum Latinis concessissent. Metro ne Patriarcha mortuo a. 1444. Imperator 6 " rium Protosyncellum, communionem cum Lia sic complexum, ut hanc etiam suis scriptis dels derit, Conciliumque Florentinum adversus mi dicentiam Marci Ephesini propugnaverit, & ciendum curavit. Ánno autem subsequente diffi Joannes Paleologus Imperator e vita dec Constantinus Paleologus frater ei successit in perio. Hunc Nicolaus V. qui Eugenio IV. a. 1 successit in Pontificetu, hortatus est, ut n4 tium communionis sibi cure haberet , omnen suam operam ad hanc perficiendam confert monitosque voluit dissidentes Grecos, ut aw rent, ne in seipsis illud experirentur, quod infructuosa ficulnea in Evangelio est: que a culta, tamen fructum nullum tulisset, excim! Paratissimum se prabuit Imperator, petiitqwi Nicolao Pontifice, ut legatum mitteret, coram: ista perficeretur conjunctio. Missus est Isidor Cardinalis Ruthenorum Archiepiscopus, Fit iB renovatio ab Imperatore, et a quibusdam 5 verum non multis. Cum autem postea res dif fieret in templo Sophie, et ex diptyehis lect *€$set nomen Romani Pontificis, cum ingenti : 44 Sec. XIII usque ad Sec, XFL..— 418 ultu populus fugit ex templo, et cursu conten t ad Gennadium monachum, degéntem Con- untinopoli , consulendi causa, quid sentiret de nione. Is, cum. sibi legem indixissel silentium rpetuum servandi, nullum verbis responsum dit, sed Janus suze chartam affixit, in qua scri- erat, Unionis decretum, quod factum est Flo- ntie, esse impium, simulque omnibus, qui ic Unioni consensissent, eamque inivisissent , lamitates horrendas venturas ésse. Hinc tota bs personare tumultu, omnia perstrepere ma- lictis; et execrationibus in Unioriem, atque eos, d eam amplexi essent, nec tantum a viris, ve- m etiam a feminis. Nec jum quisquam horum nplum Sophiae ingredi voluit, quod illa recita- ine nominis.Romani Pontificis ex diptychis pro- ntum, et contaminatum haberent: omnesque s, qui non fugerunt ex templo, hos velut ex- mmunicatos a se repellebant. Gregorius Pa- archa, quod ab eo, exceptis paucis, omnes horrerent, ejusque fugerent consortium , tam- am heretici, spe omni abjecta de Grecis, re- uit Constantinopolim, et Romam detmíigravit. $. 5o. zatantinopolim capiunt Turc, eb bhnperium Grecorum cadit. Sophianum eorumdem Gra corum conciüurm. Turcis jam pridem premeditetum erat , Ori- e jam fere toto sibi subjugato, ipsam etiani mtantinopolim , totius Imperii Orientalis se- n, in suam redigere potestatem. Hoc vidimus am Amurathem conatum fuisse: sed perficeré 26* . bón /, A1. —— Institut. Hist. Eccl. Pars IF. non potuisse propter munimenta , quibus cinpe- batur Urbs. Amurathi cum Mahomet IT. succes eisset, in Bosphori faucibus ex adverso Urbis arcem exstruxerat fortissimam, quam nunc Dardanells vocant, eum in finem, ut si Turce Constanüno- polim oppugnantes reprimerentur, tutum locum. quo se recipiant, in promptu haberent. Constar- tinopolitani autem tam sine mente erant, t Tuwr- cas in zdificando etiam juvarent, sibi blandier tes, nihil hinc sue Urbi esse metuendum, utpo- te munitissime , eamque Turcarum arcem, fac le se destrücturos, quandocumque ipsis libitus esset. Annum integrum Mahomet cum insumsi-- set in comparando, et instruendo exercitu, anm | 1455. terra exercitum tercentorum millium, & mari classem totidem fere navium adduxit Consta | tinopolim, eique adrnovit. Grecorum omnes à- pie constiterant in sex millibus suorum militum, . et tribus millibus Genuensium, qui jam ad Ur: bis presidium prius missi erant. Itaque.recurret | runt ad Romanum Pontificem auxilii causa: qui: hoc ip-is, quantumvis perfidis, et rebellibus coe- tra Sedem Apostolicam non negavit, fecitque, u. Veneti, Genuenses, Catalauni classem appart. rent, et properarent auxilium ferre Constant- nopoli. Ante vero capta est a Turcis Constant- nopolis, quam auxilia hac potuissent advenire: servataque Urbs fuisset, quod sola etiam fam de adventu istius classis Mahomet desistere abo pugnatione voluerit, postquam , tam paucis tibus Urbem defendentibus, factisque jam pl ribus assultibus nihil profecisset, nec Constantk sopolitanos permovere ad deditionem potuisi. Sed cum demum svasu unius suorum, ducum op- pugnationem iterum fecisset, militibusque, pr& dam totius Urbis, si eam cepissent, pollicitus e | sel, A Sec. XIII. usque ad $e. XVT. — 418 et-, die 29. Maji ejusdem anni eam expugnavit. 2»axEssa sunt incolarum quadraginta millia, sexagin- m capta: urbs tota in predam data est militibus. V «»n e&etati, non sexui miles pepercerat, urbem- Jure in cineres vertissent totam, nisi Mahomet, J*ti hanc sus sedi destinaverat, militum impe- wm , et furorem frenasset. Occubuit ipse etiam Constentinus Imperator , dum jam irrumpentibus in . urbem Turcis cum gladio in manu adhuc ob- sistere voluisset: cum. eo exstinctum etiam est Graecorum Imperium, quod a Constantino M. "fundatum ad hunc Constantinum , qui ultimus Im- perator fuit, annis steterat 1125. - Postquam triduum cedes, urbisque direptio «lurasset , Mahomet promulgari jussit,. nihil ul- Werius pertimescendum habere Grecos, sed qui |uperessent, et latitarent, aut etiam diffugissent, Entrepide ut redirent, inhabitarentque suas do- tnos, omnium eliam rerum, quas possiderent, Becuritate promissa. Tam magnam urbem, et quam sui Imperii sedem facere deereverat, no- luit vacuam incolis habere. Et ut animos sume- rent, etiam Patriarcham Constantinopoli Grecis "oncessit, jussitque eos, hunc sibi eligere. Ab diquot Episcopis , qui conquisiti erant, propo- iitus est eidem Mahometi Sultano Georgius Scho- arius, qui et Gennadius fuit vocatus, firmus in 'Onjunctione cum Latinis, et qui Florentino xiam Concilio interfuit. Videntur etiam hi, a juibus electus est, alieni a schismate fuisse; vix mim nisi tales hunc electuri fuissent. Imitatus- e Sultanus morem, qui in electione Patriar- ha sub Christianis Imperatoribus observari so- ebat, addüctum ad se Gennadium honorifice ex- epit, insignia Patriarchae suis manibus ei impo- ^. . Su - 416 . Institut. Hist. Eccl. Pars IF. " suit, et Patriarcham declaravit esse, abeuntem etiam usque ad fores palatii honoris causa prose cutus: hinc vero equo albo impositus comitanti- bus Veziriis, et Bassis, tantumque peditibus, in Ecclesiam ductus est duodecim Ápostolorum. Nam Ecclesiam Sophie, que omnium princeps (uit Constantinopoli, pro Turcis servavit, et in Me schaeam convertit, Ex Ecclesia vero Apostolorum, et edibus sibi ad habitandum assignatis Genm- dius concedente Sultano se transtulit ad Ecclesim Beate Virginis, que Pammarchista fuit appelh- ta. Huc ad Patriarcham post paucos dies veni ipse Sultanus, idque etiam juxta morem a Clri- sStianis Imperatoribus servatum. .Eumdem posta jussit sibi exponere Christiane Religionis myste Tia intrepide: nec contentus sola expositione f cta verbis, eadem sibi a Patriarcha petiit etiem scriptotenus:dari: nec invitus hanc expositiones - accepit, fictasque Greecis etiam nonnihil proper sior. Hec expositio Fidei a Gennadio facta er Slat etiam nunc in Bibliotheca. Patrum. ' Etiam f deinde Pius TI. ad eumdem. Mahometem dederst ff literas, quibus illum. edoceret et veritatem Chri stiane Religionis, et falsitatem sue Mahometans.- Sed jam tum iterum furebat in Christianos , quent admodum adhuc infra dicetur. Non destitit Ges nadius laborare etiam nunc in Grecis a schk smate revocandis: sed cum in hoc quinquer T nium eonsumpsisset frusta: quorum nec ista ce lamitas, quam subierunt per Turcas, emollire obduratum in schismate ingenium, s. que ei etiam opposuissent, reliquit illos, et se cessit in quoddam Macedonie monasterium, ib que reliquum vite sue peregit. [n locum Ger- nadii Patriarcha constitutus est Josephus. Is cum nuptias admittere cuidam noluisset propter impe | di- Aj 24 Sec. XIII. usquead Sec, XP. — 415 imentum, quod intercedebat, ab eodem Maho-- rete rasa. barba ad ejus ignominiam, ejectus est & Patriarchali dignitate. Post hünc Marcus datus st Patriarcha Constantinopolitanis: quem vero i8, utpote sibi invisum, fugere coegerunt. Post uncSimon, oblatis mille aureis Sultano, obtinuit mtriarchatum. Hinc coepit illud tributi genus, uod Greci Pescescium vocant, et novus Patriar- 1a Sultano solvere debet, et quod ille pro suo "bitrio identidem auget, sepeque hunc ex Pa- "iarchatu dejicit, si alter sit, qui plus pecunia erat. m V Scriptores Greci, sed non cozvi, talesque tan- -m, qui multo post temporescripserunt, et ne hi . uidem omnes, habent aliquod Concilium, quod ost reditum Grecorum ex Concilio Florentino . 145o. volunt celebratum esse Constantinopoli ! templo Sophie , quodque Sophianum vocant. 1 hoc ponunt Concilium Florentinum esse con- emnatum, Unionem, que ibi facta est, istius óphiani concilii auctoritate rescissam , et dogma e processione Spiritus sancti eo modo, quo hoe b ipsis ante Concilium Florentinum creditum üt, confirmatum, et constabilitum. . Excogita- 1nt hoc concilium, volentes fulcrum sibi fabri- rre, suo dogmati de processione Spiritus sancti, ii inníterentur in asserendo hoc adversus aucto. tatem Florentini Concilii. Dixi hoc Sophianum. incilium esse excogitatum. Neque enim hoc un- 1am celebratum est: Utpote cujus nullum vesti- um exstet apud Scriptores ejus temporis, quorum ii pro Unione , alii contra scripserunt. Ánne hi; que ipse etiam Marcus Ephesinus, oppugnato- Ss, et adversarii Unionis omisissent Grecis, ios absterrebant ab Unione, istud Sophianum: ! con- Á18 Jnstitut. Hist, Eccl. Pars IP concilium afferre in argumenturi ? . Ánnon em his qui Unionem propugnabant , ut JosephusFyi- scopus Methonensis, Gregorius Protosyncellu, Gennadius, et Bessario, respondendum fuis adversus hocce Sophianum concilium, utpott, quod habitum a Grecis fuisset ad explodendm f: auctoritatem Concilii Florentini, vi cujus fae& Unio erat? Sed neque ii Greci, qui postea sr- pserunt , etiam data opera de rebus, ad Relige- nem eorum attinentibus, et quamvis dissidess a communione Latinorum, istius concilii Soph ni mentionem fecerunt. Malaxus Historiam P triarcharum Constantinopolitanorum scriperat ur E que ad annum 1550, ab hoc autem anno hwg continuavit usque ad a. 1659. Philippus Cyprat Ecclesie | Constantinopolitane Protonotarius n Chronico Ecclesie Grace, cujis nomen etiam etr- stat in subscriptionibus Conciliorum, quee a Grt- cis contra Cyrillum Lucarim a. 1659. et 1064s. sunt celebrata: quorum tamen neuter quidpism scivit de hocSophiano concilio." Figmentum istiu Sophiani concilii etiam hinc se manifestum faci; lidem hi scriptores, habentes hoc Sophianum concilium , ponunt istud sub Athanasio Patris cha Constantinopolitano esse celebratum. Post re ditum Graecorum ex Florentino Concilio, qui & 14359. contigit, Josepho Patriarche Florentie mot- tuo , suffectus est Metrophanes. Huic anno 144. mortuo successit Gregorius Protosyncellus. Hui vero , cum sponte recessisset a Patriarchatu, anm 1455. jam Mahomete Sultano Constantinopoli tenente, suffectus est Gennadius. Tste igitur etis Athanasius Patriarcha, a quo celebratum hocSe- phianum Concilium sit, nonnisi confictus esi; quem neque Greci scriptores in Catalogis Patre archarum habent. Philippus Cyprius in Chronis | 4 Sec. XIII usquead Sec. XKT.— 418 bet quidem Athanasium inter. Patriarchas Con- ntinopolitanos, verum. sub Imperatore Ándroni- Seniore, qui a. 1286. factus Imperator est. Et 1nino hic debebat confingi.. Nam Patriarchee - ustantinopolitani, post Josephum Florentie mor- um ultra annum 1450. erant non tantum in nione cum Latinis, verum etiam hujus defen- res, et pro ea pugiles strenui. Anno deinde bo. quo ponitur hoc concilium Sophianum ce- bratum , fuit Imperator Grecorum Constantinus deologus. Hic vero Unioni sic deditus erat, ut un inducta per Joannem Paleologum . nondum set, is coram Isidoró, quem hac de causa lega- m suum Constantinopolim miserat Nicolaus V. ipa, Unionis professionem prestiterit. Istene ro hoc concilium celebrari passus esset? aut hoc lente, et adversante Imperatore celebrari po-. isset? Sed quamvis etium Grseci Concilium hoc insti- issent, Jamne hujus auctoritas aliqua esse pos- t adversus Conciljum Florentinum? quod ex Ito Oriente, et Occidente congregatum erat, ü Romanus Pontifex przsedit, cui, affuerunt, mephus Patriarcha Constantinopolitanus , Ále- indrinus, Antiochenus, Jerosolymitanus, hi tres Pr suos vicarios, ille ipse. Ne Marcus quidem phesinus, omnia conquirens, ut auctoritatem Ptraheret Concilio Florentino, inde, quod cecu- ienicum non fuerit, sibi subsidium aliquod pe- it, sed tantummodo dicebat, Josephum auro, ; donis delinitum Latinis succubuisse, et in com- iunionem cum Latinis consensum neque sincere, ique ex.animo dedisse. Que et ipsa a Marco phesino non sunt dicta ex vero, et refutata ab iis 4230 -— Jhstitut. Hit. Eccl. Pars IF. aliis Grzcis, qui Florentino Concilio affuerant. Gen nadius Patriarcha Constantinopolitanus in Apol gia Conc. Florent. Sacer Patriarcha inquit, pr- mus subscripsit , et consensit , quod Sancti (Ps- tres) Orientales cum Occidentalibus Sanctis eadem eentiunt, et conveniunt , et post eum divini illi viri ornnes consenserunt. Qui Patriarcha, si viveret, nullo pacto hec tu (Ad Marcum Ephes. est vere oratio) diceres, neque faceres, neque auderes dicet, psum auro corruptum , si ejus umbram tantu: videres: gui neque aliquo timore, neque aliqua gloria, nec quia inde recedere cupiebat , sacran optabat Unionem, sed quia vidit ipse aperte, quod multi ante ipsum Patriarche videre opt verunt, et non viderunt... Fidit enim Ecclesia pacem , et membra Dominici corporis simul ju cta, et exultavit spiritu , et. subscripsit secure mente , et alacri animo , confitendo Spiritum san: ctum etiam a Filio prooedere , animas q purgari, Romanum etiam Pontificem caput es omnium Sacerdotum. Et ita, flectens genua vit, et manus in ccelum attollens Deo g. egit, et ita sauctam suam reddidit animam. | vero , qui illum impudenter calumniaris, et eo qui oum ipso fuerunt, non ita, sed una oMK stercore animam efflasti. Leo Allatius Zi. 5. perpetuo Eccl. Occid. et Orient. consensu ce ex variis Auctorum Grecorum, et ab Ecc disjunctorum , scriptis , presertim Amirutzi, Gt- "misti, et Gennadii (iste alius ab eo est, cujus me do testimonium allatum est) hoc Sophianum cot cilium a recentiore quodam Greculo consarcint tum esse. Notitia rerum, qua acte sunt in Cor cilio Florentino , sumitur precipue ex Actis Cor cilii ejusdem Florentini, deinde ex Auctoribes Josepho Methonensi, Gregorio Protosynoello, 4 . cQ- 4 Sec. XIII. usque ad Sec. XP'T. Ást ris, qui pro defensione Unionis scripserunt, | quibus etiam ea habentur, que post Unio- 1 apud Grecos in Oriente evenerunt. De Con- ) Florentino, et Grecis quoad Unionem sunt ptores etiam Latini S. Antoninus in chronico, et interfuit Concilio Florent. Horatius Iusti- ius, et Áugustinus Patricius. Russi, quemad- dum supra vidimus, post Florentinum Conci- n in sua disjunctione ab Ecclesia Romana per- erunt. His sub Patriarcha Constantinopoli- D positis , erat prius tantum Metropolita, . qui ipse sue ordinationis causa Constantinopolim debebat. Quod duravit usque dum Constan- polis sub Turcarum potestatem venisset. Ab ; tempore Russi inceperunt non jam pendere atriarcha Constantinopolitano. Ánno 1587. Czar lor Ivanovicz eum, qui Russorum metropoli- hactenus erat, etiam Patriarcham voluit esse ito consensu, et obtento a Constantinopolita- , et ceteris Orientis Patriarchis, ita tamén, quod ad ordinem attinet, Jerosolymitanum [ueretur. Qui vero, jam Patriarcha cum in peratores magnam sibi auctoritatem sumpsis- ; Petrus, I. cognomento Magnus Patriarchalem pnitatem sustulit, et instituit, wt rectio Fc- sie Russice per Synodum exerceretur. Qui ius regiminis Ecclesiastipi etiam nunc ibi oh» et. $. 51: ís9 —— Institut. Hist. Eccl. Pars IF. $. 51. Conjánctio "dIrmeniorum , Jacobitartm , | dethio pum, et Maronitarum cum: Romana | Exe sia. De Ruthenis ,: et Palachis in Hung ria e schismate revocatis. Perfecta jam Unione, sed dum Greci F- rentia nondum discessissent, venetant Flow tiam, legati a Vagarsabatho, (quidam. Script hunc Constantinum vocapt) Armeniorum Pu archa, plena ab hoc instructi potestate facie conjunctionis cum Romana Ecclesia , ipsum etis Grecorum Imperatorem rogantes , ut suam ipi ad hanc preberet operam. Anno adhuc 14357. d Grxcorum ad faciendam ÜUnionem exspectáre adventus in Italiam, Eugenius Papa Jacobwa Primardiciis Fratrem: ex Ordine Minorum mi rat, ad Armeniorum Patriarcham , ut hunct emplo Grecorum etiam invitaret ad, reditum Communionem cum 'Romana Ecclesia. Patriare in suis literis ad Eugenium Papam paratum f professus est, ad'id omne suscipiendum, qui esset sancitum ,' per hanc Unionis conficiendi causa cum Grecis celebrandam Synodum. B Eugenius perfecta jam Unione cum Grecis Sri bolum: tradidit in Synodo Constantinopol editum cum additione, FéZogue, deinde deli tionem de duabus naturis in una Christi pers Concilii Chalcedonensis, de duabus Christi vot ,latibus, et Operationibus Concilii generalis (« stantinopolitani VI, lisdem dedit et ceteras sj dos omnes generales observandas, cum ad à teinpus tantum tres primas in auctoritate habus& sent; eosdem instruxit de numero Sacrames run, atque de modo h&c administrandi y! X : or 44 Sec. XIII. usque ad Se& XP. — £5 iendi, et quos dies festos. deberent celehrere; pique his Symbolum quoque, quod S. Atha- sii dicitur, tradidit. Legati a Patriarclia missi ofessi sunt, se hac, que sibi tradita essent, .ho- ne Sui Patriarche , et omnium Ármeniorum, scipere, et amplecti, nec non omnia alia,. que get, et docet sancta Sedes Ápolstolica et Roma- .Ecclesia cum omni devotione, et obedientia :. et üdquid Romana Ecclesia reprobat, et damnat, se e proreprobaüs, et damnatis habere. Ánno $9. die 15. Decemb. hec reconciliatio Ármtenio- m cum Romana Ecclesia peracta est, ut videre .ex ipso decreto Eugenii pro Armeniis facto. —— r Res cum ita successisset. etiani cum Árme- $, KFugenius Papa idem sibi existimavit .cum sobinis vel paululum mutato nomine cum Jaco- »* experiendum esse. Hi erant Eutychiani: qudes- $50s , et divisos in multas sectas circa: initium mli septimi quidam Jacobus Bardajus, a quo momen acceperunt, conjunxit: erant per Ási- (j, et Africam vehementer multiplicati. Eorum triarcha Caramite in urbe Mesopotamiae sedem buit, nomine Joannes. Ad. hunc igitur Euge- is. misit. Albertum Sartianensem Fratrem Or- (is Minorum, ut Grecorum, et Ármeniorum emplo eum invitaret ad reditum in communio- m cum Romana Ecclesia. Pronissimum se pre- it. Itaque istius communionis perficiende gra- , Andream Abbatem natione Syrum cum Al- rto misit ad Romanum Pontificem, cum euis mis in hec verba: Joannes Aumilis servüg, ser- rum Christi , minister Sedis S. Marci, Magne licet -4lexandri(, et totius fegypti, Libya, "thiopice , Pentapoleos Occidentalis , | ffi icee, iusque predicationis J4postoli Jigrci, Aurilis b $24 Bnstitüt. Hist. Eccles. Pars. IF. dico in suis peccatis , petita prius venia abi Dómino usque ad terre pavimentum coran justissime , ac sanctissima Pater inclino, Pe ctio Sacerdotii, Pastor optime , honestati, sanctitatis Princeps , piissime Ductor eorum, in via hujus peregrinationis: incedunt , quii dio, et. sanctitate ceteris viam salutis osta JDomine Eugeni Papa magna urbis Rome, a um: Ecclesiarum Christianarum 4fpostolice stor ,. Principum Christi sediurs unice, vem de Patrum, ac Sacerdotum Princeps etc. Florentiam postquam Ándreas cum Al! pervenisset, literasque a Patriarcha Joanne genio réddidisset, et is ex eo exquisivisset , : nam Jacobitis essent dogmata, et in quibu: discreparent in fide a Romana Ecclesia, decr Unionis Pontifex pro iisdem Jacobitis confec quo exposuit quidnam orthodoxe credere : rent, speciatimque quoad ea, quz post Eut! tem , et Dioscorum falsa tenebant dogmata. Ii tradidit Canonem librorum divinorum , et cum rum Conciliorum omnium ocecumenicorum : ritatem observandam dedit, tum ipsius etian rentini. Dioscorus quondam Patriarcha Al drinus erat non tantum assecla Eutychetis, 1 etiam secte, cujus Eutyches auctor erat, su propugnator, cumque Alexandrie alii Dic adhesissent, alii in fide orthodoxa perstiti et pars utraque suum Patriarcham habuisse que Dioscoriani sibi etiam arrogassent jus archalis Sedis; hinc factum est, ut etiam Ji tarum Patriarcha, quamvis jam alio. in loco deret, tamen adhuc Patriarche Alexandrit men üsurpaverit, Itaque preter hunc, se rentem Ministrum Sedis S. Merci, tamen , : *$ &96 : Institut. Hist. Eccl. Pars 1. Fuphratem, et Tigrim, missus, et Elias Marou- tarum Episcopus, ut reconciliarentur, comm: 'nionemque renovarent cum Romana Eccle Labb. Tom. 15. Conc. Maronite , a quodam Mr- rone sic nominati , sunt pópuli, qui montem Li banum, ejusque viciniam incolunt, habentes sum roprium Patriarcham, et aliquot Episcope rant dediti erroribus Eutychianorum , Nestor norum; et Monothelitarum. Dum Latini Pis- stinam, et partem Syrie per expeditiones Ge ce signatorum sui jüris fecissent, et aliquat tenuissent; per Álmaricum Patriarcham Constr tinopolitanum revocati sunt a suis erroribus, jd relapsi, postquam Latini . amiserunt , ji a Oriente tenuerant. Per Eugenium vero Pspet denuo reducti sunt ad communionem cum Bom j. na Ecclesia. Tam vero hi, quam ceteri, de qu bus modo dictum est, quemadmodum ex Grecorum permoti se conjunxerant cum Latinis ita etiam iterum recesserunt a communione, im uam Greci hanc rupissent, concitati a Fphesino, et credulos se prebentes iis, que Msr- vus falsa sparsit adversus Florentínam Synodus quibus falsis narrationibus post Grecos, etiam &* teri fidem adhibuerant: eoque ad hoc procline res erant, quemadmodum et ipsi Graci, .nec unio recenter facta, adhuc firma fuerit: d opiniones, quibus quis innutritus est , admodut difficile sit evellere, in rudi presertim pops in qua ruditate non multum distabat , "ipse et istorum populorum Clerus. Marco tamen Epit sino precipue imputanda venit tot nationum, po* quam reducte paulo ante ad Ecclesiam erant, 9 pristinum schisma , ' erroresque lapsus. fuis 4 Sec. XIII. usque ad Seo. XPT.— áa) Russi, vel alio nomine Rutlieni seculo Eccle: ' nono per Episcopum, Constantinopoli a S, iatio Patriarcha. missum, - perducti ad Christia- n Religionem sunt paulo ante schisma Photii im igitur hi subessent Patriarchae Constantinos ' itano, facile est intellectu,. quomodo in idem Isma etiam Rássi inducti sint. Carolus Rober- Rex Hungarie a. 1210. cum adversus Tarta- .in Hungariam .denuo tendentes, exercitum cisset, atque hos ex Russia Hubrá expulisset, kam Russorum Ducem ita sibi devinxit, ut & Proceribus $uis in Hungariam veniens, in 5 etiam. Bidem, et clientelam se se commen- 'erit. Non multo. post Russiam, a se devicta imirus III. Polonie Rex, cognomine Magnus, lonie adjunxit a. 154a; eodem cum Polonis e, pristino tàmen Religionis ritu Russis per^ i40. lidem a Tartaris, aliique populis etiani tea multuim exagitati erant. Ex quo intelligi est, quomodo iidem in Poloniam, in Galli- m, átque ulteribs in ipsam etiam Hungariam terint, vel tutiora. loca ad habitariduxa quae- ites ,. vel ex ipsis deductis etiam coloniis, In ngariam sic videntur recepti; ut Episcopis | Lini ritus essent subjecti. Nam Ínnocéntiüs Il. pa, cujus litere in Hierarchia Georgii . Pray rt. Ll. pag. 576. habentur, Episcopo Vafadi- usi, et Ábbati de Beel in mandaus dederat, coenobia Grecorum monachorum visitarent, hisque disciplinam, si laxatam deprehendis- t, instaurarent: deinde quod ab eodem Inno- atio Papa, quemadmodum est apud eumdem ay, Emericus Rex Hungarie petierit, ut pro tthenis seorsim ab. Latinis Episcopatum institu- "t. Attamen istos nondum cum Ecclesia Roma- . coniunctos venisse in Hungariam, intelligitur Tomulus IF. 37 ex £58 . dnétitut. Hist. Eccl. Pars, IF. ex literis Bele IV. Regis ad Innocentium IV.P». pam, in quibus memorat, quanta sollicitudine ipse, ejusque progenitores elaboraverint in revo- catione Ruthenorum ad obedientiam Sedis Ape stolicse. Hee literee scripte, a. 1252. exstant peri-B ter apud Prayum ^fnnal. Part. I. lib. Á. pag. 39. li Anno autem 1ági,. ut ex diplomate Uladislai fl cognoscitur , proprium etiam, et sui Grecir- tus acceperant Episcopum , cui Sedes Munkaa- ni data erat, prout el nunc est. | Ex Munkacsiensibus Greci ritus Episcops Basilius Taraszovics, cum in communione cum Regmana Ecclesia firmaànda industrium se suos valde exhibuisset , Georgius Rákoczy I. eour que ipsum afllixit, donec ab eommunione hx recéssisset: eumdemque deinde. facti poenitentem, atque communionem hanc deinde publice iterun professum a. 1640. ab ipsa ara abstraxit, etin carcebem conjecit, ac nonnisi Ferdinando III. Re- ge Hungarie agente , libertati restituit. Rakocziu cum omnes in Hungaria cuperet sue factioni-at- jungere, rebellis erga Regem, : existimabat, $e Ruthenos in sua vota habiturum proniores, si hos a Religione Catholica, quocumque aliorsum egisset. Hinc, quid :senserit de Fide Catholica «d subditos etiam, in fidelitate tenendos erga Prin- cipem suum, obscurum non est. Cum autem ex- emplo Basilii Taraszovics ad. eamdem defectio nem plurimi Ruthenorum inducti fuissent, neque tamen illius etiam poenitentia, et reditus ad Ec- clesiam .eamdem vim exempli habuisset, anm deinde 1649. opera Georgii Jakussicz Episcopi Agriensis , hi iterum redire coeperunt ad siam Catholicam ; ad quos revocandos, Joanne Josephus quoque de Camellis, Episcopus Munlx- csi- 450 Institut. Hist. Eccl. Pars IF. Zagrabiensis ad unitatem Ecclesie reversi unt, idque jam sub Ferdinando II. Rege Hungaria. Sed et hi cum relapsi fuissent in pristinum dis- sidium, per Simeonem Bulich, Gabrielem Pal- kovich, et Blasium Bosichkovich viros Apostoli cos, reducti sunt: quibus iisdem. Valachis etiam Gabriel idem Palkovich Episcopus .datus est a. 1751. qui Crisii Episcopalem.sedem accepit. Pray FHierarch. Part. 1I. pag. 56. et 301. Kerchelic in Notitia Regnor. Dalmat. e& Croat. ' $. ba. Basileensis Concilii refractaride reliquice esstin- guuntur. Eugenio JF. Nicolaus PF. in Pon tificatu succedit. ! Jam finitum erat Concilium. Florentinum, jam Greci, jam Armenii, atque tot illi. populi, de quibus dictum est, recepti ab Eugenio Papasd | unitatem Ecclesie erant: Basileenses tamen ad- huc continuabant suum concilium, atque hoc nonnisi a. 1442. die 15. Maji celebrata. jam sessio- ne quadragesima quinta abrumpere coacti sunt. Gallia, quc licet Eugenium semper recognoverit verum , et legitimum Papam, tamen abstinuerat a decretis tam ab Eugenio, quam a Basileensi- bus recipiendis, imo nec Episcupos Carolus VII. Gallie Bex siverat ire ad F'errariense concilium. Moleste tulerat , quod Eugenius Papa ejus consi- lium non fuerit secutus. de Concilio nec Ferrerie instituendo, nec Basilee continuando, sed in loco quodam tertio ad hoc deligendo ambarum par- tium consensu. Át nunc eadem Gallia, que tam sepe jam etiam alias protexerat, et perfugium prebuerat, Romanis Pontificibus adversitatem | ! pas- 43a. Jnstitut. Hist. Eccl. Pars IP. Aeneas Sylvius in. Retractat. in. Bullar. in Bi JI. Constit. 10. qui nomen deinde Pii IJ. gessi factus Romanus Pontifex, perhibet, multos tunc in Germania viros doctissimos, et opinione sa ctitatis illustres dixisse, Nunc se scire Basilee ses non habere Spiritum sanctum ductorem , qua- do talem condiüionem ad schisma componendus tam zquam respuissent.. Quibus consideratis, sunt verba ejusdem Sylvii, caZigo tandem . ab ocula nostris cecidit, quc velut aranearum tela w- rum cernere impedieat (, recognovinaus errorem nostrum, venimus ftomam , . Basileense dogma rejacimus , Eu&enio Pontifici Maximo caput su- üsimus, et reconciliati Ecclesia Romane de ctrinam ejus imbuimus , et illud Hieronymi dixi- mus; Ego nullum primum nisi Christum sequen, JBeatitudini tuc , id est, , Cathedra Petri com munione consocior: super illam fundatam Ecch- | siam scio. Quicumque extra hanc damum agnum * Dominicum comederit, profanus est. Si. quis ia arca Noe non fuerit, peribit regnante diluvio. Eugenius IV. diem supremum obiit a. 144j. die 25. Febr. Thomas Sarzamensis Cardinalis & suffectus est, qui se Nicolaum V. in. Pontificatu nominavit. Jam Germania sub Eugenii obedien- tiam, abdicatis Dasileensibus, concesserat, pro fessa, se non potuisse laudabiliorem , possibilio- rem, ac magis deiffcum excogitare modum pro Ecclesie Dei unione, quam sancte Homane $e di associari, et a communione Christi fidelium minime segregari. Hoc professus est Fridericu Rex Romanorum his ipsis verbis in decreto quo ex consilio, et consensu omnium Principum Germanisx omnibus in Germania precepit, ut de- sertis Basileensibus, et Felice pseudopapa Nice | mE laum 454 . Nnstitut. Hist. Eccl. Pars JF. si virtute ejus decreti, quod de Concilioruri en |; nentia supra Papam factum erat per Concilium]: Constantiense,, et Basileense; tamen: hunc Cerd- f. nalium collegio inseruit, addita etiam legati d- [: gnitate per Sabaudiam, et habitu Pontifici d exteriore relicto, excepta Cruce in calceo, et charistie antelatione. Sed et illud accidit ridi E. lum in hac Felicis abdicatione, quod , postquam hanc Felix fecisset, ii, qui perpauci adhuc oa eo manserant, Lausanne adhue ultimum, atqui quasi generalis sui Concilii conventum celebre rint, et tamquam per »bdicationem Felicis, $e des Apostolica vacare coepisset, Romani Ponti cis electionem instituerint, huncque suis suffragh Nicolaum V. renunciaverint. 44pud Nicol. F.l 18. epist. Secret. pag. 455. ! — Ipsi etiam omnes Reges, et Principes ego | verunt, ea, que acta in Basileensi concilio cow ' tra Eugénium Papsm sunt, fuisse ejusmodi, qut j non tetenderint in Ecclesi& bonum , atque ad i Jam unitatem, quam Christus esse voluit, serm dam, sed potius ad hanc dissipandam, et sub verlendam. Unitatis enim hujus'. conset causa inter ipsos Apostolos unus electus est, Ui capite constituto schismatis tolleretur occas quemadmodum ait S. Hieronymus Zib. 1, contr. Jovinian. quod vero caput Basileenses verbo re liquerunt, re sustulerunt, seipsos ponendo su Romanum Pontificem. Carolus idem VII. Gall Rex pcr suos legatos ad Eugenium IV. cujus d- locutionem ex Ms. Vatic. habet Raynaldus ad & i441. num. Q. eic locutus est de |Basileensibut "fd hanc vesaniam devenerunt, quod supremem potestatem in uno supposito consistere denegaM, sed eam in multitudine; que cito in divers scin- 456 Institut, Hist. Bccl. Pars IP: í dectoribus;.e quorum prudentia, àtque ingen fluxerant illa decreta. Constantiensia de eminent Conciliorum supra Papam, dixit: Jeilem equi dem nosse, unde tantum vobis audacia, .ut Po Zificem de Petri solio .deturbare verità neguaqua sitis.. ld unum fortasse superesé, ut de Regiad- | gnitate genitori meo adimenda , nostrisque oc pandis ditionibus cogitetis: sed veséra conia abrumpemus. Scriptor anonymus Hist. Caroli VÀ f Berthier in Hist. Eccl. Gallic. Tom.: XV. lib. i& pag. 528. Num satis hic Princeps, qui. deines Carolo patri in regno successit, undecimus e Lea: dovicis, dispexit,: qutenam consectaria illorum Ii Constantiensium decretornm essent, quibus eti Basileenses sua ausa seditiosa inedificarumt ,: dz quam ipsis etiam Priucipibus formidanda? Qwg nostra state populorum cómplurium: in: Eure excitate seditiones sunt, et rebellationes. ad Be £es non solum deturbandos ex throno, : etiam vita spoliandos, sicut fecerant Galli:ib Ix dovico XVI. Rege suo, ex hoc fonte fluxeru ut hoc declarabit postea. etiam hac adhuc suo kl: co historia. Ex iisdem decretis Concilii Const E tiensis Juris Ecclesiastici doctores, qui secuti Fe bronium sunt errantem ,.sed sequi renuuut erro res suos retractantem , jus sibi composuerunt Ee clesiasticum, quo in speciem velint videri favere Principibus, sed reipsa nonnisi adulentur, cum totum tendat ad eorum thronos subvertendos. Hi lidem quo pacto Jus Ecclesiasticum susque deque vertant, et Romanum Pontificem habeant, totame que Hierarchiam Ecclesiasticam pergant convelle-'* re ; in Dissertatione mea XV. in Selecta au " ta Historie Ecclesiasticee videor mihi satis lucw-* lenter ostendisse. | $. 55. 458 .Jnatit... Hist. Eccles, Para IF. Romanum Pontificem potestatem — arrogu non se subjecerit, traducetum ab iisdem Ba sibus esse, quasi generaliter omnium concil cecumenicorum auctoritatem vilipenderet, glectui haberet; Hoc est,* quod Gérmani in! tera petierint ab Eugenio, ut generalium liorum auctoritatem retognosceret, . Fridericus mssit Aeneam" Sylviitm sib cretis Imperii, qui Principum Gt&rmaniee se conjurationem Eugenio periret; et postula! ferret. Facilem in sua habuerunt; .- Archi pos, de quibus dictum est, promisit se re rum ad pristinam dignitatem , 'si et illi s rent ipsi, velut vero Christi Vicario subject et: ohedientiam ; declaravit etiam. se' in auct et veneratione habere cminia oécumeriicà c que legitime celebrata essent; quod vero : vamina spectaret , missurum se. in German gatum, ad traemandum de his cum "Rege, episcopis ,: et aliis Preslatis ,' et; Principibu ipsis satisfiat. Inter postulata etiam illud e generale Concilium. intra menses decem .: fieret... Huc. respondit facturum /se& hoc, etiam Reges,.:et Principes consensuri essent rum vero .alia. mens, et sententia sit. Po cum ^oc nuncio rediit Aeneas it& Gerín denuo: legatio. missa est, cujus princeps fui Aeneas ; qui Eugenio Pontifici nomine toti manis professus est deposita illa priore sua ne, qua usi sint, ut neutri parti se addic debitam. velut vero Vicario Christi obedie et subjectionem. Solennes propterea Deo . acte| et celebrata Missa ab uno Cardinali ceteris omnibus assistentibus Cardinalibus. decreta füit solemnis supplicatio. Tota Urb A4o . Institut. Est. Eccl. Pars IF. auneis, quatuor, et viginti aestimata. essent, (cujus modi habebantur omnes Canonicatus Germanie) legi Ánnatarum subjecta non essent. HacCon« data. Germanie solent appellari. Nicolaus V. 1448. illa per Constitutionem suam: zd sacr Petri Sedern rata habuit. Dum nondum .Constantinopolis 'expugua a Turcis fuisset, sed jam. in. summo .discrimin rg versaretur, Eugenius Papa, quantas potuit, ss petias tulerat, atque etiam postquam capta hl omnem sollicitudinem adhibuit ad -:parandas viri ibus Turcarum potentia depritmeretur , atq nstantinopolis recuperaretur , eoque m x quod. iidem et Jam ante captam Constantinopoli et eo ferocius postea ultra semper prog dere tur, jamque. ad Hungariam usque pertigise. unde facile esset previdere, ne Germaniam qe dem, et Italiam, aut ullam. Europae regionem & turam üxam, et securam. Mahomet II. ides qui Constantinopolim sub suam potestatem gerat, tametsi erga Patriarcham Constantin v tanum, imo erga ipsam etiam Christianam Bd gionem se placabilem ostendisset. ( Supra $. 4g non iste tamen sincerus illius affectus erat, certe mutátus , qui cum in bellis et ipse aliq accepisset clades a Christianis: ideo in hos itad ratus sit, ut eos, quos postea cepit, serra disi dendos crudelissime curaverit, communiter qu gentos in singulis stationibus exercitus. Quin etti votum conceperit, Non somnum se visurum odi lis, non epulaturum dulcia, non petiturum am na, non tractaturum speciosa, non ab Orienteil Occidentem suam versurum faciem , donec def cisset, et conculcasset equi sui ungulis Christ tores, et omnium eorum iniquitatem a facie tf r&, 1 £áa listit. Hist. Eccl. Pars JF. de Hunyad , et S. Joanne a Capistrano Cruce. exercitui preferente :victus , et profligatus ei amiseig quadraginta suorum millibus. ^ Victora perexiguo numero plebejorum, et subito collecto- rum a S. Capistrano , perfecta est. Statueret (1 listus Pontifex Joannem de Hunyad, ut ést sri ptum ab eo in epistola ad Álanum Cardinalem congruis titulis, ac.diademate insignire. . De- nus íamen exercituum , inquit, iz ceslestibuiin- mortali diademate decoravit, qui ut felix ind; JMartyres computari: potest, ejusdernque hou debellavit. Ex tetro odore cadaverum exercitd Turcici cesi egritudinem traxit, qua obiit magai cum pietate. Ubi enim adesse extremum viel tempus. agnovit, et urgere vim morbi, non t ' passus Dominicum corpus ad se deferri : enim dignum existimavit, servum a Domino vi tari. Surrexit e lectulo, quamvis labentibus me bris, et cum deficiente virtute suis pedibus im non posset, in &dem se vehi sacram jussit, ibi que de more Christiano, si qua exstabant reru humanarum vestigia sordium Confessione detersi, et sacrosanctam accipiens Eucharistiam inter S&$ cerdotum manus terrena fastidientem animam € halavit. 2feneas Sylv. Hist. Bohern. cap. 63.4; JLuc. JF/ading. ad a. 1456. o. $. 5L 4 Sec. X ITE usque ad Sec. X FI. ài . 55. tus II Conventus Mantuándüs. Sanctio prágmd: tíca faeta a Carolo FII. Rege Gallice , ejus que abrogatio. Pi Il. constitutio adversum appellantes. Paulus II. Sixtus 1F. Callisto III. Aeneas Sylvius pátrià Senensis e failia Piccolomineorum oriundus successit , Pi- If: in Pontificatu nominatus. Dominicum Ca- annicam Cardinalem ad concilium Basileeénse se- Eus, post scribe, et abbreviatoris literárum of- Ba illic pririuri gesta, ad numerum illorum duo- eim etiam assumiptus deinde erat, quem sibi hisi censorium magistratum Basileenses coristi- irant ad negotia tractanda. Postquam iident sileenses in apertum schisma devoluti fuissent , Bi etiam pseudopapam sibi ponere Felicem V. lets] alii plerique jam conventum illum Basile- Bem deseruissent, atque in Eugenii IV. partem insiissent, tamen Aeneas mianserat in ea partb Bileensium, qua pergebat prefracte inherere » concilio, istudque continuare: quin et Feli- V. a secretis erat. Nos, ait ipse in Bulla Re- ctationis, cun nihil haberemus, quod nobis au- ri posset, nullum adhuc tenébat beneficium slesiasticum , quo metueret privari eb FEuge- |, perseverandum putavimus, ne partem, quas *«or nobis apparebat , relinquentes, detrimen* » anime faceremus. Brevi postea ad Friderici . Imp. aulam transiit, rebusque Imperii tra- indis adhibitus est. Cumque Imperator con- tuisset relinquere illud biviurn, in quo Germania quamdiu constitit inter Eugenium, et Felicem, eneas quoque tendere coepit in Eugenii partert, aque legationibus etiam fungebatur hoo in ne- Zomulus IF. 2g £o" &í4 ——Institut. Hist. Eccl. Pars IF. gotio ad Eugenium Papam. Tandem a Thom:: 2ano Apostolice Sedis in Germania legato, etiam Eugenio in Pontificatu successerat, ap latus Nicolaus V. persvasum ei fuit, ut Eugen et ipse recognosceret legitimum Pontificem, e ei subjiceret: cujus opera deinde illa e Concordata Germanie perfecta sunt. A Ni V. deinde Episcopus primum Tergestinus , p Senensis factus, a.Callisto III. autem etiam! dinalitia dignitate auctus est, cui etiam a. 1 in Pontificatu, quemadmodum 'jam dictum successit. Jam tum in illa legatione ad Euge Papam, et in obedientiz sponsione, quam E nio fecerat nomine totius Germanie, suum, quo heserit, errorem , adherendo Basileens confessus, et. Cathedram Petri professus erat, se Petram, supra quam edificata sit Ecclesi neque sit in Ecclesia, qui Cathedra Petri « munione conjunctus non est: (Supra $. 51) inde vero Pontifex factus Bullam edidit, in reirattavit ea, qua in Basileensi concilio € adversus Eugenium Papam, et ánathema ir constituit, si qui auderent a Sede Apostolic ualecunque concilium appellare. . Anno ! die 24. April. edita hec Bulla est. Ille decis de eminentia conciliorum generalium su pam, facte Sessione 4. et 5. in concilio Qon tiensi, sicut aliorum perquam multorum, i Aenes fascinaverant oculos. Át vero ex ipso cilio Constantiensi, in quo pré&scriptum est ex suspectis .de erroribus Wicleffi , et Hussi reretur ; Utrum credant, quod Papa cam electus, qui pro tempore fuerit, sit success Petri, habens supremam potestatem in E« Dei, et quod Martinus V. in eodem concili "lonis, volentibus appellare a Papa ad gen ! | c » 4d Bec: XIII. usque ad Sec. XFÍ, — 4B ncilium, anathema interminatus sit, Nulli enim | esse a supremo Judice, séü Romano Pontifi , Jesu Christi Vicario in terris, appellare, liu- | falsitas apparet. Supra $. 41. Pii Il. omnium prima, et tnaxinia Qürá erat; rficere eam , quam adversum Tuürcas expedi: mem apparabant Eugenius, Nicolaus, et Calli- i5, ejus in Pontificatu antecessores. Hác de cau- conventum indixit Mantuam, omnibus Euro- ! Principibus ,. ut ad huric vel venirent, vel lega- |Suos mitterent, rogatis, et invitatis." Conve- funt partim ipsi Principes, partim eorum le- li permulti. Ex Hungaria quoque affuerurit itthie Corvini Regis legati. De sedibus vero gna orta fuit contentio, nec Reges: Hegibuis, est scriptum a Gobelino lib. 5. nec Duces Du- us volebant cedere locum , et quisque primuni i in consessu vindicabat. Quod ne rebus ge- idis officeret, Pontifex edictum fecit, ne vel itpositi detrimentum , vel prelati lucrum hono- , Jurisve aliquod ferrent. Etiam ex Cypro, Rlio- ; Lesbo, Macedonia, et quidam ex Ásia aderant ristianorum legati auxilium flagitantium con- . Turcas, suumque éxitum, nisi subveniretur; onentium. Idem factám est a Thoma Pal»olo- . Hic, et Demetrius fratres erant Constantini Im- 'atoris, qui dum Constantinopolis caperetur a rcis, occubuerat. Achaja, et Peloporesus su- erant ex Imperio Constantinopolitano , nondum 'upatze a Turcis. Demetrius, Mahometi impar istendo, se se illi subjecit, Peloponesumque ei didit una cum filia, cujus connubium petierát m Mahometes. Thomas, Frater Demetrii Tur- | fere € tota Peloponeso ejecerat: ad Pontif- 29 " cem "ta Institut. Hist. Eccl. Pars IF. cem vero et ipse legatos miserat auxiliorum pe. tendorum causa, que etiem ei missa statim & K Italia sunt, sed exigua. Cum deinde idem Te mas pariter oppressus a Turcis fuisset, Homim confugit , ubi habitavit quoad vixit, sustenta a Pontifice, et Cardinalibus: quorum ille tre centos, hi ducentos aureos in singulos mense & tribuerunt. Obstrinxerat sibi Thomas Romanum Pontificem , dum petitis illis auxiliis ipsum etiam, quod habebat in Peloponesum, tran lerat in eumdem Pontificem. Jhrantzes H5 eap, 24. Mantuanus iste conventus menses octo du vit. Sperabantur plures adhuc venturi: idcire protractus tamdiu est. Unanimi omnium com sensu decretum est bellum , annis tribus gere dum. Quante vires coaluerint, et promisse sisk ex oratione Pontificis ad conventum, dum is com cluderetur, licebit cognoscere. Dicendum ed sunt illius verba apud Gobelinum, quo res à ducte sint, ut sciant omnes , quid adsit spei, qui Reges, quique populi ad tuendam fidem v8 prompti fuerint , vel negligentes. Hungari, adjuventur , summo conatu, et universis viri bus suis Turcas invudent , Gerrnani exercilu pollicentur duorum , et quadraginta millium É latorum , Burgundus sex millium; tali, ptis Penetis, ac Genuensibus, Cleri decimus, ] pul tricesimas annuorum redituum , ac vigesi mas Judaice substantie , ex quibus navales c pie sustentari queant : idem facit. Joannes 4fragonum, Ragusei duas triremes offerunt, Rhei di quatuor. Pec tamquam certa solenni stipe fatione per Principes, et legatos prornissa suis Attamen de Francis quoque Castellanis, Port&« £48 — Institut. Hist, Eccl. Pars IF. . atque adeo, possessore illius. mortuo absque he rede, eadem Sedes Apostolica jus illius confere- | di haberet liberum. Dum autem hocce modo legati Regis Fra] ci; adversus Pontificem questi essent, etiam lk memoravit, et objecit injuriam , Sedi sue Ap stolice a Carolo Rege Francie factam, perge sanctionem pragmaticam. Dum adhuc Basileeus suum conventum continuassent, ex iis, que li ' statuta fecerant, Episcopi Gallie apud Biturk a. 1438. habito concilio, novum quoddam Mi conscripserunt, quod sibi ab iisdem Fpi Gallie oblatum Carolus VII. Rex non tantum ptt bavit, verum 'etiam per sanctionem pragmatiosti toti Gallie servandum dedit. Integram hanc st]: ctionem exhibet Car. Ludovic. Richardus 4me[i iyseos Concilior. Tom. JI. pag. 7355. Quedan ap his excerpam , ut videri possit, hac sanctio qu] lis sit: Papa quovis decennio Synodum genere: Joco sibi placito congregabit, quem locum sf . necessitate non mutabit, alias eum Patres desig bunt; Basileensis concilii auctoritas perpetua e l quam neque Papa tollere potest; electione t facta, (intelligitur electio ad Episcopatus, et Mf batias) et ad Papam delata, alia indicatur, e clus a suo immediato superiore confirmetur; SF nodo universali in rebus fidei, et schismatis pa obediat; Synodus a Spiritu sancto congrepli auctoritatem a Christo mox habere credis (Hoc eo dirigebatur, ut Conciliorum generslisi statula, et decisiones etiam in rebus fidei, nedsà in aliis valida essent, et vim obtinerent, etim Papa ab his dissensisset, nec illa confirmare ** luisset. Est autem omnino Synodus ocecumenia ! Spiritu sancto congregata, Sed cecumenica Fd &5a Jnatitut, Hist. Eccl. Para IF. set, tamen stomacho jam nimiopere contracte], atque cibum non recipiente, mortuus est. Lud- É vicus XI. ei in regno successit, Adhuc patre ve vente ab illa sanctione aliena erat voluntate: & facilius erat Pio II. permovere ipsum ad eamde sanctionem revocandam. Pius II. idcirco Ludos cum remuneraturus titulum Regis Christianissss eidem tribu&. Renitebatur vero Gallicanus (le rus. Quare Leo X. in Concilio generali Lateran $i V. a. 1516. eo fortius adversus eamdem x. ctionem institit per bullam suam, nec: non et By turicensem illum conventum cassavit, abrogauk velut corruptela , atque irritavit , annullavit, & damnavit: quse sunt verba ipsius bulla. Frend scus Il. Rex Gallie Concordatum, ut vocant, eodem Leone Papa fecit. Ita res, que offensi pem habuit, sublata est. Irrepserat, ait Gobe nus ÀJ. 5. Commentarii Rerum Meriorabilium i pridem in Ecclesia Dei exitialis consvetudo & yersus Romani Pontificis censuras. .Victi eni damnatique Apostolica sententia ad futurum « cilium appellabant: judicem , qui non erat, € euperiorem Rómano Presuli dabant, qui non it venitur in terris, et cüm ipsi a suis sententii appellari non sinerent, a Christi Vicario appe dum esse consentiebant. Pius IL. in ea re Patre, qui aderant in Conventu Mantuano consuluit, quii censerent. Illi concordi voto responderunt, appd- lationes hujusmodi cum suis auctoribus dampan- das esse, atque ita decretum editum est. Idem annis tribus post fecit Pius II. denuo per susm: hullam, cujus jam paulo ante facta mentio est Nihil tamen post hunc conventum adversa | Mahometem II. et Turcas actum est, quod ope : re pretium esset. Fridericus III. Imperator prom- . . pum ^ Bs — Institut. Hist. Ecel. Pars IP. perferre non tantum senio fractus, veru tudine etiam infirma, brevi etiam mort die 14. Augusti a. 1464. Classis, quee Jam nerat Áncone, mortuo Pio, dissoluta e: siariis, qui ex diversis nationibus erant domum discedentibus. Pio II. in Pontificatu successit Paulus Petrus Barbus nominatus , Cardinalis Vene que ad a. 1471. tenuit Pontificatum. Plesse naeus Protestans in suo Mysterio iniquitatis Paulum II. in actu venereo a diabolo stran obiisse per calumniam. Nam de hoc silent ximur est non tantum apud alios scriptore: etiàm apud Platinam, quamvis de eodem | ejus vita, vindicte. studio , a quo carceris eubierat ob sua vel malefacta, vel saltem « . Spiciouüem ; quem deinde Sixtus IV. liberta tum , etiam bibliothecze Vaticanz preefectu xiordacissime scripserit. Franciscus Phile epistola ad Sixtum IV. Pauli in Pontificatu s rem, perhibet ex peponum et piscium ov aque frigidae mala concoctione, obstructi: bu:, per quos fit respiratio, nervorumq tractione consecuta mortuum. esse. Sed i qui aut hujusmodi causas nature ignora. &eunt animi livore, atque odio in sancti Patrem illum exulcerati , alii inscitia , ali volentía novas fabulas per Italiam disper, . ' Paulum Il. in Pontificatu secutus est YV. dictus antea Franciscus de Ruvera ex Minorum, a Paulo II. inter Cardinales coo Belli negotium contra Turcás post Pium Il nue continuaverat etiam Paulus II. ita ut : ta aureorum millia partim in Hungarie, pst 454 — Inetit. Hist. Eccl. Pars IF. . vebus, plures eX Italia in Hispaniam fecerut, 1 solennem per continuum triduum instituit suppli f" cationem ad gratias agendas Deo. Turce autem, d qui Hydruntum tenebant, audita Mahometis mos B" te deditionem fecerunt, sub conditione, utl béri possent abire: quod quamvis promismE ipsis, tamen servatum non est, dum. res si comportantes ad naves deprehensi essent habe, puellulas Appulas, indutas vestibus Turcicis, & que has secum voluisse abducere. Itaque reusü velut captivi sunt. Naucle in; Chronico, $. 54. Jnnocentius P'Il1I. Alexander PI. Molimina Chri. stianorum contra Turcam. Religionis prope gatio in Americam. — ! Post Mahometis obitum inter ejus filios Bs- jazethem , et Zizimum de successione in Imperio Orta contentio est, Bajazethes erat natu may, sed Zizimus natus e Mahomete, jam Sultaps, non vero Bajazethes. Hoc materiam disceptatio- ni dederat, dum neuter factione sua destituere-, tur: ventumque erat etiam ad arma, Zizimus 4 Bajazethe superatus Rhodum fugit, et se Petro Albussonio magno Magistro Equitum Bhodiorom tradidit: qui illum in Galliam misit, non dubi tans futurum, ut a Bajazethe repeteretur, et ni Si tradidisset, Rhodum viribus omnibus a rus esset, Zizimumque occisurus. In Gallia mar Sit, donec Innocentius VIII. a. 1484. Sixto IY, in Pontificatu successisset , qui illum a Carola Gallie Rege petiit, et obtinuit, Expeditionem in Turcas eo magis apparabat et ipse, quod hui tem- 456 Institut; Hist. Eccles. Pars. IF. . ex tabo, quod ei ab Alexandro Papa datum ii. Rem refellit Burchardus in Ms. Z'aticana Biblio] qui perhibet ex esu , sive potu , nature sue pa | convenienti, vita functum esse. Tam Rex Corde, quam ipse Pontifex in Zimimo magnam fiducgg collocaverant ad sibi devinciendos Turcas, dedi rendumque ab his Bajazethem. Itaque nequilmfl suspicio hujus rei esse potest. Erat ea mütes tis frequens, cum alios, tum ipsos Pontificem- ledicis scriptis appetere. Hinc igitur fluxit ity etiam malelicentis Ex. magnis apparatibus omnium Principum in occidente, terra, mari tamen factum nihil est. propter dissidia , et eb. inter hos ipsos alia, et alia enata, ita ut Pontifices etiam terras Romane Ecclesise suis sf Jitibus tutari coacti sint. . Jamque solus etiam 4 paratus ingentem terrorem Bajazethi, .et Tur incusserat. Burchardus in em Ms. Vatice Die, inquit, 24. Aujus (Februarii a. 1495) 4f Constantinopoli ex juridicis rnercatoribus script Juit, Turcas ibidem Regem Francorum mulli timere, et duodecim Turcarum sacerdotes fist Christi predicare. Postquam autem observare Bajazethes elanguisse illum tantum ardorem, iy otius audaciam sumpsit invadendi regna (X8 dentis, ipsamque etiam Hungariam, Poloni "Croatiam, et Transilvaniam: quin nec defuers uidam e Principibus Occidentis (Fridericus M Neapolitanus ; et Ludovicus Sfortia Dux Me lanensis nominatm dicuntur fuisse) qui Bap. them etiam concitaverint ad arma inferendi: re priis Occidentis. Matthias vero Rex Huhgoarie d jam modo ejecerat Bajazethem et Hungaria, i signi affectum clade: ipse solus etiam domuis non solum hunc, verum etiam Mahometem e$ patrem, tametsi tantopere bellicosum, nisi eiit p h 458 . Jnstilut. Hist. Eccl. Para IF. In Cardinalatu consvetudinem habuit cum Van: zia Romana puella, non secus, atque si ejus leg ma esset conjux, ex qua quatuor filios, Petrus Ludovicum, Caesarem, Joannem, Gotifredum, & filiam Lucretiam susceperat. De Cardinalibus, qui eum elegerunt, est scriptum ab Raphaele Volte. rano lib. 22. Omnes, inquit, sub eo postea veria calamitate sunt pressi, partim exilio, phttim ar- cere inulctati, ab eo videlicet Alexandro. Om Julianus Ruvereus Cardinalis, qui cum nonndli aliis collegis alienus ab illa electione erat, dixi set, cecumenico opus concilio ad Eeclesiam , pe Simoniacos conculcatam, erigendam, iram med tuens Álexandri, fugit in Galliam. — Alexande vero edictum fecit, quo gravissimas poenas dég crevit in eos, qui pe sirioniam Pontificatod vel quasivissent, vel hunc suis suffragiis tribum. sent. Nec Romanis tamen etiam displicuit AM xander Pontifex, cui de more ad Ecclesiam Lek ranensem pergenti Stephanus Infissura in M Faticanc biblioth, et Petrus Delphinus ii epist. 58. multos arcus triumphales , atque honote esse factum testantur magis, quam unquam ii Pontifici. Plura etiam sunt in ejus Pontificatga ob que ab historicis non laudetur. Queestio aute esse posset, utrum Pontificatus, quem Alexand eo modo obtinuit, quo edictum est, legitimum tamen, et non in speciem magis, quarti re uBE fuerit? Jam enim antea etiam, et seepiüs facts decreta sunt contra simoniam, quibus ejusmos electiones omnes mittuntur in irritum. Julius lL . idem decrevit speciatim in eligendo etiam Home no Pontifice, biennio post, quam factus est Pot tifex, rursumque in Concilio V. Lateranensi. Bulls in Julio I1. Constituts. 5. e£ 4. | 54 44 Sec. XI] usque ad Sec, XFT..— 45a Sub Alexandro VI. novus orbis detectus est «r Christophorum Columbum patria Genuerisem . Já92. Non fuisse hunc prorsus ignotüm , est m Prolegomenis démonstratüm. Sed intercidit ec notitia, et sepulta longissimo tempore fuit, squodam nauta, qui in Canariis insulis diversatus, Wünde vi tempestatis actus ést in eas partes, .et lik commentario , quem is de sua navigatione hac Bripserat, et reliquerat, devenerat Columbus ; tiam illarum terrarum. Ín aula Ferdinaádi egis Legionis, et Castelle agebat non modico pore. Saepius Regi, et Isabelle ejus copiju- .declaraverat suum desiderium eundi ad ex- ndas illas terras, ad ipsius .étiam Regis au- andam gloriam, et potentiani, Rege, et Regina Mentibus ad hec promissa. Tandem post annos bto Rex cogitare coepit," posse tamen non va- üim esse, quod Columbus polliceretur. Itaque aves ei dedit ad ejusmodi navigationem instru- s: quibus cum Columbus ex Hispanie litoribus Mvisset, et ad Canarias insulas, sic dictas a multis canibus, quz et Fortunate appellabantur, Brvenisset, continuata navigatione triginta tri- üs diebus, et noctibus continuis, demum con- catus est insulas sex. Ad quas cum applicuis^ *, incolas sine lege, sine Deo vitam agentes, 81 forte solem, et sidera pro deo coluissent, "mis, et munusculis ad se alliciebat, homines Rgna morum siniplicitate, et candore preditos. amque deinde triumphale Crucis signum i ter- ! defixisset Columbus, Christumque coram hoc *heraturus in genua cum suis procubuisset, et *eces obtulisset, etiam incole illarum insularum, "nua flexerunt, nec dubiam spém prabuerunt, ituros dociles, ubi in Christiana Religione coe- issent institui. Columbus reversus in Hispaniam, Tomulus IF. 29 | de- Á60 Institut. Hist: Eccl. Pars IF. ; deinde iterum , et' sepius remeavit ad easdem i» sulas. Missus quoque est Bernardus Boil ex Or. fl dine Minorum natione Catalaunus, ab Alexandw fi VI. potestate instructus Vicarii Apostolici cmge ddodecim sociis ad illarum regionum homini Christi Religionem edocendos. Post annos qual que per Ámericum Vespucium Florentinum df: Emanuele Lusitani& Rege missum, ulteriores giones reperte sunt, que omnes simul ab lE Americo, America dicuntur. Ferdinando BqE Alexander VI. non tantum jus in illas insulas cai: firmavit, quas Colunibus repererat, verum emp Regis Catholici titulum , et ejus successoribus triqr buit ob studium Religionis propagande in ills Columbo inventis insulis, nec non propter Gre natam e Saracenorum manibus ereptam , et Re gionem illic Christianam in libertatem assert et ob expeditionem, quam apparabat, ad Africa quoque similiter liberandam, attributoque € etiam Regis Áfrice titulo, si rem hanc in Aff ca perfecisset. Navisgatio Regis Hispania ex li spanico in. Latinum versa ab ,drchangelo Madre gnano. Raph. Folater. l. 12. Mariana 1. 26, c. 1& Alexander VT. Pontificatum gessit usque a. 1505. Hujus mortem Volaterranus 1l. 22. Ps vinus in Alexand. VI. Guicciardinus lib 5. tradu admodum tristem, et Peirus Bembus Cardinali lib. 6. Hist. Fenete non dubitat affirmare, DX ultricem dextram se in ea exhibuisse. Ce Boreiam Alexandri nothum in defectu pecunit& quam ei Alexander posset dare, cujus erat ins* tiabilis, venenum parasse, quod sub epulo, quet Pontifex daturus erat, in potione preberetur driano Cardinali Cornetano, et quibusdam aliii quod eo tempore res vita functorum Cardinaliuti Pon- Li i , : . «f Sec. X III. usque ad Sec. XFI. — 46r intifici cederent, ut sic pecunie Alexandro sup- terent, quas Borgie posset dare. Servum, cui gotium erat commissum secreto, missum esse quo ab Alexàndro: quo nondum reverso cum m Alexander, et Cesar potum postulassent; alio servo, rei ignaro, utrique nunc ex illa 'éna, 'toxicum habente," esse datum.. Alexan- um inter maximas viscerum convulsiones, et rvorum contractiones post.aliquot horas esse blatum, Cesarem, quia vinum illud, mixtum tico, cum multa aqua propter estum biberit, "vatum quidem, cura adhibita, fuisse, sed non- H post decem mensium ,gravem infirmitatem mvaluisse, cui etiam capilli; ungves, et ipsa Kis exaruerint, atque decesserint. Neque ta- pn hec narratio certa est. Raynaldus ad a. 1505. Bm 11. hoc Alexandro solummodo affictum es- 'ád ejus memoriam invidia onerandam docet ex uribus manuscriptis diariis, que fide dignissima Cat, unumque horum speciatim profert archi- Vaticani, in quo per septem dies , qui Alexandri )rtem antecesserunt, quomodo se habuerit, quae rationes adhibite sint, distincte dicitur et mor- n non ex veneno, sed e febri , ab aeris impuritate htracta accidisse, et postquam peccata con- iSus esset, Sacranientaque omnia moribundo- i suscepisset, decessise septima, postquam Brmatus esset die cum designatione non tan- m dierum, verum etiam horarum, quid actum ejus infirmitate sit. Idem diarium testificatur, 'sarem quoque tunc morbo implicitum fuisse, pote qui insalubrem aerem et ipse hausisset, nul- tamen ejusmodi gravitate, qualem illi scripto- |, qui memorati sunt, in eo posuerunt; sed i auctore etiam ipso Volaterrano, eodem loco ato , erarium Pontificium expilaverit ,, Vatica- . . £29* '" num 46a Institut. Hist. Eccl. Pars IF... num duodecim millibus armatorum cinxerit , I driani molem munierit per suos emissarios, ve lens Cardinales cogere ad eligendum Pontifice, uem ipse volebat. Que profecto etiam non a- unt in hominem cum tali valetudine conflicin- tem, in qua iidem, qui Alexandrum dicunt ve peno Anecatum , ponunt etiam Cesarem Borgum isse. NOTITIA SANCTORUM PATRUM, ET CRIPTORUM ECCLESIASTICORUM NOTITIA SANCTORUM PATRUM, m ET 'RIPTORUM ECCLESIASTICORUM. «X S. Epiphanius. . Epiphanius testimonio Sozomeni Zib. 6. Hist. X. cap. 53. in Palestina juxta Besanducam vi- n in territorio Eleutheropolitano circa a. $10. em primam adspexit : utpote quem S. Hierony- s in übro de Firis lllustribus scripsit. extre- m attigisse senectutem a. 2993. quo librum hune »posuerat. Á prima adolescentia monasticum it institutum , magistro usus S. Hilarione, .sa- que literis ab infantia institutus, lingvarum m peritiam habuit, Grece, Syre, Hebre, ryptiacz, et ex parte Latine. Quamobrem a [ieronymo 2;4polog. 1. cont. Rufinum YurcéyAerros dictus. In Syria , et Aegypto plures annos habi- t in monachorum contubernio, quorum cele- as erat major. In Aegypto dum esset, a fe- is sectae Gnosticorum magnopere tentatus, au- ) ejus, qui et. sanctissimo Joseph adstitit, cu- Jus 466 Notitia Patrum. jus in illo periculo opem imploraverat, se teen sisse insidias , ipse scripsit 4;b. 1. de Heres. le. li resi sexta. Cujus secte mores, et instituta cum f jpsi prodita fuissent, eadem Episcopis manifest vit, una cum iis, qui illa nefanda secte istm — exercebant. Fx Aegypto in Palestinam revers prope natalem locum suum monissterium exit M xit, fd dictum. Vox est Hebraica, signifiaw uidpiam stabile, atque ipsam etiam eeternitatea, Ko igitur videtur voluisse exprimere suum dee derium, ut semper monasterium hoc persi Eidem monasterio etiam ipse preeerat, sacerdoti initiatus ab Eutychio ;Episcopo Eleuth tano, , Percrebuit fama de Epiphanii virtutibus, d doctrina in partes omnes, Quare Episcopus mine, Cypri insule metropolis, qua postea dk cta Constantia est, ab ejusdem insule Episcop electus est: sed vivendi rationem, quam o " waverat in monasterio, etiam in Episcopatu rei nuit. Ánno 382. a Damaso Papa Bom habitus est Concilium cum aliis de causis, et maxime errorem Apollinaris damnandum, tum etiam cognoscendam causam Maximi Cynici: qui cumst intrusisset ad Episcopatum Constantinopolitanus) &b hoc autem remotus fuisset per ConciliumCor stantinopolitanum Il. ad Damasum recurre Supra Institut. Part. I. pag. bao. Ad hoc coe cilium Romam ivit Epiphanius, cum Paulino F piscopo Antiocheno , secum assumpto etiam S.Hie- ronymo, cum ipse, et Paulinus fuisseng acciti l- teris Imperatoris. Causam eidem concilio prebw erat etiam Ecclesie Antiochene scissio inter du Episcopos Catholicos, 'Paulinum , et Flavianum. Supra Part. I. pag. 486. 521. Quamvis vero Pa- | i- 465 . Notitia Patrum. Dum monachi regionem Aegypti, que N. f tria appellabatur , a Theophilo Episcopo Aleua- [. drino vexati, et e suis monasteriis pulsi Conse tinopolim confugissent, .et ab Joanne Episcoa E Constantinopolitano , cognomine Chrysostomo na quidem ad communionem recepti, attamen le mane, et benigne suscepti fuissent, et idcm Theophilus factiosorum Episcoporum conventa Constantinopoli instituisset , ad Chrysostomunm «4f Sede etiam Episcopali exturbandum, . ad , hus conventum ab eodem Theophilo. invitatus en etiam Epiphanius, credens Theophilo, ipsum ef iam Chrysostomum ,esse; Órigenistam , quo nont ne a Theophilo traducebatur , quod. benignitate f illam "monachis exhibuisset, querentes, iniqui secum actum esse à Theophilo. Res. hac quome do se hahueérit , narratum .est supra Part. Il. $1 Dum fine non exspectato istius rei, «quam obser vaverat nimis turbidam , Constantinopoli disce- T Sisset, Socrates refert. ib. 6..cap. 12. 14. si tamea E fides habenda est huic ipsius narratiuncule, Epk phanium his verbis Chrysostomo valedixisse: Spe f ro, te non moriturum esse Episcopum , Chryse E stomum autem reposuisse :. Spero , te non pt- venturum esse in patriam.. Atque hoc even Nam antequam pervenisset in Cyprum , mortui in via est. De eo S. Hieronymus Epist. 58. Pe. ter omnium paene Episcoporum, antiques reliquia sanctitatis audiebat , et S. Augustinus Epist. 235. In doctrina Catholica fidei laudabiliter: diffame 24s. ÁÀnno o3. e vita decessit post annos 36. 8 Episcopatu exactos. n Ópera Epiphanii sunt, "nchoratus Grec Am(orós, anchoris firmatus, in quem scopum Y* delicet hunc librum Epiphanius composuerit Or- * í7e Notitia Patrum: inter Opera S. Hieronymi: quarum alters ine pta est eidem Hieronymo, altera Joanni Epi]. po Jerosolymitano. In hac, ut cetera preteraiji tam, scribit si tamen ipse Epiphanius est, edi .hoc scribit, se in Palestina observasse in foris cujusdam Ecclesie velum appensum, habens isli ginem quasi Christi, vel Sancti cujusdam , iste que scidisse, eo, quod hoc contra Scripture auctoritatem esset, nec probabat, imaginettt vari in Ecclesiis. S. Epiphanius profecto nonig tavit etiam jubente Deo supra arcam fuisse cs stitutos duos Cherubinos, formatos ex auro. AlsS Agitur quidpiam cavebat in hac imaginum im Hone quod esset contra Scripturarum auctorq tem. Idem ZZeres. 79. eos ait esse hewrete qui imaginem Beatissime Virginis circumferrei et colerent. Locutus vero est de Collyridisp qui Deiparam, tanquam deam colebant. lage guiipiam esse debebat aliud Epiphanio, cur A cclesia nollet servari, et exponi imagines, istsidi ue haberet contrarium Scripturarum auctori ti, vel quod in earum cultu observasset quil am vitiosum, vel metuerit ne res eo verge dum seculo Ecclesi; quarto multi superessent 9I t ' huc ethnici, qui ad Religionem Christianam * cedentes possent credere a nobis simulacra pf Deo coli, et ne etiam Judei istud de Christus opinantes a Religione absterrerentur. Nam si? retinendis imaginibus, et in earum tali cu qualis exhibetur jpsis in Ecclesia Catholics, 4*3 quem Concilium Nicenum II. définivit, ese citum et pium, labem aliquam , Scripture cot irariam, Epiphanius existimasset — esse, set simpliciter , imagines non esse retinendas, Nat dum hoo cum exceptione dixit, quoad Ecclesm intelligitur , nihil habuisse contra imaginum r* tec ] ! &79 ' Notitia Patrum. clesia: Est regia quedam via, nimirum Ed. li sia, Dei ac veritatis iter. Una quaque ero ha, resum , regia derelicta via, ad dextram, us. stramve deflectens , deinceps in imrnensum erm rem se se committens abripitur. - - — gite ite. que Servi Dei, ac Sancto? Dei clesie fü, qui certam Fidei regulam agnoscitis, ac via veritatis inceditis , ne vos contraric voces a i£rahant, aut cujuslibe& ementite secte serm nes decipiant. Her. 59. num. 12. De Primatu& Petri: Princeps :fpostolorum Petrus, qui Domi num aliquando negavit , ille est, qui quidem s- lide Petre instar' nobis exstitit, cui veluti fun damento Domini fides innititur, supra quaa Ecclesia rnodis omnibus exstructa est, adversu quam porte inferi, id est, hereses, et here tici numquam prernalebunt Har. ead. 59. num. 7. De mortuis Fidelibus: Quod ad mortuos spe ctat , nominatim ipsorum meniio fit, ac prec, et sacrificia, mysteriaque freguentantur. In kr chorato num. 55. Heresi autem 75. num. 7. De gma vocat religiosissimum , quo quí pro fratri ' bus precantur, bene de illis; sperare conste, quasi peregre profectis, atque preces, que pre mortuis concipiuntur, iisdem niortuis utiles ess dicit. De gradibus virtutum in Ecclesia, et c&- libatu: Clericorum in majoribus Ordinibus: Fu damentum, ait, àc veluti crepido quadam in. Jcclesia virginitas est , quee a plerisque colitur, et' observatur , et in illustri. quadam gloria , at. predicatione versatur, secundum hanc conli- nentia, deinde viduitas, post suum quoque l* cum. obtinent honeste nuptim, prasertim sing* lares, ac minime repetitoe; Quod sí quis mor- Iua uxore, vel mulier mortuo marito id volut rit, alterum maritum ; uxoremve, | sibi adso- 6ce- S. Hieronymüs. ^. 478 ye cet. Forum omnium veluti fastigium, 4 Sacerdotium vendicat, qwod ex wirginum ZYine precipue constat, aut si minus ex virgi- Pus, certe ex monachis, aut ex iis, qui a is se uxoribus conéinent, aut secundum unas ptias in viduitate versantur : secundis vero ptiis implicitus in Ecclesia ad Sacerdotium n admittitur , tametsi ab uxore aut se se con- eat, aut sit viduus. "Ejusmodi , inguam, ab "scopi, Presbyteri, Diaconi, et Subdiaconi | adu rejicitur. In Ánchorato num. 21. S. Hieronymus, : Hieronymus Stridone, quod in Dalmatie, et nnonie confinio situm erat oppidum, a Gothis stea eversum , natus est a. 229. parentibus ristianis, ut ipse Jpolog. 2. contr. Rufi. te- tur. Ab Fusebio patre, homine locuplete, Ro- im studiorum causa missus , Donatum in Gram- tica, Victorinum in Rhetorica preceptores buit. Flagrabat ingenti scientiarum, et libro- m comparandorum desiderio, quos alios pecu- t sibj comparaverat, alios manu sua descripse- L. Viros quoque adiit, et coluit eruditionis fa- | illustres. Hoc cum primum in Italia fecisset, presertim Áquileje , ubi eo tempore Valeria- s illius urbis Episcopus, Chromatius Presbyter ctrinz laude florebant, atque etiam in Rufini niliaritatem venisset, sed que deinde discissa ., iter arripuit in Gallias, omnesque fere illius is perlustravit, ut viros doctos inviseret, noti- mque librorum perlustratis bibliothecis acqui- 'et. [n Orientem postea transfretavit, et Án- chiam venit: atque Syrig quoque peragreta, mn. M &ok Notitia Patrum, inspectaque monachorum, deserta incolentisa 8: disciplina, et moribus, ad quod vite genus wf mo rapiebatur, in eam eremi partem se cont que juxta Syriam Saracenis jungebatur, mapa gaudio susceptus a Theodosio ejus monasterii Aur bate. Hic quamvis tempus omne partim Desar precando, partim legendo , et codices descri do impendisset, tamen non vacabat carnis miei stiis , et tentationibus. Sic enim de se ipse see bit: PaWfebant ora jejuniis, et Énmens cestuaba am Jrigido corpore , et ante hominern sicca jam ana ne praemortuum sola libidinum incendia bulliebati Putabam me Homanis interesse deliciis. - - Jtaque omni auxilio destitutus ad Jesu jacebasm pedes, rigabam lacrymis, crine tergebam, repugnantem carnem hebdomadarum inedia & jugabam. | JMemini me clamanterms diem crei * Junxisse cur nocte. Epist. 29. ad Eustoch. Has ob causam Epist. 115. ad Rusticum, tesuu semet posuisse ad lingvam Hebream , quam d ficillimam vocat, discendam, gavisus postea, quil de amaro semine literarum dulces fructus carpet rit,. videlicet in eo labore, quem postea impe dit vertendz ex Hebreo in Latinum, interpre tandeque Scripture sacre. ÁÀ Paulino Episcopo Antiocheno Presbytf ordinatur, cum eodem Paulino, et Epiphasé Romam ad Concilium, de quo jam in Epiphans dictum est, ivit; ubi triennium mansit, et De maso Papa operam navavit in scribendis Ecdé siasticis epistolis. Quo mortuo insectationes pt* pessus a quibusdam e Clero Romano, quibé molestum accidit, quod ob pietatem, et eru tionem suspiceretar Rome, rursus navigavit 3 Orientem , et Jerosolymam venit. Unde in Aeg ptam S. Hiéromymus. - 4955 m contendit, et monasteria Nitrie lustravit, Juibus, ut ipse testatur Jib. 2. cont. Rufin. iri- Sanctorum choros aspides latere perspexerat , aspides intelligens monachos, erroribus Ori- is infectos. Álexandrie Didymum adiit, ut iret docentem , de quo deinde in epist. 84. ad 1machium: 7idi, inquit, Didymum et inmul- ei gratias ago: quod nescivi, didici; quod bam , illo docente, non perdidi. Erat Didymus ituto monachus , et schole prefectus Alexan- xe Cathecheticm. In pueritia, dum prima ele- ita. literarum disceret, ex morbo in caecitatem derat, omnemque facultatem videndi amiserat. 1 eo minus in omni fere genere scientiarum profecerat, ut excelleret , nec tantum Gram- ticam , rhetoricam, dialecticam, arithmeticam, sicam didicerit, sed etiam in literis sacris, et im questionibus explicandis exercitatissimus 't. Quamobrem eum admirabentur omnes, et :re cupiebant. Antonius quoque monachorum er ad eum cum venisset, eidem dixisse fertur: ui te moveat 0 Didyme , jactura corporalium lorsm. JHjusmodi enim oculis orbatus es , qui- et musca , et culices videre possunt: gaude ius , quod illos habeas, quibus Jngeli vident, bus Deus cernitur , et lux ejus comprehendi- . Quamvis vero vehementer insectatus esset 1 alios hereticos, tum preesertim Arianos; ta- n ipse Origenis quibusdam erroribus .captus est. &est, quod S. Hieronymus dixerat, Quod scie- , Se illo docente, non perdidisse. .Hanc ob sam is etiam in Synodo Constantinopolitana erali V. damnatus fuit. Socrat. 4. 5.c. 5. Theo- et. [. 4. c. 27. Sozom. 1l. 7. c. 14. Hieronymus o jam ante etiam Apollinario Laodiceno Ántio- P usus est magistro in intelligendis Sacris li- Tomulus IF. 9o teris , 476 Notitia Pairum. teris, sed perinde etiam de isto in epist. ad Pam machium scripserat , se illius" dogma contentie sum non $uscépisse. Erat quippe conditor here seos, qua ab eo Apollinaristarum dicta est. Dua S. Gregorius Naz. Episcopatum Constantinopoli num administrasset, Hieronymus etiam ad hux venerat Sacras easdem literas discendi causa, n& diffitebatur postea, se hoc doctore et magistro « ad didicisse. . Sc — t9» m &*. 74e Ex Aegypto autem reversus, iu monaste , in Bethlehem , quod a Paula Romana, que * monastice vitzee causa in Orientem: contulerat, eri exstructum, locum sus habitationi fixit, cujus me nasterii etiam prefecturam gesserat. Dum ab Áb- rico Rege Gothorum a. 410. Rorna fuit capt, & direpta, multique Roma, et ex Italia in Orientea fugissent , Quotidie , scribit ipse Hieronym, Epist. 126. sancta Bethlehem nobiles utrium sexus, divitiis affluentes , suscipit rnendícani&. Quibus quoniam opem ferre non possumus , coe dolemus, et lacrymas: lacrymis yungimus: ot pati sancti eperis sarcina, pane omne studium omisbnus, Scripturarumque cupimus verba 8 opera vertere , et non dicere,suncta. [nciderá adhuc gravior calamitas. Nam subitus barbare rum impetus a. 411. sic Aegypti limitem, Pie stine , Phoenicis, Syrie percurrit instar torrest cuncta secum trahens, ut vix Dei misericordia * lorum manus se potuisse evadere idem de se fh stetur cit. Joc. Hieronynius. Ktianr a Pelagian, ideo, quod contra Pelagium, ejusque errores st . pserit, gravissimam adversitatem perpessustest üt fl; ipse » quam totum ejus monasterium. Rem'!*W, ert S. Augustinus lib. de Gestis Pelagii: 4 li $cio, inquit, quo cuneo j2erditorum , qui valk Vi ? i S. HiePónymus. M rversum perhibentur Pelagio suffragari, ix. bil audacia perpetrata dicuntur tanta matu , Dei servi , et ancille , ad curam S. Hierony- P pertinéntes sceleratissima cede afficerentur , Saconus occideretur, edificia monasteriorum ín nderentur , vixque ipsum Hieronymum ab hoc petü , atque incürsu impiorum in Deí miseri- rdia tárris münitior tueretur, Nec jám postea u vixit anno a Natali Christi 420. etatis 91. mor- us, et in sui mónasterii Bethlehem spelunca se« jtus est. — , Multa sunt, qua scripsit , ejusque eruditio- : tam celebris fama erat, ut in Scripture qua- onibus ad eum undique concursus fierent , at- ié in his etiam à S. Augustino corisuleretur. In "iptura aütemi sacra, ejusque vérsione Latina mum a méndis, que pér ejus tfanscriptionem, , L' étiam imperitos correctores irrepserant , re- rganda, deinde in ejus versione, quod ad li- os Vet. Test. attinet, directe ex archetypa lín- a.Hebrea, nec non in.Commentariis confici- dis labor S. Hieronymi excelluit maxime. Psal- ium omnium primo emendaverat, deinde cé- '0$ Veteris testamenti libros. Psalterium iterum leriter per erebram transcriptionem recidit in mda librariorum: ceteros Veteris testamenti li- os Jam emendatos, exceptis aliquot paucis, idam ei sustulit. Hinc in cogitationem deve- rat, jam non emendandi, verum ex Hebreo us testamentum directe in Latinum transferen-— Versio Interpretum LXX. ex qua etiàm ver- in latinam ingvam facta erat, non semper urate respondet textui Hebreo. Hinc Judei "1 contra eos disputassent Christiani , istos ri- 'e solebant, quasi qui e sua versione testimonia Q aí- -aflerrent , non bene facta, adeoque nec idon Origenista enim erat, et Pelagii quoque infecii 4728 Notitia Patrum. ad id probandum , quod vellent asserere. laqu eum jam a juventute sia, quemadmodum supn dictum est, lingvam Hebream addidicisset , pe suit se ad ipsam etiam versionem faciendam , 4 que etiam conductis pecunia doctis Hebreorus, quorum auxilio vocum, et dictionum Hebrae rum sensum magis assequi posset , Judaeisque pre cideretur sui receptio ad exceptionem , quam & lebant facere adversus priorem versionem. h novo autem Testamento ad petitionem Dams Pape primum quatuor Evangelia, deinde reliqui etiam omnes libros Grece fidei reddidit. Coe mentarios Hieronymus composuit in -Prophés omnes, et in-Ecclesiastem, quod attinet ad libs Vet. Test. quod vero Novi testamenti, interpret tus est Evangelium Matthaei, Epistolas Pauli ad Gr latas, Ephesios, Titum, et Philemonem. Cor mentarius in omnes Epistolas S. Pauli preter ets qui est ad Hebraeos, positus inter Opera S.H ronymi, non ipsius est, verum Pelagii heresae che. Est ea ratio interpretandi S. Hieronym ut dum profert sententias interpretum aliorus non satis distincte dicat, quid illorum, quid sif sententie sit in sensu Scripture. Preter ista scripsit adversus Montanum, Hid: vidium, Jovinianum, Vigilantium, Pelagium, ciferianos, eorumque errores: inter quos R etiam si positus fuerit , non cum ejus injuria * flc ocER Ge errore: et qui antea amicitiam inierat cum ronvmo, summus deinde factus est illius ad" savius, et obtrectator. Non placet Hieronym Protestantibus ubique, tametsi ejus eruditione et Studium , ardoremque Religionis non diffite* tur, « ec» So SS S. Hieronymus. 479 r, eo quod nimis doceat, et propugnet en, que inc etiam vigent in Ecclesia, ipsi vero purita- m Religionis praseferentes, ad quam se repo- int, a se abjecerunt, ut est cultus Sanctorum, 1 m Reliquiarum, eorumdemque invocatio, rginitas, cxlibatus: quz ab Joviniano, Helvi- Io, et Vigilantio impetebantur, et indignissime roscindebantur. Cumque adversus hominum isto- summam maledicentiam ipse js d Hiero- mus acuisset stilum, eum arguere solent immo- "rationis in scribendo, et asperitati nimis. Fuit inino vehemens , et asper in eos ' Hierony- , qui serebant errores; neque hoc ipse dif- ur, sic scribens ad Riparium Presbyterum pist. 109. de Vigilantio: Tacite me forsitan co- ictione reprehendes , cur in absentem invehar. . "nter audire non possum. Et in. Preefat. Dia- Igor. adv. Pelagium: adversus eos autem, qui e dicunt, hoc opus inflammatum invidice faci- us. scribere , breviter respondebo , numquam me ticis pepercisse , et omni egisse studio, ut tes. Ecclesiae rnei quoque hostes fierent. Nihil 0 egerat Hieronymus, verbis acrioribus per- ngens eos, us satis non esset, quod ipsi ES a veritate, verum alios. etiam. cona- lur pervertere, et mittere in ext. quod. )n factum. etiam esset ab Apostolo, qui sic in- ietus erat in Elymam : O plene omni dolo, et | | cinereae fili diaboli , inimice omnis justitice, desinis subvertere vias Domini rectas? Act. i v. 10. imo ab ipso etiam Christe: qui pari- n Lees veritati repugnantes , et —rtá pellavit serpentes , imina viperaru 2. € ire dia diekel Man aS 25. v. "55. 8.v. 4 hv ^ Sunt 480 Notitia Patrurm. ^ Sunt deinde ejusdem Hieronymi lilii plura alterius etiam argumenti, videlicet De Nominibus Hebraicis, quorum: explicat significationem; & Situ, et nominibus locorum Hebraicorum; He braicarum Questionum in Genesim, de optim interpretandi genere, et de Scriptoribus Eccesr sticis, item epistole permulte, quarum ii sunt. Critic , que wersantur circa aliquam qut stionem de re in Scriptura sacra; alie alius ars* menti. Vitam quoque scripsit SS. Pauli [. Ee mite, Hilarionis, et Malchi monachorum. H& genuina, Sunt vero plura etiani ejus nomini sux posita , aut etiam interpolata. Telem esse Di ogum contra Luciferianos ostendi Dissertse- ne mea V. in Selecta argumenta Hist. Eccl. Ton.l . pag. 184. K Dabo nonnulla etiam exoerpta ex S. Hier |' mo. De Ecclesia: 7n hac igitur Ecclesia perme |! nendum, quce ab 4fpostolis fundata usque in hae. V diem durat ( Adv. Luciferian. pag. 201. Tom: [' Edir. Parm.) Qn successore Piscatoris ( in egit" ad Damasum Pap.) e£ Crucis discipulo loguor. Bt ; nullum primum , nisi Christum sequens, Best |" tudini tue, id est Cathedra Petri commun i consocior. Supra illam Petram «dificatam El clesiam scio. Quicunque extra hanc domum agn |" comederit, profanus est. Si quis in arca Nemi]' fuerit, peribit regnante diluvio. Idem rursus: 5 [' pra Petrum, ait lib. 1. adv, Jovinian. funduy Ecclesia, licet id ipsum in alio loco super omf! "fpostolos fiat," et cuncti Claves regni calet eccipiant — - - tamen propterea inter duod unus eligitur, ut capite constituio schismatis latur occqsio, De Sanctorum Reliquiis , invo tione, et cultu. Nos, inquit, gon Martyrs $. Hieronyinus. , 481 £ias, ne solem quidem, nec lunam, non 4nge- , non drchangelos, non Cherubim, non Sera- zn, et omne nomen, quod nominatur et in pra- £i seculo, et in futuro, colimus, et adoramus, sersiamus creaturam potius, quam Creatori , est benedictus in secula. . Honoramus autem Hquias Martyrum, ut eum , cujus sunt Mar- e8, honoremus. KHonoramus servos, ut honor vorum redundet ad Dominum, qui ait: Qui suscipit , me suscipit. Epist. 109. ad Ripari- . Adversus Vi&gilantium ista scripsit. Hierony- s, qui cultum Sanctorum et eorum Reliqui- m traduxerat, tanquam idololatriam , quasi icto$, et eorum Reliquias eodem adorationis tu prosequeremur , in Ecclesia Catholica, quo Qn Deum, Propter hunc cultum Sanctis, et um Reliquiis exhibitum etiam nunc Precones :"herani et Calviniani nos solent Catholicos de- gere coram plebe sua, velut idololatras. Ve- a non dicunt, falluntque illos, si sciunt, quo- do colamus Sanctos , et eorum Reliquias, si o nesciunt, quomodo id audent dicere , et af- 1are, quod ignorant? Aliamne vero ob cau- | istud factitant, quam ut plebecule sue illu- t, eamque in errore detineánt? Eamdem calu- iam de adoratione Martyrum jam Vigilantium xisse Ecclesiis Christi, objecerat 8. Hierony- » eidem Vigilantio in libro, quem contra illum psit. At vero ex ipso Hieronymo iidem petuntau- itatem adversus venerationem Sanctorum, qui robaverit lumina accensa, et adhibita in hono- . Martyrum. Adversus hoc jam etiam a Vigi- io objectum , respondit Hieronymus: Cereps clara luce accendimus , sicut frustra calu- mnia- 482 Notitia Patrurn. mniaris , sed ut noctis tenebras ternperemus, d vigilemus ad lumen. | Quod si aliqui per impe tiam , et simplicitatem« seculariufn hominum, Wl certe religiosarum feminarum Aoc pro hewni: Martyrum 'aciunt, quid inde perdis ? Hujusmá secundum fidem suam habent mercedern. Lumm accendimus etiam nunc de die, idque letitia, vd etiam honoris testandi causa. Quid inde perdi: dicebat Hieronymus Vigilantio; .quid male r8 habet ista etiam colendi Martyrem ratio? At ve ro istud Hieronymus ad imperitiam, et simpli tatem secularium hominum retulit. Non penitut! qui religiosas feminas ideo secundum fidem sum dixit habituras mercedem. Nempe ista, in se t E differentia, juxta intentionem agentis sunt boni, vel-«mala. Diriguntur vero ad honorandos Sur ctos, ut honor servorum redundet ad Dominus f ut paulo ante vidimus, esse dictum ab ipso etium Hieronymo. Dum vero Hieronymus dixit, no clara Ince accendi cereos, sed ad tenebras nocij temperandas, causam expressit, quee sit prec pua, cur cerei accendantur, qui eodem loco !* statur ,' per totas Orientis Ecclesias, sole rutib* te, dum leszitur Evangelium , accendi luminari Neque igitur istud, non clara luce accendi a » [. bis cereos, sibi ipsi Hieronymus constanter dixi et imperitia, atque simplicitas eorum erat, si nunc erit, si quis solius luminis prebendi ceu putaverit lumina accendi coram Sanctorum Re quiis. Sed si quoad cereos, qui accendi non de beant coram Reliquiis Sanctorum , tantum del runt Hieronymo, in quo ad omnem accurst nem, locutus non:est, cur igitur non defers eidem in honorandis, etiamsi sine cereis scct* sis Sanctis, et eorum Reliquiis, quem honores 5. Hieronymus in Ecclesia viguisse eyga uin . de Biocosymas; dum cordi cow Épipiaies P due acum mid Menace ad: y .'trimonio esse ab eo derogatum, rentibus senatoris dignitatis a. 355. Scientiis , mi excultus Romam se contulit, uBi causes in yo egit ea cum laude, ut a. 575. consulatum 484 Notitia Patrurn.. potui matrimonium? Ejusdem quoque Hieron], Epist. 5o. sunt verba hec: Non dammao bigama |l imo nec trigamos, et &i dici potest , octopgam] Ilis Romanis, qui per errorem, et non rectmil. intelligentiam verborum Hieronymi peras ndi ebet igno At vero illisne etiam. ignoscendum est, qui em E. dem Hieronymum, postquam quid sentire ài matrimonio, declaravit, tamen non verentür t» ducere, quasi virginitatem immodicis laudibu él ferens de nuptiis minus honeste, ac verecunde d tire visus esset? [IIoc fit.a Protestantibus, fact que est a Caveo in Hist. Liter. de Hieron Certe, inquit, bigamos tanquarn. scortis solun do meliores facit , cur. immundis arca Nos d& malibus , et serpentibus confért , mulieremqu cundas nuptias repeténtem cani ad vomitum, que lota ad volutabrum revertenti comparare erubescit. Sed quisque suos patitur manes. f buijtne Caveus tanta cum vanitate istud, quod do allatum est, scribendo de.Hieronymo? e» suos non est passus manes, a quibus conduite ad Patres Ecclesie maledico dente carpendot, ) fraxit indigne etiam S. Hieronymo, E ^ S. Paulinvs Nolanus. $. Paulinus Burdigalee in Gallia natus et - ? [ eptus sit, Urbes, deinde, et provincia p peragravit. Mundanas vero res pertesus Barcie ne in Hispania solitudinem petiit , veste ets mutata, - et facultatibus in pauperes erogatis, Us . M rem emo xp cxDO H£DCO AN S 0$ Paulinus Nolenus — 7o Ag m habuit Therasiam , quee et ipsa: maritum se- la est in amplectendo vite severioris instituto, e Natali Domini dum Sacris Barcinone interes- pia plebs, que illius virtutes suspexerat , um apprehendit, et Episcopo obtulit, ut Pres- lerum ordinaret, idque impetravit, postquam linus etiam, sed nonnisi aegre consensisset. m deinde , quod jam multo ante destinaverat . |o , perrexit, ubi in Ecclesia, supra tumu- 8. Felicis Martyris edificata, se totum mini- rio ejusdem Ecclesie manciparet, Electus antem - ide est etiam Nolanus Episcopus. Anno 410. m Nola capta a Gothis fuisset, et vastata , sic m precabatur: Domine non excrucier propter rum, et argentum. — Ubi enim omnia mea sint, seis. Gregorius Turonensis refert insuper de lino, Campania postea a Vandalis iterum va- cum Paulinus omnia quz habebat, jam im- idisset in redimendos ivos, seipsum tradi- ad filium cujusdam viduze redimendum, du- ue in Africam, Regis Vandalorum. genero rvivisse in ejus horto excolendo: postquam ve- "agnitus fuisset, liberum dimissum esse, dono -datis cunctis suze .civitatis captivis. Paulinus 0, de quo nunc loquimur, mortuus est a. 451. e quem annum Vandali nondum irru| Italiam. De hoc nulla etiam fit mentio a S. Au » quamvis Paulini, actorum cre- ram commemorationem soleat facere, sed neque nius Presbyter , et discipulus Paulini, qui elogium composuit, hac de re tám insignis dsericordig, et pietatis idgquam meminit. Fuit C eodem nomine Paulinus alter etiam Episco- Nolanus a. 44a. vita functus, Iste videtur es- '» qui a Vandalis in Africam sit ductus captivus, quod hujus est, alteri Paulino datum. Pet Mer z e 486' Notitia Patrum.. . de quo modo egimus SS. Ambrosius, Áugutinal Hieronymus, ut plures alios preteream, non ue], diocribus laudibus celebrarunt ! Opera S. Paulini sunt epistole quinquagad ta, sermo unus de Eleemosyna , Martyrium S. Gea nesii, poemata quinque, et triginta. Hec peu sunt documentis ad informandos pietate mot E nec tantum verbis, sed etiam ipsius Paulini eve E plis. In epistola ad Severum agit de victus fred ' galitate servanda non soIum a monachis, sed eü Clericis, et de modestia in vestitu, et compete tione totius corporis. ea, qua nihil habent vani solutum, et affectatum. In epistola altera ade dem Severum (is est, qui cognomento Sulpidti S. Hieronymo etiam, et S. Martino Episcopo ronensi, cujus etiam. vitam literarum monumeuir tradidit, erat perquam familiaris) describit, quei modo ab Helena Constantini M. matre Crux, a] qua Christus pependit, mortuusque est, quesid atque reperta sit: quam inventionem Basnagisi, pluresque ex hoc Criticorum genere , qui esti venerationem, quam huic Cruci exhibemus, inv dent, inficiaontur. Quo» quidem Crux , sunt v*d ba Paulini, in materia insensata vim vivam Wi nens , ita ex illo tempore innumeria poene qud* die hominum wotis lignum suum comrnodat , 8i detrimenta non sentiat , et quasi intacta perm*l neat quotidie dividua sumentibus, et. semper t1. venerantibus. ' rn B à " S. Joannes Chrysostomus. | , S. Joannes, ab oris facundia, atque eloque | tia cognomen Chrysostomi , quod significat os2f fi, reum S., Joannes. Chrysost. 487 adeptus, natus est patre Secun- lr Magistro "militum , et- matre Arthusa Antio-' feo circa a. 547. A matre, qua maritum amise- g traditus in adolescentía est, a qui- cientii — In foro deinde causas 5 cum laude « lie: verum non (oomen studium aes literas trans- diligebat, absentiam , revocavit. Convenerant scopi Antiochiz ad consultandum de eligendis eopis Ecclesiarum quarum er einig B arum una etjam erat Haphanez. oculi Episcoporum conversi tam in Joan- m, quam in Basilium. Hi vero deliberabant, um suscipere Episcopatum deberent. Basilio innes svasor fuit , ne, si eligeretur, refragare- 4 Dum autem Basilius sunm consensum ad Fpi- jpatum dat, Joannes se subduxit, et in solitu- iem Antiochie vicinam abdidit, Cum postea Silius ideireo questus esset, quod ipsum astute (Episcopatum suscipiendum 'induxisset, quem. | icis respondit : Zfstutiam non semper no am esse, sed pro eorum, qui utuntur , animo , bonam, vel malam effici: nec ullum lucrum M 489 Notitia Patrum. - majus esse , quam si ea agamus , qtio dil« argumenta erga se Christus dixerit esse, : £rum allocutas : Petre dmas mé? et illo tente, subjungens: Si ámas me , pasce oves ne, si disvasisset, illum Christo subtrahe-e illius ovium bonus pastor futurus esset. Cu ten Basilius Joanni objecisset : Ergo tu Ch non amas: siquidem Episcopatum fugisset spondit Chrysostomus: A amio, et amandi non faciam : at vereor , ne quem àmo, ir ne si gregem | Christi aceepissem, Aunc i perderem: exposuitque deinde onera, et Episcopi, eorumique difficultates, ob quee ! Episcopalem dignitatem. . Res hzc eadem C stomo occasionem dedit scribendi libros : Sacerdotio, in quibus hec ipsa etiam, qua narrata sunt, exposuit. "U In eremo, ad quam confugerat, in | quemdam eremicolam incidit, et cum hoc riennium habitavit, deinde autem se in s tam solitarium recondidit: in.qua bienniu rat, coactus ad urbem redire propter infi tem , in quam ex immoderdta abstinentia c vitee austeritate inoiderat, conflictatus etia stea perssepe adversa valetudine. Recres presenti morbo, Meletius Episcopus ex ] ad Diaconatum promovit; & Flaviano autem Meletio in Episcopatu successerat, etiam P. ter est ordinatus imposito sibi munere conci di, quod annis duodecim gessit. Nectariu scopus Constantinopolitatus erat mortuus. que Arcadius Iniperator Chrysostomum, cuj: des totum Orientem impleverant, fecit, ut cum. Nectarii eligeretur, eique succederet. gno plausu Cleri, et totius Urbis erat exc S. Joannés Chrysost. 48ó dum m Clericorum . Brellóne 2 oma venticulis , antea Urbs immodice atur; diu, EE E » imo et Judzi permoti Chrysostomi con- :et Fidelium pietate, frequentissimi con- ntur..Vim habebat ejus sermo , quia ver- icbat etiam sanctissima Chrysostomi vi- nun€ tantum re ostensum est, sed etiam. ; quantum ubius etiam hominis, ry »n tantum verbo, verum etiam exemplo do- t, efficere possit in pravis Fidelium moribus » ei in infidelibus ad fidem Christia- adducendis. Solo tantum imperio ,* ét man ulgatione non solet multum profi- pravitas tollitur iisdem: rebus in contrarium, effecta. est. Causa ruince populi mali sa- Tus EAT t mi Attamen a. 598. jam anno "o jactatus ingentibus tem; ti ie ab s ibus minime ded ehem, : , €t ille tantus profectus Qua iis. (gionis, qui fiebat sub eo; interceptus est. [! go - Notitia Patrurn. Quse ista fuerint, illusque iniquissima extube tio ab Episcopatu iterata, deportatio in exilium & erumne multiplices usque ad ejus obitum, qui uf &07. contigit, dum annum eetatis circiter ser gesimum ageret, enarratum est supra Part. $. 32. Inter Opera ,. que sunt elucubrata a S. 0g sostomo , sunt primo ejus homilie, et serr in Pentateuchum , in libros Begum, Pssl Prophetas, in Evangelia S. Matthei, et S. K nis, in Acta Apostolorum, in Epistolas S. Pul ad Romanos, ad Corinthios, ad Galatas, Phil; penses, Ephesios, Colossenses, 'Thessalonicens ad Timotheum , ad Titum, Philemonem, e Hi breos. Erat mos Chrysostomo , qui etiam ab ali servabatur , Scripturam sacram exponere por in Ecclesia. Idque sic faciebat, ut quem ass psisset exponendum librum, atque inchoasset ei ponere homilia sua prima, hanc expositioss continuaret aliis, atque aliis homiliis, donec tum librum absolvisset, et quo finito transit ad exponendum. alium. Dum tribus, vel quat aut etiam singulis hebdomad:e diebus homi haberet; facile potest intellisi, quomodo tot solvere libros potuerit. Lector in altiore stans librum legebat, et ubi completus ali sensus erat, subsistebat. Ac deinde expositio jus sequebatur a Chrysostomo: eumque ses omnium primo declarabat, quem facerent i verba. Hác interpretatione facta , $i locus gmaticus esset, exhibebat dogma Catholic quod illis verbis contineretur tam ad Fideles 4 , orthodoxa fide confirmandos , quam.ad herei redarguendos, et erroris convincendos circ 5 quod Scriptura eo in loco, qui explaniw Li S. Joannes Chrysost. á91 bebat. Hireses autem exagitabat eas maxime, ee eo tempore vigebant. Si vero Scripture lo- ; ad pietatem ac probitatem , que in. moribus e debet, spectaret; offerebat auditoribus enu- ate, quid cuique faciendum, et unde abstinen- m esset: suas autem cohortationes. dirigebat xime adversum illa, que in populo observave- curatione indigere. Qua .cum faceret maxima S facundia, atque ardore dicendi, vim etiam bebant ejus conciones. Nisi ardeat minister wedicans, non accendit eum , cui predicat , ait Augustinus Enarrat. in. Psal. 103. Sunt alie etiam. S. Chrysostomi homilie" in gularia quedam loca librorum Sacre Scriptu- , preterea de mysteriis Navitatis, Baptismatis, isionis , Resurrectionis, Ascensionis Christi, et ntecostes, utpote his festis habite, item de actorum laudibus, nec non etiam tractantes de gulari quodam argumento morali. Ejusdem rysostomi sunt libri sex de Sacerdotio, quorum à facta mentio est. Dignitatem Sacerdotii in his )onit, una vero etiam que vite puritas debeat & inSacerdotibus, ad conficiendum corpus Chri- , et dispensanda Sacramenta, ét quantum sibi eat adnexum, quamque periculosum onus officii. imeris Pastoralis officia multo magis, atque pleni- et ad instruendos animarum Pastores efficacius nentur ex his S. Chrvsostomi de Sacerdotio libris, mque ex Patrum aliorum Operibus, in quibus ex proposito de hoc argumento tractarunt, ut Gresorius M. in Regula Pastorali, S. Isidorus duobus libris de Ecclesiasticis Officiis, vel iu » argumento versantes per occasionem de Ofi- & muneris Pastoralis ézerunt: idem etiam prz- Lum est a S. Hieronymo, S. Ámhrosio, pluri- Tomulus IF. 21 bus- ága Notitia Patrum. busque aliis, multoque melius, et áccuritu, quam przstetur his Pastoralis Theologis libri quos nostra etas nobis parturivit. Etiam Tn tus composuit 8. Chrysostomus adversus hostes Bie ligionis, Anomeos,.Judeos, et Gentiles, pret ingentem numerum Fpistolarum. Ad specimen dandum eloquentie, cujus ae mam laudem Chrysostomus habet, paucula e18 proferam. De inferorum poenis ita loquitur: C ignem, audis, cave putes esse huic igni simü Hic enim , quidquid corripit, devorat, et ob& ' mit ; ille vero , quos semel apprehendit , pera tuo comburit, nec unquam desistit, ideoque 8 extinguibilis dicitur. Siquidem etiarn peccat: oportet induere immortalitatem non ad hom sed ut perpetuum sit illius supplicii wiatic (fomentum ) Jd vero, quam sit horrendum, lo unquam potest sermone declarari. Si balm nimium effervescens , et febris nos adeo crua cum in fluvium illum ignis inciderimus , quot mo futuri sumus? Quis enarrabit terrores a lis tenebris injectos animis nostrisP Hic potest utrumque simul contingere, wv ! nempe supplicü, et diuturnitas, nam alterum altero pagnat , eo, quod corporis natura cor ptioni obnoxia earum concursum non ferat : 8B 7nortalitate autem succedente solvitur Acec pui et magna cur violentia in e&ternurm nos utr zaía tenebunt. Neque enim corpus tunc con poterit, eed cum anima cternum in suppl manebit , nec finis ullus erit. Quantas igitur licias , e£ quantum temporis vis cum illis suf ciis comparari ? F'isne centum annos , aut d amplius ? Quid hoc erit , si comparetur cum «m . culis infinitis ? Paraenesi 1. ad Theodorum. ! nr S. Joannes Chrysost. 495 lia vero 15. in Matth. de iisdem inferorum »pliciis,' ad questionem, «quam etiam solent veré, qui illa inter inania terriculamenta vo- it referre, Ecquis inde veniens illa nuncia- 2 Fmo quidem nullus. Nam si homo esset, R E creditum sepe fuisset , utpote, qui res nggeraret , amplificaretque, Sed quid opus est mine, cum is, qui poenas a nobis exacturus , quotidie clamet, se gehennam parusse, et 7H4 concessurum esse? Idem Chrysostomus » in loco ignis in inferno cternitatem vi .Divi- , potentie declaravit per illum etiam ignem, ».rubus ardebat, in quo Deus Moysi apparue- » "Exod. 5. v. 3. quin combureretur. Homilia : ad Antiochenos, quam Chrysostomus habue- Quadragesima ad finem vergente, hortans 35, ut eo magis emendationi darent operam, ' pura conscientia suscipere in Paschate possint pus Domini Ob Aoc enim, inquit, jejunium, quadragesima , et tot dierum synaxes, audi- tes, preces, et doctrine susceptee sunt, ut ab- "8is SCeleribus , que nobis hoc anno quocume - modo inheserunt , cum spirituali fiducia ' il- |! dncruenti sacrificii participes efficeremur. Fas eum, qui non jejunavit , veniam consequi, ex- a£a corporis imbecillitate. Sed dic mihi , cur nicis tuis reconciliatus non es? fn hic habes, le pretendas corporis infirmitatem ? Rursum, 2dzum , invidiamque retines , quid poteris ex^ a£ionis allegare? Quomodo Deum orabis , ut . mitis, et benignus fiat, cum tu conservo tuo a durus sis, et inexorabilis ? Quomodo pote- manus ad ccelum tendere? Si voluerit tibi B8 peccata condonare, tu id non permittis, m adversus conservum iratum animum reti * etc. $1 * -— Quo- hj Ág& .. MNotitia Patrum. Quomodo idem Chrysostomus in homi loca Scripture sacre dogmatica tractet, e nat, quandoquidem in Opere meo, quo 8 ram sacram, per omnes ejus libros inter sum, illius secutus ductum, persepe illiu: pretationem protuli, supersedeo nunc ista ratione, ne actum denuo agam. Etiam qui rem preseferunt religionem , quam sibi L et Calvino signiferis, formaveript, habent . de in eodem S. Chrysostomo, unde ad ossint, dogmata, que sibi assumpserunt clesia Catholica dissona, aliter se habere, ea sint, quae in Ecclesia credebantur, e bantur etate Chrysostomi. Opus ne est, 1 probem? De vera Christi , ejusque Corpor sentia in Eucharistia: Quoniam ill dixit est corpus meum, obtemperemus , credan spiritualibus oculis ipsum respiciamus. enim sensibile nobis Christus dedit, se« etiam sensibilibus omnia sunt spiritualia. cto si Christus in Eucharistia nihil nobis le dedit, illumque in hac spiritualihus oculis respicere debemus, non remanet px secrationem panis. Si enim is remaneret, sensibile nobis Christus in Eucharistia d neque hunc spiritualibus tantum oculisin ill cere deberemus, sed oculis corpereis par deremus , solummodo: figurantem, atque aliquam imaginem habentem Christi. Ftia ba, que proxime antecesserunt, nullam: tionem relinquunt, Chrysostomum credidi docuisse Christi veri corporis praesentiam charistia: Quid ergo? Sangvinemne bibin carnem manducamus ? | Ab Apostolis sic € &tomus ponit interrogatum esse Christum. turbarentur, primus ipse hoc facit , ut à ! l £95 ^ Notitia Patrum. quam, et difficultatem moveat, quomodo ides | homo uno,'eodemque tempore pluribus im bp 'eis esse possit? aut Chrysostomusne questiones i^ sibi, et difficultatem ,objecit, qua nulla em poterat? — — Idem Chrysostomus de peccatorum confes» mne in Poenitentie Sacramento: . Qui vero, ii, crimen cornmisit , si voluerit , ut decet, uti e scientias adju'nento , et ad confossionern facinora Jéstinare , et ulcus ostendere medico, qui cue et non exprobret , atque ab illo remedia accipe ac Soli ei loqui , nullo alío conscio, et omniat 'eere cum diligentia; facile emendabit peccatum Confessio enim peccatorum est abolitio dede rum. Homil. 20. in Genes. De Primátu Pen Nullum, inquit, gegationi par malum: sed tü men post tantum malum iterum eum ad pre re:n locum revehit ; | Ecolesiom prayf?cturam pil per universum orbem tradidit., Homil. 5.4 Poenitentia. Eumdem Petrum Homilia de de millium talentorum debito vocat cAori posi Principem, os discipulorum, columnam Ecclet Jirmamentur fidei , confessionis fundamentum. b veneratione Reliquiarum Sanctorum, Nam nit, ia JXisco id contigit, ut defunctus, un erum ejus attingens , mortis vincula dissolserfi et ad vitam rursus redierit ; multo magis M tempore, quo gratia uberior Spiritus, major & vis, uL si oum fide quis arcam attingal , "v gnam inde virtutem hauriat. Arcam eam in ligit, que Reliquias continet. Homil. de S.lgee tio Mart. et Homil. de S.. Meletio de predi El qua ad Martyrum sepulchra , et quarum presta socios apud Deum ii, qui Martyribus supple pent, et patronos nanciscerentur, Qrermus om | E si- o8 Notitia Patrum. ut novitatis fert studium , a multis lects ewenl, praesertim a monachis, Cyrillus epistolam ad ew f dem monachos miserat, docens quid orthodow] credendum esset , ut obstaculum poneret erro f bus, a Nestorio proseminatis. Hec -epistola etm Constantinopolim pervenerat, multuinque conte lerat ad Constantinopolitanos in recta fide conl mandos. At vero eadem res Nestorium mome derat. Quid hinc ulterius secutum sit inter em dem Nestorium, etCyrillum, atque actum in causa, quoniam ista, jam enarrata sunt su Part. IT. $. 7. non sunt hic denuo repetenda. gerat antem in hac causa et ad tuendam orte d xam fidem, advereus Nestorium , ejusque eredi res, quibus subvertebatur mysterium Incarnt nis, utpote juxta quem Nestorium aeternus filius non "fuisset factus homo, egerat , in hac in causa Cyrillus principalem personam. & Czlestinüs Papa in epistola ad Clerum .Consun* nopolitanum eas laudes Cyrillo tribuit, qui nihil ultra addi possit, quem virum ap Apoestolicüm , fidei, et Ecclesie strenuum dele soreém ; Doctorem Catholicum , et qui omnia be schpi muhia, qus Apostolus Paulus postulat, p fectissime impleverit. Episcopatum gessit uno; et triginta, anno a Natali Christi 6 mortuus. | Opera S. Cyrilli sunt multa magno inge et subtili confecta tam ad ea, qua docet, monsfranda , quam ad refellenda contraria, 0 licet, libri 17. de adoratione et cultu in Spirfá et veritate. Est opus hocce totum compositue* formam dialogorum , in quibus ipse Cyrillus, € quidam Palladius persone sünt colloquentes. Dot umbram lex vetus habebat futurorum bonorvá MS La Boo Notilia Paírurm. wersus Ánthropomorphitas, libros 10. cont Je | lianum Ápostatam, illius cavillationes adversusle [ lisionem retundens. Idem: habet Homilias Pasche [f Jes 50, et alias 14. diversi argurnenti: Tractatun Bo quoque de recta Fide ad Theodosium Im». adf: causa Scriptum, ut ei caveret adversus Newidh fallacias, et errores, adhuc demum Epistds unam, et sexaginta. Harum una est ad Cels num Papam, qua causam Nestorii ad eum detti, dus ad Reginas, Puloheriam, Arcadiam, etM riam Theodosii Imp. sorores, quibus eas instr eque, et munit adversus ejusdem Nestorii ere res , qui etiam Tractatus solent appellari, qud ff longiores sint: denique epistola ad Nes quam ad eum misit post celebratam Alexandri eynodum , monens ipsum de. erroribus, adneó undecim anathematismis , quibus eosdem error execrabatur. Selecta quedam testimonia etiam ex $. 0j rillo daturus sum. De Virgine Beatissima, de qu questio, utrum Deipara dicenda esset , tunc as tabatur, et disputabatur, JMiror, inquit, me* zem imn modum, esse aliquas , qui utrum Sari Firgo Deipara appellanda sit, plane addubint. JXenim si Dominus noster Jesus Ghristas Det est, quo tandem modo Sacra Firgo, quam ilit edidit , Deipara nen dicatur ? Hanc fidem diris Discipuli nobis tradiderunt. 4d huno medunt dSanotis Patribus instituti sumus. Enim vero p* celebris memorie Fater . noster. "dthanasius de eram Pirginem passim Deiparam nominat. Ep ad Monachos Aegypti Itaque hanc homilia, To habuit Ephesi (Concilior. Tom. III. pag. ipse quoque sic celebraverat: Salve Deiparo Fe Tia, venerandus totius orbis thesaurus, lanpt jnes - 501 Notitiae Patrura. beneficiorum Dei memoriam sadutaré lignum exá- £at, ac in eam cogitationem eos àndacit, Uu, ut sapientissimus Pgulus ait , pro-omnibus me» tuum esse. Apud eumdem. Cyrillum 4. 6. cot, Julian. legitur etiam ab hoc esse Christianis obe. ctum , quod Crucis lignum adorarent, ej signum in fronte formarent, et vestibulis edum inscalperent, et non potius Ancile ab Jove e& lo demissum, et ad Numam missum colerent,s adorerent. Dum Lutheri, et Calvini sectatoms, se se reformantes, cultum sacrarum Beliquiams atque .[maginum, . velut superstitionem idohtn cam.stüdio , ut preseferebant, : purioris Rege nis, apud se eliminassent, destiterunt se ipt etiam Cruce signare, quod, ut jam sepius vidima, usitatissimum erat Christi fidelibus, facerein pf meva Ecolesia, atque. ipse etiam Á postolus Pauls dicat, JMihi autem: absit. gloriari, nlsi in Cra Domini.nostri Jesu. Christi. Gal. 6. v. 14. 8* ctos. porro Martyres, neque deos esse dicima ait iderh Cyrillus loc. eod. contra Julianum, s* que divino «ultu adorare solemus , sed aff&tits et' honoris: quin: summis etiam. honoribus i ornamus, quod pro veritate strenuo certae sinceritatemque Fidei eo usque servauverint, animam ipsam cóntempserint. L.S S. Áugustinus Hipponensi! tn , ,Episcopus. S. Augustinus Tagaste in Numidia, qut '* gio Áfriom est, et nunc ad regnum Algerie pf tinet, natus est a. 554. patre Patricio ethn&* matre Monica Christiana, qua etiám marit jam in senecta illius atate, ad Religionem bo Notitia Patrum, quit, a ne: ita vivas. Fieri enirn non pote, ui Ü filius istarum lacrymarum pereat. Pertesus scholam Carthaginensem ob ds [" ulorum incompositos mores, Romam se cote P" |". uantumvis dehortante matre, ibiqueas dem Bhetoricam docere coepit. Expertus ewm [" discipulorum perfidiam, qui solerent professtwt IF relinquere, ad aliumque transire, antequam s vissent professori mercedem, relicta Roms Me diolanum se contulit, Cathedramque obtinuit qe dem docende Rhetorice. Huc mater i em secuta est, urgebatque filum, ut ad concio Episcopi Ambrosii iret: quod non invitus feces sed magis, ut ejus eloquentiam qualis esset exp Yiretur , quam discende ab eo veritatis gru& Etiam ipsum ad eumdem Ambrosium identidem . duxerat, et ad privata ejus colloquia. Hac rsüw ne sensim ventum est, ut Augustinus oculos dl lucem veritatis attolleret. Itaque ccepit librosSet pture sacre avide legere; dumque jam ani etiam coepisset fluctuare, quid agere debere, adiverat etiam Simplicianum Presbyterum Medis lanensem , quo ipse S. Ambrosius, quia fac repente e laico Episcopus, doctore in Sacris lit ris usus erat, et qui Ambrosio etiam postes à Episcopatu successerat, atque huic sua dubia, s* que anxietates animi aperiebat. Quodam die Augustinum, Álypium. unum e discipulis habe tem apud se, venerat Pontitianus civis Afer in'* sendi causa. Hic cum reperisset Augustinus, Scripturarum lectioni esse deditum, mentione fecerat de S. Antonio monachorum in Aegr* Patre, cujus adhuc nullam famam Augusti perceperat, et de Monachorum instituto. Ite magno ejus amore incensus est, et exclaman e — 506 | Notitia Patrum. positoque impetu lacrymarum surrexi , nihi] ai ud interpretans , nisi divinitus rnihi juberi , ul, aperirem. codicem , et legerern, quod primum eel, pitulum. invenissem. - - - ltaque concitus rell, ad eum locum, ubi sedebat ;lypius. bi ema posueram codicem Jfpostoli ,' cum inde surrae ram. -4trripui, aperui, et legí in silentio ap» tulum , quo primum conjecti sunt oculi mei: Ya i comessationibus, et ebrietatibus , non incl . libus, et impudicitiis, . non. in contentione , 6 emulatione, sed induimini Dominum Jesum (ie stum , et carnis providentiam ne feceritis ince cupiscentiis vestris. ( Rom. 15. v. 14.) Nec aln legere potui , nec opus erat. Statim quippe Jine hujus sententim , quasi luce securitatis i cordi meo , omnes dubitationis mea tenebre dj fugerunt. Statuit ab hoc tempore Augustinus tantum Catholicus fieri, sed etiam rebus om» . bus mundanis abdicatis soli Deo vivere, ipsa ein Cathedra dimissa professoria: Rhetorics. Deimk - ad Alypium primum regressus, et cum he matrem pergens cum exposuisset quid, et modo actum sit, exultabat hec , et triumphilsi et benedicebat Deo. | Solutus munere docendi ad villam Cassiciscut dictam , sibi a Verecundo cive, et Grammaticolle diolanensi oblatam cum matre, filio Adeodsi, aliisque familiaribus concessit, cumque tempé venisset, quo qui Baptismum petebant , sus X mina offerrent, dicti Competentes, hoc Aug nus quoque preestitit et a. 587. in vigilia Paso tis a 3. Ambrosio cum filio Adeodato, et Alf baptizatus est. Cum matre ceterisque suis in An cam constituit reverti. Pervenerant usque am. Ubi in hospitio ad fenestram conclavis 9f ii- 508 Notitia Patrur. Ecclesia coram Fidelibus congregatis. Venet Ecclesiam etiam Augustinus, nihil ejusmodi, qud deinde evenerat, suspicatus. Populus vero u consensu rapuit Augustinum , et Episcopo obs ordinandum. Ministerium. periculosissimum eti stimans, vimque lacrymarum fprofunden, & recabatur munus. Tamen deinde cessit, etPre ter ordinatus est a. 991. Nec tamen ascdima viue genus dimisit, sed Hippone monastremj construxit tam. virorum sibi, atque sociis, qua feminarum: cui alteri Augustini soror premia Annos fere quinque Presbyterium gesserat. bat, ne .ad locum accederet, cujus Episco tus vacaret; timens ne Episcopus eligered attamen acciderat, ut &gre impediri potuerit, 8i etiam Hippone invitus ad Episcopatum abri x" ! tur. Hoc ne fieret, volensque Hipponensi Ecc sie prospicere, Valerius secretis literis apud A2 relium Carthaginensem Episcopum egit, et oX nuit, et Áugustinus Episcopus :ordinaretur, X que tantum ut postea sibi succederet, sed ut pi viventis adhuc collega , et Coepiscopus fieret. lii que à Megalió Calamensi Episcopo, Numidiehr maie, consecratus Episcopus est. Quo facto bitationem suam ad domum Episcopi trans rne si in monasterio mansisset, istius quies, & solitudo turbaretur per eos, qui ad Fpiseg in suis negotiis venirent. Attamen etiam in & mo Episcopali Clericos ad Ecclesise ministeria ipsos etiam Presbyteros, et Diaconos instituit 4 monaChis, atque cum his in uno contube* vixit. i Augustinum fuisse acerrimum heretiorst oppusnatorem , orthodoxe autem Fidei sumssil! defeusorem , notius est, quam ut dici a me | bat. 8 "dugustinus, . beg , Quse egerit adversum Manichaos, Donati , Pelagianos, Semipélagianos, aliosqie bere: ; exposita sunt Part. 7. $. 4g. 54. Pari. II.$. . Áhno 428. Gensericus Vandalorum Rex in- rat Áfricam, omnique crudelitate depopula- ist, ferro, atque igne omnia vastans. Consul- erat ab Episcopo Ouodvultdeo : an Episcopis im esset, fugam populo permittere, atque n seipsos subducere. Primum affirmavit, al- m negavit. Non enim fas Episcopis esse mi- 'rii sui sacra vincula, quibus a Christo alliga- at suis Ecclesiis, rumpere. Itaque quamdiu rum presentia plebi esset necessaria, non 1 iisdem relinqui, quam ut se totos Divine ntati committerent, suamque spem in Dei ad- rio collocarent. Dum jam etiam Hipponem dali obsedissent, Augustinus Deum orabat, ut atem ab hostibus liberaret? si vero aliter ei retur, servis suis ad perferendam ejus volun- n fortitudinem tribueret, aut certe se ex hoe lo acciperet. Non irritas sui famuli preces s sivit esse. Tertio obsidionis mense febri cor- us, post paucos dies a. 45o. elatis 76. Fpi- atus 55. e vita decessit. In infirmitate Psalmos. poenitentia descriptos, et appensos coram se :»bat, et legebat, et lacrymas ubertim pro- lebat. | Opera S. Augustini sunt permulta, decern nis tomis in folio comprehensa. Nonnulle iones etiam habent undecimum: sed qui vi- S; Augustini cum tribus indicibus, et quibus- aliis Opusculis aliorum circa argume ta, que Augustinus tractavit, continet, ideoque nec ;rie ad Opera S. Augustini pertinet. Eundo adum hos tomos in Operibus S. Augustini, 92 * to- 510 Notitia Patrgm. tomus primus continet libros Retractationum dux in'quibus jam prope ad finem vite sus lims ea, quae observaverat non accurate a se script, resertim in libris, quos primos elucubraven, et libros Confessionum tredecim. In his descri. vitam Suam , et exponit qualis ante Baptismm fuerit, et post hunc, quo ipsum Dei gratia pe duxerit, ut Deo gratiarum actionem : cumque laudaretur, et suspiceretur ab omnim, quaerebat pro modestia sua sui existimationem m minuere, Quamobrem hos libros Confessiowm. Dario Comiti mittens, scribebat: Zbi me ingia, ne me laudes, ultra, quam sim: ibi non alii de me crede, sed mihi. 1bi me attende, e * de, quid fuerim in meipso, et per meipsum: siguid in me tibi placuerit , lauda ibi meam quem laudari volui de me. Cum autem ik m inveneris, ora pro me, ne deficiam , sed pet ciar. Epist. 351. Eo autem magis sui admire nem excitavit apud omnes. Tomus Operum Àt* gustini alter continet illius epistolas 270. Tert Tractatus ad Sacram Scripturam pertinente * delicet de Doctrina Christiana libri 4. de Gel] ad literam, de Consensu Evangelistarum, deSt mone Domini in monte, "Tractatus in Joanne et Expositiones aliorum vel librorum, vel lee rum Scripture. Quartus continet Enarratiosé in Psalmos. Tomus quintus Sermones ad port Jum. Sextus Opuscula varii argumenti partim gmatica, partim moralia. Septimus libros de? vitate Dei duos, et viginti. Dum sub How? Imp. Roma, et Italia a Gothis vastata esset, nic1, qui multi adhuc eo tempore supe horum malorum causam omnem in Religio Christianam contulerunt, ut jam antea etiam d$ Imperium Romanum in calamitatem aliquam 5 c- *. 519 Notitia Patrum. De Traditione: Quod universa tenet Ex sin, nec conciliis institutum , sed semper ret tum est ; nonnisi auctoritate Apostolica tradita, rectissime creditur. Lib. 4. de Baptismo cap. & *Proposuimus hic (in re quam adversus Jilianma Pelagianum tractabat) auctoritatis role San | rum , qui Episcopi ante nos, non solum serm, cum hic viverent , verum etiam scriptis, que steritat! relinquerent , fidem Catholicam stram defenderunt, vestra argumenta confringere. (wl invenerunt imn Ecclesia, tenuerunt ; quod didi runt, docuerunt ; quod a Patribus acceperus, Aoc fiis tradiderunt. Lih. 2. cont. Jum cap. 9. 0t. o? ^ De Ecclesia: Tenenda est, inquit, mé Christiana Religio, et ejus Ecclesie communie po, qua Catholica est, et Catholica nominat. Lib. de Vera Relig. cap. 7. T*set me, (in ie Ecclesia) consensio populorum, atque genium; tenet auctoritas miraculis inchoata , spe nuinis, charitate aucta , vetustate firmata ; tenet ab sede Petri /[fpastoli usque ad praesentem Eput* patum successio Sacerdotum ; tenet . posireti ipsum Catholice nomen, .quod non sine cfl inter tam mnultas Àhareses*sio ista Ecclesia : obtinuit ; 4t cum omnes Iyeretici se. dict velint, quarenti tamen peregrino alic ubi ad CafAholicam conveniatur , nullus corum vel basilicam suam, velb domum ostendere. Lib. cont. Epist. Fundamenti ap b JEcclesia Catholica corpus est Christi, cut eaput est Salvator corporis sui. Extra he ^ pus neminem vivificat Spiritus sanctus. ! 185. Intra istam aream (Ecclesiam) on, mali esse possunt ; extra eam boni eese id 8 r ar^ JS. —ueP5s Q. Cum ub e €P c€9 5 —t ur dRÉ9 X "m Tae. T5- o &—— 0 $7 o 0 —— 0 o - . S. ugustinus. . B15 s£. Lib. de unico Baptism. cap. 16. Ft deRo- na Ecclesia loquens Epist. 45. 75 qua semper, puit, .4postolicee Cathedre viguit principatus. ialem .autem principatum intellexerit, docuit S verbis: Jam enim de hac causa (Pelagii) o concilia (Carthaginense, et Milevitanum , ha- ! in Africa) missa sunt ad Sedem .fpostoli- 7;: inde etiam rescripta venerunt. Causa fini- est: utinam aliquando finiatur error, Serm, 2. ' E . Faustus Manicheus Catholice Fcclesie, ob Itum, quem Martyribus exhibebat, quemad- 1dum etiam nunc, calumpniam imposuerat , ab idola esse mutata in Martyres, cui S. Augu- nus sic respondit: Populus Christianus memo- s Martyrum religiosa solennitate concelebrat ad excitandam initationem, et ut ,meritis rum consocietur , atque orationibus adjuvetur: pr famen ut nuili Martyrum, sed ipsi Deo artyrum sacrificemus, quamvis in Memoriis artyrum constituamus altaria. Quis enim Jn- titum in locis sanctorum corporum assistens ari aliquando dixit: Qfferimus tibi Petre, aut ule ,.aut Cypriane: sed quod offertur , offertur 'o, qui [Martyres coronavit, apud Memorias "4m, quos coronavit, ut ex ipsorum locoruln zonitione major affectu& exsurgat. Lib. a0. it, Faust. cap. 291. - | DeOriginali peccato in Enarrat. in Psalmum : Suscepit personam generis humüàni David, attendit omnium vincula, propaginem mortis tsideravit, originem iniquitatis advertit, et : "Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum. znquid David de adulterio natus erat, de Jes- 8e , 514 . Notitia Patrum. se viro justo, et conjuge ipsius ? Quid est , qui se dicit, in iniquitate conceptum , nisi quia trey hitur iniquitas ex dam? Etiam ipsum vues, dum mortis cum ipsa iniquitate concretum ua Nemo nascitur, nisi trahens poenam, troMedt. meritum poenc. Dicit et in alio loco. Propleet Nemo mundus in conspectu tuo, nec infam, e jus est unius diei vita super terram. — Job. v. b. sed juxta versionem Vulgate veteris. B alibi: Homo natus ex muliere , brevis vite, d plenus iracundim. Job. 14. v. 1. Pariter p eamdem Vers. Vulg. Unde igitur ira Dei wupt innoccntiam parvuli, nisi originalis sorte, e sorde peccati? Istud: Plenus iracundice in e qua nobis nunc est Latina vulgata versio, ! est: Repletur multis rniseriis. 1n Hebreo etg 133 cujus vocabuli etymologica significatio ef Commotio: per hypallagen autem , figuram Syr taxeos, cum verba per adversum intelligunte, significat etiam iram: quo pacto idem Hebraicis etiam Psal. 4. v. 5. in Vulgata versione lame redditum habemus. Peccatum originale confiter tur etiam Confessiones, Augustana, et Helvetm, non tamen ex his Confessionibus ii, qui Nom literatura, ut eam vocant, ad interpretandss Scripturam sacram initiati sunt. Plures hi, &. diversos modos excogitarunt ad illud S. Pauli: At unum hominem peccatum in hunc mundum inire vit , et per peccatum mors, et ita in omnes e mines mors pertransit, in quo omnes peccaw* runt. Rom. 5. v. 13. solummodo de morte cot» poris intelligendum, que ab Adamo transierit 3 omnes homines, non vero etiam de peccato, trahatur ab Adamo, et cui vinculum , etiam mo tis, hoc est, debitum moriendi congenitum 8^ d n6 "Notitia Patrum. tequam ad utum rationis pervenisset, neque ei peccatum adhuc est, nec excludendus esset er el, gno celorum, nec meruisset damnari , nec in reb missionem peccatorum posset dici baptizari , ques admodum definitum est a Concilio Trident. 8 b. can. 3. utpote, qui peccati expers esset. (wg. Pelagius asserebat simpliciter, Gratiam secundmt merita dari; hi assertionem istam tuente d mant, gratiam tribui a Deo secundum prea merita, denegari vero propter preevisa pecoà Jlud contra Semipelagianos docuit S. Augustisé falsum esse, siquidem, qui placens Deo hds est dilectus (Sapientie cap. 4. v. 10.) raptus diee tur ne malitia mutaret intellectum ejus (Lib. 4B Pr:edestinat. Sanctor. cap. 14.) Aestimet unusqu que, quid intersit inter Semipelagianorum, ( hanc Neotericorum sententiam. Deinde, qui d cunt, Deum infantem odisse solummodo ob p previsum ejus peccatum , negant preesens ali ejus peccatum: igitur etiam negant Jam. affect eccato; adeoque nec credunt Originale peccat L haec estne doctrina Catholica, vel potius Sj qus damnata in Pelagio est? .4/a sunt, s ugustinus lib. 1. advers. Julian. cap. 5. is quit anter se etiarn. dootissimi , .atque optimi Catholicos defensores, salva fidei compage, consonant , et alius alio de una re melius al dicit , et verius.. Hoo autem , unde nuno ag (de peccato- Originali) ad ipsa Fidei pertinet fet i damenta. Dicit S. Paulus 3. Cor. 5. v. 14. 9a niam si unus pro omnibus mertuuus est (Ci ergo omnes mortui sunt. Hoc autem verum 9g. esset, si infantes peccati- Originalis immune 9 I, sent, qui ante rationis usum nullum aliud pext t. tum committere potuerunt, ac proinde pe" mortui non essent , neque Christus, qui pm i 8. Prospe*t. Aquitanns. .] M est mortuus, . pro . his mortuus fuisset. Quo :0 ueque maneret, Christum esse Salvatorem tium hominum. 1. 7ioth. 4. v. 10. De illa licatione peccati originalis per venenatum fru- n, egi in Institutionibus meis Hermenevticis er. test. Tomulo 3. pag..48. et Novi test. Tom. ag. 83. | S. Prosper Aquitanus. S. Prosper in Aquitania, unde etiam Aqui- 1$ dictus, natus est ineunte seculo quinto. ; librorum et doctrine S. Augustini studiosis- us, et defensor acerrimus. Ex mala intelli tia librorum S. Augustini de Gratia , quos scri- contra Pelagianos, omnium primo in mona- io Ádrumetino in Africa motus factus est ad- jus S. Augustinum, quod hujus monasterii mo- his videretur sic locutus esse deGratia, ut ne» "t liberum hominis arbitrium. Quamobrem S. rustinus Propter eos, inquit lib. 2. Retract. . 56. qui cum defenditur Dei gratia, putantes ari liberum arbitrium , sic ipsi defendunt li- 4r arbitrium , ut negent Dei gratiam, as- mes, eam seoundum merita nostra dari , scri- librum , cui titulus est, de Gratia, et libe- arbitrio. . dd eos autem scripsi monachos .4- znetinos, in quorum monasterio de hac re cos- at esse contentio. Nec tamen isto Augastini '0 sedata est, contentio. Nam cum asseruisset itig necessitatem , utpote qui nihil sine Chri- possimus facere, Joan. 15. v. 5. dumque Deus , qui operatur in nobis et velle, et Perficere . lip. 2. u. 15. iidem rursus hinc conclusionem rant, neminem, omitentem bene agere, , epr- 518 Notitia Patrurm. correptionem mereri, quasi qui bonum omiset facere, quia gratia ei data noh sit, S. Augusti nus ad istud quoque refuütandum librum compa suerat de Correptione, et Gratia. Quod Bd ab Adrumentinis est, idem brevi fecerant ess siliense:s monachi in Gallia. Contigit, ut Props Massiliam veniret, remque expertus, de «pg literas Augustinum certiorem fecit. Ad compa dos monachos, meliusque instruendos, etiam ant spero rogatus, Augustinus libros denuo conta alierum de Perseverantia, alterum de Predestamg tione Sanctorum, non multo ante obitum suus E Non cesserunt Monachi istis etiam li imo eo magis insurrexerunt in Áugustinum, es que doctrinam carpebant velut a recta Eccles docrina dissónam. Interea mortuus erat Ángusü nus. Prosper una cumi Hilario familiari suo, 4 Studiorum socio ivit Homam, atque rem Calestinum. I. Papam detulit. — Qui litere Episcopos Gallie misit, eosque culpavit, qs siverint famam S. Augustini lacerari , et nachis permisissent licentiam tacendo. fuge) num, ait, sancto recordationis virum pro VE sua, atque meritis in nostra communione see habuimus , nec unquam Ahhne sinistre : piel nis saltem rumor adspersit , quem tanta «3 &ice olim fuisse meminimus, ut inter mage optimos etiam a meis semper decessoribua retur. Bene ergo da eo omnes in commune ws runt, utpote, qui ubique cunctis et amori fwrh et honori. Unde et resistendum talibus, quos * le crescere videmus. Ergo corripiantur hum u di , non sit liberum his pro voluntate habere d monem. - - - Timeo, ne connivere sit, hoc a . Cere. Timeo , ne magis ipsi loquantur , qup Ba0 Notitía Patrum. mam autem revertens cum jam absens, Sixtollfl, mortuo , electus in ejus locum Pontifex esset, cum ex Gallia etiam Prósperum duxit Bose; procul dubio, ut ejus officiis uteretur in neguille Ecclesie. Ab hoc deinde idem Prosper in Cung niam erat missus ad tuendam orthoaoxam hi adversus Julianum Episcopum Ecclanensem, unus omnium maxime patrocinabatur herePe4 lagiane. Preter librum adversus Collatoren sil. hec insuper ejus Opera. Carmen de | Contra Semipelagianos istud direxit, designavit hoc Ingratorum nomine , qui gra quam a Deo acceperant, ut in Christum at rent, et salvi per eum fierent, non Deo, € que gratuito dono in acceptis referrent, sibi sue que bona voluntati adscriberent, que concipiendo erga Deum, hanc sibi demeruei ad tribuendam gratiam. Summam totius dod nz S. Áugustini contra Pelagianos Prosper cai plexus est hoc Carmine. Zesponsiones ad tula Gallorum. Adversum eos Gallos Prosper Responsiones concinnaverat, qui nec $.6 stini literis, de quibus jam dictum est, nec UB mine de Ingratis ipsius Prosperi compositi f gebant doctrinam s. Augustini denigrere, dit cessere conviciis, eos, quos dictitabant Auge ni contra fidem orthodoxam errores capitulis qei .decim complexi. Nec dubium est ullum, quali Galli iidem fuerint, qui Massilienses. Ad ist hec quindecim Capitula postquam Prosper * 1 spondit, declarando, quomodo ea , que ipi 9, Augustino carperent, sint recte, et orühoMPE, ab eo asserta, totiderh et ipse Capitula su li l sponsioni adjunxit, in his eorumdem Galk exponens contrarj»os doctrine S. Augustini € res, et cuique Capitulo semper affigens, 8. Prosper .dquitánus. b21 i hoc diceret, quod in Capitulo est, non esse Ca- dicum — Aesponsiones ad. Capitula objectionura ncencianarum. Sitne harum objectionum au- r.Vicentius Lirinensis,; a quo elucubratus- est er:sub nomine Commonitorii adversus hereti- » quamvis multi putent, tamen certum non Tricaletius de hoc ita in Biblioth. Patrum Tom. pag. 17. scribit: Z'incentium Lirinensem au- rem, esse objectionum , quibus respondet $. sper nonnulli arbitrantur , non alia validiore moti ratione, quam nominis similitudine, ef xd proximus esset Cassiano, aliisque Massili- ibus Presbyteris, qui perea témpora.doctrinam wustini criminabantur , ceu violentam nimis, ex consectariüs, quo intle deducebant , perni- sam. Sedecím propositionibus constabant he ob- tiones, maxime obmot contra Preedestinatio- n Sanctorum, et reprobationem damnatorum. Camillus, et Theodorus Presbyteri Genuen: non animo , et voluntate repugnandi S. Au- tino, sed edocendi causa in sententiis S. Au- tini, in quibus difficultatem sentiebant, Pro- ro quadam proposuerant. Rem.is, quam pe- ant, libenter prestitit. Idem Prosper librum m edidit .Seutentiarum S. Augustini. Sunt : numero $9o., ex variis ejus libris collecte, m. habet Psalmorum expositionem S. Augusti- in compendium redactam, in Obtrectatorem iugustini Epigrammata duo; Epitaphium Ne- jane, et Pelagiane haeresis, Epistolas duas, ram ad S. Augustinum, alteram ad Rufinum, m eumdem, cujus jam facta mentio est in graphia S. Augustini, et Chronicon a mundi rdio usque ad a. 455. a. Christi natali perdu- m. Eusebium in hoc est secutus: de $uo autem . a «-- b223 - Notitia Patrum. adjecit, quod in suo habet Chronico ultra E bii chronicon. Est nonnulla etiam questio, sper quem gradum tenuerit Ordinis Ecclesusi nec desunt, qui putent tantum fuisse laicum, que ex eo, quod de Clericali ejus dignitate mo veterum scriptorum mentionem aliqua cerit, tantumque Honorius Presbyter Aumte- dunensis circa a. 1150. scribens, ejus mesmamt e velut Episcopi. Norunt omnes argumentum t& lentio ductum, cujus sit soliditatis. Vix vida etiam ad negotia Ecclesiastica tractanda assume dus fuisse a Leone Papa, nisi jam fuisset in gs du aliquo clericali 'constitutus, aut deinde i Leo ad hunc Prosperum provexisset. In Mat rologio autem Romano Episcopus fuisse predi tur, cujus ibi ad diem 25. Junii hoc est pret nium: .4pud Regium $. Prosperi ejusdem urbis Episcopi, eruditione, ac put insignis , qui adversus Pelagianos pro fiet &holica strenue decertavit. S. Leo I. Magnus. , Leo hujus nominis inter Romanos Pon primus, cognomine Magnus ob vere magna, pari animi magnitudine nec tantum pro verum etiam pro Imperio Romano gessit. Rosi matus est patre Quintino , quemadmodum ipse d statur Epistola 27. ad Pulcheriam Augustam, 1 mirum videri debeat quomodo tamen aliqui! Thuscia oriundum scribere potuerint. Sub s lestino I. Papa, qüui a. 425. ad Ponti&catum et ctus erat, Leo munere fungebatur Archidiscw Sub Sisto Ilf. in Galliam erat missus ad inter se duces 'exercitus, Aetium, et Albi . prt 524 | Notitia Patrum. bus, ét ineensione Urbis abstineret. GesitPo tificatum annis 31. mortuus est a. 461. | Opera Leonis constant ex Sermonibus 96, Epistolis 141. quie supersunt. Permulta enimáà siderantur etiam alterius generis opuscula. $e mones tractant de mysteriis Christi, utpoti ejus solennitetibus habiti, nec non in festis » stolorum Petri, et Pauli, S. Laurentii, etl chabeorum, in anniversario suse Assumptüel ad Pontificatum , itém de Jejunio, et eleemw na, et quibusdum aliis. Epistole illius mak lucem prebent ad disciplinam Canonum Ecdt sie noscendam. In ejus vero omnibus : cet. quidam eloquentis nitor singularis, Lew ue proprius. jJnter ejus opera ponuntur ei libri luo de V ocationé gentium P epistola Demetriadem de humilitate Christiana, Qust men potiore parte suffragiorum Leoni abjudisg tur a Criticis, et vel Prospero Aquitano utrsq vel quod ad libros attinet de Vocatione gentk hi S. Ambrosio, aut Eucherio Lugdunensi, Hilario ,.socio Prosperi, vel aliis tribuuntur. * Reliquum est, ut quedam etiam excerpt & T.cone proponam. De Fide sic ,.loquitur: 7 integra, fides vera, in qua nec augeri ab quidquam , nec minui potest: quia nisi üna ej fides non est, dieente zJfpostolo : Unus Dom | una fides , unurn Baptisma, (Eph. 4. v. 5.) Ses 24. Hanc fidem Aereticis opponimus , quam Wa striente nos. Spiritu Dei, per Sanctos Patra Ve Beatis Jpostolis didicimus, et docemus. Fg Oo. /fec. ides diabolum vincit, et capti ejus "inculta dissolvit. £idec erutos mundo i rit c e/o, et porta inferi adversus eam pravek n S. Leo I. ]Magnus. 535 non possunt. Tanta enim divinitus soliditate nita es(, ut eam neque Laeretica unquarn rumpere pravitas, nec pagana potuerit, su- «ure perfidia. Soliditas enim illius fidei , quoe «fpostolorum Principe est laudata, .perpetua &— Et sicut permanet , quod in Christo Petrus didit ; ita permanet , quod in Petro Christus dituit. Serm. 5. Idem' Serm. g1.. de Euchari- & Tunc et sacrificiá munda est oblatio, eà Wericordie sancta largitio, guando ii, qui pg dependunt, quod operentur, intelligunt, pn dicente Domino , Nisi manducaveritis car- w Fu hominis, et biberitis ejus sangvinem; y habebitia vitam in vobis (Joan. 6. v. 54.) sio bre) mense communicare debetis, | ut nihil srsus de veritate Corporis Christi , et Sangvi- pambigatis. Hoc enim ore sumitur , quod fide wlitur : et frustra ab illis Amen respondetur, a dbus contra id, quod accipitur, disputatur, '' wape Sacerdos Eucharistiam distribuens, sole- t illis temporibus dicere: Corpus Christi , eam ro accipiens respondebat: .4men, quod signi- bt 7ere, confitens verum esse Corpus Christi: » quo etiam apud Auctorem libri de Sacramen- inter Opera S. Ambrosii sic est: Dicit tibi eérdos : Corpus Christi , et tu dicis , fmen : hoc h verum. Quod confitetur lingua, teneat affectus. De Primatu Rom. Pont. et regimine Ecclesie. agnum, inquit Serm. 5. de Assumptione sua, mirabile huic vero (Petro) consortium potentiog e tribuit Divina dignatio: et si cum eo com-^ sne ceteris voluit esse Principibus, nunquam sí peripsum dedit, quidquid aliis nog negavit. em Epist. 89. ad Episcopos Provinc. Viennens. jus muneris, eit, munusque intelligitur Aposto ^ i- 526 Notitia Patrum. licum, positum in predicando Evangelio, et E-] clesia regenda, sacramentum ita Dominus d] omnium postolorum officium pertinere vols], ut in Beatissimo Petro 44postolorum omnium sw B mo, principaliter collocaverit , ut ab ipso, qul . ei quadam capite, dona sua, velut in copa omne difunderet, ut exortem se mysterii ind- M ligeret ésse Divini, qui ausus fuisset a Bin soliditate recedere. Rursus in eodem Sera. 5. $ sic facit Christum loquentum ad Petrum. Aw dico tibi, quia tu es Petrus, id est, cum n 'sim inviolabilis Petra, ego lapis angularis, gà facio utraque unum, ego fundamentum, prata quod nemo potest aliud ponere; tamen tu qw que Petra es, quia mea virtute solidaris , 8 quc mihi potestate sunt propria ,' sint tibi mda cum participatione communia. Plura quoad argumentum sunt a me ex eodem Leone, item ue aliis Patribus producta testimonia Dissert. ll . 6. Dissert. VIII. $. 8. Dissert. XV. $. 8. 49 in Selecta argumenta Hist. Eccl. S. Petrus Chrysologus. S. Petrus apud Forum Cornelii, que etse la vocatur, natus in Aemilia, in limite territog Bononiensis, adolescens pietatem et scientus ti, Cornelio ejusdem Cornéliensis civitatis Epistopm, hausit, a quo etiam Diaconus creatus est. laweke nates, dum mortuo Archiepiscopo suo quemes a se electum ad Sixtum III. Pontificem misi consecrationis causa, atque inter eos,' qui Y erant, etiam Cornelius fuisset, Forum enim Me lu, neli sub Archiepiscopo Ravannate est, lu, secum etiam Petrum habuisset, hunc Sixtus Po lo, i $. Caesarius Episcopus Arelt 'S.Ceserius natione Gallus in provin nensi a. 469. natus, ingens decus suo em solum Gallicane, verum etiam univers Vix adolescentiam egressus, perfectior siderio, invitis etiam parentibus confüg nense monasterium , quod erat in eac Jnibi cepit esse in wigilis promptu. servatione sollicitus, in obauditione f labore devolus, in humilitate preci u$ quem instituendum &usceperant, in regularis initiis perfeotum se. inveni: rent monachi..In ejus Vita sic scriptun etat hec libris duobus, quorum prim cit S; Cyprianus Tolonensis, alterum et Viventius, qui Caesarii familiares er: & Cypriano, ut descriptioni sue adjic: sibi ignota omisissent, ipsis vero nota infirmitatem monasterium relinquere c relatem venit, quem Eonius Episcopus eis suscepit magno affectu, utpote sang e'bi conjunctum, eumque Diaconum pr inda Drochutoris m nvridinowtit m ^s Eoi b5o Notitia Patrum. Jurn istud. mtine?is: loco dignénter Beatitudo wy stra per'vipiat jet in uéurn. Dró memoria sui M. ]r beat. lile vero, qui in usum mense sue argee M. tüm nümq&am: habuit preter 'eóchiearia, diete-Me. dia per ministros suos appreFiensum discum jail publice venumari , ejusque pretio captivorumcs Wo pit plurimos liberare. Quod ubi factum hujum- V. di comperit Theodoricus , tant&.laude, et ein- 1. ratione preetulit, ut. observantes ejus palatio, 5- V. natores, ac Proceres certatitm omnes oblatim suce mercedem per beati viri dexteram opere dispensari. E . Ravenna Romam diverterat, quo jam ila fama precurrerat. À Symmacho Papa honore gt non tantum susceptus, sed pririletiis etiam ex matus, ejusque cure tota Gallia commendasti e& f. Postquam domum rediit, plures Synodi ejus op- T: ra celebrate in Gallia sunt, quarum omwmh precipua Árausicana lI. est, adversus Semijde £lanorum errores a, 529. habita, cui , qu modum Hincmarus perhibet Eb. de Predestim cap. 12. tanquam Sedis Apostolicz legatus, pre f sederat. Obiit a. 542. ctatis 75. maximo sui piderio apud omnes relicto. : | Opera S.Ceesarii potissimam partem conss ex homiliis. Diu edi solebant cum Operibu& Augustini, cujus librorum, et doctrine studit sissimus erat. Quo factum est, ut multa er Augustino habeat: quod fecit, sed parcius eti ex S. Hieronymo, et aliis anterioribus Patris etiam Grecis. Erat enim non minus Grece, quii Latine lingve' peritus. Seorsim hse edite haber tur Venetiis a. 1751. aliisque in locis numero due, et centum, Sunt, tamen quedam, admixte 19 ps" 559 Notitia Patrum est muneris , ipse eliam testis est veritati. ke invisibilis Sacerdos visibiles creaturas in suba. tiam Corporis, et Sangvinis sui, verbi mie areta potestate convertit , ita dicens: cupa, et comedite : Hoc est corpus meum, et sauté catione repetita: Jccipite, et bibite: Hud sangviís meus. Ergo ex nutu pracipientis Das- pi repente ex nihilo substiterunt excelsa canem, profonda fluctuum , vasta terrarum: pari fia in spiritualibus Sacramentis verbi pra virtus , et rei servit effectus. Quid autem mna est, si ea , quc verbo potui$ creare. , possi w* bo craata, convertere ? -. —- --- e "6 OC JG SO ww t Pu — o — 09 0 — € S. Fulgentius Episcopus Ruspenss. S. Fulgentius, natione Afer, patre Cui Senatorie dignitatis, matre Mariana a. 467. * tus est. Adolescens Latinis, et Grecis liters * gregie excultus, mundana fastidiens monast vite genus amplexus est. Gensericeo Vandal. Rege dominatum exercente in Africa et inseda- te Catholicos, ex alio in aliud monasterium 8 grare coactus est. Quadam vice, dum iter ret, & Felice Preshytero Ariano captus, et fustibus dirissime caesus est. Anno 507 si Vintorum Episcopatum qusesitus fuga , et in bi bras se abdendo dignitatem evitavit. Mox aut cum ex latebris prodiisset, tentus, et ad Epi patum Ruspensem suscipiendum adactus est. b ter Episcopos ducentos, et viginti, qui a Ttt samundo Vandalorum Rege ex Africa in Sardit am relegati erant, ipse quoque fuit. Quomodo? tempore, et qua dexteritate rem Catholicam tv! ius sit contra Vandalos Árianos, et Trasamu! dum 554 Notitia Patri. liber de fide Orthodóxa. 4d Petrum JDiaconn | liber de Fide. In quibusdam editionibus $. Av [* gustino tribuitur , haud recte:* Ád eumdem P» |" irum de Incarnatione, et Gratia D. N. J. C. 4i Felicem: Notarium liber de Trinitate, 24d 'ictonm Y liber contra sermonem. Ariani fastidiosi. Dew ritate predestinationis, et gnatios Dei libri tre Ejusdem Fulgentii sunt preterea plures homla et sermones diversi argumenti, nee non et' stola. 2 7 '; Bpeciminis gratia, et ut cerni possit, quf modo l'ulgentius: Scripturam tractet, atque srgr g mentationes ex ea instituat, et quanta vis sil ey argumentationum , unum, alterumve locum & ejus libro ad Donatum de Fide Ortodoxa eu f biturus sum. De mysterio SS. Trinitatis sic le quitur: 7res persone sunt Pater, et Filius, d (Spiritus sanctus , ideo: Trinitas :dic&tur : sed u substantia est Pater , et. Filius, et Spiritus sar ctus: ideo ipsa . Trinitas unus Deus veraciter à fidelibus preadicatur. Tres itaque personas Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum , ottt dunt ipsius eloguia F'eritatis. Une Salvator ster ait ; Non. sum solus, sed ego, et qui mili me Pater. Joan. 8. v. 16. JDe Spiritu samt quoque dicit: Ego rogabo Patrem , et aliumPe racüitum dabit. vobis Spiritum veritatis. Joen. i: v. 16.. Precepit etiam baptizari gentes in nom ue Patris, et Filii, et Spriritus. sancti. M 28. v. 19. ' . * De Christo:: Unus Christus est, qui principio erat verbum, et Ferbum erat Deum , et Deus erat Verbum, qui etiam Ferbun caro factum est, et habitavit in nobis. Hinc d be 656 Notítia Patruth. minor , et Patri permansit equalis. Jdeo Wtrun- que veraciter. ipsa P'eritas. dixit: — Pater maji me est. loann. 14. v. 28. et, Ego et Pater unua sumus. Joan. 10. v. 90. Libri jam citati ad Done tum Cap. 7. 18. 19." S. Gregorius Magnus. S. Gregorius, cógnomine Magnus, pe Gordiano , et matre Silvia natus est circa a. 5o Ambo tales erant, ut Gordianus abdicata Sew- toria dignitate statum clericalem amplexus si, Silvia in secretum locum juxta portam Baie 8. Pauli se abdiderit Deo soli servitura postobé tum Sanctorum fastis inscripta,. Gregorius et ipt cito non tantum Senatoria, verum etiam cti Urbis dignitate auctus, inter has ipsas cursj sex monasteria in Sicilia, et septimum Romei |. propriis edibus, exstruxit, simul atque ei licui eese expediens negotiorum civilium adminis tione, in eodem monasterio Romano vitam s* ctiorem, et monasticam, colere coepit, facoh* tibus, quas hereditaverat amplissimas, insumpi non tantum ad exstruenda, verum etiam d eadem monasteria. In hoc autem vite gent? tanta perfectionis gratia coepit conversari, s88 verba Pauli Diaconi in S. Gregorii vita, ut yt tunc in ipsis initiis perfectorum numero deputari. Ex crebris autem jejuniis, et i rata ciborum abstinentia in morbum incidit, qx medici Syncopen appellant: quo qui affecti 598 ob stomachi debilitatem frequentes viscerum lores, et deliquia patiuntur, Qui morbu 6t gorium , quoad vixit, afflixerat. $58 »* Notitia Patrur. Pontificalis sunt, sollicite peragens. Ecclesis. ue omnia bona Clericis, in Subdiaconatus ge b: . du constitutis,. administranda dedit. Cum enim & . ne liberis essent, futurum sperabat, ut pau res in filios adoptarent, ac susciperent, liberdi simus ipse quoque in pauperes, .et peregrim Habebat pauperum, et indigentium omnium ur ta eorum etatem , et conditionem descripti w- mina non solum eorum, qui in Urbe, vea etiam alibi habitabant: quibus initio singulorm mensium frumentum, vinum, legumina, aliat necessaria vite subsidia, distribuenda curaveri Erant etiam constituti, qui singulis diebus inUr be eorum curam gererent, qui propter valetud- nem, vel aliam causam quotidianis adjumesis indigebant. Cibos pauperibus e sua etiam mess submittebat: nec illorum etiam ipsum, hat cura, qui suam paupertatem confiteri erube scebant: quotidie duodecim peregrinos ad sum mensam habebat. Diebus autem solennibus, pre eipue in Paschate, viris etiam primariis in Ui- be munera mittebat, eorum dignitati convenit tia, eum in finem, ut dum istos sibi devimir. set, tam hos, quam ceteros omnes haberet sili obsequentiores. Gelasii I. Codicem de Missrua solenniis aliter ordinans quaedam ex hoc subtre xit,.nonnulla adjecit, aut mutavit. StationesBe ma per basilicas ordinavit, qus etiam hdi observantur: Cantum quoque Ecclesiasticum er f polivit, .et ejusdem cantus gratia scholam in tuit: ilem in ceteris, ut in mjnistrorum nume 0, dum Sacrum solenne fieret, et luminibs quee accenderentur , sacri ministerii decorem s licite promovit / Plura, que Gregorius eeit, 4 gessit pro Religione, atque Ecclesia, memor jun S. Gregorius Magnus. ' 855 sunt. Supra Part. IT. $. 21, 22. 25. atque ex quadam etiam defensa contra dicaces, et Ro- ais Pontificibus minus sequos criticos. Vixit ue ad a. 6Ó4. in Pontificatu annis 14. Opera Gregorii M. sunt: Libri 55. in Joburi r Moralium. Constantinopolim missus munere injuncto Ápocrisiarii secum assumpserat etiam "uos ex monachis. Ad horum petitionem cón- € hunc Commentarium in Jobum. Sensum in enucleat primo literalem, deinde moralem, ue hunc quidem inprimis, demum mysticum; etiam typicus solet vocari. Cum sibi scopum . us sue commentationis eum posuerit, ut se- am, atque lectores, exemplo Jobi ad pietatis lium excitaret, atque hoc si jam esset ma- incenderet, in isto proinde ei etiam precipue ; elaborandum. Qui nostra etate novi Scri- mee sacre interpreles emersevunt, contemnunt Tum interpretationem , et carpunt quasi ne- cto literali sensu alios tantum suo ingenio isectati essent. Qualis Novatorum interpretatio "ipture sit, adhuc postea luculentius expone- . - Literalem vero sensum neque Gregorius cen- E unquam pratermittendum , cujus hec verba i£ Homil. 2. in Evangelia: Sed miraculà Do- "i, et Salvatoris nostri 8ic accipiendd sunt; et. in. veritate credantur facta, et tamen per Aificationem nobis aliquid innuant | S. Pctrus truens mulieres, ut subjecte viris suis sint, ^ut, inquit, Sara obediebut Abrahae, domi- " eum vocans 1|. Petr. $5. v. 6. carpendusne am erit, quod ex eo, quod Genes. 18. v. 12» :;,. Abrahamum a Sara esse vocatum dominum im, morale formaverit preceptum ad docen- m, uxores debere subjectas esse maritis suis? Tomulus IF. 94 Quas 556 — . Notitia Patrum. Que ex Protestantibus nostra etate exorhb lumina interpretationis statuunt, sensum & re sacre , non adhibendum esse ad ea, qu: denda, sed solum modo ad ea, que agend et in qua actione ponendum sit totum, qu bet Christiana Religio. Cum ceteri Prote omnia in sola fide constituant, isti rece non dubitant profiteri , se nullam habere Manent tamen jnter se religione conjuncti Alterum Gregorii opus est Aegula Po dis. Multi Episcopi gratulati erant Grego dignitate Romani Pontificis. Joannes aute vennas etiam amice ei exposuerat, quod P: lis cure pondera delitescendo fugere voluis ergo ostenderet quam arduum. hoc munus confecit hunc Regulae Pastoralis librum. NK est sufficienter dici, quomodo liber iste ab omnibus sit, nec tantum in Occidente, etiam in Oriente. S. Leander Episcopus c lum ab amico sibi missum accepisset, os ipsum est, et per totam Hispaniam em Mauritius Imperator eumdem ab Anastssi scopo Antiocheno in lingvam Grecam vert curavit. In Concilio Moguntino a. 815. pos feum Actus, et Epistolas Apostolorum ic liber propositus est, quem Episcopi deberent in suo munere Pastorali. Par Rhemensi Synodo a. 815. /ecte sunt se! Pastoraüis B. Gregorii in praesentia ot ut Pastores Ecclesie intelligerent , quomo viverent ,: et qualiter sibi subjectos debere monere. Aeque in Concilio Turonensi, habito, canon iste constitutus est: Episco nones, et librum Pastoralem S. Gregorii i re, non debent. Quin ex Hincmaro Rheme 538 Notitia Patrum. moniis Scripture roborat, et confirmat. in libris Moralium, et in homiliis suis : agit de officio Pastorali. Nec obstat, quo ctus hic Doctor tantum de officio Episco precipere videatur. Ejusdem enim prorsu: ris sunt officia omnium, qui curam animart funt, quamvis cum dispare jurisdictionis state, Preeter ista, que jam recensita sunt, Gregorius, Homiliarum in Ezechielem libro: totidem eque homiliarum libros in Evange bri in Ezechielem constant homiliis 22, ! Evangelia homiliis 4o. Habet quoque Fap nem in librum 1. Regum, expositionem Canticorum, expositionem septem Psalm qui Poenitentiales vocari solent, Concordia: rumdam locorum Sacre Scripture per inte tiones, et responsiones. . Hzec tamen non sunt ab ipso Gregorio literis mandata, sed solummodo ab hoc fuissent pronunciata, « edita, quae Claudius, ejus discipulus, post bas factus Classensis, auditione a se except ris deinde tradiderit, neque semper accurs ipsius S. Gregorii Epistola 24. ad Joannen diaconum data istud cognoscitur, cujus il ba ista sunt: Charissimus quondam filius Claudius aliqua me loquente de Proverbü Canticis. Canticorum, de Prophetis, de quoque Regum, et de Heptateucho (liber i gitur septem Psalmorum Poenitentialium) qt scripto tradere pre infirmitate non potui éa suo sensu dictavit , ne oblivione depe ut apto tempore hcc eadem mihi inferr emenc«atbsus dictarentur. Quae cur mihi k inveni dictorum meorum ,sensum valde in l 5 és Notitia Patrum. Romanum . Pontificem electum fuisse eum . gium Papam antecessorem suum. appellet. (Wil ]. 7. c. 51.) Plures ad populum homilias in Ew gelia Roma sedentem , habuisse. (Ibid. Ll & 14. 15.) Qua orunia nullus est, qui statim perspiciat , ita S. Gregorio convenire , ut alteri valeant attribui. Quamobrem ipse em Caveus, postquam argumenta in utramque aid xisset , subjecit: Jus ergo esse, nempe, rii, haud iverim inficias. Attamen etiam ad dit: 4nterim ín hoc opere concinando mim credulitati suce indulsisse, et in fabulas, quam par erat, propensiorem fuisse, nemo, eguo animo, ac prajudiciis libero id Jacile negabit. Jam demonstratum est, qua istos Dialogorum libros confecerit, de se i Gregorium testatum esse, sed Reformatis, ut se vocant, is omnis credulus est, et in propensus, qui credit narrationi de riraculi que in Ecclesia contigerint evo Apostolis ult ore. Dum Deus ad eorum preces, qui ndi in Ecclesia Catholica vixerunt, ' fecit mi vel ipsos his etiam post eorum obitum hone vit, ostendit istorum vitam, et religionem, € eum coluerunt, sibi fuisse gratam, et accepitii atque unde sequitur etiam Religionem, qut coluerunt, fuisse veram, et rectam, cui sti Deus non fuisset bene affectus. [sta ratione Ü* tholica Religio per miracula, que in esa vf runt, etiam post etatem Apostolorum, ier ii, qui se Reformatos dicunt, jam ponunt clesiam nostram e 8ua puritate decidisse, pr se veram etiam hoc tempore perstitisse Bdi nem; rubore perfuünduntur, qui in sug patrocinium nullum sciunt proferre mirscu factum in sua secta. Itaque nihil aliud p lu | | ent ! 1 l : 5ís . Notitia Patrum. nisi fortasse aliquid singulare se se offerret, Nia qu: etiam huc usque dederam, eo potissimm spectabant, ut appareret nobisne in Ecclesia 6 tholica sint eadem Fidei dogmata, quie eru "jmava Ecclesie , quod tempus primevum E- clesie fere tantum huc usque se extendit, et mau verum sit, in Catholica Ecclesia esse deprimá, et corrupta instituta Religionis, eos autem, qd sibi ducibus, Luthero, et Calvino reformationem E fecerunt, seque ab Ecclesia Catholica segregue runt, puriorem sibi formasse Religionem. 9. Isidorus Episcopus Hispalensis. S. Isidorus Severiani Carthaginis in Hige nia Prefecti filius duos Episcopos fratres | Fulgentium Carthaginensem , et Leandrum Hige lensem , cui ipse in Árchiepiscopatu a. 595. s [i cessit. Literis non tantum Latihis, sed etiam Gre [f cis, et Hebraicis erat epregie excultus. Heress Árianam, quam Gothi, dominantes in Hisperi, f sequebantur, adhuc adolescens palam opput** q vit, maximumque adiit discrimen, ne sb ticis occideretur. Anno 619. Concilio Hine S! IT. praefuit, in quo ejus opera multa si rd Ecclesiasticam pertinentia, eamque ordinan summa prudentia, et consilio decreta sunt: à '«no Episcopum etiam quemdam Syrum, ie halorum heresi addictum, erroris ita convi ut illum ejuraverit, et ad fidem Catholicam 1€ versus sit. Anno 635. Toletannm IV. Concilisá eit habitum Episcoporum totius Hispanice ad ref . Catholicam constitaendam, postquam Recort dus Rex cum tota Visigothorum gente ad C« licam fidem reductus fuisset, et ad damna rep Tam r7. Notitia Patrum, quam prosperitatibus delectantur. lib. 5. esp. t6 [! Quid in hac vita laboriosius , quarn terrenis de |; deriis cstuare? fut quid hic securius, qua. hujus seculi nihil appetere ? Qui enim hunc m 8; dum diligunt , turbulentis ejus curis , et soli M. $udinibus conturbantur. Qui autern eum odes, lu nec sequuntur ; interna tranquillitatis quiele fr» V, entes , luturoe pacis requiem , quam illic espe Wk ctant , hie quodam modo jam inchoant. lbi. & perfectum non sufficit, nisi, ut abnegatis om lix Óus suis etiam seipsum quisque abneget. Sed ql lv est seipsum abnegare , nisi voluntatibus propt i. renunciare? Ut, qui superbus era£, sit hum qu Jis; qui iracundus, esse studeat mansvetus. Nm si ita quis renunciet , quce possidet, omnibus, à " &uis non renunciet moribus, non est Christi d scipulus. Qui enirn renunciat omnibus rebus 88, eua abnegat: qui vero renunciat moribus pravi semetipsum scilicet abnegat. | Unde et Domin: Qui vult, inquit, post me venire, abnege * metipsum, (Matth. 15, v. 24.) Cap. 18. Tam é etrina, quam vita clarere debet Ecclesiastit doctor. Nam doctrina sine vita arrogantem, w Ya sine doctrina inutilem reddit. Cap. 56. 8. cerdotis praedicatio operibus confirmanda est, Wa, ut quod docet verbo, instruat exemplo. Pera e illa doctrina , quam vivendi sequitur forma. Nan nihil turpius est, quam si bonum, quod quis wf mone pradicat, explere opere negligat. Tw enim utiliter preedicatio profertur , quando df* eaciter adimpletur. lbid. Scripturas Aeretiá &Gno sensu non, sapiunt , sed eas ad errorem pre vor intelligentios ducunt, neque semetipsos ear sensibus subdunt, sed eas perverse ad errore proprium pertrahunt. Cap. 13a. Doctores erre rum pravis persvasionibus àa per Mv rau . 646 Notitia Patrum. .Fas evocatus sit in adjutorium ad negotia Fede ["" siastica tractanda. veritne autem , vel rem « ["* modestia sua deprecatus sit, in dubio est, » non desunt, qui dicant extra monasterii ui pt& n'mquam illum egressum esse. Quam fimal testatur et illud, quod quasi in proverbium s- verit apud doctos illius temporis omnes, Hor nem in extremo orbis angulo natum univers orbem ingenio suo perstrinxisse: intellige mie te splendore. Septvagenarius decessit a. 735. Ejus Opera sunt, Liber de rerum nstm, liber de temporum ratione , liber de sex eut bus mundi, liber de Temporibus ad intellige dam supputationem temporum Sacre Scripture, liber de Paschate sive &quinoctio, Historie E T" clesiasticee gentis Anglorum libri 5. Martyrolg- f um quod tamen censetur interpolatum esse. lt. | terpretatio nominum. Hebraicorum, et Greecorum, 3n Sacra Scriptura occurrentium, liber in Heur meron, seu de creatione sex. dierum , Explamte in Pentateuchum, et libros Regum, mec nona Esdram, Tobiam, Job, Proverbia, et Canti. Sed Explanatio in Jobum confusa monnisi e cum Operibus Bede. Est enim partus Philipp Presbyteri discipuli S. Hieronymi. ld, quod no tantum ex Gennadio de Scriptoribus Ecclesiasti- cis Cap. 63. cognoscitur, verum ex ipso Beds, qui in libro de Ratione unciarum locum cits , ex Expositione Philippi. in Jobum. Habet inse- per Beda Commentaria in quatuor Evangelia, € Acta Apostolorum. Commentaria in omnes Ep- stolas S. Pauli qua edita habentur sub nomine Bede, non sunt ipsius Bede, sed Flori Mont chi Trudoniani. Attamen et Beda interpretatus est easdem Epistolas Pauli, quod ex Indiculo e jam 548 Notitia Patrum. rofessione monachum, dignitate Sacerdotem, fiteris probe exultum, cui Joannem filium cos misit educandum, et in literis instruendum. jv annem, cum ejus pater mortuus fuisset, Calipls ad majorem etiam dignitatem, quam pater gese. rit, evexit, suum illum ponens primum comi liarium. Hic deinde illud accidit, dum Leo lm. rus Orientis Imperator fureret adversus sww imagines, earumque cultores, quod jam enum- tum est supra Institutionum harum Part. II. ps 296. Joannem conficta ipsius epistola , qua pre ditionem fecerit, esse Caliphe denunciatum, 1 quo manus ei dextra amputata sit, quam vee per.patrocinium Beatissime Virginis insigni se raculo sibi restitutam, et integram, atque'sanm ad locum sui corporis, ubi antea fuit, repos tam viderit. ' Rem hanc cum retulisset Caveus Hist. Laer. Sec. VIII. in Joanne Damasceno, deinde subjei: Ferum , ut rem dicam, tota ista, quanta que ta est, historia fabulam sapit putidissiman: nec alium auctorem habet , quam nugacissimm illum vitte Darnasceni scriptorem , Joannem, ie quam; Jerosolymitanum. In S. Gregorio M. . sermo fuit de ejus libris Dialogorum, jam d ratum est, ab iis, qui seculo decimo sexto M- vam sibi Religionis formam fecerant, diat miracula, que referuntur patrata in boa tempore post Ápostorum aetatem ulteriore, 3i delendum hunc, qui etiam unus ex miraculis $ vere Christi Ecclesie characterem ; eo, hunc ipsi non haheant. Istud vero miraculus e Deo patratum ad confirmandum cultum scri rum lmaginum, eo minus placere ipsis potes quo magis egre hunc cultum ipsi ferunt, dor bb5o | . Notitia Patrum, | Eo autem fortius bellum deinde cóntinuvà adversus Iconomachos. Cum Constantinus Cop nymus, filius Leonis Isauri, Imperium adepw post patrem, et impietatem illius continum etiam . vehementius Sacras [magines, earumqu cultores persequeretur, cumque potestatem ia Damascenum exercere non potuisset, eo Jerosolyma, totaque Palaestina esset sub Sec nis, ut tamen iram suam aliqua ratione satire, per P-piscopos suos ipsum curavit anathemate riendum. Damascenus vero ita iram Copronysi contempsit, ut non dubitaverit Constantinopdi venire, ut coram cum Iconomachis dispute et Orthodoxos in dogmate de Imaginum s rum cultu confirmaret , desiderio flagrans ipaa etiam martyrii; quod cum ei non obtigisset, m versus est ad suum monasterium. Anno 754 e lebravit suam Copronymus pseudo- synodum dl abvogandum cultum sacris imaginibus, Sum Part. II. pag. 5o0á. Hanc quoque synodum fe mascenus scriptis suis exagitavit. Post hoc te pus, quamdiu adhuc vixerit, in incerto d quemadmodum nec de anno, quo natus sit, e stat. Ante annum 7250. perhibente Joanne Vie illius scriptore, jam muneri publico gerendo «ni admotus a Saracenorum Calipha. Ex quo co ctura est, ante initum seculum octavum nelBi esse. In synodo Nicena 1I.. cecumenica in qai condemnata est lIconomachia , et cultus Sande yum lmaginum vindicatus, ex laudibus, que tribute sunt, apparet, jam hoc tempore me tuum fuisse. Hec Synodus habita est a 7Ó* Yeitur ante hanc Damascenus ex. vita jm e serat. | Ope S. Jóannes Damascenus. 551 . Opera 8. Joannis Damasceni sunt Libri 4. Fide orthodoxa. |n eorumque primo agit de »0, ejusque quoad naturam» uhitate , quoad msonas , trinitate, ipsiusque proprietatibus. In *undo de Creatione, de providentia, et pre- entia Dei, et de Predestinatione. In tertio de minis liberatione ex peccato Originali per Chri- sm. In quarto de Christo post ejus a morte re- rrectionem, et in celum edscensionem , de e- vinstitutis, quibus salutem adipiscimur , ut de ptismo, Eucharistia. Integro etiam capite tra- i£. de genere Christi, et de Sancta ejus Geni- Ce, quam ex Joachim, et Ánna natam docet. l| Fidei autem Orthodoxe dogmata demonstran- testimonia Seripture, Patrum, et Concilio- m tam copiosa collegit, ut hi ejus libri sint aditionis quoddam: locupletissimum promptua- m. Z7ractatus de Heresibus. In hoc synopsim mo habet heresium a S. Epiphanio descripta- n, deinde autem incipiendo a Nestorio here- usque ad suam eetatem descripsit suo tantum rte. In hoc Tractatu ad questionem: Quorno- 'àn Deo 'T'initas est? circa quam tót fidei &fragium fecerunt, volentes rem suo intelle- comprehendere, que supra omnem ca- um hominis est, respondet: 7f^isitas perve- mrabils non est. Sin vero Detim studiosi- scruteris, teipsum mihi primo, velim, edis- «is, et qut circa te sunt. Quis anima tuce aLendi modus? Quo pacto mens tua move- ' ? Qua ratione mortalis simul , et immortalis * Sermones ^fpologetici tres de Imaginibus. horum principio, Nos quidem , inquit, dece- indignitatis proprice conscios ceternum tacere, "oque potius peccata nostra cornfüefti. Ferum, 4 Ecclesiam , quam Deus aedificavit , ab irru- Tomulus 4F. 25 en- & 552 Notitia : Patrüm. ente improborum Spirituum impetu valido mice ri, Jactarique videam, tacendum non censui, d iram Dei pertimescens veritati Imperatoris me jestatem postposui. In his Sermonibus invi argumentis debellat Iconomachos. Jam sunt dis argumenta prolata pugilum religionis pro ci Imaginum. Attamen delibemus quidpiam daa ex Damasceno, qui tam egregius fuit defmwr Imaginum. XNowi, inquit, honoris mutui gmà adorationem adhiberi, qualem 4braham fia AEmmor. (filiis Heth, Genes. 25. v. 7.) exhi, dut ergo omnem aufer. adorationem , aut omma admitte, cum debita tamen ratione, ac m Nempe gestus quiscunque, si cuicunque alit quam Deo, tamquam Deo exhibetur , erit idt latria. Si vidi solem cum fulgeret , ait Job. Ot $1. v. 26. et lunar incedentern clare, et latch ese im abscondito cor meum, et osculatus «8 manum meam ore meo: quia nempe ii, sol, et luna erat Deus, manum proten versus ista, ac deinde* osculando, ista vene [i bantur velut Deum. Adorationem aut comtms* ter ponimus .in genuum flexione, vel etiam t" tius corporis submissione venerationis causa, qui x(vexévaov. Greci appellant. Estne plus pedes fledt- Il; re, et curvare terram versus, quam caput! le que sicut idolatria non füit ea adoratio, qui Abraham exhibuit filiis Heth, ita neque cU sacris Imaginibus, etiamsi adoratio dicatur, &* hibitus, est idolatria, utpote, non eadem nl** 1 ne, prout S. Damascenus dicit, atque mof his exhibitus, qua Deo. Adoratio autem, si'* cabuli hujus significationem propriam spectens, est rei cujuspiam .admotio ad os. Nimirum advt neraüonem significandam , quam idolis exhibe bant, in more fuit Romanis, ad simulacra d& rum, .gqu um p MS MS CN MP t» —mmT cm 5. Jobannes Damabcenus. 585 , plerumque altius collocata, radum pfu- ere, aut etiam hec contingere ac deinde ma- . eamdem osculari. Ad illud vero, quod Ico- achi solebant afférre contra Imagines, ea- que cultum: Non facies tibi sculptile. Exod. . w. 4. 4t vero mihi , velim, dicas , ait idem iascenus, nonne Deus unus est? Quid? con- ia sanxit? Nam extra creatarum rerum nu- 4n non sunt Cherubim. Brgo eccur homi- . manu fabrefactis Cherubim obumbrari Pro- ztorium jubet? Exod. 235. v. 18. Ejusdem Damasceni sunt deinde libri de Recta entia, in quibus professio orthodoxe fidei est mentis declaratze, et confirmat precipue quo- ogma SS. Trinitatis, et Incarnationis. 'Dialagus rsus Manicheos, Diseptatio cum Saraceno, Dis- atio contra Ácephalos, Tractatus adversusMono- itas,et contra Nestorianos, nec non Homilie, itolae , et Vitae plurium Sanctorum. Homiliz tra- t precipue de Festis Christi, sex vero earum Beatissima Virgine. In his refert etiam dor- onem illius, et assumptionem cum corpore in imm. Hoc de Deipare assumptione se Dama- us testatur accepisse ex antiqua traditione, per affert Hierothei epistolam ad Timotheum num Ephesiorum Episcopum, in qua eadem mptio memoretur, quique affuerit cum Apo- s, pluribusque aliis, quando Virgo Beatissi- obdormivit, et condita ad monumentum est, , triduum vero jam ejus sacrum corpus non . repertum. — De his Orationibus Damasceni eus in Hist. Liter. Quarum posteFior , inquit, Wfesto spuria est. 4bi enim citatur Buthy- s, qui sub .lexio Imp. vixit. Euthymius iino monachus Constantinopolitanus , scriptis etiam notus ,sub Alexio Comneno Imp. a. 95 * 1116. 554 Notitia Patruffi. 1116. existitit. Jam vero hinc istene Euthynis debebit esse, cujus narrationem affert Dames nus in Oratione sua de Dormitione Virga Deiparse? Dum idem JDamescenus Hierothem quoque memorat, et Timotheum Ephem Episcopum. sequiturne, queso, istos adve temporum rationem esse ab eo prolatos teies, quia aliquis Timotheus, et Hierotheus fe post Damasceni statem ? Dicitne Damaxtw, se hunc citare Euthymium , qui sub Alexio Im vixerit? Quid, etiamsi iste foret? Anne s tim sequeretur, idcirco abjudicandam hax & se Orationem Damasceno, quando quidem p* sét haberi solummodo pro interpolata? De que, dum Caveus hanc Damascenj Orsi B. voluit esse manifesto spuriam ob tum mna Futhymium, ut everteret fidem narrationis, * hil tamen adhuc profecit: siquidem Damit nus non ex solo Euthymio probaverit, rei se narratam de dormitione , et assumptione De pare, verum etiam ex epistola Hierothei adT- motheum, quam non lacessivit Caveus, equ stante, tamen firmum erit, quod narratur, qui* quid sit de Euthymio. De dormitione, et & sumptione Deipare aliorum etiam testimonia js prolata sunt supra Part. I. pag. 125. ET oA * — et foe e—— e Ww- IQ x 079 — ToS S. Anselmus Archiepiscopus Cantu: riensis. * S. Anselmus ab Augusta, civitate Bursundie, fuit oriundus, natus patre Gandulpho , matre Hememberga , claris genere. Jam adolescens, vo- lebat rebus mundanis renunciare, et monachu: fieri ; sed Abbas, a quo recipi petebat, quia pt- . | tris (S. a dnselimus. 555 » sul.consensum non habuit, 'ejus petitioni -»nsum nom dedit, Hinc et ad studia literarum, ad colenda pietatis officia factus langvidus, pa- 1» itaa se avertit, ut quamvis postea placare rmn studuisset, tamen bonum illius affectum inere non potuerit. Quamobrem relicta domo 2»rna se denuo ad monasterium contulit Bec- se, in Normannie Ducatu situm, monasti- (que vite institutum amplexus est. Ábbas hu- xnonasterii erat. Herluinus, Prior Lanfrancus. : ad Abbatis munus alterius monasterii pro- .O, Anselmus in ejus locum Prior, et. Her- 1O vita functo etiam Abbas factus est. Habe- monasterium Beccense possessiones in Ánglia. has inspiciendas ivit ea etiam de causa, ut üfrancum inviseret suum antea Priorem, et 1 tum Achiepiscopum Cantuariensem. .Percre- erat jam fama de Anselmi mira eruditione, et te sanctimonia. Quamobrem ad eum videndum n tantum Cleri, verum etiam aliorum utrius- e sexus factus est concursus ingens: ut neque erit illustris aliqua persona in Anglia, que n existimasset multum se meriti perditurain ud Deum, nisi Anselmum coram venerata isset. Gulielmus II. Anglie Rex, ut proventibus cantium Kpiscopatuum , et monasteriorum fru- etur , procrastinabat nominare Episcopos, et bates, ita ut jam multi Episcopatus, et mona- ria essent rectoribus destituta, atque ipsa etiam ntuariensis Ecclesia mortuo Lanfranco Archie- scopo careret, totaque Anglicana Ecclesia Pri- . ite, jam annos quatuor. Anselmus denuo ve- rat in Angliam ab Hugone Cestriae Comite. ro- tus, ut ad eum yeniret. morbo laborantem , et siarum, et monasteriorum, que abstuleret, rt 556 Notitia Patrum. ad expedienda quaedam negotia monasterii, qud nuper ab ipso Comite erat edificatum, et fm. datum. Dum advenisset, Comes jam connle rnt: attamen negotiorum causa , qua modo dit sunt, detentus est Anselmus quinque mentia Die Natali nostri Salvatoris de more solebantfri mores regni adire Regem, et salutare, quim viter s&grotabat. Hac usi occasione, Regis plicarunt omnes, ut. salutis suse haberet nit nem, et ne sineret Ecclesiam praesertim Cante- riensem ulterius viduatam Pastore: Cesserat Bet, ut in Ánselmum, quem Comes Cestriensis secum adduxerat, et quem omnes uno ore Regi cut mendabant ad hocce munus, suum consenus adjecit, ita, ut etiam lacrvmans eum obtesire quu tur ut Árchiepiscopatum susciperet, quem ome B uu hus modis defugiebat. Ttaque aegerrime extet? consensu , Archiepiscopus consecratus est. Cua deinde ad obtinendum ab Urbano II. Papa Àr chiepiscopale pallium Romam eundi facultate : Rege petiisset, hanc admodum difficulter obüme re potuit, quippe qui Guiberti Pseudopspe quem Henricus IV. Imperator Gregorio VII eg qve successoribus opposuerat, partibus addict eset, Rex in infirmitate sua permotus vite pe riculo, promiserat se etiam bona aliarum Ecce stituturum. Át vero, uhi convaluit, non tantum hoc non servavit, sed bona etiam Ecclesise Can- tuariensis .ipsi Anselmo, paulo ante tradita st tim ubi pedem ex. Anglia extulerat Romam pet turus, abstulit. Anselmus postquam Romam a3p- pulerat, interfuit ' Concilio Barensi in Apulia t£ 1098. cui ipse Urbanus II. presederat. Tn quo cum de Cruciatis expeditionibus Orienti subsidio coptra Turcas mittendis actum fuisset , multique * i$. f£ nselmus. 555 PEtRza m eGreecis Episcop: interfuissent , vocati eum iz* finem, us.si ad communionem cum Romana E«-«-lesia revocari potuissent, expeditio suscipien- 1a in Orientem etiam melius procederet, atque ai . Latinos etiam provocassent ad disputandum e«- um; quomodo Ánselmus processionem Spiri- "sm sancti a Patre, et Filio contra eosdem Gre- J€O»s2 , et quam invicte defenderit, est jam memo- Ca. um supra Part. III. pag. 69. In hoc Concilio CUm 1m etiam actum fuisset contra Investituras, quas €t à4xam idem Gulielmus exercebat et inprimis ob A arxselmum bonis sue Ecclesie privatum innocen- Ven, Urbanus idem Papa statuisset excommuui- Csxatione ferire Regem Gulielmum, nisi Ansel- Yxwus exorasset Pontificem, ut a sententia hac ab- S ineretur. Anselmus biennium moratus in Italia disces- Sit, et Lugdunum ad Hugonem hujus civitatis Árchiepiscopum , quem humanissimum erga se expertus erat in eundo Bomam, se contulit, man- eurus apud eum, donec se res in Anglia vertis- sent in faciem aliam, cujus spem nullam habe. bat vivente Gulielmo. Annus circiter interces- serat, et Gulielmus in venatione eo loco, ubi plura templa, et monasteria sustulerat, ut feris aptiorem faceret locum, sagitta per cor trajectus, $ubita morte sublatus est. Henricus frater ei suc- cessit in regno, qui illico Anselmum in Angliam revocavit. Sed Investituram neque iste volebat dimittere, et quos per Investituram designabat Episcopos, hos Anselmus, consecrare noluit, ni- si Romanus Pontifex annuisset. Anselmus igitur rursus Romam petiit hac de re cum Pontifice tra- ctatarus. Que dum noh processisset secundum voluntatem Regis legatus, qui Ánselmo erat ad- jun- . 558 Notitia Patrurm:. junctus, denunciavit eidem Anselmo nomine He gis, ne in Ángliam auderet redire, terum ig. tur Lugduni se Anse!mus tenuit annum , et me- Ses quatuor. Adela, Henrici soror , Come: B sensis, permovit fratrem ad negotium compore dum cum Anselmo. Quod cum fecisset , et lm stituràm Episcoporum, atque Abbatum dimi set, Anselnus im Angliam reversus est. Ama ostea nonnisi tribus Anselmus perstitit in Y&. ecessit a. 1100. sui Episcopatus decimo se etatis septvagesimo sexto. - . -—— —— 000—902 ——R— 0 M» Nemo est, qui Anselmo, hac etste, qu vixit, possit sive ingenio, et eruditione, sw animi constantia, et dexteritate agendi, antepe ni aut eliam in vita sanctimonia. Reliquit com plura ingenii sui monumenta; videlicet JMonob- gium sive Soliloquium, in quo tractat de De existentia, essentia, attributis et perfectionibus Monologio adjecit Prosologium. In hoc sic Dem facit loquentem ad hominem : : Eja nunc homu- cio, fuge paululum occupationes tuas, absconh ie modicum a tumultuosis cogitationibus tul: aljice nunc onerosas curas , et postpone- labori sas distensiones duas. J'aca aliquantulum De, et requiesce aliquantulum in eo, Intra cubice jum mentis tuc , exclude omnia prater Dua et qua te juvent ad quaerendum eum, et clas $0 ostio quere eum. lstudque esse deinde docet quod homini agendum sit ante omnia, I qui creatus sit ad videndum, et fruendum absque hoc omnia cetera esse inania. Huic Pro sologio rursus adjecit Abrum .pologeticum, i . quo dubia dissolvit, que cogitabat posse orit quoad ea, qua superioribus libris docuerat. Scr psit preterea librum de fide SS. Trinitatis € . n- 560 Notitia. Patrum. si prius moriatur, 1. Cor. 15. v. $6. utpote qi propter corpus, quod post mortem abire a pulverem , non haberent possibilem mortuora resurrectionem nescientes, et mentem non e gentes ad virtutem Dei. E rho LM o o-— 0^ cQ. Be c) ——2 S. Bernardus Abbas, S. Bernardus Fentanis in Burgundis pre Divionem natus est vel sub finem: a.. 1090. 19€ initio anni. subsequentis :;patre Tescelino, eCe mitibus Castellionibus oriundo, et matre A paris nobilitatis , ambobus vero Christians pete te conspicuis. A parentibus a teneris cum habuisset instillatam pietatem ingenio etiam ci preditus, et scientiis excultus,. cum prof omnia sibi haberet ob claritatem etiam genu] ad honores, cogitaverat tamen de tutiore ad * T. ternam : salutem via. Puritatis, cujus erat studiosissimus, ingens subierat pericli dum matrona, in cujus domo feret diversis ter ad illum dormientem venit, ardens libilis sed quam semper magna voce clamans, JatroMti latrones, a se fugavit. Fratres, quos habuitque que et unam sororem, aliique .consanguineicst advertissent, quo animo tenderet, et cogitilY ne, hinc avertere ipsum studerunt, videlié! 'vita monastice instituto. In magnos animi flucé conjectus cum Ecclesiam intrasset, et Deum vocasset cum multo lacrymarum imbre, iti ? proposito cor ejus confirmatum est, ut stalueé non tantum ipse in hoc perseverare, verum ets alios, quotquot posset, ad' idem inducere. mum fratres suos, sibi in hoc ipso antea conlrt rios, adgressus e;t, deinde coguatos alios, * p p medii 7 Fu pm -— T — XR - 8. Bernardus... : 561 »pinquos, nec non familiares suos, Primus nium: fuit Galdricus ipsius avunculus Domi- » càstri, quod Tuillium vocatur, qui victas lit manus nepoti: mox hujus exemplum secuti tt fratres Bernardi quatuor. Nam quintus. Ni- «lus nomine admodum puer adhuc tum erat. ac, nondum idoneo per etatem ad vitz sta- 21 sibi eligendum, Guido frater natu maximus di- "t: Eja, frater, Nivarde, ad te solum respicit ra possessionis nostra. Quod puer audiens, és ergo, inquit, celum, e£ mihi terra? Non «rque divisio hec , facta est. Mansit adhuc guamdiu cum patre, mater enim jam erat irtua: sed postea et ipse post fratres suos fu- ad idem monasterium , ac demum ipse etiam (celinus pater. Humbeliana soror bernardi, endidis celebratis nuptiis postea ad invisendos tres venerat. Ád hanc autem eximia veste in- am, et comitatam aliis nobilibus feminis, nec nardus, nec alter fratrum ullus prodire vole- | tanquam mundane vanitati deditam. . Femi- » in lacrymas soluta, rogevit Bernardum, ne n despiceret; se enim paratam esse ad omnia lenda, que is ab éa vellet fieri. Cum viro es- , alligata, precepit ei, ut a cultu vestium su- *lluo, vanisque rebus omnibus abstineret. Quod | servavit, et post annos duos, obtento con- iu a marito, etiam in monasterium se contu- , quod pro feminis ab ipso Bernardo erat «di- itum. , ! In monasterio Molismensi in Burgundia mo- :horum 8. Benedicti elanguerat vetus discipli* . Robertus Abbas cum eam instaurare conatus sset , res autem quemadmodum voluisset , non. prooessisset , relicto monasterio cum pluribus ejus- b6s Notitia. Patrum. ejusderi monasterii sociis, quibus. disciplint m- gis cordi erat, in locum alium transiit, Caste. 1 cium dictum prope Divionem in eadem Burgue dia, ubi eedificato monasterio coepit habite Ab a. 1099. quo id factum est, intercesserad anni quatuordecim, quin se his, alius quiam aggressasset vite austeritate , et discipline sere tate omnes deterriti, ita ut angeretur he - sterciensis familia ,, ne brevi eorum hoc mont . rium , et instaurata: S. Benedicti monastica di* plina iterum interiret, S. Bernardus cum fuir us suis aliisque sociis ad triginta Cistergjum sli delezerat, hao ipsa de causa, quod mons g: ca disciplina in eo floreret, ubi monasticum stitutum profiteretur: sicque brevi crevit mow chorum muterus, ut Stephanus, qui eo temp ye Ábbas erat, de alio monasterio exs . debuerit cogitare.. Eret locus solitarius in terri] rio Lingonensi, Vallis dicta absynthii, srt! copia illie istius herb», sive a spelunca, hominihus amara, propterea, quod receptacut . fuerit latronum , a quibus multi spoliabantur,.& f occidebantur. . Ia hoc, ab Hugone Comite Gut panie sibi dato , "Stephanus monasterium er& | rat, ab .eoque tempore. hec Clara Vallis ctf appellari, utpote quasi illustrata nova luce p Bernardum, ceterosque monachos eamdem lem incoleutes. Nam Bernardum istius novi 9* nasterii Abbatem Stephanus fecerat. Vite ! sanctitas , etiam per miracula manifestata, (* Deus per eum patraverat, tam celebrem famam reddiderat, ut undique concursus Chr Vallem fieret eorum, qui sub Bernardi discipist vivere in monastico instituto cuperent. lt numerus monasteriorum, excreverat ad sep* ginta, que Bernardus partim mova erexe* pi S. Bernardus. 565 tim vetera, instaurata in his disciplina eó mo-, o Cistercii, et in clara Valle observaba- , adjecerat Ordini Cisterciensium , nec tan- . in Gallia, verum etiam in Hispania, Anglia, 510, Italia , aliisque provinciis. | Neque vero etiam excellens Bernardi doctri- et eruditio minus radios suos quaqua ver- t. diffuderat. Ubicunque adverterat germén uod nasci noxium Religioni, aderat illico ad d evellendum, errores, qua voce, qua scri- confutando, atque eos, qui seducti erant ad Eam fidem reducendo. Hoc fecit contra Abze- lum, hoc contra Petrobrusianos, hoc contra 3stolicos, quod sibi nomen sumpserat secta um queedam turpissima, hoc in Gilberto Epi- po Pietaviensi. Inter ipsos Reges, et Prin- Es, in eorum dissensionibus, et controver- componendis fuit mirifica ejus vis: negotia »lesiastica vix ulla tractabantur absque illius isiliis, assidebatque ipsis etiam Romanis Pon- vibus etiam in Conciliis, et Innocentius Il. tm. Pont. dum in Gallia moraretur per Ana- Lum pseudopapam occupata Roma, illum ad la- suum habere semper voluit ipseque schisma, * Anacletum pseudo - papam $uscitatum exstin- » Victoremque, qui Ánacleti schisma conti- mverat, adegit , ut depositis vestibus Pontifica- as suppliciter Ínnocentium adiret, seque ei »jiceret. In Gallia Ludovicus VI. Rex , omnes- e Episcopi Gallie cum in dubium, venisset 1ocentiusne, vel Anacletus habendus esset pro e electo, et legitimo Pontifice, unius Bernar- arbitrio, atque sententie permiserunt decisio- m istius rei, atque omni deposito dubio Inno- ntio se se addixerunt. Idem fecérat apud alios Prin- 564 Notitia Patrumn Principes, et Episcopos. Instar oraculi enim he bebatur omne, quod ille fecerat judicium. K his pleraque jam etiam speciatim sunt prol in Institutionum haruin Parte III. quae modo stri ctim memorata. sunt. In tanta nihilominus apal omnes existimatione, et gloria, tam humiliter, & demisse de se sentiebat, ut magnum se pecai. rem reputans, et indignum, Mediolanensem Ar chiepiscopatum , et omnes dignitates subterfae rit, sibi oblatas etiam violenter. Annos vixit && die 30. Augusti a. 1155. mortuus. 3 "SO Us Eu o OU $— uu —— Opera ejus sunt Epistole 419. quarum md- te ad ipsos etiam Reges, et ad Summos Ponté- ces scripte sunt magna cum libertate in dices ln veritate, Habet Sermones in Dominicas, et fet Christi, Deipare, et Sanctorum per annum, Se mones 111. de Diversis, Sermones 17 in Pss go. et 86 in tria priora Capita Cantici Cantie- fi rum. *Etiam in reliqua hujus Cantici capita er stant Sermones 48 sub nomine ejusdem Berni di, sed ipsius a Criticis non censentur esse. Ide scripsit et misit libros quinque de Consideratiot [f ad Eugenium III. Papam, suum olim in Cm Valle discipulum, et alumnum, partim eum co solans, quod abstractas a spiritualibus delicis quibus fruebatur in monasterio, et fatisceret s ' tanto onere Pastoralis officii, partim eumde instruens in administratione ejusdem Ponüfials muneris. Inter ala, ut quidpiam de his etim epeciatim proferam, ne glorietur in sublimiat adepte dignitatis. /Joc glorieris, opto, inq semper optimo genere glorie, quod 4, quod Prophetm delegere sibi, transmisere li » "dgnosce hereditatem t&üam in Christi cruce, 8 laboribus plurimis. Felix, qui dicere pou S. Bernardus. 565 omnibus laborari. (1. Corinth. 15. v. 10.) ia est, sed nihil in ea inane, nihil molle, resupinum. $i labor terret , merces invitet, 3. Cap..6. Presis, ut prosis, pressis, ut s servus, et prudens, quem constituit Do- 's super familiam suam. .4d quid? Ut des escam in tempore, hoc est, ut dispenses, ut imperes. Hoc fac et dominari ne affe- Aominum Akomo , ut non dominetur tui is injustia. Nam nullum tibi venenum, nul- gladium plus formido, quam libidinem do- indi. Lib. 5. Cap. 1. Jmnterest proinde tua, ' operam, quam possis, ut increduli conver- ur ad fidem, conversi non avertantür, aver- evertantur : porro perversi ordinentur ad re- tdinem , subversi ad veritatem revocentur, ubversores invictis rationibus convincantur. ) autem haereticos, et schismaficos. Nam ^i ' subversi , et subversores. Erunt. itaque hu- iodi Énaxime tuo studio aut corrigendi , ne ant ; aut ne perimant coercendi. Lib. 5. cap. JMMonstruosa res gradus summus, et animus "us; sedes prima, et vita ima; lingva va- gua, et manus otiosa ; sermo multus, et «ius nullus ; vultus gravis, et actus levis; ms auctoritas , et nutans stabilitas. 4dmovi "ulum : foedus se irr eo vultus agnoscat. Tu z gaude dissimilem inveniri. Non tu ge illia qui dignitates virtutes putant. Tibi antea ex- 'a virtus, quam dignitas fuit. Lib. 2. cap. 6. menque dignitatis, in quo sit positus Euge- exponens, Quis es? inquit, Sacerdos ma- s, sumrnus Pontifex. Tu princeps Episcopo- à, tu hores zfpostolorum. Tu es , cui claves ditee , cui oves creditae sutit. Sunt quidem et cali janitores , et gregum pastores: sed tm | $£an- 566 Notitia Patrum. tanto gloriosius, quanto et differentius utra que pra ceteris nomen hareditasti. Haben i li sibi assignatos greges, singuli singulos; ti] universi crediti, uni unus. Nec modo ovium, ud. et Pastorum tu unus onnium es Pastor. Aliü partem sollicitudinis, tu in plenitudinem polate tis vocatus es. Jfliorum potestas certis arcae V, limitibus ; tua extenditur et in ipsos, qui pénta- V. tem super alios acceperunt. | Unde id pra, | queres ? Ex verbo Domini. Cui enim , na & M co Episcoporum, sed etiam postolorum sic ek B solute ; et indistincte cominissae sunt oves: | me amas Petre , pasce oves reas? Quas ile us, vel illius populos civitatis , aut regionis, certe regni ? Oves meas, inquit. — Cui non Med num, non designasse aliquas, sed assigwm omnes? Nihil excipitur ubi distinguitur Lib. 2. cap. 8. N / Sunt. hec adhuc Bernardi Opera, viddiáf Tractatus de componendis moribus, et Olde Episcoporum, libris de Consideratione ad Eae . nium Papam etiam in editionibus proxime nts ctus. Hunc scripsit Tractatum ad Henricum Á* B chiepiscopum Senonensem. Hic in aula antes WB satus, et vitre lautiori adsvetus curam neglezetik, sui gregis. À Gaufrido autem admonitus Epitt po Carnotensi a S. Bernardo petiit, ut isl, instrueret in muneris Pastoralis officio Quod Jill hoc Opusculo prestitit, et libenter Primus (E. gratulatur, quod paruerit sibi svadentium cot lli lis, eique affirmat, Episcopale onus non - | administrari digne absque consilio. Docet der d de dignitatem, et honorem Episcopatus sitam * lli se Non iu cultu vestium, non equorum fatà non amplis aedificiis , sed ornatis moribus. V - we: S. Bernardus. 567 ntur, Henricüm his in rebus Episcopatum isse. Cernitur, ait, in nonnullis Sacerdoti- vestium cultus plurimus , virtutum aut nul- vel exiguus, Dicite Pontifices in froeno quid aurum? Numquid a freno repellit frigus, esuriern ? Pauperes inducit, et famelicos sic antes, et plorantes sic: Nobis frigore, et fa- niserabiliter laborantibus quid conferunt tot ztoria, vel extensa in perticis, vel pücata anticis ? Nostrum est, quod effunditis; no- "rudeliter subtrahitur, quod inaniter expen- . Alius rürsus S. Bernardi Tractatus de Coa- ione ad Clericos est, Cum S. Bernardum con- iet. venire Parisios , a Stephano Episcopo Pa- nsi, alique Clericis rogatus fuit, ut sermo- ad eos haberet. Primo ex modestia sua no- hoc facere, deinde tamen preestitit precibus ignatus. Egit autem in hoc de mundi con- itu, et rerum mundanarum , atque ad hunc icos hortatus est, utpote quorum Dominus ars hereditatis eorum. Curritur passim , in- , ad sacros Ordines , et reverenda ipsis qua- Spiritibus angelicis ministeria homines ap- endunt sine reverentia, sine consideratione. (t, quae hinc eosdem Clericos infestent vitia, e etiam invadant, nec tamen se accusare eos ersos. Debere autem eos quarere non, qua sunt, sed qua Jesu Christi; nec quod sibi ;, Sed quod multis est. Christum Petro di- :: Petre amas me? dumque Petrus respon- t: Domine, tu scis, quia amo te, dixisse: ' 'e oves meas. Cui proinde, si non amasset stus oves suas amatas non commisisset. Ejus- S. Bernardi Tractatus quoque est de Prece- et dispensatione. Docet nimirum, quando atis jus sit dispeusandi in preceptis, et sol- mulus IP. - 26 ve- 568 Notitia Patrum. vere quempiam legibus, item Tractatus de & gendo Deo, de Gratia, et libero arbitrio, Ta]. ctatus de erroribus Abaelardi, qui in quib editionibus nomen etiam gerit Epistole. Prew mitto recensere cetera ejus opera. S. Thomas Aquinas. Qui de Patribus Ecclesie tractant, comme niter in S. Bernardo consistunt, quema jam etiam in Praefatione ad Notitiam Patruae xi. Patres Ecclesie sunt testes de Fide, quunb clesia semper tenuerit, et qua proinde ven. siquidem Ecclesia invicta adversus errorem Hec Patrum testificatio eadem est que Tradda Hac S. Augustinus pughans contra Julianum lagianum , atque hunc refellens , produxit? ctos Episcopos, qui ante se, et Palagium we runt, et ron solurn sermone cum hic viverent, rum etiam scriptis, qua posteritati relingwréé fidem Catholicam strenue defenderunt , veut stes contra Pelagium, atque in his molem sut* ritatis constituit, sumptam ex Traditione. 94 dem hi, quod invenerunt in Ecclesia, ü" rint ; quod didicerunt , docuerint ;' quod o t bus acceperunt, hoc filiis tradiderint. Que supra etiam in S. Augustino verba illius p cta sunt. Quaeso, post S. Bernardum nullut * se potuit, qui et sermone, dum viveret, & f pus, qua posteritati relinqueret , fidem Gf cam strenue defenderit? Qui quod inveni 3 Ecclesia, tenuerit, quod didicit , docuerit; 9^ a Patribus accepit, hoc filiis tradiderit? Ns? hoc non est, igitur etiam Traditio desiise Bernardo, neque ad nos usque fluxisset *- ^ oua o A ret A t—— — — — —— — (m —— pP cH o Bue bu)$ £5 S, Thomas 4quínus, b69 o primorum seculorum Patres testes sunt do^ nca, que illis seculis, viguerit in Ecclesia: deinceps ii, qui alii post alios viri pietate, et ditione prestantes in Ecclesia floruerunt, non ,ent excludi a testimonio , quo nititur Tradi- Attamen in hac scientia, que Patrologia vo- ar, solommodo ii memorantur, qui ex testibus ditionis precipui sunt, atque magis etiam pre s inclaruerunt scriptis suis, quod secus vix *m posset invenire hec de Patribus, velut te- »us eorum , que sint credita ab Ecclesia, tra- Lio. Potestne vero laus ista denegari S. Tho- * Aquinati, S. Bonaventure, quos Ecclesia co- inter Doctores Ecclesie ? Quos proinde neque » in hac Notitia mea Patrum mihi pretermit- (dos esse duxi. | ! S. Thomas , natione Italus ex nobilissima Co- tum Aquinatum familia, natus est in castro uino , patre Landulpho, matre Theodora anno a4. Quinquenpis monachis Cassinensibus tradi- est educandus, et literis instruendus, Hinc apolim ad humaniores, et philosophicas scien- ; discendas missus a parentibus. Übi a. 1241. itrum Predicatorum institutum, clam parenti- |, amplexus est. Nihil non egerunt parentes, hinc Thomam abstraherent, presertim mater. alio in aliud coenobium transpositus, ne vi iperetur, Parisios etiam missus, sed interce- S in itinere a fratribus suis, et ad arcem pa- ^am deductus est. Hic etiam frustra a fratri- | et sororibus, ipsaque matre etiam sollicita- ad: deserendum institutum expugnari non po- t: feminam quoque ad se missam, que eum iceret ex constantia servand:e puritatis, titio- fugavit. Post annos duos ex hac arce per fe- 26 * ne- 570 Notitia Putrurm. - nestram elapsus est, Neapolimque fugiens, -n« Parisios, quo eum mittere Fratribus Pradiate. ribus jam ante constitutum erat, deductu «& Eo ingenio fuit, eosque progressus fecit in s entiis, ut jam anno setatis sue quinto, et vies. mo Sententiarum libros Parisiis magno cum ple su interpretatus sit. Evectus ad primarias luti ti sui dignitates docendi munus retinuit, ue iu precipuis Italie Academiis, Bononie, Rma, Pisis Theologiam publice docuit, postremunqw : Neapoli consedit. Lectioni, et scriptioni imt nenter deditus, non pretermisit etiam publie Ecclesia sacris concionibus docere popalum, & ad Christianam pietatem informare. Romam $$ Urbano IV, vocatus induci non potuit, utÀ* chiepiscopatum Neapolitanum susciperet, quet etiam deferente Clemente IV. denuo sibi oblatus, recusavit. ÁÀ Gregorio X. ad Lugdunense Il.cm- cilium missus in itinere in Cisterciensium mue d sterio Fosse Nove prope Tarracinam annos niis quinquaginta decessit ex hac vita. Ab acumine scriptorum subtilitate Doctoris Angelici cognom accepit, dictus etiam Theologorum aquila. IE *--— -*- Um C 79. Opera S. Thome sunt multa, et multipli Precipua tantum memorabo. Ex his est Sunt Teologice , divisa in partes tres: Questiones 51s, et articulos 2654 complectens. Summa Catholic Fidei contra Gentiles constans quatuor paribus Expositio in Evangelium S. Matthei, S. Joanne Epistolas S. Pauli, in Canticum Canticorum, in* bum, in primam Quinquagenam Psalmorum, 8 Isaiam, et Jeremiam, hujusque Threnos, Cas aurea in quatuor Evangelia ex sententiis Patres mirifice contexta, commentarius in libros qe tuor Sententiarum. E quibus tamen, Expositions » n S Thomas .quinus. 571 Mattheum , Isaiam, et Jeremiam sub crist it, num vere sint ipsius Thome. Preter ista 9 etiam , de quibus nemo dubitet, num ipsius ome sint, sunt adhuc Opuscula tria, et septva- ta de argumento vario Theologico tractantia. on preter Theologica Opera scripsit, et com- "mit plures etiam libros hilosophicos. S. Bonaventura. S. Bonaventura Balneoregii in Hetruria, pa- Joanne , matre Ritella a. 1221. primam lucem ipexit. Joannes et ipse in Baptismo nomina- est. Infans inciderat in gravem morbum. Ma- de ejus vita sollicita cum ad S. Francisci Se- »«hici patrocinium confugisset, et puerulus am citius, quam sperandum videbatur, ut addingus refert, subito convaluisset, mater adio exultans, exclamavit O bouna ventura! eventum bonum, 'et prosperum! idque jjostea "ntidem, filiolum complexa, repetiisset; hoc ero nomen adhesit, mansitque deinceps sem- *. Ánnos natus viginti, aut aliquid supra, Or- iem. Minorum S. Francisci ingressus est, et in idemia Parisiensi scientiis Theologicis navans eram, ita excelluit , ut post septennium ipse eadem academia Doctor creatus, libros Sen- aliarum, (de horum librorum auctore adhuc stea suo loco dicetur) publice explicaverit. ano 1256.totius Ordinis Minorum pr*efecturam premam , (Generalatum vulgo vocant) adeptus injum unamimi consensu. Cultui Deipare erat lictus singuleriter, utque sui omnes eumdem concionibus ad populum pro viribus provehe- 1t, in Comitiis generalibus sui Ordinis, Pis a- A 573 Notitia Patrum habitis, legem sanxit, instituitque, ut postCoe- pletorium horarum Canonicarum in sui Orims Ecclesiis signum campana daretur, quo eite etiam admonerentur ad Deiparam salutandam, 4 invocandam modica precatiuncula. Idem fé auctor, et inceptor. sodhlitatum , et ut eas nui erat vocare, Confraternitatum inter laicos: qwe mire deinde ubique effloruerunt, et prope sunt ab aliorum etiam Ordinum Religiosi sb diversis titulis, v. g. SS. Trinitatis, AgonisÜr- sti, Beatissime Virginis, et que proxime not nata inprimis vigebat apud Studiosam jvatr tem. Nimis enim conspicuum erat , quantum Ct ferrent ad fovendam in populo, et in stuim juventute pietatem , morumque probitatem. umani generis hostis pessimus, cujus est quitt re amimas perdere quemadmodum omnia dif alia Religionis laboravit subvertere hac nostre t te; ita neque omisit, et fere omnium primo * ponere ad hoc antemurale. prosternendum, qd? cadente ipse etiam murus dissiparetur. Fiunt n* suspiria pro vetere morum disciplina, et piel frequentatione, qui pietatis neglectus, et q* morum laxatio infideles subditos, ut ipsi vidi pluribus in regnis fecerat suis Regibus, eoe , magis ponitur nunc cura in reparandis moribé: at non tamen facile est corrigere, quse depnri' ta sunt, quam fuerit illa corrumpi, prasertib $1 in pravum Jam induruerunt. Sed ad Bonaventuram redeamus, Qui qu tz existimationis fuerit, hinc potest cogno Post' Clementis IV. obitum Sedes Romani Pont eis jam vacabat annos duos , menses decem, d? septem et viginti, Discordabant suffragia Cari nalium. Tandem hi omnes in Bonaventuram cor pre € — — -——— o" P9 Law (CU tao XP CD o CUP S t9 —BO e 554 Scriptores Ecclesiastici. . Ser iptores Ecclesiastici Seculo JI Notitiam Patrum Ecclesie dedi: nunc à turus sum etiam notitiam Scriptorum Ecdt sticorum, Apostoli, et Evangelist, qui li Scripture sacye Novi Testamenti examn quamvis et ipsi sint scriptores Ecclesiastici, : men hi proprie appellantur Canonici, ipo Patres etiam dignitate, et.auctoritate antec« utpote, divinitus inspirati Soriptores. Horu men libros recensere omisi; quod de his tr tur in Hermenevtica Scripture sacre: quc 850 feci in meis Institntionibus Hermenevtid vi Testamenti. In recensendis ejusmodi Scri| bus, qui scriptis quidem suis fidei Christian ctriuam illustrarunt ,' sed nter Doctores Ec non ponuntur, quod vel saectitate, vel sc rum Copia non ita inc'aruerint, ibo per s nec tantum vetustiores, ut in prefatione bam, verum etiam ulteriores exponam, q censio plenior fiat. Seculum primum pauc modum scriptores habet preter eos, qui su nonici, aut ad numerum Patrum Ecclesie runt: Sed et ii, qui sunt, non sunt tame eorum quorum nominibus inscribuntur. Sunt autem hi: Zermas, seu Pastor, tripartitum, habens visiones, statuta, et sii dines. Fit Herme, discipuli S. Pauli , men eodem Paulo: Aorm. 16. v. 14, non ideo 550. Scriptoreg Ecclesiastici. lam dedisse. Hi deinde libri magna diligentia co. servabantur, et si quando grave aliquod per lum Reipublice impendisset, consulebantur. D his libris Sibyllinis fit mentio a Cicerone /j.: de Divinat. num. 111., et 1192. De Ertira Sibylla etiam Constantinus M. in Oratione ade ctorum coetum in Concilio Niceno apud Fusdim Cap. 18. Divino quodam , inquit, instinct 4 Jlata versibus ea, que erant de Deo, fum, praedixit, notisque, et ordine primarum lie rum , QU «xpertyr. dicitur , historiam de Jem di ventu declaravit, 'Axosyis heec. quidem est ; e Xeréós O43 os cerae suopós, Jesus Christus, Dif lius , Servator ,'" Crux. Cujus Acrostichi trigot quatuor carmina refert in eadem Oratione , q* rum hec duo ultima presertim nimis clara su. Unus , et aternus Deus hic, Servator et iai Christus pro nobis passus, quern carmina signs. 8 S. Justinus Mart. in Paraenesi ad Gentes, et peli res alii Patres hinc argumentum non dubius d tere ad demonstrandam Gentilibus verius Christiane Religionis. At vero hi, quemadr Lactantius docet A5. 4. de Pera sapientia 4! 15. his testimoniis revicti solebant eo confuféd ut dicerent, mom esse illa carmina Sibylino, a nostris ficta, atque composita. Quod non putabit , qui Ciceronem , P'arronemqu rit , aliosque veteres, qui Erythream $i ceterasque commemorant , ex quorum libri exempla proferimus. Qui auctores obierunt, Zdequam | Christus secundum carnem Ergone ille Sibyile vere, et divinitus i fuerunt? Difficile est hoc credere: attame minus per has, quam per Balaamum ri Num. 25. v. b. et Caipham Joan. 11. v. 5t. tuit Deus vaticinium edere. A Cicerone cm o -—- —— Phe, T- S9 C» tt By" LP g-w — cv. Ye 558 Scriptores Ecclesiastici. nus non erat, nisi dicamus, ista carmina ab lor Christiano confecta, esse nonnisi supposita Sir lis. Si vero hoc est, quomodo sine amentia se pe, tuit Christianum profiteri, quandoquidem ndk illarum Sibvllarum veterum Christiana fue! Ylla ergo conjectura, meo judicio, videtur veris Sibyllarum Carmina, et oracula esse a Chrisise quopiam interpolata nec consilio provido, M- gio enim respuit ejusmodi sui propagationem s lestis artibus, et infelici ingenio, et qui dim prodiderit, seipsum hesisse in ejusmodi sente tiis, qua non sint consentanes Fidei doxze, S eculo II. Praeter eos, qui Scriptores hujus seculill m raemorati sunt in Notitia, Patrum , ut Sandi gnatius, Justinus, Irenzus, et Hegesippus Prole gomenorum $pho 8. floruerunt hocce seculo l: S. Polycarpus discipulus Joannis Apostoli, d Smyrnensis in Asie Episcopus. Hic scripserat q stolas plures, testimonio S. Irenei apud Eusebinst lib. 5. cap. 20. Quarum una ad Philippenses * lummodo superest, ejus auctoritatis , ut testi. S. Hieronymo de Scriptorib. Ecclesiast. ipsius huc tempore [iti Asie €onventu legi consverei Apologias pro Christiana Religione scripserunt Melito Sardensis Episcopus , Tatianus Syrus, Ate nagoras Philosophus, Theophilus Antiochem$ Apollinaris Hierapolitanus, . Aristides , et Quad tus: quorum jam mentio etiam facta est Instit tionum harum Part. 1..$. 14. 15. 46. Meditos adhuc plura alia fuerunt: sed quorum, sicut é Apologie supersunt solummodo aliqua fregment ap -Seculo I. :. -. 599 | Fusebium, et Anastasium Sinaitam. In li- Excerptorum ex libris Vet. Testamenti :ad ;imum, qu& Excerpta hujus rogatu fecerat, e us is posset pugnare adversum Judaeos, etim to perscripsit libros, quos Hebreei in suo ha- nt Canone. .Ín qua tamen recensione non es- mnia adcurata, nec Melitonis, sed librario- vitio; in Institutionibus meis Herm. Vet. Test. i. Tf. Cap. 6.4. 59. Cap. 8. $. 49. dixi. In li- quem is Grece inscripsit, Tie! 'eeondes Gd, Deo, qui corpus assumpsit , istud nou priete- volo testimonium defChristo: Cur enim idera is. simul, ei homo perfectus esset , duas suaa iras nobis demonstravit , divinitatem per mi- 4a triennio post: baptismum patrata , huma- tem vero suam triginta illis annis baptismum gressis, quibus carnis vilitas tegebat signa tatis ejus, quamvis verus ante secula Deus teret. Hec fragmenta edita, in Bibliotheca allandio habentur. Apologéticum etiam Tertu/liamus , preenomi- Quintus Septimius Florens obtulit pro defen- e Christianorum Ántistitibus Romani Imperii, enim ipse eos vocavit , ad quos hunc Ápolo- cum suum direxerat. Itaque Imperátor in- igitur, qui eo tempore proprio nomine Se- us erat, et ji, qui Urbi, et provinciis pra- iti erant. Fuit Afer, Carthagine natus patre tili, et cohortis centurione circa a. 160. Scien- egregie excultus, factus Christianus etiam ad sbyteratum Carthagine evectus est. Flagrabat jno Religionis studio, neque tantum hereticis, am etiam Judaeis, et Gentilibus bellum indi- at, et ad eos debellandos calamum strinxerat. vero postea tantus pugil corruit, et lapsus est 580 — Scriptores Ecclesiastici. in heresim Montanistgrum. Causam huj dam solaque suspicione:ducti, aut etiam ; non, bene affecti erga. Clerum Bomanum. volunt esse: quod ab hoc cum propter se res mores suos traductus fuisset velut Mont offensione hac permotus, ut iisdem Clerici faceret, se se in Montanistarum castra conj At vero ipse in libro adversus Praxeam! post initium, diserte dicit: Et nos quidem; agnitio Paracleti, atque defensio disjunxita chicis, Montanus se Paracletum esse predi et pro eo a suis habebatur. Per Psychicx ro, quod significat animales, . designavit 0 doxos, quia illa jejunia trium quadragesim que Montanistis erant, subire noluerint, : in.ipsis etiam Montanistis reprobaverint. M nist , cum , ut communiter apud heretico in plures sectas se divississent ; Tertullianus que diversum sibi ab aliis ®em instituit, se inferiorem reputans iis, qui idem ex Mos stis fecerant. "Tertullianista ,. sic enim voci tur sectatores Tertulliani, non durarunt ult tatem S. Augustini: quo tempore, ut et ptum ab ipso S. Augustino Zi. de Zkeres. ii residui ex ipsis erant, ad Ecclesiam Catho redierunt. , ^ Jnter Tertulliani Opera, quie satis nu sa sunt, commemorari precipue merentur, . logeticus ,: et de Preescriptionibus adversus ticos. In Apologetico, (cap. 4.) recensen qui Imperatores sevierint in Christianos, rone incipiendo ,. docet, omnes ceteris etia rebus impios, injustos, turpes, quos et ipsi mnare consvevissent, et a quibus damnato! tuere soliti essent. etus erat, inquit, decn Seculo 1j. — 581 eus ab Imperatore consecraretur , nisi a. Se- . probaretur. - — - Tiberius ergo, cujus tern- nomen Christianum in seculum introvit, an- datum sibi ex Syria Palestina ( Pilatum fu- qui Tiberio perscripserit res actas a Christo etiam Tertullianus paulo infra in hoc eodem logetico docet) quod illic veritatem illius di- atis revelarat, detulit ad Senatum cum pro- tiva suffragii sui. Senatus , quia non in se averat , respuit. Cesar in sententia mansit , ninatus periculum accusatoribus Christiano . Idem ejusdem Apologetici Cap. 59. de Agapis empore apud Christianos usitatis hec habet : a nostra , inquit, de.nomine rationem sui idit. FPocatur enim ;gape, id, quod dilectio 8 Grecos est. Inopes refrigerio isto juvamus. V futilitatis , nihil immodestic admittit : non s discumbitur , quam oratio ad Deurn pre-: etur. &Editur, quantum esurientes capiunt : ur, quantum pudicis est utile. .]1ta saturan- ut qui meminerint , etiam per noctem ado» lum sibi Deum esse: ita fabulantur, ut qui 4", Deum dudire. i ! In libro de Prescriptionibus adversus here- |, describit, quid hi in Scriptura sacra fa- soleant, ut eas eludant. Zsta, inquit, Aec- ! non recepit quasdam Scripturas * et si quae Jit , adjectionibus , et detractionibus ad dispo- nem instituti sui intervertit ; et si recipit, recipit integrhs: et si aliquatenus integras stat , nihilominus diversas expositiones come tata eonvertit. — Tantum veritati obstrepit ter sensus , quantum et corruptor stilus. /a- presumptiones necessario nolunt agnoscere per quc revincuntur : his nifuntur, quoe en Jat 5Ba ' Scriptores .Ecclasiastici. falso composuerunt , et quae de ambiguitate ope runt. Quid promovebis exercitatissime S&rp rarum, cum si quid defenderis , negetur es &- verso; si quid negaveris, defendatur? Ru quidem nihil perdes , nisi vocern in contentio; nihil consequeris, nisi bilem de blasphematim, Quapropter in disputatione cum heereticis &» bat non esse pugnandum Scripturis, sed mm - cendos ex 'Traditione. Apostolos esse a (im missos in mundum ad promulgandum Evangelia, ab his Ecclesias esse conditas, a quibus etiam de ulterius doctrinam mutuate sint. Proindeompm . doctrinam, que cum illis Ecclesiis matricibos, d originalibus conspirat, veritati deputandam, i sine dubio tenentem, quod Ecclesie ab. Àpote lis, Apostoli a Christo, Christus a Deo suscepit: BB reliquam vero omnem doctrinam de menda prejudicandam , quz sapiat contra veritatem P clesiarum, et Apostolorum, et Christi, et Dei - . Hoc, quod generatim Tertullianus de me tricibus, et originalibus (sunt vocabula, quil [I . n e » . . ipse Tertullianus usus est) Ecclesiis dixit, in cipio tenebat, deinde non semper mansit. Neqw enim'in integritate, quam ab Apostolis accept rant, stabilitatem habuerunt. S. [reneus ji. contr. heres. cap. 9. Unam Romanam Ecce docuit esse, ad quam propter potiorem pris alitatem necesse sit omnes convenire hoc est eos, qui sunt undique fideles. 754 Petrus, et super hanc Petram cedificabo Ex siam meam. Matth. 16. v. 18. Qui se a nob& nova sibi forma Religionis indita, sec. 10. junxerunt, nominatim Caveus in £st. Liter. * lunt hunc de Prescriptionibus librum, a T liano compositum esse, dum jam. ipse etiam | ctus — — — . Ammo 9E e—— T» fT —— a c7» ie———— 4o oco - | Seculo If. | 585 Montanista esset, et quod de Prescriptione 'a hereticos asseveraverit, id totum spectas« | sectam Montanistarum asserendam. Adver- hoc, quod dicitur, et quod ita $e non ha- , quemadmodum dicitur, tantum afferam, in hoc. Apologetico Tertullianus profitetur omana Ecclesia: ;4ge jam, qui voles curiosi- à melius exercere in negotio salutis tuc, per- ' Ecclesias Apostolicas, apud quas ipsoe adhuc edrae /fpostolorum suis locis preesidentur, apud. ipsa authentice litere eorum recitantur, so—- 'Ss vocem, et representantes faciem uniuscu- e. Proxima est tibi dchaja? habes Corinthum. 1 longe es a Macedonia, habes Philippos, ha- lV'hessalonicenses. Si potes in siam tende- habes Ephesum: si autem Italic adjaces, ' Romam, unde nobis quoque auctoritas '0 est. Felix Ecclesia, cui totam doctrinam toli cum sangvine suo profuderunt : ubi 's passioni Dorninice adoequatur , ubi Pau- oannis exitu coronatur , (Joannis Bapt.) uà tolus Joannes , posteaquam in oleum igneurn "sus nihil passus est, in insulam relegatur. vnus, quid didicerit , quid docuerit (Eccle- jmana) cum JffFicanis qu»que Ecclesiis con- arit. Tessera est symbolum bellicum, un- noscant invicem ejusdem exercitus milites. si Tertullianus scribens hunc librum, jam isset Romanam Ecclesiam , sique ab hac di- sset, etiam offensus a Clericis ejusdem Eccle- anne dixisset sibi quoque, et Afris ab eo 0 esse auctoritatem? dixissetne: Videamus lidieerit? quid docuerii.? quid cum Africa- toque. Ecclesiis contesseraverit? Sibine eam- cum Romana Ecclesia Fidei tesseram esse casset? Attamen postea defecit &b Romana nulus IF. | 08, Ec-- 58 é Scriptores Bcclesiastici. Fcclesia. Quamdiu orthodoxus fuit, orthoime sensit, Sed non perseveravit. Qui se ezüümd stare, videat , ne cadat. 1. Cor. 16. v. 1s. Sunt preterea Tertulliani libri de Bapitm de Prnitentia , de Oratione, contra Cul fe minarum, ad Uworem , quam a secundi pa suum Obitum nuptiis dehortatur.. Tertullianus &à Presbyter. Hinc volunt ii, quibus coelibim à Clero non placet, Tertullianum etiam poses factus Presbyter esset, mansisse in uxoris gres Etiam Episcopi erant, qui habebant uxwt;! quibus etiam Paulinum fuisse Nolanum Episcopi supra in eodem Paulino est dictum; sed isis fe isset probandum, Tertullianum habentem v* rem, postquam factus Presbyter est, non desi se esse maritum, quod S. Hieronymus 0 tum esse docet. 4nstitution, harum Pari. l pag. 269. .Nam que uxor Tertulliano conset rat, ut posset Presbyter fieri observando cs nentiam; hec. mortuo Tertulliano continents perpetuam non professa; poterat postea nubet e exhortatione ad Castitatem, de Corona v litis, de ZJdololatria, de Spectaculis, Conn Marcionem, Praxeam, Valentinianos, Hermort nem, Psychicos, ««:0 nomineOrthodoxos desigit vit, ut jam dictum est, et quidam alii , sunt huc etiam ejusdem Tertulliani libri. Ex his unu& solummodo loeum adhuc proferam, Adverse Marcionem /ib. &. cap. áo. asserturus veram nem in Christo, argumentum duxit ab Euchr* stia, utpote, in qua verum existat corpus Chr sti, et vera caro: siquidem neque in hac post esse verum corpus, veraque caro Christi, ti i verum corpus, veramque carnem non habuis Sunt hec Tertulliani verba: zfcceptum panem. d distributum discipulis , corpus , suum illum feh | Ho .£*t C» vc sz. Lr -— ———) c4 09 —— 0 e Méculo IH. — ^ 555 t Corpus meum, dicendo, id est figura s mei. Figura autem non füisset , nisi $ esset corpus. Ceterum Vacua res, quod ntasmá, figuram capere noh posset. Er- seruit, in Eucharistia figuram tantum Cor- hristi esse, non ipsum illius corpus? Ad- um est ad illa verba ipsius, Rem vacuam; 3t phantasma, figuram capere non posse. idelicet conclusionem fecerat, Christum n figuram corporis humani habuerit, .ha- rerum etiam corpus, quia figura nonnisi inesse possit, non rei vacue, quod phan- st. Istud vero ab Eucharistia, tanquam a robavit Nam et in hac esse quidpiam, :ulis cernatur, et figuratum sit: sub qua ve- ra, atque specie externa existat eorpus ^hristi. Tantum igitur abest, ut in Eucha- llam figuram Corporis Christi posuerit, ut lut certum posuisset, verum Christi cor- » jn Eucharistia , habens etiam speciem m, hinc in contrarium adversus Marcio- ncluserit, Christum habuisse verum cor- Ón solum phantasma corporis, quia figu- t speciem habuerit corporis; eo quod fi- t species non insit nisi vero corpori. Hic iné non quéritur, an Tertulliani fuerit : argumentatio, sed solummodo ostensum um credidisse Christi verum corpus in Eu- | non solam ejus figuram. Potest enim fi- Divina virtute sola cujuspiam rei figura obtutui proponatur, quemadmodum Ánge- 'ecie assumpta humana apparueriut, et cu- linteum fuerit , animantibus plenum, quod vidit Actor. 10. v. 11; quin etiam natura- e ea , que reprasentantur somniantibus, tum imagines absque subjectá re. 55 * JDan- * 586 ^ Scriptores Ecclesiastici. Pantaenus, et Clemens /lexandrínus. Ve ex philosopho Christianus, vergente ad finem se culo secundo , schole Alexandrine prefuit, que ut Eusebius Zi5. 5. cap. 11. perhibet, ex antiquo more, ut S. Hieronymus dicit de Scriptorib. cq. 56. ab ipsius Marci temporibus exstitit , Cleme- tisque magister in eadem schola fuit, cui Pantz- no etiam Clemens in docendi munere successt Pantueni jam facta mentio est supra Part. I. (. 5. Hunc Eusebius loc. cit. Virum in Divinis eloquis exponendis, celeberrimum vocat, et qui mult in Scripturam sacram confecerit commentario, sed quos absumpsit temporum vetustas. Clemes Alexandrinus Presbyter , Panteni, ut jam dictun est, discipulus, et in schola Alexandrina succe- sor (eum in finem hec schola erat instituta, ut Catechumeni in doctrina Religionis instruerentur, in eademque Religione, postquam eam agnovi: sent, confirmarentur per librorum Scripture s cre pr&electionem, et expositionem) istos libre , elucubravit: ExAortationem ad Gentes. In h« admodum scite, et apte ad Gentilium confutar- dam vesaniam scribit adversus cultum , quem li exhibebant suis diis, utpote inter quos cum lit portenta, tum etiam homines coluerint stupris, at- que flagitiis inquinatissimos ; Feedagogi libros tre. In his instruuntur , quomodo vitam deinceps ir- stituere debeant, qui jam erant Religione initisti Commendatione hi libri dignissimi sunt. Stromo- tum libros octo. Grecum seea« tapetem — signif- cat, qui solet variis coloribus affabre contexts esse: quod nomen his libris dedit, quod in ips cum Scripture sacre, tum aliorum auctorum, etiam Gentilium , sententias apte inter se contt- xuerit ad ostendendum, in quo sita esset vert philosophia, contra Gnosticos. Idem, ut cetem (7 pre- 588 " Scriptores Ecclesiastici. Usque ad annum circiter 217. Clemen vitm produxit. Hegesippus, quem vicinum Apostolicorum temporum S. Hieronymus deScriptorib. Ecd.oy. 22. testatur fuisse , scripsit libros quinque Cor- mentariorum rerum Fcclesiasticarum , sive uti le expressit »edf«vw , Áctorum. De quibus jam & dictum Prolegomenor.: Cap. 1. $. 8. Ex his, * . ibi dictum est , suam Eusebius primorum sec rum hausit historiam: quepiam etiam fragment ex eodem Hegesippo, videlicet de Martyrio lr cobi fratris Domini, de persecutione propinqu* rum Servatoris Christi, de Simeonis martyrio, d de quibusdam adhuc aliis rebus consermw Postquam in iisdem Prolegomenis Scriptores hk storie Ecclesiastice precipuos ad nostra vsqu . tempora Jam recensui , hos nunc denuo inter &rt ptores memorare quandoquidem superfluum t* Set, proinde istorum jam nunc mentionem far rus non sum, nisi fortasse strictim. Seculo Ill Origenes , qui et Adamantius, et nonnum quam etiam X«xívrieos quod pectus ereum haber- tem significat ab immenso labore, duem impe dit exarandis libris Alexandrie circa a. 185. nt tus est patre Leonida, qui in persecutione Sept- mii Severi martyrio coronatus est. Ád Leonidam Religionis causa jam captum, et in carcerem cor Jectum Origenes scripserat: Cave £ibi , inquit, A propter nos aliud guid cogites, ut est scriptum ab Eusebio lib. 6. cap. 1. Ne videlicet uxoris, d pro- Seculo FII. 589 um, quas preeter Origenem natu maximum, unc tantummodo adolescentem , sex habebat, , et sollicitudine tactus deficeret a constan- Et ipse Origenes ardore martyrii subeundi "asset e domo, seque persecutoribus obtulis- nis mater, que nullis eum precibus retine- 'Oterat, vestes eidem subtraxisset, et abscon- ft. Pater autem pueruli , dum dormiret, so- t pectus crebro osculari, velut habitationem itus sancti, cujus summam avíditatem in Sa- literis percipiendis, et docilitatem experieba- Paternis bonis in fiscum redactis, Gramma- n docuit, unde matri, et prolibus vitae sub- t compararet: deinde autem etiam Clementi, yuo sermo fuit: paulo ante, successit in scho- lexandrina: neque tantum Christiani ad eum luxerant audiendum, verum etiam Gentiles, etiam philosophi, cujus admirabantur inge- n: ob sexum vero alterum, qui pariter ad Scholam veniebat, ut suspicionem mala rei ! averteret, virilitate se privavit. .Quo instructior evaderet ad Scripturam in- gendam, et interpretandam, lingve Hebrai- cognitionem sibi comparavit. ÁÀb Ambrosio | opulento, quem ex Valentinianorum secta raxerat, magnopere deinde adjutus, septem wios, totidemque librarios sibi habuit datos, sque pecunia solutos, quorum illi sermones zenis celeri calamo exciperent, hi autem eos- |i describerent, — Demetrium Alexandrinum icopum non sibi faventem expertus, cujus am eruditionis gloriam non satis equis ocu- dspiciebat, in Palestinam se receperat, unde' ) revocatus ad munus suum ab eodem Deme- , postea denuo fugit, dum Caracalla Impera- tor 5go Scriptores Ecclesiastici. tor Alexandriam veniens, immisso mjlite cede ingentem Alexandrinorum perpetrasset. Geüm, fratrem suum , non ferens sibi datum a patre&e ptimio Severo consortem Imperii, in min gremio, ad quod confügerat, manu sua cx derat. Caracalla propter hanc cedem fratris am male audivisset apud Alexandrinos , idcirco bm de illis vindictam sumpsit. Cum igitur rursus Ceesaream Palestine contulisset, Presbyter aTle octisto creatus est, et munus docendi ibi at cuit, etiam Episcopis, ipso etiam S. Greguà Thaumaturgo, et Athenodoro, ejus fratre , ad et audiendum venientibus. Ín Arabiam ab Epse orum concilio vocatus fuit adversus Berylua Bostrensem Episcopum, asserentem, Christi & stinctam a Patre personam non fuisse, antequia inter homines versatus fuisset: etiam ad elios Et scoporum conventus vocatus erat, in quibus »* gotia tractabantur Religionis, utpote, quite monio S. Hieronymi in Catalogo Secundus Ecde sice magister post .4postolos diceretur: quini Mammea quoque Alexandri Imperatoris matt Antiochiam accitus fuit, cupida ex' eo audiendi Christianam Religionem. In Deciana persecutio* diu cruciatus in carcere, ad ejus constantiam t befactandam , Decio sublato dimissus postea an» s&atis 69. Christi 354. Tyri decessit. S. Epiphanius Acer. 64. dicit in eadem peri cutione , ne rem etiam impudicam patere, thus diis adolevisse: quod tamen alii Eeripuee partim silentio, partim aperte negant. NamPut philus, qui martyrio affectus est a. 308. et cul eo plurimi alii, quemadmodum est scriptum! Photio Cod. 118. perhibent Origenem martyr? perfunctum esse sub Decio. In hoc vero fer In0- LAT Scriptores Ecclesiastici. se adcomm^dans , atque hac ratione epnatus in attrahere ad Christianam Religionem, quod à permultis ei ita successit, ut mortem etiam pn Cliristo paratissimo animo susceperint, ideoqw allezoricos sensus, quibus ii delectabántur, s quebatur. Ad eumdem, quem in Scriptura sm, impendit laborem, pertinent etiam illius Tetryl, Hexapla, et Octapla. De his, quoniam in bs lutionibus Hermenevticis tractari solet, iw ipse etiam in iisdem egi, non duce necesurmm hic pluribus agere. Ex aliis Operibus Origenis, quee etiam pe multa, et varii argumenti sunt, inprimis meae rabiles sunt contra Celsum philosophum Epiere li um , qui scriptis suis impetierat Christianam Be ' ligionem, libri octo, quibus titulum dedit 298 Aéws, Ferus sermo. Veritatem Christiane RBd- f gionis. demonstrat ex vaticiniis , de Christo fadi li per eumque impletis, et ex miraculis, ab eo pe qj iratis, inprimis ex ejus a morte resurreetmes quam nemo possit negare: dumque Celsus pct set sibi quoque Gentilium suppetere vaticini, 8 prodigia, docet hzc. non fuisse vera. Fidem 50 dicenti, Christum, si vere à morte surresimd . debuisse se Judsis ostendere ad illos revincends; " respondit, hoc Christum illis abunde prestiist per Apostolos , qui virtute miraculorum hant: etati ipsis resurrectionem Christi sint. Divimt " deinde Christi virtutem ex eo probat, quod u* versum orbem ad sui cultum , suamque doctri attraxerit, quod sine Deo, inquit, habere suctt sum non potuisset, et superare obstacula, Impet toribus, et Senatu Romano, et omnibus omnit ulorum Principibus nomen Christianorum e conantibus, quin tamen hoc perficere pot erint. 5gí Scriptores Bcelésiastici. 4m est dicere, quod possit Filius videre Patre ll ita inconveniens est opinari, quod Spiritus wa. 3 ctus possit. videre Filium; secundum, quod aJ" hoe corpore, quasi in carcere sunt anima ré : gata , et antequam homo fieret in parado, ie fer .rgtionales creaturas in coelestibus commre qj" fc sunt; tertium, quod dicat: et diabolum, d 4 : demones acturos poenitentiam aliquando, d amTr Sanctis ultimo tempore regnaturos; quem quod tunicas pelliceas humana corpora intere detur , quibus post offensam , et ejectionem à pe radiso 4dam, et Eva induti sunt, haud el um, quin ante in paradiso sine carne, sint wet wis, et ossibus fuerint; quintum, quod & resurrectionem, membrorumque compagen, sexum, quo viri dividimur a feminis, aperti me neget ; sextum, quod sic paradisum aM riget, ut historic» auferat veritatem, pro& ribus angelos, pro fluminibus virtutes cali intelligens ; septimurn,. quod aquas , que nf caelos in Scripturis esse dicuntur, sanctas, pernasque virtutes ; quae supra terram , et uf terram, contrarias , et deemoniacas esse arbi V fur; Octavum , quod extremum objicit , qt nem, et similitudinem Dei, ad quam Juerat, dicit in homine post paradisum tam fuisse. Hec, et quedam alia Origenis rg censet in libro 1. et 3. contra Rufinum, uti 9 Filium creaturam, Spiritum S. Dei minsteE esse , in restitutione omnium, quando indue tia principalis venerit, angelos, daemones, 9 mas omnium homium tam Christianorum, q Judaeorum, et Gentilium unius conditioni; mensure fore: iterumqne deinde futurum 1 mundum, et alia corpora, quibus labente s celo animae vestiantur.. lgnes. autem eter*é Seculo IH. :— 595 s intelligere solet Origines, puto, quod te fugiet, inquit, conscientiam videlicet pecca- m, et poenitudinem interna cordis urentem. demum subjecit: Zicc, in Origenis libris ego etica doceo : tu ostende, in quo ejus opere his raria legeris. De eodem Origene 'etiam S. »hanii lib. de Pond. et Mens. hec sunt ver- £KEt de Fide perperam sentit , et infinita Scri- "& loca prava interpretatione corrumpit. Origenes non tantum Rufinum, verum etiam ebium lib. 6. Hist. Eccl. cap. 54. patronum tus est, et encomiasten in Pamphilo Martyre, ro eo apologiam scripsit. Rufinus libros Pe- che e Greco in latinum vertit, sed haud 'ere aliis omissis, aliis interpolatis, vel etiam iatis, aut additis. Quam Rufini fraudem ut de- »ret, et Origenis monstraret errores, S. Hie- ymus aliam versionem latinam eorumdem |li- rum, Periarche fecit, qua versio haud su- est, nisi fortasse alicubi delitesceret, et adhuc traheretur, quod in multis jam antiquo- a.libris, etiam etate nostra contigit. Sed ne- f in Greca Origenis lingva habentur. Etiam entiore memoria plures operam posuerunt in gene defendendo, et ab erroribus vindicando, r quasi his ejus libri cárerent, sed qui corru4 per hereticos, et interpolati sint. Hoc omni- potuit accidere, ut etiam in S. Hieronymi, umque libris persepe evenit: et ipsius Ori- tis epistola ad .Ámicos Alexandrinos apud Six- 1 Senens. Biblioth. lib. 4. profertur , qua que- $ sit se ferre calumniam, dum circumferretur 'ersus Ecclesie Fidem disputasse. Attamen in , etiam epistola ad Fabianum Papam incusa- at Ámbhrosium, fautorem suum ,.cujus jam fa- fta b95 Scriptokes Ecclesiastici, cta mentio est, quod per eum prolata ih lul essent , qua ipse voluisset ih secreto teneri, nitere se ostendit, quod ea scripsisset, deqé us accusabatur. Sua igitur confessione ren netur Origenes, Bed et iidem errores proliia versus eum sunt in Synodo Constantinopdim Oecuimenica V. sub Vigilio Papa, atque o la damnatus est. Id, quod demonstratum et spi Part. IT. &. 20. Ex eius libris secta etiam ne nistarum pullulaverat, de qua jam pariter mà citato loco actum est. - E [nd -— X— — 0 -— e" dla -—— Hujus seculi tertii reliqui memorable scriptores sunt Minucius Felix, Causidicusl nus fuit non ignobilis, ut Lactantius 4b. 1. 11. de eo scripsit, si tamen inscriptio non titur auctorem , ut est scriptum a S. Hie in epistola ad Magnum de Octavio , quod cii Felicis nomen gerit. Fst autem hic dialogus inter Caecilium Natalem ethnicum, é Octavium Januarium Christianum de Relipot inter quos velut arbiter positus est MinucisP* lix. Inanitatem deorum, quos Gentiles coles ita Octavius evicit, ut ei Caecilius victas ma dederit, attamen ut etiam se de errore, in ff fuerit, triumphasse gloriaretur. S. Hj Martyr, et Episcopus Portuensis Chronicon M manorum Pontificum seripsit usque ad 1» 5^ Jdem corifecit Canonem etiam Paschalem s» rumi 16. Disputatur autem num Portus Bos ni in Italia fuerit Episcopus, vel Portus ih À* bia, pariter dicti Romani, quod ad eum Ros et ex Italia venientes naves solitzee. essent spp? re. Anno 1551. in agro Verano eruia es Cathedra marmorea ; habens ipsius etiam tis in eo effigiem, et Canonem ab eo rp | k a— Unt) che - -—— aem c -— *e- -—— P o. a d-— *- »- —& Saeculo IIT..: 597 :halem, ex quo etiam agnitum est, hanc ejus effigiem , et Cathedram. .[n bibliotheca Va- na conservatur. Scripsit etiam Commentarios Scripturam sacram , pluraque alia ei tribuun- Sola vero illius Operum fragmenta quspi- supersunt. "Ammonius flexandrinus , dictus Saccas a "is, quorum frumento impletorum bajulum a- at. Post autem factus philosophus, omnes ' eetatis Brilossphos superavit: Christianus ve^ et ex Christianis parentibus natus erat. Scri- ; librum de consensu Moysis, et Jesu , quod $nopere celebrabatur, Hürmoniem Evangelio- 1, et Canones Evangelicos, quem deinde Eu- jus secutus in ejusmodi Canonibus conficiendis videndum uno obtutu de quibusnam. rebus res Evangelistze tractent, ét in quibus videan- dissonantiam aliquam inter se habere, Julius "icanus cujus, testimonio Eusebii Jib. 6. cap. quinque erant libri de Chronographia, accu- issime conscripti ut idem perhibet Eusebius, num jam etiam facta mentio est in Prolego- . nis. Scripsit preterea epistolam ad Origenem, | eum consuluit verane habenda esset narratio Susanna in libro Danielis, quod ei asseruit igenes, et alteram ad Aristidem, in qua di« idat genealogiam Christi, descriptam ab Evan- istis. Dionysius 4lexendrinus Episcopus, qui tur etiam inter Sanctos, habet epistolas cum quosdam alios, tum ad Dionysiura Papam , in i accusatus a Pentapolitanis de errore Sabellii m innocentiam egregie vindicavit. Supra Part. k 17. f$. Gregorius cognomento Thaumaturgus multitudinem miraculorum, qua Deus per n patravit, reliquit Metephrasin, id est, ex-- * 598 Scriptores Fcclesiastici. positionem in Ecclesiastem , et epistolam Canos- cam de Lapsis, à Synodo VI. generali approbe tam. Inter Opera Patrum Scriptum etiam velt ipsius habetur de mysterio SS. Trinitatis, confecerit dictante S. Joanne Apostolo. De hw, et de pluribus aliis a Gregorio gestis dictum pa est supra Part. I. $. 27. S e culo IV. Preter Patres Ecclesie , quos jam in eoru dem Notitia recensui, SS. Athanasium, Cyrilka Jerosolymitanum, Ephremum, Basilium M. 6re gorium Nazianzenum, et Nissenum , Epiphanium, Ambrosium, Joannem Chrysostomum, hi cde briores Scriptores fuerunt: SS. Philastrius nat ne, ut probabilius est, Italus: qui ad Presbyte ratum provectus, totum fere orbem circumiv ad convertendos hareticos, ct gentiles , quos hereticis plures, etiam Rome, ad Ecclesiam rt duxit. Factus Episcopus Brixiensis Auxentio , Ep scopo Mediolanensi Ariano, se fortiter opposut: Ambrosioque ad Episcopatum evecto perquam familiaris fuit. Scripsit librum de Heresibus. Ci ca annum 587. decessit. 4rnobius gente Aferapal Siccam Veneriam, mediterraneam Africze urbes, ghetoricam cum docuisset, Scriptis suis acritt impetebat Christianam Religionem. Quam cut postea ipse etiam veram esse agnovisset, ab Ep &copo tamen Baptismum obtinere non potera, quod ei fidendum non existimaret, priusquam contrario stilum vertisset adversus Gentiles. No sunt omnia scripta ab eo de Christiana Religiort accurate. Nec mirum, qui scripserit nondum ips ' bene Seculo T. F, | 601 io post cum in Synodo ab Imperatore pe- , ut Árianis etiam conventicula interdiceren- is vero negasset; Ámphilochius ad palatium 'atoris venit : cumque Theodosium more so- eneratus fuisset, .Arcadium vero patri ad- m insalutatum reliquisset, istudque Theo- ; indigne tulisset, des Imperator, ait dlochius, £e filii tui contumeliam ferre non Crede igitur, Deum quoque eos adversa- 'que odio habere, qui Filium ipsius unige- 6lasphemant. "Theodosius in admirationem ; statim, quod erat petitum, prestitit. So- . dib. 7. cap. 9. Erat charissimus S. Basi- . quem summis laudibus ornat in suis epi- , quas frequentissimas ad eum dabat, in gravibus solitus eum consulere, quem S. nymus quoque in epistola ad Magnum cum 1 Basilio, et Gregorio Naz. comparavit. Mul- i$ opera memorantur a veteribus scriptori- qua jam non exstant, et de his quoque, quae 1 illius prasseferunt adhuc existentia, dubi- ^mritici, an vere ipsius sint. Eusebius Episcopus Vercellensis pro de- . ne Fidei contra Arianos exilium , et mul- versitates perpessus, fecit versionem Com- rii in Psalmos Eusebii Cesareensis, plures- abet epistolas , quarum una etiam ad Con- im Imperatorem fuit scripta, Lucifer Cala- i5, in Sardinia Episcopus, in exilium et ctus a Constantio scliismatis, quod ab ejus ie. Luciferianorum dictum est, ferebatur ': ipsene vero schisma fecerit, est expen- upra Part. I. $. 72. Ejus exstant libri duo 1stantium Imp. et quedam alia. .S. Phcebadius, ii in Aquitania iscopus, in Áriminepsi p: M Con- 604 Scriptores FEcclesiastici. Papa velut affectum erroribus hereticis dum. vit. Circa a. 410. Áquileja fugiens, ab Altri Rese Gothorum capta, in Siciliam se reci, ubi eodem, vel subsequente anno decessit. ter illam Invectivam, qua jam memorat af, habet Historie Ecclesiasticae libros duos, Ege sitionem Symboli ad Laurentium Episcopm, Apologiam pro Origene , cui errores crimini & f ^ tur, quibus ejus libri tantum sint depravati ys gi 'c alios, Epistolam seu apologiam pro fide sus ui B i: Anastasium Papam, et. Commentarios in plus Scriptura saerse libros, nec non vershones em librorum Origenis, tum etiam quorumdam di rum e Greco in Latinum, Didymus, iste idem, cujus auditor era 5 Hieronymus, et Rufinus, quamvis a puero c& cus scientias fere omnes didicit, ideoque in sr gna admiratione habitus, etiam libros dicum de Spiritu sancto , Enarrationes in Fpistolas x nonicas, et librum adversum Manícheos. Tim Episcopus Bostrensis in Arabia, intrepidus eim adversis Julianum apostatam, ejusque teckms composuit contra Manichzos libros tres, et w- nullos Commentarios in Scripturam. Fabius Me rius Pictorinus natione Áfer, postquam mim cum gloria Rome Rhetoricam docuisset, et& Gentili factus Christianus fuisset, qua ratione, t quam animosa Christiane Religionis professiow, demonstratum est supra Part. L $. 71i. phn etiam deinde elucubravit magis tamen, ut eff deret suum affectum erga Religionem , quam s tis solide. De eo S. Hieronymus Prooemio ? Epist. ad Galatas: Occupatus ille, inquit, e* ditione secularium literarum, Scripturas om no sanctas ignorawit; et nemo possit, quamü | elo- 606 Scriptores Ecclesiastici cujus vicinia monasticam vitam vixit. Scrip librum adversus Gentiles , et contra Fatum, Ey stolarumque tres chiliades, si Suidae credimu Qua autem jam etjam habentur edite, sunt ls mille, et tredecim. Breves sunt, et elegae Scriptureque sacre loca in his permulta eguge dilucidantur. Erat discipulus S. Chrysostmi Reliqua preter epistolas desiderantur. Mau JMercator vixit in Africa, an tamen Afer futi, vel Italus, in dubio est. Scripta vero illius pe dunt rerum Áfricanarum habuisse praestantem notitiam. Fuit S. Augustini perquam studiom, eidemque charus, utpote, qui se cum illo pu xerit in debellandis Pelagianis. Idem etiam Me storianos insectatus est vehementer suis scripti Permulta etiam que a Nestorio ejusque asses scripta sunt, nec non et illa, quae contra Nete- rium e Greco in Latinum vertit. Joannes Cassianus Scytha origine, nau Athenis, discipulus S. Chrysostomi, quem is De conum a se ordinatum cum Germano Preshytm Romam ad Innocentium Papam miserat, cou ad hunc causam suam detulisset actus in exilium, a quo Romae etiam ad Presbyteratum promo fuit. Massiliam deinde se contulit, ubi duo me nasteria, alterum virorum, alterum feminarun exstruxit. Scripsit de Christi incarnatione libras 7 contra Nestorium, libros 12. de Institutis Ce- nobiorum, Collationes Patrum 24. In harum de cima, et tertia errores Semipelagianismi commi sit. Cuntra quem idcirco S. Prosper librum scri psit sub titulo Contra Collatorem, eumdem Css sianum designans: prout hoc jam etiam in eo dem Prospero dictum est. 7Zincentius Lirinensi fuit Gallus, militiam primum secutus, deind mona- 608 Scriptores: Ecclesiastici. facile qondemnaverit. Qui enim ad vitium ms- me proclivis est , is nec facile ad malum de cla suspicandum movetur. Gennadius, cujus mob facta mentio est, habet etiam librum, de Fide, et dogmatibus Ecclesiasticis. — Z'ictorius, vel at vocatur a quibusdam, Victorinus, Aquitemw i 457. edidit Canonem Paschalem ad determis dam diem, qua Pascha celebrandum sit. Seculo VL Hoc seculo Ecclesia refulsit luee inprimis 3 Gregorii M. et S. Fulgentii, de quibus pm . actum est in Notitia Patrum. — Eruditione vem Ecclesiastica floruerunt: Évagrius, et Epiphanin Scholasticus, hoc seculo suam historiam compe suerunt, de quibus jam est dictum in Proleg menis; Magnus Felix Ennodius celebrem edid Apologeticum pro Symmacho Romano Pontííe:, ' de quo jus Episcopis ceteris judicandi non fueri Res quomodo acta sit, demonstratum est sup Part. II. $. 16. Cujus etiam plura alia diversi ar gumenti sunt Opera, nec non Epistolarum libn novem. Circe annum 51io. factus est Episcops Ticinensis. Magnus .durelius Cassiodorus prt mum summis aule muneribus perfunctus 4 Theodoricum, et Athalaricum Gothorum in luli Reges, deinde ad.monasterium Vivariense inG- labria se recepit, ubi elucubravit Historiam p clesiasticam , quz Tripartita vocatur, e tribus Scriptoribus, Theodoreto, Sozomeno, et Socr te collecta, Commentarium in Psalmos, Chronk con ab Adamo usque ad a. 519. post Christum nr fum, Institutiones ad Divinas lectiones in libris uo- 610 Scriptores Ecclesiastici. spretis honoribus, qui ei offerebantur, inm nasterio Ágaliensi monachus factus erat, ac pe stea Abbas, et Eugenio Archiepiscopo Toleuwe mortuo a. 657. in ejus etiam locum , evectes Pelagius quidam, et Helladius errorem Hei suscitaverant adversus intemeratam, ac pepe tuam Deipare virginitatem, quem. Ildephom, nec tamen absque labore, compressit. Qué causa librum etiam elucubravit de Illibata Yr- ginitate B. Virginis. Habet etiam Sermone & ejusdem Deipare Ássumptione, Nativitate, & Purificatione, nec non Homiliam contra eo, qà sentirent, Mariam Virginem preter naturalem legem Dominum peperisse. Erant videlicet, qi quasi ex reverentia erga Christum finxeri hunc ex utero Matris non via usitata, sed pe ejus latus integre servatum prodiisse. Virgini Deipare lldephonsus eximius, et singularis fuit Encomiastés. Eousque scriptis, et concionibu suis inclaruerat, ut Chrysostomi ei nomen datum, et Anchora fidei sit appellatus. Obiit anno 667. De S. Isidoro Hispalensi Archiepiscopo , qui ho eodem seculo floruit in Hispania, jam dicum est in Notitia Patrum. : s "fntiochus monachus Palestinus scripsit Pan- dectem divine Scripture, homiliis 130 compre- hensam. Pandecte dicuntur volumina , nihil non continentia , ut Pandecte legum , que jus omne complectantur, a sa» omne , et "ysum capio. nastasius Sinaita. Hujus nominis duo erant: alter a. 561. e monacho factus Patriarcha Antio- chenus, .alter solummodo monachus, qui vixit circa a. 685. uterque dictus Sinaita, quod in monte Sinai monasticam vitam egerint. Prior ecripsit 'O5xyo, id est Ducem , et via monstrato- rem 612 Scriptores Ecclesiastici. Episcopi, preterquam HRBomani, causam, qe vocata in questionem est, habitam esse fme tam. Seculo VIII Lumina hujus seculi! clarissima fuerunt, $ Joannes Damascenus in Oriente, et Ven. bà in Occidente, de quibus jam scriptum ets pra in Notitia Patrum. Ceteri memoria digue- res sunt, ac inprimis .$. Germanus Patrirda Constantinopolitanus , qui se Leoni Isaurico, bé- lum moventi adversus Sacras Imagines intrepik opposuit, neque ullatenus cessit, exturbus ideo ab eodem Imperatore e Sede Episcopi sua. Edidit Tractatum de sex Synodis ocume nicis , et quaepiam alia. Cultum Sacrarum Im ginum asseruit exemplo, atque ex more septa antecedentium seculorum. Sed in hoc iis, q& seculo decimo sexto preseferebant Religione sibi formasse primeve puritati conformem n* minatim Caveo in Historia Litteraria, insulW fuit, quia hoc rÀ ipsorum, quantumvis print vam Religionis puritatem de se jactantium, j* latum mimine erat. 7^Aeophanes dictus Isaaci i ejus pater erat, «seque invicte stetit ['* ultu Sacrarum Imaginum. Patre mortuo Ct stantinum Copronymum tutorem acceperat, & actus ad uxorem ducendam Leonis Patricii fil am, die prima nuptiarum cum hac pactum ioi de servanda continentia. Muneribus deinde fur ctus in aula, istis quoque se exsolvit, et tis ipse, quam conjux monasterium .petierunt. Ak bas factus, et ad Concilium Nicaenum Il. ccr meni- 614 Scriptures .Ecclestastici. ctilem omittebant sermones dicere ad populum, Ex SS. Patribus, Ambrosio, Augustino , Hie. nymo, Gregorio M. presertim hz erant cof« cte homilie. Idem composuit de Historia La. gobardorum libros 6, et Historiz Miscelle lire Y. 24. insuper S. Gregorii M. vitam, aliorum Sanctorum descripsit. Flaccus Jleuinus, sive ;ibinus gentel glus, professione monachus, Venerabilis Bale fuit discipulus, et cum scientiis Theologic, e terisque politioribus eximie eruditus, tum line rum etiam Grece, et Hebraice peritus fai A Carolo M. invitatus ex Anglia in Galliam ve nit. Primus Parisiis aperuit literarum ludm, eoque svasore Carolus illic fundavit gymm um, quod deinde in florentissimam academiam per Robertum Sorbonum, unde et & Sovrbone nomen, Canonieum Parisiensem, ele dovico IX. a. Sacris Confessionibus. Eidem Ale no etiam Turonensis, Fuldensis, pluresque sit academie originem, et incrementa debent. e nisi segerrime, Jamque senectute fractus, mist nem ex aula obtinere a Carolo potuit. Cont se ad monasterium Turonense S. Martini, dà a. 804. diem supremum obiit. Opera illius su admodum multa. Inprimis ii libri sunt memore di, quibus Felicem, et Elipandum confutri: scripsit preeterea Commentarios in diversos Sc pture libros, de Ceremoniis, et Divinis Offcis, nec non epistolas permultas, et poemata de ls dibus Sanctorum, longumque nimis esset onmi recensere, que elucubratus est. Se 616 Scriptores Ecclesiastici. lestis, ad palpum obtrudendum aliis? Ejusdm Paschasii sunt etiam alia Opera, et inprimis Con mentariorum in Mattheum, aliosque Scriptue quosdam libros. Rabanus Maurus Abbas Fuldensis, que Fulda ejus etiam patria erat, anno 847. adFpi- scopatum Moguntinum evectus non vulgaren eo tempore, quo vixit famam adeptus est eruditi nis. In Genesim, et permultos alios Scripte libros elucubravit Commentarios, et homilia: idem scripsit de Predestinaüone contra Gott schalceum, de Clericorum Institutione, et Cer- moniis Ecclesie , de Canonibus Poenitentialibs, ut reliqua preteream. Zncmarus BRhemens Archiepiscopus multa etiam conscripsit, ob que eruditionis laus ei non potest denegari: ingenb tamen nimis duro crat, et sevo, quod exhibui et adversus Gotteschaleum, | et in ipsum em Hincmarum nepotem suum, Episcopum Loue nensem exercuit, non solum ejiciendo ex Epit patu, sed ipsos etiam oculos ei eruendo. Der hus erga Gotteschalcum actis narratum est suptt Part. III. $. 2. IDungalus monachus S. Dionys Parisiensis librum edidit Responsionum adverg Claudii Taurinensis sententias de cultu Imaginus Jonas Episcopus Aurelianensis: qui et ipse Cat dium exagitavit, impetentem Cultum Imaginue Florus .cognomento JMagister Diaconus Lugit nensis, in ea habitus eruditionis existimatiot*, ut ab Ecclesia Lugdunensi delectus sit, quilor nis Scoti, cognomine Erigene a loco Ergene!? confiniis Wallie, que. provincia est Anglie, ub natus est, librum refutaret de Predestination* quem adversus Gotteschalceum ediderat. Flo? aliis etiam Operibus suis' inclaruit. Erigene 1t ten 618 Scriptores Eeclesiastici. ticorum meipsum etiam in partes suas traxera. Investigavi tamen postea rem diligentius, et qud repererim, proposui in Dissertatione mea 12. in Selecta argumenta Hist. Eccl. Primumque expe sui, quibus argumentis impugnetur hec Cole ctio; deinde probavilsidorum in lac Collectiox, non mala fide, nec sublesta egisse, tametsi se vorum non sit immunis; denique has Decretis Isidoriane Colléctionis, non esse tales, quis onuntur esse a Febronianis, atroque nimis lore depinguntur. "4do gente Gallus, a. 859. factus Archiep- scopus Viennensis in Gallia, scripsit Breviarium Chronicorum de sex mundi etatibus ab ejus pri cipio usque ad 874. Martyrologium Sanctorum per anni circulum, et nonnulla alia. In Martr rologio Romano ipse etiam die 16. Decemk meruit locum obtinere. fnastasius Abb le manus, et Ecclesie Romane Presbyter, et bliothecarius , Latine et Grece lingve edidit septimi, et octavi Generalis Concilii Ád Historiam Ecclesiasticam , sive ChronograpU tripartitam, Librum Pontificalem, Vitas Boat norum Pontificum continentem a S. Petro u1* ad Nicolaum I. Collectanea de iis, que * ad historiam Monothelitarum. | Usuardus nif Gallus, monachus Parisiensis S. Germani, M9tl rologium edidit. Photius, de quo Part. lll rum Institutionum $. 4. et seqq. satis mulis narrata. Ab hoc venit Mopidgithor , seu Bibliothett in qua 280 veterum opuscula complexus & 3? lecta, et dijudicata, nec non excerpta, qU* iisdem fecerat. Rem in hoc Opere suo 7.) pretio dignam prestitit. Conservavit enim multorum auctorum memoriam , que L n 620 Scriptores Ecclesiastici, lim, faciant judicium, an, dum Ecclesia Chri nonnisi una vera est, nec plures possunt ew vere, quia unum corpus Christi, qua est E- clesia Eph. 1. v. 25. an preter illam, quee fui, nec deficere poterat, ipsi tamen se ad aliam à hac construendam Ecclesiam posuissent, istam que sibi struxissent, alia esse potuerit vera Chr- sti Ecclesia. Undenam vero repetitur obscuris istius seculi decimi ? nempe inde, quia Scripte rum, qui Religionem suis scriptis propugnassent, tantus non fuit numerus, quantus aliis seculis Propugnatio non fit, nisi fiat oppugnatio. Nur quam pauciores quam hoc seculo, exorti sunt errores. Tanto igitur magis hoc tempore viguit Ecclesia, non tot, quot alias experta hostes, e subversores, non tantum passa dispendium, quan tum alias in iis, qui per heresium inventore seducti sunt, et abstracti ab: Ecclesia. Quin hac crevit etiam, et ingentia incrementa accepit per conversionem multarum nationum ad Christi nam Religionem his temporibus, de qua conver sione jam Institutionum Part. III. $. 1o. faci narratio est. Quod vero attinet ad culturam scientiarum, inprimis Theologicarum , falsum est minus h« clarum fuisse seculum , quam alia, preesertim in monasteriis, in quibus etiam literarum omni generis vigor exstitit semper major, quam. alib. Hoc docui testimoniis pluribus in Institutionibu meis Hermenevticis Vet. Test. Tom. I. Prolegon. | pr: 25. Idemque hoc confessus est etiam Mo eim quantumvis Protestans , cujus testimonium protuli harum Institutionum Hist. Eccl. Part.I pag. 205. Nec tamen idcirco etiam quod attin ad Opera in lucem edita, mutum hoc fuit secu lum. 6232 — Scriptores Foclesiastici. Triumphis Martyrum et Confessorum Italis, e tres de Triumphis Christi, et Sanctorum Pile stine, totidem de eorumdem "Triumphis Anti chie gestis. ZLuitprandus vel Italus, vel His nus, non enim auctores. conveniunt, Diacons Ticinensis, scripsit Historiam rerum in Fur suo tempore gestarum libris sex. Etiam librum de Pontificum Romanorum gestis a S. Petro usque ad Formosum habet sibi inscriptum , sed qui Criticis ei abjudicatur. 74550 monachus Flora- censis in Burgundia habet Collectionem Canonum, Epitomen de Vitis Romanorum Pontificum, & Commentarium in Canonem Paschalem Victori, qui supra inter Scriptores Seculi 5. memoratu est. ARatherius monachus Laubiensis primum, deinde vero evectus ad Episcopatum Veronensen, cum bis ejectus, et restitutus Sedi suse, etiam adhuc tertio cedere coactus fuisset, regressus ad suum monasterium, ibi reliquum vite exegit mortuus a. 979. Ob disciplinam, quam reparare volebat in Clero, et populo, quam vero.hi re cipere, et ferre nollent, incidit in illa, quze dica Sunt, nec non appetitus falsis etiam criminibus, . Ut causa esset, cur pati eumdem non deberent De Ratherio jam actum etiam supra est Part.lll. pag. 179. Zurchardus &que monachus Laubier sis, post autem factus etiam Episcopus Worm- tiensis, scripsit Decretorum Volumen in libre viginti divisum. Suidas Grammaticus elucubrarit Lexicon, quo res tam profanas, quam Ecclesi- sticas ex Scriptoribus Grecis collectas, comple- xus est. Scripsit illud Grece, utpote Graecus quod tamen in Latinam etiam Lingvam conver- sum habetur. S e- 624 Scriptores Ecclesiastici. . eo postea etiam abdicaverit, ad Cassinenseqe monasterium se receperit factus monachus, et pav- lo post electus etiam Abbas, dignus, a Pasch Il. pronunciatus, cui, se mortuo, Christiae reipublice gubernacula tradantur. Scripsit « ipse Commentarios in Pentateuchum, in Jobus, in Psalterium, in Canticum Canticorum, e&n Apocalypsim, homilias quoque 145, et plm alia. Jvo gente Gallus, patria Bellovacensis, pr- mum. Ábbas monasterii S. Quintini, eodem loco deinde Episcopus Carnotensis edidit librm Decretorum in partes 17 divisum, et Panorm- am Canonum, quo nomine designavit Summm omnium Canonum. Vocabulum Grecum, p sius sumptum , significat quidpiam firmum adve sus omnes impetus. Idem Ivo et Sermone, & Epistolas habet permultas Ecclesiastici argumenti Lanfrancus Ytalus natione, et in Beccem monasterio, quod eo tempore florebat fama er ditionis et monastice discipline, factus monachus ac postea etiam Abbas, ad ipsam etiam metre politanam Sedem Cantuariensem evectus in Ár glia est, quo doctore etiam S. Anselmus, ejusden monasterii alumnus, imo, qui ad hoc se mom Sterium etiam contulerit, Lanfranci fama, qut de ejus laudibus percrebuerat, permotus tanum exsplenduit, quantum ex aliqua parte supra n Notitia Patrum ostendere adnisus sum. Scripsi libellum de Corpore, et Sangviné Domini in Ee- charistia contra Berengarium , Commentarios 5 Epistolas S. Pauli, in Psalmos, et preeter plur* mas epistolas multa alia. 7eophylactus patr Constantinopolitanus , fuit Achridie, que Bu- garie prima erat civitas, Archiepiscopus, scripsl Commentarios in quatuor Evangelia, in Acta Ape- sLo- 626 Scriptores: Peclesiastici. pellatus, et cujus libri Sententiarum suspicere- tur, tamquam scientiz 'Theologice quedam sm ma absoluta et perfecta, atque in scholis Theo gicis prelegeretur, in eamdemque summam coe mentationes fierent innumerabiles. Attamen ks sed jam post mortem, delatus est ad Condii Lateranense III. cecumenicum a. 1179. habimm, atque hec illius assertio, Christum , secuvim quod homo est, non esse aliquid , et ab Aleur dro IIT. Papa datis Jiteris ad Willelmum Me mensem Archiepiscopum , interdictum et; X istud doceretur. Id, quod jam etiam Part. S he rum Institutionum pag. 557. memoratum & Idem Lombardus habet Commentarium in mos, et Collectanea i& omnes S. Pauli epit? as. Gratianus patria Clusinus, monachus cn bii S. Felicis Bononiw, scripsit Collectionem & nonum. In tres partes divisum Opus est. Prm complectitur distinctiones 101, altera caus tractatas per quzestiones, tertia agit de Come cratione distinctionibus quinque. Huic Collecte ni Gratianus nomen Concordantice | discordantum Canonum dederat, quod deinde Decretum Gre tiani coepit vocari, incertum quo auctore. Hax suam Collectionem Gratianus Doctoribus Bow niensibus obtulerat examinandam, et limandam, ut deinde ab Eugenio III. Papa ejus preelegemii in academia Bononiensi obtineretur facultas, qu£ etiam data est. Hanc Collectionem Gratianus.f- cerat non semper satis maturo judicio, sed nequ ex fontibus Conciliorum, et decretalium: unde 5 ctum est, ut ejus merces non ubique sint at thentice, Quamobrem ei aliquoties adhibita lim est jussu ipsorum Pontificum Pii IV. Pi. V. el re- 028 Scriptores Ecclesiastici. Seculo XIII .Preter S. Thomam Aquinatem, et 8 5 naventuram Doctores Ecclesie, de quibus acm est supra in Notitia Patrum, Scriptores ente rant, memoratu digniores, S. Faymundmé Penna Forti Catalaunus, patria Barcinonensa Regibus Aragonie oriundus, Ordinis Prediae rum, tertius Magister Generalis, et Gregorii IL Pont. Poenitentiarius, edidit Libros quinque De cretalium , ex anterioribus collectionibus denm tarum una cum decretis ejusdem Gregori lE dem preterea composuit Summam de cub! Poenitentialibus, et matrimonialibus. lesa de Flales, natione Anglus, Ordinis Minore S. Francisci composuit Summam universe The- logie pro illa atate sic, ut Doctor Zrrefragabli sit vulgo nominatus. Idem confecit Comment rios in Psalmos Davidis, et in Apocalypsim, n non in libros quatuor Sententiarum. 4lbertu JMMagnus , natione Germanus Ordinis Pradicile rum in omnium admiratione habitus ab eruditi ne tam Theologicarum, quam aliarum etiam sc entiarum , habet Commentarios in Evangelia, it Psalmos, et plures alios Scripture libros, Or tiones super Evangelio omnium per annum l*- minicarum , et de Sanctis, Compendium, The logice veritatis libris comprehensum, Libri C nonici intelliguntur, ut cetera praeteream. E Grecis, quem memoria colamus, digi- simus hoc tempore fuit Joannes J'eccus mage Ecclesie Constantinopolitanas Chartophylax. M chael Paleologus, Orientis Imperator, vole communionem facere cum Romana Ecclesia. Ve- . eus ISeculo XIF. 651 riat demonstrandi iniit viam. Hinc a defensione 8. Thome adversus Scotum, et Scoto adheren- tes exorli sunt Thomiste ; et Scotiste, quasi due Theologorum schole. Gulielmus Occam pa- riter ex Ordine Minorum, et Duns Scoti disci- pulus, cujus jam etiam in Institutionibus Histo- riae supra fàcta mentio est in narratione de re, que intercesserat inter Bonifacium VIII. Papam, et Ludovicum Bavarum Imp. erexerat se adver- sus eumdem Duns Scotum, et asserendo, Uni- versalia mera esse nomina, non res, novam pro- creavit Scholasticorum familiam, qui appellati sunt Nominaliste : iis vero, qui Duns Scoto fidi permanserant, Jea&starum etiam nomen, et appellatio data est. Duns Scotus etsi Jam anno eetatis 24. secundum alios 45. obierit, anno a Christo nato 1508. tamen tam multa scripsit, ut duodecim volumina magna impleant, partim phi- losophica, partim Theologica ejus opera. Prope- ratum cum esset cum ejus sepultura, dicitur si- bi deinde manus derosise Jam positus in tu- mulo. Sigfridus, natione Germanus, Misnensis Ec- clesie in Saxonia Presbyter, scripsit Chronicon ab orbe condito usque ad a. 1507. Nicephorus "Callistus scripsit historiam Ecclesiasticam Gre- ce, utpote et ipse Graecus, quam Andronico Seniori Paleologo dicavit. Nicephorus Gregoras scripsit Historie Byzantine libros 11, a capta Constantinopoli per Latinos usque ad Andronici junioris obitum. | Nico/aus de Lyra, natus Lyre in Normannia, ex parentibus Judaeis; factus vero Christianus Ordinem Minorum S. Francisci rofessus est. Theologie Magister in academia Parisiensi creatus, Scripture sacre libros Parisiis Tom. IF. ie in e 65a — Scriptores Ecclesiastici in sui Ordinis conventu interpretatus est, De ctorisque Plani, et Utilis nomen obtinuit. Ee dem in munere, aut postea diligentiam contin ando elaboravit Commentarios succincte in omne Scripture sacre libros, "Tractatum contra h- deos, librum de Corpore Christi, videlicet a Kucharistia , et quosdam :prseterea alios. Hux vero, qui se reformatos dicunt aLuthero, etG- . vino, volunt sibi fuisse Hodegum et vie ducem ad ea, qua deinde ipsi reformaverint, idque in iis, que creduntur de Sacramento Eucharistia a nobis, illi vero aliter putant credendum. lItsqu hi de Lyrano, velut suo precursore, non dub- tarunt canere: Si Iyra non lirasset , tum totu: mundus delirasset, vel aliter: Lutherus non sal- tasset. ltem: Lyra Luthero equum admovit, stapedem tenuit , quo illum commodius adscende- ret. Non reperi, Lyranum ob sententias sus esse vocatum in Judicium, et eo minus conde- mnatum uspiam; sed boni assecle Lutheri, e . Calvini trahunt ipsum in suas partes, sensum i . lius verbis indendo, quem volunt. Et demus Ly- ranum illorum : presultorem fuisse. Ergone hix jam consequens erit, id esse verum, quod ijs sibi posuerunt tenendum, quia Lyranus ipsis m eo preluserit? Jam ante.FErigena jam Berentx rius ipsis preiverat. Ft ideone sequitur, hanc fuisse fidem primave Ecclesie , quia Erigena, & Berengarius ita senserint? Pelagii doctrina dt Peccato Originali Origenis ramusculus fuit. (Sv pra in Origene) Jamne vero, quia Origenes pre cucurrit Pelagium in eo, quod iste postea as ruit, idcirco orthodoxum fuit, et primzre dei, ab Apostolis tradite Ecclesie, quod Pe- gius docuit? Quod tenuit, et tenet universa Ec clesia , id rnionnisi tenetur, velut ab Apostolis Ec- cle- Sectio XF. 655 elesie traditum , et quod viguerit jam etiam in primeva Ecclesia. Si postea quidam adversum ta, que sunt Ecclesie ab Apostolis tradita, de- liraverunt ; horum deliramenta, si volumus face- re rectum judicium, preponderarene debent ei, 4uod tenuit semper, et tenet Catholica Ecclesia ? Pretermitto reliquos hujus seculi Scriptores, dum nec aliud mihi habui propositum in his, quam exponere, si qua res occurrisset memoria, et adnotatione dignior. | Seculo XV. l S. Antoninus, Archiepiscopus Florentinus, Ordinis Predicatorum, vite sanctimonia, et eru- ditione tam insignis, ut Nicolaus V. Summus Pon- tifex ab illius sententia nullam voluerit admitti appellationem ad Sedem Apostolicam in causis Ecclesiasticis, — tantum tribuens illius judicio. Scripsit Summam Theologie, varia ascetica , et Chronicon tripartitum ab orbe condito usque ad a. 1458. Tam sanctitate, quam doctrina florue- runt hoc seculo etiam S. Laurentius Justinia- nus primus Venetiarum Patriarcha , S. Bernar- dinus Senensis , et S. Joannes a Capistrano : ille ex Ordine Canonicorum Regularium Congrega- tionis S, Georgii in Alga, hi ambo ex Ordine 8. Francisci. Tractatus vero Morales, et asceticos etiam hi elucubraverunt. /phonsus Tostatus, Hispanus, Doctor Salmanticensis, Abulensis Épi- scopus, Interpres Scripture sacree indefessus fuit. Commentarios, quos edidit in Scripture sacre libros utriusque Testamenti efficiunt grandia vi- ginti quatuor volumina, et tomos viginti aia di- 40 * ver- * 654 Scriptores Ecclesiastici. versi argumenti opera. Memoria preditus tent cissima scripsit tam multa, sed judicio non sem- per bene, et sufficienter pensata. Quam ob ren Pontificio etiam decreto, quadam ejus sententie ab Eugenio IV. damnate sunt. Incusatur que que, quod erga Patres non habuerit debitam re verentiam, ipsamque etiam Sedem Apostoliem in ejus juribus appetierit. Itaque ab Joanne qwe que de Turnecremata Cardinali scriptum adrer- sus ipsum illico fuit. Joannes de "Turrecremata, natione Hispanus, alia quoque habet opera a s edita, atque inter hec, Summam de Ecclesia, in quatuor libros divisam , Apparatum in Dé- nitionem Fidei, factam a Concilio Florentino. Thomas 4nglicus Ordinis Predicatorum hab& etiam permultos Commentarios in Scripture &- cre libros. Quidam hos S.. Thome Angelico Do- clori tribuerunt, ex Thoma Anglico faciente Thomam Angelicum. . . Joannes Charlierus de Gerson, qui locos ejus natalis fuit in dioecesi Rhemensi: a pareptü- " bus Parisios missus studiorum causa in Theolo- .gorum societatem , emensis studiis adoptatus, mox etiam preses Collegii factus est, nec multo pos etiam Cancellarii Universjtatis dignitatem adeptus atque una etiam Parochus Ecclesie Parisiensis S. Joannis i2 Gravia. Ad Constantiense concilium missus personam ibi egerat, quasi primariam, antequam Martinus V. fuisset electus Pontifex, Concilio supra Papam asserens potestatem. Ho signifero illa statuta facta sunt, qua statim dein- de Basileensibus ansam praebuerunt schismati fa- ciendo, et quibus nituntur etiam hodie sectato- res Febronii, quamvis nullarum virium sint , ut- pote facta quidem inConcilio, sed non per Cor | ci- *- Seculo XF. 655 cilium, cui nullus tum praeerat Papa, neque etiam confirmata per Martinum V. imo quibus statutis tam Martinus, quam ipsum etiam Conci- lium contrarium egerit, et sanxerit. Sed pisci hamum, quem deglutivit, non facile est evellere. Bem hanc tractavi Dissertatione mea XIII. de Conc. Constant. in Selecta Histor. Eccl. argumen- ta. Itaque ipsi etiam Gersoni, prout ostendi in eadem Dissertatione, et in ipsis etiam his Institu- tionibus Partis IV. eo loco, in quo fit narratio de eodem Concilio, animi ceciderunt conquestus in Dialog. Apologet. pro Concilio Constant. Illo- rum statutorum Sess. 4. et 5. fundamentale ro- bur penitus destructum esse. ide eamdem Dis- .sertationern pag. 350. Gersonis admodum multa opera sunt partim de hoc, de quo modo dictum est, argumento, partim de diversis aliis. Is JDoctor Christianissimus fuit appellatus. Natalis Alexander Hist. Eccl. Sec. XV. Cap. 4. art. 2. Fer- £ur, inquit, ejus sanctitas miraculis frequenti- bus post obitum celebrata, ipseque a die obitus pro Beato, ac Divo habitus, cultusque commu- ni fere omnium suffragio est. Etiam sacellum dicit, ei a Carolo VIII. Rege esse exstructum, ejus etiam imagine cum radiis circum caput, supra altare collocata. Quod ad miracula attinet, de his ipse Natalis etiam tantum utitur verbo Zer- tur. Beatificatio autem, et Canonisatio non fit nisi per Sedem Apostolicam. Pietas vero ei, qua felicem obire mortem potuerit , et ut sperandum est hanc etiam obierit, non denegatur. &Btetit enim pro sententia , quam crediderit, et suo ju- dicio habuerit bonam , atque rectam, neque ab Ecclesia damnatam, et qui eo ipso, quod vir pius et probus fuerit, sic animo fuerit comparatus, ut 636: Scriptores Ecclesiastici ut EA sentire vellet aliter, quam de illa doce Ecetesia. | : Bessario Graecus patre Trapezuntinus e mo- nacho S. Basilii factus Archiepiscopus Nicenu, interfuit Concilio Florentino, electusque a sus est ob eruditionem inter eos, qui cum Latins conferrent. Rem egit Grecorum summa virium contentiune, deinde vero fractus argumentis [s tinorum, ceteris Grecis non tantum preeivit in ' ineunda fidei concordia cum iisdem Latinis, verum etiam pro hac adversum Grecos pugnavit ita, ul et ipsi cesserint, uno excepto Marco Ephesino. Res haec jam narrata est, in eo loco, ubi actum est de Concilio Florentino. Habet aliquot Oratio- nes, quas dixit in Synodo Florentina, et epi- stolas scriptas in eadem causa de processione Sp: ritus sancti, qua Grecis preecipua erat, cur die siderent a Latinis, et ad svadendam concordiam. " Jsisodus Ruthenorum, sive Russorum Episco pus, et Metropolita Kioviensis, Abbas antea monasterii S. Demetrii prope Constantinopolim inter Graecos, qui erant in Concilio Florentine proximus Besarioni in dando operam concordie perficienda. Post Concilium ab Eugenio IV. Cir dinalis cum Bessarione creatus, et missus in Ru* siam , ad Russis persvadendam concordiam , cos jectus in vincula est, et clam elapsus in Italiam rediit. Edidit epistolam , qua descripsit, et enr ravit, captam a Turcis Constantinopolim. Jos- phus Episcopus Methonensis librum edidit Ape logeticum pro Synodo Florentina adversus Marcum Ephesinum, et ad refellendà ipsius mendaci, quibus fallebat Graecos, fecitque, ne adhererent Concilio Florentino, postquam rediit in orientem. Se Seculo XF1.. 0655 Seculo XVI. Hoc seculum Scriptorum Fcclesiasticorum inprimis ferax fuit. Inter hos .$. Carolus Borro- mus Pii IV. ex sorore nepos, et ab eo crea- tus Archiepiscopus Mediolanensis , et Cardinalis, . quasi sol fulsit in domo Dei, neque tantum vite Sanc'itate, verum etiam Ecclesiastica eruditione. Synodis sex Provincialibus, et Dioecesanis unde- cim celebratis ad Cleri, populique mores refor- mandos et disciplinam Ecclesiasticam instauran- dam varias Instructiones edidit, quibus dirige- rentur Parochi, Verbi Dei praedicatores, Con- fessarii, Sacramentorum, et inprimis Poeniten- ti:& administratores in munere suo. Praesules Ec- clesie Gallicane in generali Conventu suo statu- tum fecerunt de his legendis, et observandis a Clero tam Seculari, quam Regulari. Ánno 1584. setatis 47. vita functus est, cujus mortem audi- ens Gregorius XIII. exclamavit: Extincta est lu- eerna in Israel! ' "Augustinus Justinianus, patria Genuensis, Nebiensis in Corsica Episcopus ex Ordine Predi- catorum, antea Parisiis Professor lingvee Hebrzeee, lingvarum Orientalium scientia instructissimus, omnium primus Biblia edidit Octapla, textum Hebreum cum versionibus, Latina, Greca, et aliis Orientalibus in octo columnis exhibentia. In- terfuit Concilio Lateranensi V. Domum revertens, et tempestate jactatus a. 1556. factoque naufra- gio aquis haustus est. Franciscus Ximenius Hi- spanus, Cardinalis, et Archiepiscopus Toletanus ex Ordine Minorum Polyglotta edidit, quae Xi- menii , vcl Complutensia Biblia appellantur, in- sum- D 658 Scriptures Ecclesiastici. sumptis in editionem quinquaginta et amplia aureorum millibus. Multi Mss. Codices magm pecunia erant comparati, stipendiis quoque m- enis conducti fuerunt, quorum operà Ximenim usus est per 15 circiter annos, qua Leoni X. d- cavit. Ximenii exemplum secutis aliis, Pol ta rursus prodierunt Ántverpie Philippi II. Re- gis Hispanie sumptibus, qua dicta sunt Z*gia deinde Parisiis, sed jam subsequente seculo impensis D. Michaelis de Jay, demum, eam Londini per Brianum Waltonum, Qui Scripturam sacram suis Commentarii dilucidaverint, sunt Tomas de 7io patria Ca Jjetanus, Cardinalis, Ord. Predic. qui Commer- tarios in Scripturam sacram, et alios Tractatu Theologicos elucubravit multos , sed non semper ad veritatis normam accurate, atque idcirco etiam in Concilio Tridentino, quemadmodum re- fert Pallavicinus Zib. 6. Hist. 'Conc. Trident. jam quidem mortuus, ita notatus sit , ut ejus sem tentia de discrimine auctoritatis , quam posue- rat inter Proto - Canonicos, ct Deutero - canoni cos Scripture sacre libros confixa anathemate sit. Franciscus "Toletus Cordubensis e S. I. a Cle- mente VIII. cooptatus ad collegium Cardinalium tam Commentarios in Scripture sacre libros, quam alia etiam opera plura habet. Instructionem S&- cerdotum ab eo confectam S. Franciscus Salesius Epist. 54. velut brevem , facilem ac tutam laudat, atque commendat. Franciscus Ribera Hispanus Societatis Jesu similiter Commentarios compo- suit 1n Scripturam sacram. .4/phonsus Salmeron patria Toletanus S. I. Novum Testamentum tomis 16. interpretatus est. Stanislaus Hosius patrà Cracoviensis, Culmensis primum, deinde Warm eu: iISeculo XF T. 659 eensis Episcopus, et a. 1561. Cardinalis creatus, an Pio IV. ipsius etiam legatus fuit ad Concilium "Tridentinum ; propter excellentem doctrinam «um morum sanctitate conjunctam, a Pio V. et «Gregorio XIII. solida Ecclesi Dei Columna appel- datus. Scripsit Confessionem Catholice fidei ad- versus Confessionem Augustanam, de Heresibus sui temporis, de Communione sub utraque spe- cie, de Loco, et Auctoritate Romani Pontificis in Ecclesia, et in. Conciliis, pluraque alia. Anno 1579. etatis 76. mortuus est. Adversus Luthe- rum, aliosque signiferos ejus' quam hi fecerant Religionis reformationem tam disputationibus, quam scriptis adversum eos elucubratis fortiter dimicarunt Joannes Eckius Professor Theolo- gie in Ingolstadiensi Academia , Hieronymus JEmser Professor in academia Lipsiensi, et Jo- annes Cochleus Norimbergensis, Francofurti ad Moenum Decanus, deinde Canonicus Wratisla- vie in Silesia. Seculo XVII Seculum hoc tam foecundum fuit Scripto. rum , ut quemadmodum Graveson habet in suis Tabulis chronologicis, numerus horum e sola . Societate Jesu fuerit g1, ex Ordine Predicato- rum 74 prater alios tam ex Clero Seculeri, quam Regulari eque permultos. Delibare ita- que hos magis possumus, ita exigente Compen- dio hoc nostro, quam plenam dare eorum re- censionem. Memorabimus igitur solummodo pre- cipuos. Nemo vero non solum eruditione , ' ve» rum etiam vite sanctimonia, et laboribus pro Re- 64o Scriptores Ecclesiastici. ligione magis fulsit in Ecclesia hoc seculo, qum iS. Franciscus Salesius, | Episcopus Genevensi Ad septvaginta eorum millia dicitur reduxise ad Ecclesiam , qui capti erant Calvini erroribu. Suis etiam scriptis, quibus iter planum mos- strat ad Christiane vite perfectionem , Ecclesiam locupletavit. Anno 1622. ex hac vita decesit Jacobus Benignus Bossuet Divione in Burga- dia natus a. 16327. decessit a. 1704. Episcopus fuit Meldensis in Gallia celeberrimi nominis Edidit historiam Variationum Ecclesiarum Pre testantium , Tractatum de Communione sub utr que specie, et Sex monita ad Protestantes, ali que tam Polemica, quam dogmatica, et More lia bene multa. | | Liber sub hoc titulo Defensio JDeclarati-- nis Gallicance se quoque in hoc titulo fert esse partum. ejusdem Bossueti. Declaratiónis . hujs Gallicane facta enarratio a me est Institutionum harum Part. V. $. 4g. Particeps istius Declhre tionis erat ipse etiam Bossuetus, quae quantopt- re a[ífecerint Romanum Pontificem, et ubique . ommes, et quod eam ipse etiam Rex Gallis Le dovicus XIV. quo auctore erat confecta, deinde in irritum miserit, ibi pariter est declaratum: totam vero hanc rem plenius exposui Dissertx tione' mea 16. in Selecta Hist. Eccl. argumenta ,$. 3. Anno autem vicesimo , et sexto post mor- tem Bossueti prodiit deinde Defensio istius De- clarationis , quasi posthuma editio ex Scripts &b eo relictis. A multis creditum est, hoc ips- us Bossueti germanum esse opus. lLjs autem, qui addicti sunt Juri Ecclesiastico Febroniano est iste liber Defensionis quasi quoddam Palle dium sententiarum, quas defensitant, ex uli vi- 642 Scriptores Ecclesiastici. scientiam. Ex ejus eruditissimis Operibus prz ter Theologiam suffecerit libros de Doctrina tem porum, et Rationarium temporum speciatim me. morare. Jacobus David Perronius Secte Calvinian, cui erat addictus cum nuncium in Gallia reni- sisset, erat vero Berne natus in Helvetia anm 1556. factus Catholicus, et Clero adscriptus omnea operam deinde impendit Calvinianis in Gallia ad orthodoxam fidem revocandis, quorum magnum numerum convertit. Factus primum Episcopus Ebroicensis in Gallia, deinde vero etiam ad Ar- chiepiscopatum Senonensem , .et Cardinalatum 1 Clemente VIIT. evectus est. Philippus Mornew nobilis Gallus, Calvini assecla, inter alia su opera librum.ediderat cum inscriptione: Ayste- rium iniquitatis de Eucharistia. Volitabat per manus omnium liber, et avide legebatur , unde animi crescebant Calvinistarum, et plaudebant. Tantumque erat periculum , ut Catholici concio- natores monerent populum, ut sibi ab hoc libd- lo caverent. Perronius autem in presentia Regis Henrici IV. et procerum cum Morneo congre sus est, et ostendit , que Patrum testimonia ad- versus verum Christi corpus in Eucharistia Mor- nsus attulerat, esse partim falso allegata, par- tim truncata, ita ut hominem ad incitas redege- rit. Volens tamen pudori suo consulere Mornz- us, libellum denuo emisit in lucem, in quo dr ctitabat, illa, qua Perronius attulerit, non fu isse incorrupta testimonia, eo more omnium, qui quamvis de facto suo turpi convicti, dum hoc fateri nolunt, tamen quidpiam obtendant, unde velint credi, se non esse convictos. Nam eur Mornaus istud non statim tunc in illo con- grec Seculo XFÍI. 645 gressu adversus Perronium opposuit? Ánne hoe omisisset facere, si non fuisset manifeste depre- hensus in fallacia, et oppressus? Fraudem prio-- rem conatus est tegere nova alia fraude. Vidi- mus Petrum: testimonia de vero Corpore Chri- sti in Eucharistia (Supra in eorum Notitia) satis multa , et plura adhuc dare potuissem. Ftiamne ista sunt tantum falso allegata, vel mutilata? Perronius autem de illa disputatione librum etiam deinde edidit, atque rem, prout erat mcta, in luce ad eam videndam omnibus collo- cavit. Idem Jacobum I. Britannie Regem, qui idem dogma de Eucharistia, aliaque Catholice Religionis instituta scriptis suis appetierat insi- Rni Opere suo refutàvit. Diem supremum obiit n. 1618. Multos adhuc haberem necesse commemo- mare viros erudiüone prestantes hujus seculi. TNon licet autem mihi in iis recensendis longio- wi esse. Nequeo tamen preterire Joannem Bona «€ familia S. Bernardi Cardinalem, qui de rebus ALiturgicis, aliaque ad fovendam pietatem egre- gia opera conscripsit; ZJenricum Norisium e fa- anilia S. Augustini pariter Cardinalem, qui hi- storiam Pelagii, et Vindicias Àugustinianas, plu- xmesque Dissertationes Theologicas, et Chronolo- gicas elucubravit. Iistoria ipsius, et Vindicie, quasi Jansenismum olerent , cum ab Inquisitore Hispanie, inter libros fuissent relata, qui re- purgari debeant, decreto Benedicti XIV. hinc eximi debuerunt, ejusque vindicata existimatio est; Cardinalem Baronium , de cujus Annalibus, jam etam facta mentio est Prolegomenorum Cay. 1. & 9g. Henricum Spondanum, qui per Perro- nium abstractus, eumdem illum de quo superio- re 646 Scriptores Ecclesiastici. Regularis, sit monachus, omnes sunt memin ejusdem Ecclesie, et ipsius corporis Christi, u- pote, quse est Ecclesia. Eph. 1. v. 235. Non ui schisma in corpore, ait idem S. Paulus 1. Co. 12. v. 25. sed idipsum pro invicern sollicita un membra. Theodoricus Ruinart ex codem S. Bened cti ordine Ácta Martyrum sincera conquiiri, et edidit preter alia. Petrus Constant Romam rum Pontificum epistolas, notis suis uberrims ilustratas, in unum collectas in lucem emiit Edmundus jJMartene de Sacris omnibus Ritibw Ecclesie scripsit, eorumque declarationes fecit Matthaeus Petitdier tametsi Gallus, tamen 6i- lis restitit animose in defendendo Romano Po» tifice, ejusque, auctoritate, adversus assultus ee rumdem Gallorum per suam Declarationem Gi- licanam. fugustinus Calmet edidit Comment ria in libros Scripture sacre, dissertatione ,chronologiam, et antiquitates Hebraicas. Clae dius Fleury, cujus notissima est Historia. Ex familia S. Dominici est Na£alis ^lexan- der, scriptor locupletissimus hujus seculi, qu composuit Historiam Ecclesiasticam cum amplis simis dissertationibus, commentaria in Evangelia, et scripsit de Theologia Morali. Jacobus Hye cinthus Serri scripsit historiam Congregations de Auxiliüs, Zudovicus Maria Lucini de Rit- bus Sinensibus, 7amachius de Originibus E- clesiasticis. Josephus sfugustinus Orsi Cardinr lis historiam confecit Ecclesiasticam , et scripsi contra auctorem Defensionis declarationis Cleri Gallicani. Scientia denique "Theologica etim scriptis vulgata viri excellentes ex eadem hac fr mi- Seculo XV 11I. |^— 645 3nilia erant Ludovicus Vincentius Gotti, Cardina- lis etiam dignitate ornatus, Serry, Melchior Ca- mus, Graveson, Billuard, Gazzaniga, et alii. E Socielete Jesu clari Scripture S. interpretes hoc seculo erant Tirinus, et Menochius, Paulus Ga- bbriel Antoine, e cujus operibus presertim Theo- logia Moralis ita se-commendavit, ut permultis An locis ad scholasticas prelectiones adhiberetur. -Ludovicus de Meslin scripsit de Disciplina Eccle- si , Edmundus Simonetti Opus Theologie Do- aimatice cum delectu questionum , et sententia- 3rum concinnavit, Franciscus Antonius Zaccaria, preter alios multos aliorum etiam Ordinum vi-. :ros , Febronium omnium maxime exagitavit. Omit- *o reliquos brevitatis causa. Quod vero ad scriptores attinet alios, quis agnorat Benedicti XIV. Opera eruditissima, de Synodo Dioecesana , de Servorum Dei beatifica- tione, et Beatorum Canonizatione, ejusque In- etitutiones Ecclesiasticas, et plura alia, que etiam Part. V. $. 4o. harum Institutionum memorantur? Bernardus Lamy preter Apparatum Biblicum plu- ra alia elucubravit Opera. In Theologia nomina etiam celebrantur Caroli Vitasse, Nicolai L'Her- minier, Laurentii Berti, Honorati Tournelii, Be- zombesii Druvenii, Francisci Blanchini, Scipionis Matfeji, Ludovici Antonii Muratori. Ingens ope- re pretium etiam fecerunt duo fratres, Petrus, et Hieronymus Ballerinii in Critica monumento- rum Veterum. Collectiones lectionum Varian- tium in Bibliis fecit Parisiis Houbigantius a. 1753. post hunc Kennicotus Oxonii in Auglia a. 1776. ac demum multo his adhuc perfectiorem De Ros- si Parme a.. 1784. Tomulus IF. 41 B Dum 648 Scriptores Fcclesiastici. Dum autem Scriptores Ecclesiasticos com- memoravi aliorum Ordinum Religiosorum, nul lius mentionem feci ex Scholarum Piarum meo ordine. Sicut feci hocce seculo in quibusdam ilii Ordinibus, ita statueram facere in meo, ut con- nctim hos exhiberem, sed ultimo loco , prims ultro dans, et concedens omnibus aliis. Scholarum Piarum Ordo incepit nonnisi sub initium seculi 17. anno 1721. per Gregorium XV. solennia ve ta adeptus, et brevi ipso adhuc vivente Josepho, illius Fundatore, fere totus oppressus hominum invidentia; et malignitate. Sero igitur se tantum ita erigere rursus potuit, ut subsidiis instructus eemulari posset hac etiam in re, f[lorentissimo alios Ordines. Non videtur is tamen iners fuisse, atque otio obtorpuisse. Sunt enim hac elucubrs- | ta ab ejus alumnis, solumque in scientia Eccle siastica, nam alterius generis Opera neque alio- rum fuit mei propositi recensere. Primum in re censione pono dignitatis gratia zZdoZphum a 5 Georgio, seculari cognomine Groll, quem non natalium aliqua commendatio, verum sola virtus, et rara eruditio primo totius Ordinis Generalem fecit, et brevi etiam ad Infulas Jaurinenses in Hungaria evexit. Cremsirii in Moravia tenuibus parentibus a. 168:. prognatus est. Ordini adlectus per Cor ciónes habitas Vienne ad populum innotuer Ferdinando Rumelio Episcopo Viennensi. — Sigismundus autem e Comitibus Kollonitz, Ar chiepiscopus Viennensis , et Cardinalis illum etiam sibi assumpsit Theologum, et conscientizm arbi- trum, nec non in partem suorum omnium con siliorum. Per hunc vero in notitiam quoque st- nit Caroli VI.Imperatoris, qui et ipse in arduis. p€- *. dSeculo XF TII. 64g negotiis, et gravissimi momenti illum «adhibebat in Consilium, ita ut cum postea ad Comitia Or- dinis generalia Romam ivisset, atque in his Ge- neralis electus fuisset, ipsius absentiam non su- . Stinens, Viennam revocaverit, et ad Episcopa- tum Jaurinensem nominaverit. Non tantum lin- gvas omnes fere Europeas callebat, verum etiam in^ Orientalibus, presertim Greca, et Ilebrea ita erat versatus, ut ipsos Talmudicos etiam li- bros expedite legeret, et interpretaretur. Edi- dit librum ad Judaeos convertendos non tantum theologica eruditione refertum, sed etiam argu- mentis instructum ex Judaeorum Rabbinica, et Caballistica scientia petitis, cui fere plus deferunt Judei, quam ipsi Scripture S. eique titulum dedit: 7*stis, et Doctor. Psalmos quoque Da- vidicos exegesi, et phraseologia in textum He- breum instruxit ita, ut plana fieret. illorum in- telligentia. Qui Psalmi tamen cum nonnisi post ejus obitum ederentur; nomine Scholarum Pia- rum Austrie, Marie Theresie Imperatrici, et Regine Apostolice dicati sunt, premisso pro- pyleo Psalmodico per Jaroslaum Kapeller. Opus suum alterum ipse Adolphus Clementi XI. dedi- caverat. In Episcopatu multos ad gremium matris Ecclesie reduxit ex iis, qui dogmata sequeban- tur Lutheri, et Calvini, mansvetudine etiam, et liberalitate eos attrahens. Parochias quoque alias novas erexit, suo sre dotatas, aliis, quz tenui- tate laborabant, subsidia munifice contulit. E li- bris rationum post ejus obitum repertum est, eum plus, quam nonaginta millia florenornm Rhenensium in hoc impendisse, que tum pecu- nia multo major erat, quam nunc sit. Ánno 1743. nature debitum persolvit. Jaroslaus Kapeller, eujus mentio facta est pariter ex Ordine Schola- 41* rum 65e Scriptores Ecclesiastici. rum Piarum et ipse literis Hebraicis, et Grecs doctus Theologiam Historico - Dogmaticam edidit. Joannes Carolus Bossi, patria Mutinenss, eque Theologicas Institutiones non tautum sli de, verum etiam concinne, quod ad stilumlIs tinum attinet , confecit, et Romee a. 1759. in lucem emisit. Theologiam Moralem edidit 4 xius exi, typis Áugustanis a. 1752. Moraws Nicolsburgensis Institutiones Juris Canonici els cubravit Remigius JMaschat Bohemus, ac edidi sub titulo: Cursus Juris Canonici Znoymee duc bus tomis a. 1755. quod Opus ab Ubaldc Gira- di ex iisdem Scholis Piis auctum, et illustratum hac inscriptione Znstitutiones Canonicee Remigü | Maschat etc. Home, Ferrarie et Auguste Vi» delicorum recusum est. Ejusdem Maschat sunt hec preterea: Collationes Theologicz in Gene sim, rursus Collationes super difficilioribus S crarum Scripturarum locis, et Collationes Pra ctice. super Jure naturali Divino, et Ecclesi etico, Historia sacra Veteris, et Novi testamenti per Examina proposita, Resolutiones Juris Cano- nici, item Resolutiones Questionum amplius sex- centarum.in utroque Jure controversarum. Ha rum altera pars non solius Maschat Resolutione continet, sed sibi adjectas habet etiam Joannis Walbrect ex iisdem Scholis Piis similes Juris Re- solutiones. Ubaldus vero Giraldi, cujus jam fe cta mentio est, Apostolicus Cleri Examinator, & Collegii Ecclesiastici Rector Rome, etiam pro prium opus habet hac inscriptione : Axpesit? Juris Pontificii juxta recentiorem Ecclesia disci- plinam tribus tomis in folio comprehensum, & Rome a. 1769. typis editum. 7Fenceslaus Szolo- idezy Hungarus Comitatus (sic solent vocari pre- vin Ld 653 Scriptores Ecclesiastici. est. Stanislaus Hieronymus Konarski in palatins- tu Cracoviensi natus patre Georgio Castellano Z»- wichostensi a. 1700. Castellanus in Polonia dici- tur a castro ejus provincie, cui prefectus est Hujus nomen semper vivet apud Polonos. Anno natus quinque et viginti a Superioribus Ordini Romam missus ad perficienda bonarum artium Studia, postquam rediit, in id omnes indue nervos intendit, ut tam politiores scientias, quam etiam severiores per totam Poloniam provehere, quod etiam perfecit. Quin ad zx» quoque ex colendam incubuit non tantum Comitiorum süi- tuta collisendo, et ad ordinem meliorem dispo nendo, verum etiam voluminibus quatuor adgres &us eam comitiorum apud Polonos rationem, quz abusu erat introducta, ut quamvis res majore. suffragiorum numero fuisset probata ; tamen non Secundum hanc sententiam concluderetr, vel uno contradicente, Summam laudem Konarsli tulit a cordatis omnibus. Stanislaus Augustus Rer grande numisma aureum, habens Konarskii ef- giem, et inscriptionem, Sapere auso eidem Ke narskio obtulit. Legato in Galliam misso a Po- lonorum Republica Konarskius socius fuit add- tus, qui Ludovicum XV. Regem Gallie it in Sui admirationem rapuit, ut detinere in voluerit, et Episcopatum ei obtulerit, quem cut et in Polonia sepius sibi oblatum, sempe recusavit. Cumque Fpiscopatum deprecatus fuis &et, annuam pensionem, Regia munificentia d gnam, quoad viveret, eidem assignavit. Mult preclaris Operibus jam emissis, cum Deims ex Gallia proserpens, in Poloniam quoque irrt- pere coepisset; huic quoque se fortissime opp nens librum Polonica, deinde autem et Laum lingva confecit, atque vulgavit ad cavendum Po 1 1". 1 "a €" "t. .Seculo XFIIL 655 Jonie contra hanc pestem, Je Religione Aone- storum virorum, quo honestatis nomine, suam impietatem tegebant, qui Religionem et ipsi ab- jecerant, et aliis eripere studebant. Anno 1782. setatis 72. Varsavie decessit. Nuncius Apostoli- cus, Episcopi, Proceres, et Ordines Religiosi, preter multitudinem aliorum ejus funus conde- corarunt, et parentarunt pluribus diebus alio post alium Ordine Religiosorum sibi succedente, qui justa perageret in Scholarum Piarum Eccle- sia, et Societate Jesu, que ex tribus collegiis convenerat, solennia funebria, quemadmodum ipsa sibi depoposcerat, concludente. Ex eadem Societate Pater Zachariaszevicz orationem fune- brem de laudibus Konarskii habuit illud S. Am- brosii habens pro themate: Tantus a nobis di- &cessit , sed non totus a nobis discessit. Zntonius JFisniewski , pariter Polonus, na- tus in Palatinatu Lenciciensi etiam adversum Dei- stas ad pugnam processit in Polonia pluribus li- bris. Idem fecit quoque JZernardinus Festrini Florentinus, illa fundamenta adgressus, et sub- vertens, quibus Deiste niterentur in suis asser- tionibus, nec omittens ea, que Protestantibus essent adversus Ecclesiam Catholicam, refellere. Aretii anno 1749. typis prodierunt ejus opera. Adversus eosdem: Deistas dirigitur etiam liber E- merici Perczel e nobili Hungarie familia nati Vesz- primii, in Regia Universitate, que tum Bude sedem habebat, Professoris Theologie Dogma- tice, De Fundamentis Juris Divini in homi- nes, et obligationis humane in Deum. Plures alii sunt, qui elucubrationes fecerunt in singu- laria quedam "Theologica argumenta. —Zibera- tus. Fassoni , patria Ligur, Dissertationes edi- dit, , 656 Scriptores Ecclesiastici. dit, De miraculis adversus Spinozam, de Gra. ca Sacrarum literarum editione a Septvaginta cognominata [nter retibus, de voce 'eusvrer , quz a Patribus Ántiochenis proscripta, et repudiata non sit, de Cultu, et adoratione Christo infanti a Magis prestità contra Richardum Simonium, & Samuelem Basnagium , de Tempore adventus M» gorum ad Christum, de.veritate istius historie adversus Ántonium Collinsium, de Conjunction Divinitatis cum corpore triduo mortis. Christi, de Justorum in sinu Abrahe beatitudine ante mortem Christi. Joannes Chrysostomus a Sancto Joseph dissertationes edidit de Canone Sacrorum librorum constituto a Sanctis Patribus in Magno Niceno Concilio, alteram de numero Canonum Niceni Concilii, tertiam de S. Athanasii appella- tione ad S. Julium Papam etc. quas uno volumi- ne in quarto comprehensas auctor Benedicto XIV. dedicavit a. 1742. typis mandatas Rome. Joan- . nes Bapt. IMolinelit Genuensis librum edidit de Primatu S. Petri et Romani Pontificis, quem sic asseruit, ut Pius VI. Pontifex insigni dono aureo ipsum remuneratus sit. Quemadmodum alibi, tunc ita et in Italia ingenti pruritu homines ferebar- tur ad. vellicandam Romani Pontificis auctorit- tem, qua preditus est vi Primatus in universg- lem Ecclesiam, atque huc, et illuc volitabant scripta. Adversus ista igitdr Molinellius strinxe- rat calamum: et quoniam illa scripta erant ex- arata lingva Italica, idcirco et ipse hac usus est lingva in scribendo, ut sicut illa volantia lege- bantur a plebe, ita et hec ab eadem legi, et in- telligi possent. Finem facio , omissis ceteris, quamvis haud obscuri nominis in Sacra etiam literatura, Francisco Bonada, Alexandro. Polito, JoanneSalistri, Floriano Dalham pluribusque aliis. In- a Seculo XVIII. 655. Ira solam enim sacram , et'Theologicam literatu- n me semper tenui, extra quam si ivissem, mul- plures ex his habuissem memorandos. Nec ultra cce seculum decimum octavum etiam progrediar Scriptoribus non Ordinis Scholarum Pisrum; m, si progrederer, tales etiam se offerrent com- ires , qui in vita superstites sunt, et quorum alii idari se, dum adhuc vivunt , moleste ferrent.ob destiam suam ; alii, si a me preetermitterentur, od contra conscientiam meam nec vellem, nec ssem ipsos ornare prout fortasse cuperent, ne iniuria per me affectos, atque suam a me nam lesam esse possent habere. Pag. lin. . flor. Rh. . epistola . Die 6. Julii 50. 72. 108. 133- 147- 256. 173. 174 183. 212. 221. 228. 235. neR UC Errata Tomuli IV. 27. . lt. 33: . 28. . 31. . 17. 27. . 19. Errata sed nutum, et patientiam . Judicium . acdessuas . literas . concilia . Assistente . miserunt . cujusqae . alloqua . ujusque adde adde incederunt . Caroli VI. . dubiret . perteretur a. 1409. . Quod succideretur adde . perfectura . auctore. eodem Alphonso . Die 26. 33. atque ipse etiam Marcus Ephesin. Germaniae in sua S. Augustini Attilium vero amimas tamen Isisodus adde Corrige. f. Rh.a3. xf. 6. epistola Die 26. Junii ad nutam, et petitionem Indicium sxdes suas Joannis consilia resistente Romam ejusque : alloquii illiusque incenderunt Caroli IV. dubitet peteretur 8. 14e8. Quoad dissidium praefectura idém Alphonsus Die. 260. Augusti. Hoc de arco delendcm est, qui jam mortui erit eo tempore , quo perifar istud actum esse cosdlium Germania vota S. Hieronymi Attilam viro animas tam Isidorus vn E anum m.